Muriana Kilisesi
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Bağdaşen, Ardahan |
| Koordinatlar | 41°02′10″K 42°23′06″D / 41.03611°K 42.38500°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Yıkılmış |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | ? Orta Çağ |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Moloz taş, kireç harcı |
Muriana Kilisesi (Gürcüce: მურიანას ეკლესია), Ardahan ilinin merkez ilçesine bağlı Bağdaşen köyünün sınırları içinde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir. Bu yapı, ortdan kalkmış olan ve yöre halkı tarafından "Muriana" olarak adlandırılan köyün kilisesiydi.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Muriana köyü, bugünkü Bağdaşen köyünün 2,2 kilometre güneyinde yer alan ve terk edilmiş bir köydü. Köyün bulunduğu Artani, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün ve kilisenin bu dönem öncesinden kaldığı tahmin edilmektedir. Ancak Muriana adı 1595 Osmanlı tahrir defterinde ve Çıldır Eyaleti’nin 1694-1732 arasını kapsayan cebe defterinde geçmemektedir.[2][3] Kilisenin bulunduğu yerleşimin adı yöre halkı arasında "Muriana" olarak bilinmektedir.[1] Bu yer adı, kozadan yeni çıkmış ipekböceği veya kurum anlamın gelen Gürcüce "muri" (მური) kelimesinden türemiş olabilir.[4]
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]Muriana Kilisesi, tarihsel adı bilinmeyen ve yöre halkının "Muriana" olarak adlandırdığı terk edilmiş köyde, yüksekçe bir yerde inşa edilmiştir. Dolgu duvar tekniğiyle inşa edilmiş olan kilisede kireç harcı ve moloz taşlarlar kullanılmıştır. Kilisenin duvarlarının beden kaplama taşları günümüze ulaşmıştır. Muriana Kilisesi, büyük boyutlu (9,7×5,7 m) tek nefli bir yapıdır. Yıkılmış olan kilisenin bugüne kalan duvarlarının yüksekliği bir metreyi bulur.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 124. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 496-520". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2023.
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis 1979, 326 sayfa.
- ^ "მური" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 27 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5