Esenyayla, Göle
| Esenyayla | |
|---|---|
 | |
 Köyde bulunan harap durumundaki bir yapı (Temmuz 2010) | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Esenyayla Esenyayla'nın Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Göle |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 2300 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 407 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75700 |
Esenyayla, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Esenyayla'nın eski adı Türkçe kaynaklarda Karatavuk (قرە طاووق) olarak geçer.[4] Ancak 1886 Rus nüfus tespitinde köyün adı Kara-Tauh (Кара-Таух) biçiminde yazılmıştır.[5] Bir Gürcüce kaynakta da köyün adı Karataohi (ყარატაოხი) olarak geçer.[6]
Karatavuk köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Türkçe Göle olarak bilinen bölge uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresince Kara-Tauh (Кара-Таух) olarak kaydedilen köy, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlıydı. Köyün 1886 yılındaki nüfusu, Kürt olarak kaydedilmiş 62 kişiden oluşuyordu.[5] Ancak Esenyayla'da varlığı bilinen kilise, köyün daha önce Hristiyan bir nüfus barındırdığını göstermektedir.[7] Köyün nüfusu 1896 yılında 77 kişi, 1906 yılında 132 kişi olarak tespit edilmiştir.[8]
Esenyayla köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca köy Türkiye'ye bırakıldı.[9]
Esenyayla köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Karatavuk (قرە طاووق) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[4] 1940 genel nüfus sayımında köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 302 kişiden oluşuyordu.[10] Karatavuk köyünün nüfusu 1965 yılında 656 kişiye ulaşmıştı ve bu nüfus içinde sadece 84 kişi okuma yazma biliyordu.[11]
Köyün adı, 2007 yılından önce "Esenyayla" olarak değiştirilmiştir.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Ardahan il merkezine 73 km, Göle ilçe merkezine 28 km uzaklıktadır.[12]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 407[2] |
| 2021 | 426[2] |
| 2020 | 447[2] |
| 2019 | 446[2] |
| 2018 | 462[2] |
| 2017 | 467[2] |
| 2016 | 466[2] |
| 2015 | 454[2] |
| 2014 | 466[2] |
| 2013 | 463[2] |
| 2012 | 470[2] |
| 2011 | 482[2] |
| 2010 | 496[2] |
| 2009 | 507[2] |
| 2008 | 491[2] |
| 2007 | 461[2] |
| 2000 | 528[12] |
| 1990 | 658[13] |
| 1985 | 755[14] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Karatavuk, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Esenyayla Köy Nüfusu". Nufusune.com. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
- ^ a b ""Göle Kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015,s. 151 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 185, ISBN 9789941478178.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 112, ISBN 9786052100271.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 351.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
- ^ a b "Karatavuk Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.