Büyükaltınbulak, Göle
| Büyükaltınbulak | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Büyükaltınbulak Büyükaltınbulak'ın Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Göle |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2074 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 261 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75700 |
Büyükaltınbulak, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Büyükaltınbulak ile Küçükaltınbulak köylerinin eski adı Altınbulak'ır. Nitekim 1854 tarihli Kiepert haritasında "Altınbulak" olarak geçer.[3] "Bulak" halk ağzında bir kelime olup "pınar", "altın bulak / altun bulak" da "altın pınar" anlamına gelir.[4] Gürcüce kaynaklarda Büyükaltınbulak köyü Didi Haraba (დიდი ხარაბა), Küçükaltınbulak ise Patara Haraba (პატარა ხარაბა) olarak verilmiştir.[5]
Altınbulak, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Kola'da yer alıyordu. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Türkçe Göle olarak bilinen Kola bölgesi uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresince Altun-Bulag (Алтун-Булаг) olarak kaydedilen köy, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlıydı. 1886 yılında nüfusu, Türk olarak kaydedilmiş 209 kişiden oluşuyordu. Köyün nüfusu 1896 yılında 216 kişi, 1906 yılında 310 kişi olarak tespit edilmiştir. Bu tarihte Küçükaltınbulak ise Haraba-Altun-Bulag (Хараба-Алтун-Булаг) adıyla kaydedilmiştir.[6][7]
Altun-Bulag köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca bu yerleşim Türkiye'ye bırakıldı.[8]
Büyükaltınbulak köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Büyük Altun Bulak (بیوك التون بولاق) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Küçükaltınbulak ise bu kaynakta Harabe Altun Bulak (خرابە التون بولاق) biçiminde yazılmıştır.[9] 1940 genel nüfus sayımında Büyük Altınbulak olarak geçen köy, aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 622 kişiden oluşuyordu.[10] Büyükaltınbulak köyünün 1965 genel nüfus sayımında nüfusu 1.131 kişiye yükselmişti ve bu nüfus içinde 273 kişi okuma yazma biliyordu.[11]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Ardahan il merkezine 55 km, Göle ilçe merkezine 10 km uzaklıktadır.[12]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 261[2] |
| 2021 | 267[2] |
| 2020 | 290[2] |
| 2019 | 288[2] |
| 2018 | 305[2] |
| 2017 | 281[2] |
| 2016 | 271[2] |
| 2015 | 318[2] |
| 2014 | 334[2] |
| 2013 | 339[2] |
| 2012 | 323[2] |
| 2011 | 338[2] |
| 2010 | 361[2] |
| 2009 | 358[2] |
| 2008 | 358[2] |
| 2007 | 361[2] |
| 2000 | 403[12] |
| 1990 | 682[13] |
| 1985 | 957[14] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Buyuk Altinbulak, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Büyükaltınbulak Köy Nüfusu". Nufusune.com. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ 1854 Kiepert Map of the Caucasus, Armenia, Kurdistan, and Azerbaijan
- ^ "- Türk Dil Kurumu Sözlükleri". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2022.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 491, ISBN 9789941478178.
- ^ ""Göle Kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 112, ISBN 9786052100271.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 351.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
- ^ a b "Büyükaltınbulak Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
