1961 Formula 1 sezonu
 1961 FIA Formula 1 Dünya Şampiyonası sezonu | |
| Önceki: 1960 | Sonraki: 1962 |
| Pilotlar • Pistler • Yarışlar | |
1961 Formula 1 sezonu, FIA tarafından düzenlenen Formula 1 şampiyonasının 15. sezonuydu. 12. Dünya Sürücüler Şampiyonasını, 4. F1 Üreticileri Uluslararası Kupasını ve birçok şampiyona dışı yarışa ev sahipliği yaptı. Dünya Şampiyonası, 14 Mayıs ile 8 Ekim 1961 tarihleri arasında sekiz yarışta yapıldı.
Ferrari adına yarışan Phil Hill, takım arkadaşı ve rakibi Wolfgang von Trips'in sezonun sondan bir önceki yarışı olan İtalya Grand Prix'sinde hayatını kaybetmesinin ardından kariyerinin ilk ve tek Sürücüler Şampiyonası'nı kazandı. Hill, Amerika doğumlu ilk ve günümüze kadarki tek şampiyon oldu (1978 şampiyonu Mario Andretti Amerikalı olsa da İtalya'da doğmuştu). Ferrari Formula 1'deki ilk Üreticiler Şampiyonluğu'nu kazandı.
Yeni düzenlemeler yalnızca 1.500 cc maksimum kapasiteli doğal emişli motorlara izin veriyordu ve 1957'den 1960'a kadar kullanılan Formula 2 motor kurallarını kabul ediyordu. İngiliz takımları, değişikliğin sezon başlamadan kısa bir süre önce duyurulması nedeniyle sezonu boykot etmekle tehdit etti ancak herhangi bir boykot yapılmadı. Enzo Ferrari de ilk başta karşı çıksa da ilk ortadan motorlu aracı olan 156 "Sharknose"u tasarlayarak sekiz şampiyonluk yarışından beşini kazandı.
Wolfgang von Trips'in yanı sıra bu sezon iki F1 pilotu daha hayatını kaybetti: Modena Autodrome'daki bir test sırasında İtalyan Giulio Cabianca ve şampiyona dışı Silver City Trophy yarışında Britanyalı Shane Summers yaptıkları kazalar sonucu öldü.
Takımlar ve sürücüler
[değiştir | kaynağı değiştir]1961 sezonunda aşağıdaki takımlar ve pilotlar yarıştı. Bütün takımlar Dunlop lastiklerini kullandı.
Takım ve sürücü değişiklikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Porsche, Jo Bonnier ve Dan Gurney ile ilk tam sezonuna giriş yaptı.
- BRM, gelecek şampiyon Graham Hill'in yanına Tony Brooks ile anlaştı. Geçmiş senelerde kendi motorlarını üreten takım bu seneki kural değişiklikleri nedeniyle bir Coventry Climax ünitesi satın aldı. Team Lotus ve Cooper ile aynı olan motora rağmen bu takımlarla performans açısından farklı bir sezon geçirdiler.
- John Surtees, Lotus fabrika takımından ayrılarak Reg Parnell'e Brooks'un yerine geçti. Lotus, Surtees'in yerine birini almadı ve faaliyetlerini iki araca düşürdü.
- 1960'ta sadece birer yarışta mücadele eden Aston Martin ve Vanwall bu sezon öncesi faaliyetlerini sonlandırdı.
- Maserati fabrika takımını 1958'de geri çekmişti ancak bazı takımlar 1948 üretimi 250F şasilerini kullanmaya devam ediyordu. Bu yıl itibarıyla takım sadece motor tedarikçiliği yapmaya başladı.
Sezon ortası değişiklikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Lotus pilotu Innes Ireland, Monako Grand Prix'de geçirdiği kaza nedeniyle yaralandığı için Hollanda Grand Prix'de yerini Trevor Taylor aldı. Taylor, 1962 sezonunun tamamında Ireland'ın yerini alacaktı.
- Geçen sene Monako Grand Prix'de ağır bir kaza geçiren BRP pilotu Cliff Allison, bu sefer Belçika Grand Prix antrenmanlarında bir kaza geçirdi. Pist dışına savrulan ve ters dönen aracının içinde Allison'ın dizleri ve leğen kemiği kırıldı.[2] Yerine Lucien Bianchi ve Masten Gregory getirildi. Takım arkadaşları Henry Taylor da Britanya Grand Prix'de geçirdiği kazanın ardından tek koltuklu yarış serilerini bırakarak ralliye geçiş yaptı.[3] Onun yerine de Olivier Gendebien getirildi.
- Ferrari pilotu Wolfgang von Trips, İtalya Grand Prix'de Jim Clark ile çarpıştı. Aracı pist dışına savruldu, kendisi araçtan fırladı ve kendisiyle birlikte on beş seyirci hayatını kaybetti.[4][5][6][7] Ferrari, sezon sonuna kadar yarışlardan çekilse de her iki şampiyonada da şampiyonluğu elde etti.
Takvim
[değiştir | kaynağı değiştir]| No. | Grand Prix | Pist | Tarih |
|---|---|---|---|
| 1 |  Monako Grand Prix
|
Circuit de Monaco, Monte Carlo
|
14 Mayıs |
| 2 |  Hollanda Grand Prix
|
Circuit Zandvoort, Zandvoort
|
22 Mayıs |
| 3 |  Belçika Grand Prix
|
Circuit de Spa-Francorchamps, Stavelot
|
18 Haziran |
| 4 |  Fransa Grand Prix
|
Reims-Gueux, Gueux
|
2 Temmuz |
| 5 |  Britanya Grand Prix
|
Aintree Motor Racing Circuit, Merseyside
|
15 Temmuz |
| 6 |  Almanya Grand Prix
|
Nürburgring, Nürburg
|
6 Ağustos |
| 7 |  İtalya Grand Prix
|
Autodromo Nazionale di Monza, Monza
|
10 Eylül |
| 8 |  Birleşik Devletler Grand Prix
|
Watkins Glen International, New York
|
8 Ekim |
Takvim değişiklikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Fas Grand Prix 29 Ekim için planlanmıştı ancak mali sebeplerle üst üste üçüncü kez iptal edildi.[8]
- Arjantin Grand Prix, Juan Manuel Fangio ile Jose Froilan Gonzalez'in emekli olması, halkın ilgi göstermemesi ve ülkedeki siyasi karışıklıkların güvenlik endişeleri doğurması nedenleriyle (devlet başkanı Juan Peron 1955'ten beri sürgündeydi) iptal edildi.
- Portekiz Grand Prix takvimden çıktı.
- Britanya Grand Prix, iki pist arasındaki paylaşım anlaşması nedeniyle Silverstone'dan Aintree'ye döndü..
- Almanya Grand Prix, 1959'da AVUS'ta yapıldıktan ve 1960 yarışı F2 yarışı olarak yapıldıktan sonra bu sezon için Nürburgring'e geri döndü.[9]
- Birleşik Devletler Grand Prix'nin, yarışa altı hafta kala seyirci sayısının azlığı ödül miktarı nedenleriyle Riverside International Raceway'den Watkins Glen'e taşınmasına karar verildi.[10]
Kural değişiklikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Teknik düzenlemeler
[değiştir | kaynağı değiştir]F1 yönetimi 1957-60 arası kullanılan F2 motor düzenlemelerini uyarlayarak yalnızca 1.500 cc maksimum kapasiteli doğal emişli motorlara izin verdi.[11][12][13][14][15]
- Minimum kapasite ise 1.300 cc (79 cu in) olarak belirlendi.
- Minimum ağırlık başta 500 kg (1.100 lb) olarak belirlenmişti ancak sonra 450 kg (990 lb)'ye düşürüldü.
- Araca yarış sırasında kayganlaştırıcı (yağ, su) eklemek yasaklandı.
- Tekerleklerin gövde ile kapanması yasaklandı.
Güvenlik düzenlemeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Güvenlik tedbiri olarak bazı teknik yenilikler zorunlu hale getirildi.[12][14][15]
- Denge çubuklarının sürücülerin omuzlarından daha geniş olması ancak başlarından daha yukarı ya da ileri çıkmasının yasaklanması kararlaştırıldı.
- Sürücü koltuğa oturduğunda direksiyonundan başlatabildiği otomatik marş motorları getirildi.
- Yangına önlem olarak ana elektrik şalteri getirildi.
- Ön tekerleklerde bağımsız işletilebilen çift frenleme sisteme getirildi, böylece bir fren sorunu oluşması halinde ön frenlerin aracı yavaşlatabilmesi sağlandı.
- Emniyet kemerini takmak halen isteğe bağlı olsa da bazı emniyet kemeri bağlantıları getirildi.
- Yakıt tankı doldurucularının gövde panelinden dışarı çıkamaması ve yakıt ikmali sırasında dışarı hava çıkabilmesi için yeterince geniş olmaları sağlandı.
Sportif düzenlemeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Yarış galibine verilen puan sekizden dokuza çıkarıldı.[14][15][16]
Sonuçlar ve sıralamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Grand Prix
[değiştir | kaynağı değiştir]Puanlama sistemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Yarışı ilk altıda tamamlayan pilotlara puan verildi. Şampiyonaya sadece en iyi beş sonuç dahil edildi.
Üreticiler klasmanında her yarışta en iyi sonucu alan sürücünün puanı dikkate alındı ancak sürücüler şampiyonasındaki değişikliklere rağmen önceki sezonun puanlama sistemi korundu. Ek olarak, sürücüler klasmanında olduğu gibi sadece en iyi beş sonuç dikkate alındı.
Parantezsiz sayılar şampiyona puanlarını, parantez içindeki sayılar ise toplam kazanılan puanları göstermektedir. Puanlar aşağıdaki sisteme göre verildi:
| Pozisyon | 1. | 2. | 3. | 4. | 5. | 6. |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Puan | 9/8 | 6 | 4 | 3 | 2 | 1 |
| Kaynak:[17] | ||||||
Sürücüler Şampiyonası
[değiştir | kaynağı değiştir]
|
|
- Sadece en iyi beş sonuç şampiyonaya dahil edildi. Parantezsiz numaralar şampiyona puanları, parantezli numaralar toplam puanları gösterir.
- Eğik yazılanlar en hızlı turu gösterir
- Kalın pol pozisyonunu gösterir
F1 Üreticileri Uluslararası Kupası sıralaması
[değiştir | kaynağı değiştir]| Poz. | Üretici | MON
|
HOL
|
BEL
|
FRA
|
BRİ
|
ALM
|
İTA
|
ABD
|
Puan |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Ferrari
|
(2) | 1 | 1 | 1 | 1 | (2) | 1 | WD | 40 (52) |
| 2 | Lotus-Climax
|
1 | 3 | 8 | 3 | 10 | 1 | 10 | 1 | 32 |
| 3 | Porsche
|
5 | 10 | (6) | 2 | 5 | 7 | 2 | 2 | 22 (23) |
| 4 | Cooper-Climax
|
(6) | (6) | 5 | 5 | 4 | (5) | 3 | 4 | 14 (18) |
| 5 | BRM-Climax
|
13 | 8 | 13 | 6 | 9 | YD | 5 | 3 | 7 |
| — | Cooper-Maserati
|
7 | YD | 13 | 12 | YD | 8 | 0 | ||
| — | Gilby-Climax
|
15 | 0 | |||||||
| — | Ferguson-Climax
|
DSQ | 0 | |||||||
| — | De Tomaso-OSCA
|
YD | YD | 0 | ||||||
| — | Lotus-Maserati
|
YD | 0 | |||||||
| — | De Tomaso-Alfa Romeo
|
WD | YD | 0 | ||||||
| — | JBW-Climax
|
WD | YD | 0 | ||||||
| — | Emeryson-Maserati
|
DNQ | WD | 0 | ||||||
| — | Emeryson-Climax
|
DNQ | 0 | |||||||
| Poz. | Üretici | MON
|
HOL
|
BEL
|
FRA
|
BRİ
|
ALM
|
İTA
|
ABD
|
Puan |
- Sadece en iyi beş sonuç şampiyonaya dahil edildi. Parantezsiz numaralar şampiyona puanları, parantezli numaralar toplam puanları gösterir.
- Kalın sonuçlar şampiyonaya sayılan puanlardır.
Şampiyona dışı yarışlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki yarışlar da 1961'de yapıldı ancak şampiyona kapsamına sayılmadı.
Pembe yazılanlar Intercontinental Formula yarışlarını gösterir. Mavi yazılanlar ise Intercontinental Formula ile birleşik F1 yarışlarını gösterir.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ radnor redivivus (11 Ocak 2006). "Radnorian: Mrs Louise Bryden-Brown". Tredelyn.blogspot.com. 2 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012.
- ^ Sports Datelines, Los Angeles Times, 17 June 1961, Page A5.
- ^ "Notice of Death - Henry Taylor". British Racing Drivers Club. 30 Ekim 2013. 7 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2014.
- ^ "1961 Italian Grand Prix race report: von Trips suffers fatal accident whilst Hill wins title". Motor Sport, 44. 7 Temmuz 2014. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.
- ^ "Albino Albertini". Motorsport Memorial. 2005. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.
- ^ Collantine, Keith (9 Eylül 2011). "50 years ago today: F1's worst tragedy at Monza". RaceFans. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.
- ^ Williams, Richard (5 Eylül 2011). "When motor racing really was a matter of life and death". The Guardian. ISSN 0261-3077. 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.
- ^ "Grand Prix Cancelled". Autosport. 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2016.
- ^ David Hayhoe, Formula 1: The Knowledge records and trivia since 1950 - 2nd Edition, 2021, page 35.
- ^ David Hayhoe, Formula 1: The Knowledge records and trivia since 1950 - 2nd Edition, 2021, page 36.
- ^ Steven de Groote (1 Ocak 2009). "F1 rules and stats 1960-1969". F1Technical. 19 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ a b Gregor Grant (1 Kasım 2020). "Autosport 70: When F1 rule changes sparked fears of its imminent demise". Autosport. 21 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ Edd Straw (5 Şubat 2022). "5 times F1 teams got the new regulations right". Formula1.com. 24 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ a b c Denis Jenkinson (7 Temmuz 2014). "The Racing Season Begins". Motorsport Magazine. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ a b c Whitelock, Mark (10 Ağustos 2006). One and a Half Litre Grand Prix Racing, 1961-65: Low Power, High Tech. Veloce. ss. 15, 34. ISBN 9781845840167. Erişim tarihi: 10 Haziran 2015.
- ^ Automobile Year 1961-1962, page 116
- ^ "World Championship points systems". 8W. Forix. 18 Ocak 2019. 24 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.