Çamlıca, Şavşat
| Çamlıca | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Çamlıca Çamlıca'nın Türkiye'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Şavşat |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1829 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 77 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08700 |
Çamlıca, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Çamlıca köyünün eski adı Çartuleti'dir. Gürcüce bir yer adı olan Çartuleti (ჩართულეთი), "çatak" anlamına gelir.[3] Bu ad Türkçeye "Çartulet" (چارتولت) olarak girmiştir.[4] 1925'te adının Çamlıca olarak değiştirilmesinden sonra da köyün eski adı uzun süre resmi kayıtlarda "Çamlıca (Çartulet)" biçiminde kullanılagelmiştir.[5]
Çartuleti, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde kalıntıları bulunan kule de bu dönemden kalmış olmalıdır.[6]
Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılı kayıtlarında Çartuleti ayrı bir köy olarak geçmemektedir. Hemen yakınındaki Hantuşeti ise, bu deftere göre Çıldır Eyaleti'nin Şavşat (Satlel) sancağına bağlı köylerden biriydi.[7]
Çartuleti, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde Çartuleti, Artvin sancağının Şavşet-İmerhevi kazasında Satlel-Rabat nahiyesine bağlı Soporo köyünün bir mahallesiydi. Rus idaresinin “Çartulet” (Чартулетъ) olarak kaydettiği yerleşimin nüfusu 14 haneden oluşuyordu. Soporo köyünde ise 34 hanede 228 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir.[8] Bununla birlikte eski bir Gürcü yerleşimi olan Çartuleti'de Muçurtana (მუჭურტანა), Çoravelta (ჭორაველთა), Avçala (ავჭალა), Orbuka (ორბუკა) gibi Gürcüce mevki adları bugün de kullanılmaktadır.[9]
Çartuleti köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya, Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Çartuleti köyünü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.[10]
Çartuleti, 1922 tarihinde Artvin livasında yapılan nüfus tespiti sırasında Şavşat kazasının merkez nahiyesinin köylerinden biriydi. "Çartulet" adıyla kaydedilmiş olan köyün nüfusu, 124'ü kadın ve 105'i erkek olmak üzere, 33 hanede yaşayan 229 kişiden oluşuyordu. Bu tespitte de köyün nüfusu "Türk" olarak kaydedilmişti.[11] Çartuleti veya Çartulet Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Çamlıca olarak değiştirilmiştir.[12] 1940 genel nüfus sayımında Çamlıca, Çoruh vilayetine bağlı Şavşat kazasının merkez nahiyesinin 23 köyünden biriydi ve nüfusu 347 kişiden oluşuyordu.[13] 1965 genel nüfus sayımında Çamlıca köyünün nüfusu 475 kişiye çıkmıştı ve bu nüfus içinde 254 kişi okuma yazma biliyordu.[14]
Çamlıca köyünde varlığı bilinen tek tarihsel yapı Çartuleti Kulesi’dir (5 x 1,5 m). Bir gözetleme kulesi olduğu anlaşılan yapının tarihsel Şavşeti bölgesinin savunma sisteminin bir parçası olduğu anlaşılmaktadır. Bugün yıkık olan kule, güneybatısındaki Hantuşeti Kalesi’nin kulelerini görüyordu.[3][15]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy; Artvin il merkezine 80 km, Şavşat ilçe merkezine 15 km uzaklıktadır.[16]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 88[2] |
| 2020 | 79[2] |
| 2019 | 74[2] |
| 2018 | 86[2] |
| 2017 | 67[2] |
| 2016 | 62[2] |
| 2015 | 76[2] |
| 2014 | 55[2] |
| 2013 | 82[2] |
| 2012 | 77[2] |
| 2011 | 74[2] |
| 2010 | 76[2] |
| 2009 | 72[2] |
| 2008 | 63[2] |
| 2007 | 57[2] |
| 1990 | 183[16] |
| 1985 | 251[16] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Camlica, Turkey Page". Fallingrain.com. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Şavşat Çamlıca Köy Nüfusu". Nufusune.com. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020.
- ^ a b ""Çartuleti", Tao Klarceti - Tarih ve Kültür". 14 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 160". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 52 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ Hasan Hüseyin Alemdar - Çıldır Eyaleti İmerhev Sancağı 2771 Numaralı Nüfus Defteri’nin Çevirisi ve Değerlendirmesi, Rize, 2020 15 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1469". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2023.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 192 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 160". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 169.
- ^ 1965 Gelen Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 88.
- ^ "2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 52". 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020.
- ^ a b c "Çamlıca Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Çamlıca, Şavşat için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
- Yerelnet 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.