Köprücük, Ardahan
| Köprücük | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Köprücük Köprücük'ün Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 186 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Köprücük, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Köprücük köyünün eski adı Heviskari'dir. Gürcüce bir yer adı olan Heviskari (ხევისკარი), "dere kapısı" veya "vadi kapısı" anlamına gelir.[4] Heviskari 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde "Heviskar" (خوسكار) ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Heviskar (خویسكار) şeklinde yazılmıştır.[5][6]
Heviskari köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Poso'de yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki megalit yapı kalıntısı da buranın eski bir yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.[7]
Heviskari köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca, savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 yılında gerçekleştirdiği nüfus tespitinde, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlı Hoçevank nahiyesinin sınırları içinde bulunmasına rağmen köyün adı geçmemektedir. 1896 nüfus sayımında ise köyde tamamı Kürt olan 67 kişi yaşıyordu.[8][9]
Birinci Dünya Savaşı yıllarında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli Hasköy'ün 3 kilometre uzağında, derenin yukarısındaki yamaçta Heviskari (ხევისკარი) köyünün bulunduğunu ve bu yerleşimin nüfusunun Kürtlerden oluştuğunu yazmıştır.[10]
Heviskari köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Heviskari Türkiye'ye bırakıldı.[11]
Heviskari köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Heviskar" (خویسكار) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının Hoçovan nahiyesine bağlıydı.[12] 1940 genel nüfus sayımında "Hıvıskâr" olarak yazılmış olan Heviskari, aynı nahiyenin köylerinden biriydi ve nüfusu 209 kişiden oluşuyordu. Ancak bu tarihte Hoçovan nahiyesi ile Heviskari köyü Ardahan kazasına bağlanmıştı.[13] Heviskari veya "Hiviskâr" Türkçe olmadığı için köyünün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Köprücük olarak değiştirilmiştir.[14] 1965 genel nüfus sayımında Köprücük köyünün nüfusu 383 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 188 kişi okuma yazma biliyordu.[15]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köprücük köyü, Ardahan il merkezine 28 km uzaklıktadır.[16]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 186[2] |
| 2021 | 207[2] |
| 2020 | 217[2] |
| 2019 | 223[2] |
| 2018 | 232[2] |
| 2017 | 226[2] |
| 2016 | 226[2] |
| 2015 | 231[2] |
| 2014 | 251[2] |
| 2013 | 265[2] |
| 2012 | 283[2] |
| 2011 | 283[2] |
| 2010 | 284[2] |
| 2009 | 290[2] |
| 2008 | 306[2] |
| 2007 | 302[2] |
| 2000 | 375[16] |
| 1990 | 443[16] |
| 1985 | 516[16] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Koprucuk, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 14 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Merkez Köprücük Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 140, ISBN 978-605-5708-85-6.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. cilt, 596". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2023.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 772.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 136 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - 497-513.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 112, ISBN 9786052100271.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi, 8 (21) Ekim 1917, sayı 221". 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 352.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 677". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 355.
- ^ a b c d "Köprücük Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.