İstanbul Üniversitesi'nin kayda değer isimleri listesi

Bu liste, İstanbul Üniversitesi'nden mezun olmuş veya görev yapmış kayda değer kişilere genel bir bakış sunar. Birçok kayda değer politikacı, sanatçı ve bilim insanı bu üniversiteden mezun olmuş, araştırma yapmış ve profesör olarak ders vermiştir. Profesörler arasında 1933'ten sonra Almanya'dan Türkiye'ye sürgüne giden ve İstanbul Üniversitesi'nde görev yapan çok sayıda bilim insanı vardır.

Gökbilimciler

Erwin Finlay Freundlich (1885–1964), Alman astrofizikçi ve astronom, 1934'te Astronomi Enstitüsü'nün kurucusu.
Wolfgang Gleißberg (1903-1986), Alman astronom, matematikçi ve fizikçi.
Nüzhet Toydemir Gökdoğan (1910-2003), Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın astronomu, ilk kadın dekanı ve ilk kadın senatörü.
Paris Pişmiş (1911–1999), Fen Fakültesi'nden mezun olan ilk kadın.
Hans Rosenberg (1879-1940), Alman astronom.

Botanik

Leo Brauner (1898-1974), botanikçi.
Alfred Heilbronn (1885-1961), Alman botanikçi.

Kimya

Fritz Arndt (1885-1969), Alman kimyager.
Philipp Gross (1899–1974), Avusturyalı kimyager (PDF^{[ölü/kırık bağlantı]}).
Felix Haurowitz (1896–1987), biyokimyacı [1]^{[ölü/kırık bağlantı]} .
Reginald Herzog (1878-1935), Alman kimyager.
Hans Kröpelin (* 1901), kimyager.
Zdenko Stary (1899–1968), biyokimyacı. Daha önce Ankara Üniversitesi ve Prag'daki Alman Charles Üniversitesi'nde çalıştı.
Richard Weiss, Avusturyalı kimyager.

Yerbilimciler ve coğrafyacılar

Aykut Barka (1952-2002) 1999 İzmit depreminden sonra Kuzey Anadolu Fayı üzerine yaptığı çalışmalarla tanındı.
Erich Obst (1886-1981), Alman coğrafyacı ve jeopolitikacı.
Walther Penck (1888-1923), Alman jeomorfolog.

Tarih

Clemens Bosch (1899–1955), Alman antik tarihçisi.
Naim Güleryüz (* 1933), Türk-Yahudi tarihçi ve yazar.
Carl Ferdinand Friedrich Lehmann-Haupt (1861-1938), Alman antik oryantalist ve antik tarihçi.

Gazeteciler

Gila Benmayor (* 1960), popüler Türk günlük gazetesi Hürriyet'in eski köşe yazarı
Hrant Dink (1954–2007), Ermeni-Türk gazeteci, insan hakları aktivisti ve İstanbul'da iki dilli haftalık Agos'un editörlerinden biri; aşırı sağcılar tarafından öldürüldü
Abdi İpekçi (1929–1979), gazeteci ve Milliyet gazetesinin yazı işleri müdürü.
Eli Şaul (* 1916), İsrailli gazeteci ve yazar

Edebiyat ve dilbilim

Ömer Faruk Akün (1926-2016), Türk edebiyat tarihçisi, İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı
Erich Auerbach (1892-1957), Alman edebiyatçı ve Romantik dilbilimci
Murat Belge (* 1943), gazeteci, yayıncı, insan hakları aktivisti ve İngilizce çalışmaları profesörü
Gotthelf Bergsträsser (1886-1933), oryantalist ve dilbilimci
Zeynep Ergun, İngiliz Edebiyatı Profesörü
Friedrich Giese (1870-1944), Alman dilbilimci ve Türkolog
Walter Gottschalk (1891-1974), Alman oryantalist ve kütüphaneci
Walther Kranz (1884-1960), Alman filolog
Guy Michaud (1911-2006), Fransız Romantik dilbilimci
Hellmut Ritter (1892-1971), Alman oryantalist
Fuat Sezgin (1924-2018), Türk oryantalist
Leo Spitzer (1887-1960), Alman Roma bilmi uzmanı, İstanbul Üniversitesi yabancı dil okulu başkanı
Karl Süssheim (1878-1947), Alman oryantalist

Matematik

Richard Edler von Mises (1883-1953), Avusturyalı matematikçi.
William Prager (1903-1980), Alman matematikçi.

Tıp

Kemal Alemdaroğlu (* 1939), cerrah, 1997'den 2008'e kadar İstanbul Üniversitesi Rektörü
Hulusi Behçet (1889-1948), dermatolog, Behçet hastalığının tarifleyicisi.
Hugo Braun (1881-1963), mikrobiyolog
Friedrich L. Breusch (1903-1983), patolog ve kimyager
Max Clara (1899-1966), histolog, Professorenkatalog der Universität Leipzig - Die Professoren-Datenbank für Leipzig 15 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Friedrich Dessauer, radyolog, fizikçilere bakınız
Erich Frank (1884-1957), doktor
Karl Hellmann (1892-1959), doktor
Julius Hirsch (1892–1962), hijyenist 1933–1948, Üniversite Hijyen Enstitüsü müdürü, ardından Basel yakınlarındaki Ciba-Geigy
Josef Igersheimer (1879–1965), Berlin ve Heidelberg göz doktoru, profesörden 1933'ten 1939'a kadar İstanbul'da, ardından ABD'de
Alfred Kantorowicz (1880-1962), doktor ve Almanya'da koruyucu diş hekimliği öncüsü.
Wilhelm Liepmann (1878-1939), jinekolog
Werner Lipschitz (1892-1948), hekim ve farmakolog
Karl Löwenthal (1892-1948), histolog
Rudolf Nissen (1896-1981), cerrah
Siegfried Oberndorfer (1876-1944), patolog
Berta Ottenstein (1891-1956), dermatolog
Paul Pulewka 1896-1989, farmakolog
Friedrich Reimann (1897-1994), kan araştırmalarında uzmanlaşmış doktor
Philipp Schwartz (1894-1977), patolog
Max Sgalitzer (1884-1973), radyolog
Arslan Terzioğlu (1937-2013), Türk mimar ve hastane planlayıcısı
Hans Winterstein (1879–1963), fizyolog ve İstanbul Üniversitesi Fizyoloji Enstitüsü başkanı

Müzisyen

Mercan Dede (* 1966), elektronik müzisyeni
Candan Erçetin (* 1963), pop müzik şarkıcısı
Bülent Ortaçgil (* 1950), Türk söz yazarı
Sagopa Kajmer (* 1978), Türk rapçi, DJ ve prodüktör
Ceza türk rapçi

Müzik yapımcıları

Arif Mardin (1932-2006), plak yapımcısı ve Atlantic Records'un başkan yardımcısı

Ekonomistler

Alfred Isaac (1888-1956), Alman ekonomist
Gerhard Kessler (1883-1963), Alman ekonomist ve sosyal bilimci
Fritz Neumark (1900-1991), Alman ekonomist
Wilhelm Röpke (1899-1966), Alman ekonomist.

Felsefe

Ernst von Aster (1880-1948), Alman filozof
Macit Gökberk (1908-1993), Türk filozof
Hans Reichenbach (1891-1953), Alman fizikçi, filozof ve mantıkçı
Teoman Duralı (1947-2021), Türk filozof

Fizik

Engin Arık (1948-2007), nükleer fizikçi
Harry Dember (1882-1943), fizikçi
Friedrich Dessauer (1881-1963), Alman radyolog, fizikçi, sosyal sorumluluk sahibi girişimci ve yayıncı
Arthur Robert von Hippel (1898-2003), Alman-Amerikan malzeme bilimcisi ve fizikçisi

Politikacı

Yıldırım Akbulut (* 1935), eski Türkiye Başbakanı.
David Ben Gurion (1886-1973), İsrailli devlet adamı ve İsrail Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin kurucularından biri
Jizchak Ben Zwi (1884-1963), İsrailli tarihçi, Siyonist işçi hareketinin politikacısı ve İsrail'in ikinci Cumhurbaşkanı
İhsan Sabri Çağlayangil (1908-1993), Türkiye'nin eski Dışişleri Bakanı.
Cemil Çiçek (* 1946), Türkiye Devlet Bakanı, eski Adalet Bakanı.
Josef Dobretsberger (1903-1970), Avusturyalı avukat, ekonomist ve politikacı.
Nihat Erim (1912-1980), Türkiye'nin eski Başbakanı.
Abdullah Gül (* 1950), Türkiye Cumhurbaşkanı.
Sadi Irmak (1904-1990), eski Türkiye Başbakanı ve fizyoloji profesörü.
Coşkun Kırca (1927-2005), Türkiye'nin eski Dışişleri Bakanı.
Erkan Mumcu (* 1963), Türkiye'nin çeşitli hükûmetlerde turizm bakanı ve eğitim bakanı, Anavatan Partisi'nin başkanı.
Refik Saydam (1881-1942), Türkiye'nin eski Başbakanı.
Mehmet Ali Şahin (* 1950), eski Adalet Bakanı ve Türkiye Başbakan Yardımcısı.
Naim Talu (1919-1998), Türkiye'nin eski Başbakanı.
Ali Tanrıyar (1914-2017), tıp doktoru, Anavatan Partisi kurucu üyeleri ve Galatasaray İstanbul futbol kulübünün eski başkanı.
Kadir Topbaş (1945-2021), İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı.
Köksal Toptan (* 1943), Türkiye Büyük Millet Meclisi eski Başkanı.
Ufuk Uras (* 1959), Türk siyasetçi ve ekonomist, milletvekili ve Özgürlük ve Dayanışma Partisi başkanı.
Suat Hayri Ürgüplü (1903-1981), Türkiye'nin eski Başbakanı.
Hayati Yazıcı (* 1952), Türkiye Başbakan Yardımcısı.
Mustafa Şentop (1968), Türk hukukçu, Prof. Dr., Türkiye Büyük Millet Meclisi 29. Başkanı
İbrahim Kalın (* 1971), Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı ve eski Cumhurbaşkanlığı sözcüsü.

Psikoloji

Georg Anschütz (1886-1953), Alman psikolog.
Wilhelm Peters (1880–1963), Alman psikolog, Jena ve İstanbul'da Psikoloji Enstitüsü'nün kurucusu.
Muzafer Şerif (1906-1988), sosyal psikolog.

Hukuk

Ernst E. Hirsch (1902-1985), Alman hukukçu ve hukuk sosyoloğu.
Richard Honig (1890-1981), Alman hukuk filozofu ve hukuk tarihçisi.
Alexander Rustow (1885-1963), Alman ekonomi tarihçisi ve hukuk profesörü, mülteci örgütlerinin kurucusu.
Andreas Schwarz (1886-1953), Alman hukuk bilgini, Roma hukuku profesörü.
Karl Strupp (1886-1940), anayasal ve uluslararası hukuk profesörü.
Mehmet Ali Şahin (* 1950), Türk avukat ve Adalet Bakanı
Hayati Yazıcı (* 1952), Türk hukukçu ve devlet bakanı
Murat Başesgioğlu (* 1955), Türk hukukçu ve Devlet Bakanı
Nimet Çubukçu (* 1965), Türk hukukçu ve Devlet Bakanı
Mustafa Şentop (1968), Türk hukukçu, Prof. Dr., Türkiye Büyük Millet Meclisi 29. Başkanı

Yönetmenler

Metin Erksan (1929–2012), Türk sinema tarihinin en önemli isimlerinden biridir.

Aktör

Mehmet Ali Alabora (* 1977), Türk oyuncu.
Kadir Çöpdemir (* 1967), Türk oyuncu, radyo ve televizyon sunucusu.
Tuncel Kurtiz (1936-2013), sinema ve tiyatro oyuncusu ve yönetmeni.

Yazar

Duygu Asena (1946-2006), Türk gazeteci, yazar ve kadın hakları aktivisti.
Reşat Nuri Güntekin (1889–1956), Türk romancı, öykü ve oyun yazarı.
Attila İlhan (1925-2005), Türk şair ve yazar.
Orhan Veli Kanık (1914–1950), Türk şair.
Onat Kutlar (1936-1995), Türk yazar ve film eleştirmeni, radikal İslamcı bomba saldırısı sonucu öldürüldü.
Mario Levi (* 1957), Türk yazar ve iletişim bilimcisi.
Mıgırdiç Margosyan (* 1938), Ermeni-Türk yazar.
Orhan Pamuk (* 1952), Türk yazar ve Nobel Ödülü sahibi.
Ahmet Hamdi Tanpınar (1901-1962), Türk yazar ve üniversite profesörü.

Sosyologlar

Gerhard Kessler (1883–1963), Alman sosyolog ve 1933'ten önce Nasyonal Sosyalizmin aktif karşıtı.
Alexander Rustow (1885-1963), Alman sosyolog ve ekonomist
Cavit Orhan Tütengil (1921–1979), Cumhuriyet gazetesi için sosyolog ve köşe yazarı, aşırı sağcılar tarafından öldürüldü.

Zooloji

Curt Kosswig (1903–1982), Alman zoolog, daha sonra Hamburg'daki Zooloji Devlet Enstitüsü ve Zooloji Müzesi'nin başkanı (kbazı kaynaklarda i: "Kurt").
Leonore Kosswig biyolog ve fotoğrafçı, kırsal (Doğu) Türkiye'de araştırma gezgini, kapsamlı fotoğraf mirası, ayrıca el sanatları ve insanlar (PDF 2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.), Curt Kosswig'in eşi
Boris Zarnick, Alman zoolog
Tibor Peterfi (1883–1953), Macar zoolog ve biyolog, sitolog. 1939 (yaklaşık) Histoloji ve Embriyoloji Enstitüsü'nde profesör, 1944'te enstitü başkanı. Daha önce 1921-1934 yılları arasında Almanya'da Berlin'deki Kaiser Wilhelm Biyoloji Enstitüsü'nde çalıştı. Bir Yahudi olması ve siyasi nedenlerle görevden alındı . Ardından İngiltere ve Danimarka'da bulundu. Macarca, Almanca (çoğunlukla) ve Türkçe yayınlar yaptı.^[1]

Üniversitenin Yabancı Dil Okulu Öğretim Görevlileri (Yabancı Diller Okulu)

Robert Anhegger (1911-2001), daha sonra İstanbul Goethe Enstitüsü müdürü
Heinz Anstock (1909–1980), daha sonra İstanbul'daki Alman Lisesi'nin müdürü
Herbert Dieckmann (1906–1986), daha sonra Harvard Üniversitesi ve Cornell Üniversitesi'nde Romantik Filoloji Profesörü.
Liselotte Dieckmann, okulda Yunanca ve Almanca okutmanı; daha sonra ABD
Ernst Engelberg (1909-2010), Leipzig Üniversitesi'nde işçi hareketinin tarihi araştırmaları.
Traugott Fuchs (1906-1997), daha sonra İstanbul Boğaziçi Üniversitesi'nde profesör
Kurt Laqueur (1914-1997), daha sonra Alman diplomatik misyonu hizmetinde yer aldı.
Hans Marchand (1907-1978), en son Tübingen'de İngilizce Profesörü^[2]
Werner Richter, 1916'dan beri
Andreas Tietze (1914-2003), en son Viyana'da Doğu Araştırmaları Profesörü

Okuma

Horst Widmann: Sürgün ve eğitim yardımı. Türkiye'ye Almanca konuşan akademik göç. Bern ve Frankfurt / M. 1973. ISBN 3-261-00731-1

Kaynakça

^ Die Bezeichnung von Lothar Jaenicke „Abteilungsleiter“ am KWI (Erinnerungsbild: Mustafa Kemal. Vater der Türken und der Biowissenschaften in der Türkei. In: »Biospektrum«, H. 5, 12. Jg. 2006, S. 571) lässt sich nicht erhärten.
^ "Wortbildung : Syntax und Morphologie : Festschrift zum 60 / Geburtstag von Hans Marchand am 1. Oktober... - Catalogue | National Library of Australia". nla.gov.au. 21 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1] Die Bezeichnung von Lothar Jaenicke „Abteilungsleiter“ am KWI (Erinnerungsbild: Mustafa Kemal. Vater der Türken und der Biowissenschaften in der Türkei. In: »Biospektrum«, H. 5, 12. Jg. 2006, S. 571) lässt sich nicht erhärten.

[2] "Wortbildung : Syntax und Morphologie : Festschrift zum 60 / Geburtstag von Hans Marchand am 1. Oktober... - Catalogue | National Library of Australia". nla.gov.au. 21 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]