Erich Frank
Erich Frank | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Alfred Erich Frank 28 Haziran 1884 Berlin, Alman İmparatorluğu |
| Ölüm | 13 Şubat 1957 (72 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Aşiyan Mezarlığı, İstanbul |
| Milliyet | Alman |
| Kariyeri | |
| Dalı | İç hastalıkları |
| Çalıştığı kurumlar | İstanbul Üniversitesi Breslau Üniversitesi |
Alfred Erich Frank (28 Haziran 1884, Berlin - 13 Şubat 1957, İstanbul). Alman hekim. Ordinaryus profesör olarak Türkiye'de iç hastalıkları alanında çalışmıştır.[1][2][3]
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]1884 yılında Yahudi iş insanı Albert Frank ve eşi Dorothea Jungmann'ın oğlu olarak dünyaya geldi. 1902'de Brealau Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne başladı. Tıp eğitimi sonrası devlet sınavını kazanarak 1907'de Strasbourg'daki Kaiser Wilhelm Üniversitesi'ne gitti. Burada 1908'de doktorasını aldı.Burada görevliyken aynı zamanda 1908'den 1911'e kadar Wiesbaden'deki Belediye Hastanesinde çalıştı. Yine aynı merkezde çalışan dönemin önemli bilim adamı Salvarsan'ın klinik çalışmalarında önemli görevler üstlendi. Frank orada çalışırken kimya laboratuvarı şefi Casimur Funck'tır. Frank “Ortostatik Albuminüri” isimli tezi ile Strassburg Üniversitesi'nde doktor (Phd) unvanı alır. Frank önce hekim, sonra doktor, sonra tıpta uzman olmuştur. 16 Mayıs 1918'de Katowice'de, Erna Marie Gertrud Führich ile evlendi. Frank daha sonra Breslau'da Oscar Minkowski'nin kurduğu iç hastalıkları kliniğinde çalıştı. 1912'de Diabetes Insipidus’u tanımladı. 1913’te doçent, 1919’da profesör ve 1925’te Ord. Prof oldu. Şeker hastalığının tedavisinde oral anti diyabetiklerin kullanılmasında öncülük etmiştir. 1925’te Guanidine’in kan şekerini düşürdüğünü gösterdikten sonra, keşfettiği sentetik (1926) “Synthaline” maddesi ile oral yoldan kan şekerinin kontrol edilebileceğini de ortaya koymuştur. "Synthalin”in yan etkileri nedeniyle daha sonra "Synthalin B”yi geliştirir. Böylece ilk oral anti diyabetik ortaya çıkmıştır.[4] 1928'den 1933'e kadar tam profesör olarak çalışmanın yanı sıra Breslau'daki Wenzel-Hancke-Hastanesinde başhekimlik yaptı. Nazi döneminde Yahudi kökenli olduğu için zulüm gördü ve çalışma şartları zorlaştı. 1934'te İstanbul Üniversitesi'nden teklif edilen görevi kabul etti.
Türkiye'de hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Erich Frank ailesi ve kütüphanesi ile birlikte İstanbul'a gelmiştir. O dönemde mesleğinin zirvesinde ve en başarılı dönemlerindeydi. İsteği üzerine diyetisyeni Elsa Wolf ve biyokimyacısı Dr. Kurt Steinitz'de kısa süre sonra Türkiye'ye gelmiştir. Elsa Wolf 32 yıl Vakıf Guraba'da çalışarak Türkiye'de diyet anlayışının ilk adımlarını atmıştır.[5]
1 Eylül 1934'ten 13 Şubat 1957'ye kadar Erich Frank, İstanbul Gureba Hastanesi'nin 2. İç Hastalıkları servisinin şefi olarak çalıştı. Metabolik çalışmalara ek olarak, çalışma alanları endokrin sistem, vejetatif sinir sistemi ve hematoloji konularını içeriyordu. Çeyrek asırlık yoğun bir çalışma ile Türkiye'de çok sayıda öğrenci yetiştirdi. Gureba'nın hasta popülasyonu İstanbul'un fakir hastaları ile Anadolu'dan gelen fakir, kimsesiz hastalardan oluşmakta idi. Elsa Wolf ve K. Steinitz'in yanı sıra klinikte yabancı olarak Viyana Tıp Fakültesi Patoloji kürsüsünden gönderilen daha sonra Türk vatandaşı da olan Dr. Rosa Rössler de çalışmaktaydı. Rosa'nın Frank'ın ders notlarının kitap haline getirilmesinde çok önemli katkısı olmuştur. Atatürk'ün en son hastalandığında da danışman olarak görev yapmıştır.
Bilime katkıları
[değiştir | kaynağı değiştir]
- İlk oral anti diyabetik ilacın keşfi,
- Esansiyel hipertansiyon hastalığı tarifaenmesi (1911),
- Diabetes Insipidus tanımlanması (1912),
- Esansiyel trombositopeni tanımlanması (1915).
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]İstanbul'da İç Hastalıkları Kliniği şefi unvanıyla, 13 Şubat 1957 sabahı kliniğindeki masasında karaciğer hastalığı sonucu olan komadan ölene kadar Türkiye'ye bağlı kaldı. Amerika Birleşik Devletleri'nden gelen birçok teklifi geri çevirdi. Türkiye Cumhuriyeti tarafından bir milyonu aşkın kişinin katıldığı bir devlet töreni düzenlendi. Vasiyeti doğrultusunda İstanbul'da Aşiyan Asri Mezarlığı'na defnedildi.[1]
Türkiye'de yayınlanmış eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Asabî Tenbihin Kimyevî İntikali. Üniversite Konferansları, Istanbul 1935/1936.
- Erythroblastosis : Tıp Fak. Mec. Band 4, 1941.
- Türkiye'de Pernisiyöz Anemi. Tıp Fak. Mec. Sayı. Band 6, 1944.
- Alloxan Diyabeti. Türk Tıp Cem. Mec. Sayı. Band 12, 1946.
- Karbonhidrat Metabolizması Patolojisi. Istanbul 1949.
- İç Hastalıkları Klinik Dersleri. 1951 (Cilt 1-2) ve 1956 (Cilt 3).
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gerhard Gaedicke: Ein jüdischer Arzt aus Deutschland als Modernisierer der akademischen Medizin in der Türkei. Erich Franks Wirken an der Universität Istanbul, in Caris-Petra Heidel Hg.: Jüdische Medizin – Jüdisches in der Medizin – Medizin der Juden? Reihe: Medizin und Judentum, 10. Mabuse, Frankfurt 2010, ISBN 3940529850, S. 255-264 (einsehbar im online-Buchhandel)
- Ali Vicdani Doyum: Alfred Kantorowicz unter besonderer Berücksichtigung seines Wirkens in İstanbul (Ein Beitrag zur Geschichte der modernen Zahnheilkunde). Medizinische Dissertation, Würzburg 1985, S. 58-60.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]https://www.efg.med.uni-muenchen.de/index.html 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Ord. Prof. Dr. Erich Frank" (PDF). 21 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ "Erich Frank (1884-1957): Unsung Pioneer in Nephrology". 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ Ord. Prof. Dr. ERICH FRANK'IN DÜNYA TIBBINDAKİ YERİ VE TÜRK TIBBINA KATKILARI PROF. DR. ORHAN NURİ ULUTİN.
- ^ "Geschichte des Diabetes". 28 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ Ali Vicdani Doyum: Alfred Kantorowicz unter besonderer Berücksichtigung seines Wirkens in İstanbul (Ein Beitrag zur Geschichte der modernen Zahnheilkunde). Medizinische Dissertation, Würzburg 1985, S. 58.
