Tatartup Muharebesi
| Malka Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Rusya |
| ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Larion Nagel |
 İmam Mansur Dol Mudarov | ||||||
Tatartup Muharebesi, 21 Kasım 1785'te Rusya İmparatorluğu ile Şeyh Mansur liderliğindeki Kafkasyalılar arasında gerçekleşti ve Mansur'un yenilgisiyle sonuçlandı.[1] Bunun ardından Şeyh Mansur Anapa'ya gitti.[2][1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Malka yenilgisinin ardından Rus İmparatorluğu, Şeyh Mansur'un Kuzey Kafkasya'da başlattığı direniş hareketin tamamen yok etmeyi planladı. Albay Nagel'in komutası altında özel bir birlik örgütlendi.[3][4][5] 21 Kasım 1785'te Albay Nagel Küçük Kabardey'i işgal etti.[6][2]Rus ordusunun yaklaştığını duyan Şeyh Mansur, Çeçenler, Kabardeyler, Kumuklar ve Dağıstanlılardan oluşan küçük bir birlik kurdu. İki taraf Malka Nehri yakınındaki Tatartup kalesinde buluştu. Ardından gelen şiddetli çatışmada her iki taraf da ağır kayıplar verdi ve hem Mansur hem de Nagel, birliklerini savaştan çekmeyi planladı. Mansur önce geri çekilme emrini verdi ve kendisi Anapa'ya sığınırken birlikleri de evlerine döndü.[7][2][8][9][10] Bu yenilginin sonucu Mansur için ağır oldu pek çok destekçisi ona olan güvenlerini kaybederek Mansur'u terk etti. 1786 yılının başında Küçük Kabardey'in prensi ve Mansur'un sadık destekçisi Dol Mudarov, Rus ordusu tarafından esir alındı.[6][2]
Adamlarının çoğu onu terk etmiş olsa da Şeyh Mansur, 600 kişilik bir orduyla Rus askerlerine karşı gerilla savaşı yürütmeye devam etti.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Jaimoukha, Amjad. A Brief History of Kabarda [from the Seventh Century AD]. s. 19.
- ^ a b c d e Oztas 2013.
- ^ Потто В. А. первые от него отложились&f=false Кавказская война в отдельных очерках, эпизодах, легендах и биографиях: в 5-ти томах, 1899, — Том 1.
- ^ Şablon:Книга:Baddeley J. F.: Завоевание Кавказа русскими
- ^ Все Кавказские войны России: самая полная энциклопедия / А. Куликов, В. Рунов. — М.: Эксмо, 2013. — 605
- ^ a b Kutlu 2005.
- ^ Berkok 1958.
- ^ История СССР с древнейших времен до наших дней. — Серия 1. С древнейших времён до Великой Октябрьской социалистической революции. — Том 3. Превращение России в великую державу. Народные движения XVII—XVIII вв. / Редколлегия тома: Л. Г. Бескровный и др. — М.: Наука, 1967. — 748 с. — с. 648.
- ^ Стрежнев И. К студеным северным волнам: А. С. Пушкин и Беломорский Север: литературно-краеведческие очерки Северо-Западное книжное издательство, 1989.
- ^ Гасаналиев М. Шейх Мансур (Ушурма) как руководитель освободительного движения (статья). — Известия ДГПУ. Общественные и гуманитарные науки. — 2011. — № 2. — с. 18—21.
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Oztas, Ahmet (2013). A Page from the History of the North Caucasus: Imam Mansur Ushurma (İngilizce). EHESS. ss. 1-14.
- Kutlu, Tarık (2005). Tarihte Kafkasya [Caucasus in History]. İstanbul.
- Berkok, İsmail (1958). Çeçen Direniş Tarihi [History of the Chechen resistance]. İstanbul.