İçeriğe atla

Hâşim Safiyüddin

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hâşim Safiyüddin
2020'de Safiyüddin
Hizbullah Yürütme Konseyi Başkanı
Görev süresi
Temmuz 2001 - 3 Ekim 2024
Kişisel bilgiler
Doğum 1964
Deyr Kanun En Nehr, Lübnan
Ölüm 3 Ekim 2024 (59-60 yaşında)
Dahiye, Lübnan
Partisi Hizbullah
Evlilik(ler) Raeda Faqih
İlişkiler Hassan Nasrallah (kuzen)
Zeynep Süleymani (gelini)
Mesleği Din adamı
Dini Şii İslam

Hâşim Safiyüddin (Arapça: هاشم صفي الدين; 1964, Deyr Kanun En Nehr - 3 Ekim 2024, Dahiye, Lübnan) 2001'den 2024'teki suikastına kadar Hizbullah'ın Yürütme Konseyi Başkanı olarak görev yapan Lübnanlı Şii din adamıydı. Hasan Nasrallah'ın anne tarafından kuzeni olan Safiyüddin, Nasrallah'ın 27 Eylül 2024'te öldürülmesinden önce genellikle Hizbullah'ın “iki numarası” olarak kabul ediliyordu.[1][2]

3 Ekim 2024'te Safiyüddin Beyrut'ta bir İsrail hava saldırısının hedefi oldu.[3] 5 Ekim'de Hizbullah'ın hava saldırısından bu yana Safiyüddin ile teması kaybettiği bildirildi.[4][5] 8 Ekim'de İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant Safiyüddin'in muhtemelen “ortadan kaldırıldığını” belirtti. Bu iddia daha sonra Başbakan Binyamin Netanyahu tarafından da tekrarlandı.[6][7] 22 Ekim'de İsrail Savunma Kuvvetleri, Safiyüddin'in cesedinin bulunduğunu belirterek ölümünü doğruladı.[8][9][10] Hizbullah da ertesi gün Safiyüddin'in öldüğünü kabul etti.[11]

Erken yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Safiyüddin 1964 yılında Lübnan'ın güneyindeki Deyr Kanun En Nehr'da saygın bir Şii ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.[12] Hasan Nasrallah'ın anne tarafından kuzeni ve Abdullah Safiyüddin'nin kardeşidir.[13][14][15]

Safiyüddin, 1994 yılında Hasan Nasrallah tarafından Lübnan'a geri çağrılana kadar Irak'ın Necef kentinde ve İran'ın Kum kentinde Nasrallah ile birlikte ilahiyat eğitimi almış,[16][17][18] ve o zamandan beri Nasrallah tarafından halefi olarak yetiştirilmiştir.[19][20]

Kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Safiyüddin 1995 yılında Hizbullah'ın en yüksek konseyi olan Meclis-i Şura'ya (Danışma Meclisi) terfi etmiş ve 2008 yılında İmad Muğniye'nin suikasta kurban gitmesine kadar Muğniye'ye bağlı olarak çalışmıştır.[17] Aynı zamanda Cihat Konseyi'nin başkanlığına da getirilmiştir.[17] Başkanlığını yaptığı Yürütme Konseyi Hizbullah'ın siyasi, sosyal ve eğitim faaliyetlerini denetlemektedir.[21][22]

Nasrallah'ın 27 Eylül 2024'te öldürülmesine kadar Safiyüddin Hizbullah'ın üç büyük liderinden biriydi. Diğer ikisi Hasan Nasrallah ve Naim Kasım'dı.[23] Nasrallah'tan sonra ikinci lider olarak görülüyordu.[18]

2006 yılında Safiyüddin'nin İran tarafından Hizbullah Genel Sekreterliği için Hasan Nasrallah'ın olası halefi olarak tanıtıldığı bildirilmiştir.[17][24]

Safiyüddin, Hizbullah'ın Şura Konseyi üyesi altı din adamından biriydi.[25] Temmuz 2001'deki genel kurul toplantısında seçildiği Şura Tanfiziyah olarak da bilinen grubun yürütme konseyinin başkanıydı.[26][27][28] Grubun en üst organı olan karar verici danışma konseyinin dokuz üyesinden biriydi.[29]

Ekim 2008'de Safiyüddin genel kurulda Nasrallah'ın yerine Hizbullah genel sekreteri olarak seçildi.[30][31] Nasrallah'ın veliahtı olarak atanması İranlılar tarafından desteklendi.[29] Safiyüddin 2009 yılında tekrar Şura Konseyi'ne seçilmiştir.[32] Kasım 2010'da Hizbullah'ın Güney Lübnan bölgesi askeri komutanlığına atandı.[33]

Mayıs 2017'de Safiyüddin, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Terörist olarak tanımlanmıştır.[21][21][34][35] Ayrıca Suudi Arabistan tarafından da terörist olarak tanımlanmıştır.[36] Mayıs 2018'de Safiyüddin ve Hizbullah'ın diğer dokuz üst düzey ismi (Nasrallah ve Naim Kasım dahil) ABD ve bazı Arap müttefikleri (Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn dahil) tarafından yaptırıma tabi tutuldu.[37] 2020 yılında ABD, her ikisi de Hizbullah Yürütme Konseyi'ne bağlı olan,[38] Safiyüddin ve Sultan Halife Es'ad'dan rehberlik ve yönlendirme alan ve “Lübnan halkı yetersiz hizmetlerden muzdaripken” Hizbullah liderliğinin hesaplarına para transferlerini gizlemekle suçlanan Lübnan merkezli iki şirkete, Arch Danışmanlık ve Meamar İnşaat'a yaptırım uyguladı.[38][39][40][41][41]

Nasrallah'ın Eylül 2024'te İsrail'in Hizbullah karargâhına düzenlediği bir hava saldırısında öldürülmesinin ardından Safiyüddin halefi için önde gelen bir aday olarak görülmüştür.[42] Hem görünüş hem de konuşma tarzı bakımından Nasrallah'a benzerliğiyle tanınan Safiyüddin'in İran rejimi ve Ali Hamenei ile güçlü bağları bulunuyor.[14][35] Nasrallah'ın ölümünün hemen ardından Suudi haber kaynakları El-Arabiye ve El Hadath, Safiyüddin'nin resmi olarak halefi olarak belirlendiğini bildirmiş, ancak Hizbullah bunu Telegram aracılığıyla yalanlamıştır.[43]

Suikast

[değiştir | kaynağı değiştir]

3 Ekim 2024 gecesi İsrail Hava Kuvvetleri tarafından düzenlenen bir saldırıda Safiyüddin, Hizbullah'ın kalelerinden biri olan Beyrut'un banliyösü Dahiye'de bir noktada hedef alındı.[3][44][45][46] Hava saldırısında Hizbullah istihbarat şefi Hüseyin Hazime'nin bulunduğuna inanılan bir yeraltı sığınağı hedef alındı.[46] Hizbullah o zamandan beri Safiyüddin ile irtibatı kaybettiklerini ve kayıp olduğunu açıkladı.[44] Ancak 22 Ekim'de İsrail Savunma Kuvvetleri, Ali Hüseyin Hazima ve diğer üst düzey Hizbullah üyeleriyle birlikte öldürüldüğünü doğruladı.[8][47] Hizbullah da ertesi gün onun öldüğünü doğruladı.[11]

Kişisel hayat

[değiştir | kaynağı değiştir]

Safiyüddin, Raeda Faqih ile evliydi. Haziran 2020'de en büyük oğulları Rıza, o yılın Ocak ayında Irak'ta bir Amerikan insansız hava aracı saldırısıyla öldürülen İranlı subay Kasım Süleymani'nin en küçük kızı Zeynep Süleymani ile evlendi.[48][49]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Tal Beeri (8 Haziran 2022). "Hashem Safi al-Din – Head of Hezbollah's Executive Council (and Hassan Nasrallah's Designated Successor?)". Alma Research and Education Center. 8 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023. 
  2. ^ "Lebanon: Hezbollah's Rising Star". Stratfor. 17 Kasım 2009. Erişim tarihi: 15 Mart 2013. 
  3. ^ a b Christou, William; Beaumont, Peter (4 Ekim 2024). "Israel launches intense attacks on Hezbollah stronghold in Beirut's south". The Guardian. 4 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Hezbollah loses contact with senior leader Hashem Safieddine: Sources". Al Jazeera. 5 Ekim 2024. 5 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Qiblawi, Tamara (5 Ekim 2024). "Hezbollah has lost contact with possible Nasrallah successor, source says". CNN. 5 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2024. 
  6. ^ Spencer, Richard (8 Ekim 2024). "Hezbollah successor was killed in airstrike, says Netanyahu". The Times. 8 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Mackenzie, James; Gabeily, Maya (8 Ekim 2024). "Israel says it has killed slain Hezbollah leader's successors". Reuters. 
  8. ^ a b Grylls, George (22 Ekim 2024). "Hashem Safieddine: Israel kills Hezbollah heir to Nasrallah". The Times. 22 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ Ari, Lior Ben (22 Ekim 2024). "IDF confirms Nasrallah's designated successor dead". Ynetnews (İngilizce). Erişim tarihi: 22 Ekim 2024. 
  10. ^ "IDF confirms death of top Hezbollah leader; Blinken meets with Netanyahu". The Washington Post. 23 Ekim 2024. 23 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ a b "Hezbollah confirms that top official Hashem Safieddine, expected to be group's next leader, killed in Israeli airstrike". Yahoo News (İngilizce). 23 Ekim 2024. Erişim tarihi: 23 Ekim 2024. 
  12. ^ "Senior Hezbollah figure Hashem Safi al-Din publicly stated Hezbollah participates in the campaign in south Syria". Intelligence and Terrorism Information Center. 29 Temmuz 2018. 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ Ahmad Rafat (7 Temmuz 2020). "A Marriage of Convenience Bolsters Iran's Mideast Presence". Kayhan Life. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020. 
  14. ^ a b Daou, Marc (1 Ekim 2024). "'Easy' choice: Hezbollah's likely new leader is Nasrallah's cousin, Hashem Safieddine". France 24. 2 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "Treasury Targets Key Hizballah Financing Network and Iranian Conduit". U.S. Department of the Treasury (İngilizce). 20 Eylül 2024. Erişim tarihi: 30 Eylül 2024. 
  16. ^ David A. Daoud (4 Haziran 2017). "State Department Blacklists Hashem Saffiedine". Foundation for Defense of Democracies. 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ a b c d David A. Daoud (4 Haziran 2017). "State Department Blacklists Hashem Saffiedine". Foundation for Defense of Democracies. 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ a b "Sayyed Nasrallah re-elected for another term". The Weekly Middle East Reporter. 5 Aralık 2009. Erişim tarihi: 24 Mart 2013. 
  19. ^ Stephanie Rady. "Who is Hashem Safieddine, potential new leader of Hezbollah?". Anadolu Agency. 29 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2024. 
  20. ^ Avon, Dominique; Khatchadourian, Anaïs-Trissa; Avon, Dominique (2012). Hezbollah: a history of the "party of god". Cambridge, Mass. London: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-06752-3. 
  21. ^ a b c "State Department Terrorist Designations of Hashem Safieddine and Muhammad al-Isawi". United States Department of State. 19 Mayıs 2017. 
  22. ^ John Davison (21 Mayıs 2017). Mark Potter (Ed.). "Hezbollah calls U.S. administration 'mentally impeded' during Trump Saudi visit". 17 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2019. Sayyed Hashem Safieddine, president of the Iran-backed Shi'ite group's executive council, said Washington would not be able to do any real harm to Hezbollah. 
  23. ^ "IRGC-Hezbollah Captagon Ring Compromised by War Over Profits". Middle East Transparent. 27 Nisan 2012. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2013. 
  24. ^ Shmuel Bar (29 Ekim 2006). "Lebanese Hizballah – Political, Ideological and Organizational Highlights" (PDF). National Defense University. 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. According to reports from Iran, the Iranians have already appointed him the head of the Executive Council and Nassrallah's cousin as his successor 
  25. ^ Barry Rubin, (Ed.) (2010). Guide to Islamist Movements. New York; London: M.E. Sharpe. s. 329. ISBN 978-0-7656-1747-7. 
  26. ^ Dominique Avon; Anaïs-Trissa Khatchadourian; Jane Marie Todd (2012). Hezbollah: A History of the "Party of God". Cambridge, MA; London: Harvard University Press. s. 215. ISBN 978-0-674-06752-3. 
  27. ^ Ahmad Nizar Hamzeh (2004). In The Path of Hizbullah. Syracuse, NY: Syracuse University Press. s. 45. ISBN 978-0-8156-3053-1. 
  28. ^ "Hezbollah (part I)" (PDF). Intelligence and Terrorism Information Center. July 2003. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2013. 
  29. ^ a b Shmuel Bar (29 Ekim 2006). "Lebanese Hizballah – Political, Ideological and Organizational Highlights" (PDF). Center for Complex Operations. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2013. 
  30. ^ Dudi Cohen (13 Ekim 2008). "Nasrallah replacement chosen". Ynetnews. Erişim tarihi: 7 Şubat 2013. 
  31. ^ "Kuwaiti daily reports extension of Nasrallah mandate". Now Lebanon. 1 Kasım 2008. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2013. 
  32. ^ Shimon Shapira (17 Aralık 2009). "Has Hizbullah Changed?" (PDF). Intelligence and Terrorism Information Center. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2013. 
  33. ^ Larbi Sadiki (21 Haziran 2011). "Hezbollah and the Arab revolution". Al Jazeera. Erişim tarihi: 7 Şubat 2013. 
  34. ^ "Hashem Safieddine, Hezbollah's new leader?". Reuters. 28 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  35. ^ a b "Who is Hashem Safieddine, Hassan Nasrallah's potential successor?". Hindustan Times. 29 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  36. ^ "Saudi Arabia blacklists Hezbollah's Hashem Safieddine". Al Jazeera (İngilizce). 8 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2024. 
  37. ^ Zeina Karam; Bassem Mroue (15 Kasım 2018). "Militant or poet? US sanctions Hezbollah leader's son". Associated Press. Beirut. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  38. ^ a b Daphne Psaledakis. "U.S. blacklists Hezbollah official, Lebanon-based companies". Reuters. 7 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  39. ^ "US imposes sanctions on businesses in Lebanon with links to Hezbollah". Arab News (İngilizce). 17 Eylül 2020. 17 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2024. 
  40. ^ "Treasury Targets Hizballah Executive Council Companies and Official". U.S. Department of the Treasury (İngilizce). 20 Eylül 2024. 17 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2024. 
  41. ^ a b "US sanctions Hezbollah-linked companies and official, Iranian cyber actors". Jewish News Syndicate. 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  42. ^ "Hashem Safieddine: possible successor to Hezbollah chief Nasrallah". Al-Monitor (İngilizce). 28 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2024. 
  43. ^ "Hezbollah denies choosing Hashem Safieddine as Nasrallah replacement". The Jerusalem Post/Reuters. 30 Eylül 2024. 29 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  44. ^ a b Barak Ravid (3 Ekim 2024). "Israel targets potential Hezbollah successor in Beirut airstrike". Axios. 3 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  45. ^ David Gritten, Massive blasts in Beirut after renewed Israeli air strikes, BBC News (4 October 2024).
  46. ^ a b IAF strike in Beirut targets possible Nasrallah successor, Jewish News Syndicate (4 October 2024).
  47. ^ "Israel confirms 'eliminating' Hashem Safieddine, potential successor of slain Hezbollah chief Nasrallah". Arab News (İngilizce). 22 Ekim 2024. Erişim tarihi: 22 Ekim 2024. 
  48. ^ "Who is Hashem Safieddine, Hassan Nasrallah's Potential Successor?". Daraj. 1 Ekim 2024. 2 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  49. ^ Siegal, Tobias (29 Haziran 2020). "Soleimani's daughter marries Hezbollah leader Nasrallah's cousin". The Jerusalem Post. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hâşim_Safiyüddin&oldid=34208704" sayfasından alınmıştır