İçeriğe atla

Dagva

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Dagva (Gürcüce: დაგვა), Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti belediyesi sınırları içinde bir köydür. Sovyet döneminde Zeda Dagva (Yukarı Dagva) adını taşıyordu.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dagva köyünün bulunduğu yer, antik çağda Kolheti Krallığı'nın sınırları içindeydi. Orta Çağ'da Gürcü krallıkları ve prensliklerinin idaresinde kalan bu yerleşimi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirdi. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Dagva (داكوە) şeklinde kaydedilmiş olan bu yerleşim, Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Çürüksu kazasına bağlıydı. Bu yer adı salnamenin yeni basımında "Dakve" şeklinde okunmuştur. Salnameye göre köyün nüfusu 75 hanede yaşayan 202 kişiden oluşuyordu. Ancak bu sayının sadece erkek nüfusu olması ihtimali vardır. Büyük bir yerleşim olan köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak sadece 10 öküz, 14 inek ve 65 keçi kaydedilmiştir.[1]

Dagva köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Savaşın ardından Çürüksu ve Batum bölgelerini gezen Aleksandr Frenkel, 1879 yılında yayımlanan kitabında, Rus idaresinin tespitine göre köyde 20 hanede 66 kişinin yaşadığını yazar.[2][3] Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Dagva (Дагва) olarak kaydettiği köy, bu tarihte Batum sancağının Kintrişi kazasına bağlı Dagva nahiyesinin tek köyü ve bu nahiyenin idari merkeziydi. Nüfusu, 184'ü erkek ve 146'si kadın olmak üzere 68 hanede yaşayan 330 kişiden oluşuyordu. Bu nüfus içinde 12 hanede 72 kişi Müslüman Gürcü anlamında "Acaralı" ve 56 hanede 258 kişi Yunanlı (Rum) olarak kaydedilmiştir.[4] Savaşın ardından göç eden Müslüman Gürcülerin yerine Rus idaresinin Rumları yerleştirdiği anlaşılmaktadır. Nitekim Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, 1877-1878 savaşının ardından gerçekleşen Gürcü göçününü ele aldığı kitabında Dagva köyünden 1891 yılına değin 30 hanenin göç ettiğini yazmıştır.[5]

Tarihçi Oktay Özel, asıl olarak Katamadze (Katamize) ailesinin göçünü ele aldığı Kiske Kuşunun Peşinde adı kitabında, bu çerçevede Alambari (Alanbari) köyünden de söz etmiştir.[6]

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dagva köyü, Dehva Deresi kıyısında, deniz seviyesinen yaklaşık 200 metre yükseklikte yer alır. Kobuleti kasabasına 9 kilometre uzaklıktadır.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dagva köyünde 2002 yılında 3.432 kişi, 2014 yılında 2.032 kişi yaşıyordu.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 363-364, ISBN 9789157871117.
  2. ^ "A. Frenkel, Очерки Чурук-су и Батума, Tiflis, 1879, s. 34". 18 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024. 
  3. ^ "Aleksandre Prenkeli, Çürüksu ve Batum Denemeleri (ნარკვევები ჩურუქ-სუსა და ბათუმზე), Tiflis, 2012, s. 65". 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024. 
  4. ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" 1281". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024. 
  5. ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Büyük Göçü (ქარველ მაჰმადიანთ დიდი გადასახლება ოსმალეთში მუჰაჯირი-ემიგრაცია), Tiflis, 1912, s. 123". 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024. 
  6. ^ Oktay Özel, Kiske Kuşunun Peşinde, İstanbul, 2024, s. 38 vd, ISBN 978-975-05-3632-8
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dagva&oldid=33704645" sayfasından alınmıştır