Baumé ölçeği

Baumé ölçeği, Fransız eczacı ve kimyager Antoine Baumé tarafından 1768'de çeşitli sıvıların, özellikle şarabın yoğunluğunu ölçmek için geliştirilen^[1] bir çift hidrometre ölçeğidir.^[2] Baumé ölçeği bir çözeltinin konsantrasyonunun değil özgül ağırlığının bir ölçüsüdür.^[3] Baumé ölçeğinin birimi çeşitli dereceler olarak Baumé, B°, Bé° ve basitçe Baumé olarak gösterilmiştir. Bir ölçek sudan daha ağır sıvıların yoğunluğunu ölçerken diğeri sudan daha hafif sıvıların yoğunluğunu ölçer. Damıtılmış suyun Baumé'si 0'dır. API yerçekimi ölçeği, Baumé ölçeğinin erken uygulamalarındaki hatalara dayanmaktadır.

Tanım

Baumé dereceleri (ağır) başlangıçta 60 °F (16 °C) sıcaklıktaki sudaki sodyum klorürün (tuz) kütlece yüzdesini temsil ediyordu. Baumé dereceleri (hafif) 0 °Bé (hafif) kütlece suda %10 NaCl yoğunluğu ve 10 °Bé (hafif) suyun yoğunluğu olarak kalibre edildi.

Oda sıcaklığına yakın bir sıcaklıkta düşünün:

+100 °Bé (özgül ağırlık, 3.325) diiyodometan gibi bilinen en yoğun akışkanlar arasında yer alır (bazı sıvı metaller hariç) .
0 °Bé'ye yakın olan değer suyun yoğunluğuna yakın olacaktır.
-100 °Bé (özgül ağırlık, 0,615) sıvı bütan gibi bilinen en hafif akışkanlardan biri olurdu.

Bu nedenle sistem, -100 ile 100 arasındaki sıvıların yoğunluğunun pratik bir spektrumunu temsil ediyor olarak anlaşılabilir; 0'a yakın değerler suyun yaklaşık yoğunluğudur.

Dönüşümler

Özgül ağırlık (sg; yani, suya özgül ağırlık, suya göre yoğunluk) ile Baumé derecesi arasındaki ilişki sıcaklığın bir fonksiyonudur. Ölçeğin farklı versiyonları farklı referans sıcaklıkları kullanabilir. Bu nedenle çeşitli el kitaplarında farklı dönüşüm formülleri bulunabilir.

Örnek olarak, 2008 tarihli bir el kitabında,^[4] 60 °F (16 °C) sıcaklıkta özgül ağırlık ile Baumé derecesi arasındaki dönüşümler belirtilmektedir:^[5]^[6]^[7]

{\begin{aligned}\mathrm {\ Baum{\acute {e}}\ olcegi} &={\begin{cases}\displaystyle 145\left(1-{\frac {1}{\text{s.g.}}}\right)&{\text{sudan daha yüksek yoğunluk için}}\\[3pt]\displaystyle {\frac {140}{\text{s.g.}}}-130&{\text{sudan daha düşük yoğunluk için}}\end{cases}}\\[3pt]{\text{s.g.}}&={\begin{cases}\displaystyle {\frac {145}{145-{\text{degrees Baum}}\mathrm {\acute {e}} }}&{\text{sudan daha yüksek yoğunluk için}}\\[3pt]\displaystyle {\frac {140}{130+{\text{degrees Baum}}\mathrm {\acute {e}} }}&{\text{sudan daha düşük yoğunluk için}}\end{cases}}\end{aligned}}

Özgül ağırlık hesabında paya yaygın olarak "modül" denir.

Daha eski bir el kitabı^[8] aşağıdaki formülleri verir (referans sıcaklığından bahsedilmemiştir):^[5]

{\text{s.g.}}={\begin{cases}\displaystyle {\frac {144}{144-{\text{Baum}}\mathrm {{\acute {e}}{\text{ olcegi}}} }}&{\text{sudan daha yuksek yogunluk icin}}\\[3pt]\displaystyle {\frac {144}{134+{\text{Baum}}\mathrm {{\acute {e}}{\text{ olcegi}}} }}&{\text{sudan daha dusuk yogunluk icin}}\end{cases}}

Diğer ölçekler

Belirsiz talimatlar veya çeviri hataları nedeniyle ölçek kabul edildiğinde büyük bir hata payı ortaya çıktı. API yerçekimi ölçeği, Baumé ölçeğinden sonraki hatalara uyum sağlamanın bir sonucudur. Baumé ölçeği, Balling, Brix, Plato ve ' özgül yerçekimi çarpı 1000' ölçekleriyle ilişkilidir.

Kullanımı

II. Dünya Savaşı sırasında özgül ağırlıkta standardizasyondan önce Baumé ölçeği genellikle endüstriyel kimya ve farmakolojide sıvıların yoğunluğunun ölçülmesi için kullanılıyordu. Günümüzde Baumé ölçeği şeker pancarı işleme, oftalmik, nişasta endüstrisi, şarap yapımı, meyve suyu, endüstriyel su arıtma, metal son işlem ve baskılı devre kartı (PCB) üretimi gibi çeşitli endüstrilerde hala kullanılmaktadır. Ayrıca rafinasyon sürecinde kostik için de kullanılır.^[9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ "Degré de Baumé". Site Officiel Bordeaux.com (Fransızca). Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
^ "The MSDS HyperGlossary: Baume scale". www.ilpi.com. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
^ "What is a degree Baumé Scale? Camlab". www.camlab.co.uk. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
^ 'Perry's Chemical Engineers' Handbook (8th Edition)', McGraw-Hill, 2008. Table 1-13 (sayfa 1-19). ISBN 978-0-07-142294-9
^ ^a ^b "New Baume Scale for Sugar Solutions" (PDF).
^ "59. United States Standard Baume Hydrometer Scales" (PDF).
^ "Lessons in On-Line Reference PublishingMerriam-Webster's Collegiate Dictionary. Merriam-WebsterMerriam-Webster's Collegiate Thesaurus. Merriam-WebsterMerriam-Webster's Collegiate Encyclopedia. Merriam-Webster". The Library Quarterly. 71 (3): 392-399. Temmuz 2001. doi:10.1086/603287. ISSN 0024-2519.
^ Smithells, Colin J. and Al. 'Metals Reference Book', London Butterworths Scientific Publications, 1949. Sayfa 41
^ Kumar, Vinod (8 Mayıs 2023). "Baume Scale". Infinita Lab (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.

[1] "Degré de Baumé". Site Officiel Bordeaux.com (Fransızca). Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.

[2] "The MSDS HyperGlossary: Baume scale". www.ilpi.com. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.

[3] "What is a degree Baumé Scale? Camlab". www.camlab.co.uk. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.

[4] 'Perry's Chemical Engineers' Handbook (8th Edition)', McGraw-Hill, 2008. Table 1-13 (sayfa 1-19). ISBN 978-0-07-142294-9

[:0-5] "New Baume Scale for Sugar Solutions" (PDF).

[6] "59. United States Standard Baume Hydrometer Scales" (PDF).

[7] "Lessons in On-Line Reference PublishingMerriam-Webster's Collegiate Dictionary. Merriam-WebsterMerriam-Webster's Collegiate Thesaurus. Merriam-WebsterMerriam-Webster's Collegiate Encyclopedia. Merriam-Webster". The Library Quarterly. 71 (3): 392-399. Temmuz 2001. doi:10.1086/603287. ISSN 0024-2519.

[8] Smithells, Colin J. and Al. 'Metals Reference Book', London Butterworths Scientific Publications, 1949. Sayfa 41

[9] Kumar, Vinod (8 Mayıs 2023). "Baume Scale". Infinita Lab (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]