Adrianos Komnenos
| Adrianos Komnenos | |
|---|---|
 Protosebastos ve Batı'nın Megas domestikos unvanlarını taşıyan, Aziz Yorgi ile beraber Adrianos'un mührü | |
| Bağlılığı |  Bizans İmparatorluğu |
| Rütbesi | Domestikos tōn scholōn |
| Çatışma/savaşları | Bizans-Norman Savaşları, Peçeneklere karşı savaşlar |
Adrianos Komnenos, bazen Adrian olarak geçer ya da Yunanca: Adrianus Comnenus (Yunanca: Ἁδριανός Κομνηνός), Bizans soylusu, generali ve İmparator I. Aleksios'un (h. 1081-1118) genç kardeşidir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]İmparator I. İsaakios'un erkek kardeşi Domestikos tōn scholōn İoannis Komnenos ile Anna Dalassini çiftinin yedi çocukları arasında dördüncü ve sondan ikinci oğullarıdır.[1][2] Tarihçi Nikiforos Bryennios'a göre, Anna, babaları İoannis öldükten sonra, Adrianos ve küçük kardeşi Nikiforos'u eğitimleri için özel öğretmenler vermiştir.[2]
Aleksios'un 1081 yılında iktidara gelmesinden sonra, Adrianos yeni bir unvan olan protosebastos olmuş ve Halkidiki'de bulunan Pallene yarımadası verilmiştir.[3] 1082–1083 yıllarındaki I. Boemondo ve Robert Guiscard yönetimindeki Normanlara karşı, Tesalya'da gerçekleşen Bizans-Norman savaşlarında ayrıca askeri komutan olarak görevlendirilmiştir.[4] 1086 yılında, Gregorios Pakourianos'tan sonra Batı Bizans ordularının komutanı (Domestikos tōn scholōn) olmuş, 1087 yılında ise, Peçeneklere karşı Dristra savaşında Bizans ordusunun merkezinde, Frank paralı askerlerine komuta etmiştir. Savaş, büyük bir yenilgi ile sonuçlanmış, Adrianos esir düşmekten zor kurtulmuştur.[4] Aleksiad adlı tarih kitabında, Adrianos'un adı, protostrator Mihail Dukas ile beraber 1091 yılında Peçeneklere karşı gerçekleşen seferde geçmektedir, Evros Irmağı üzerinde bir köprü inşasını yönetmiştir, ancak nihai Levounion savaşında adı zikredilmemiştir.[5]
Bundan kısa bir süre sonra, Adrianos, ağabeyi sebastokratōr İsaakios ile ihtilafa düştü. İsaakios, onu Dıraç valisi oğlu İoannis Komnenos'u imparatora karşı bir komploya karışmakla suçlamıştır.[5] 1094 yılında, önceki imparator Romen Diyojen'in (1068–1071 arası hükümdar) oğlu Nikiforos Diogenis'in imparatora karşı suikast suçu ile yargılandığı mahkemeye başkanlık etmiştir. Aynı yıl, Halkedonlu Leo'nun lanetlendiği Sinoda katılmıştır.[6]
Ölüm tarihi tartışmalıdır. İoannis ismiyle bir manastıra katılıp emekli olduğu ve 19 Nisan 1105 tarihinde öldüğü genellikle kabul görür. Skoulatos, Kecharitomene Tipikon (yaklaşık 1118 yılında yazılmış) bulunan isim listesinde adı olmadığı için, Nisan 1105 bilgisi hakkında şüphelidir. Skoulatos, Adrianos'un ölümünü 1118 ile 1136 arası olduğunu belirtir.[7][8]
Aile
[değiştir | kaynağı değiştir]Adrianos, Bizans İmparatoru X. Konstantinos (h. 1059-1067) ve ikinci karısı Eudokia Makrembolitissa'nın üçüncü kızı Porfirogenita[9] prenses Zoi Dukena (d. yaklaşık 1062) ile evlenmiştir.[7] Paul Magdalino, Jean-Claude Cheynet ve Konstantinos Varzos dahil olduğu birçok yazar, Adrianos ve Zoi çiftinin ismini İoannis Komnenos ile Doukai'li Anna ismi ile Konstantinopolis'te bulunan Pammakaristos Manastırı'nın içindeki bir türbede bir yazıtta nesillerinden gelenler ile birlikte kilisenin kurucuları olarak belirlemişlerdir.[10][11] Eğer bu belirleme doğru ise, çocukları:[10]
- Eudokia Komnene, Aleksios Tarchaneiotes ile evlenmiştir
- Andronikos Komnenos, Eudokia Doukainaile ile evlenmiştir
- Aleksios Komnenos, sebastos. İrini Aksuhina ile nişanlanmış, İrini Synadene ile evlenmiştir
- Adrianos Komnenos
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Kajdan (1991), pp. 1143, 1145
- ^ a b Skoulatos 1980, s. 5.
- ^ Skoulatos 1980, ss. 5-7.
- ^ a b Skoulatos 1980, ss. 5-6.
- ^ a b Skoulatos 1980, s. 6.
- ^ Skoulatos 1980, ss. 6-7.
- ^ a b Polemis 1968, s. 55.
- ^ Skoulatos 1980, s. 7.
- ^ ya da Porphyrogenita, olarak tanınır. Hüküm süren imparatorun eşinin Konstantinopolis'te bulunan sarayda yaptığı doğumlar için kullanılan bir kelimedir, "mor odada doğan" anlamına gelmektedir.
- ^ a b Cawley, Ioannes Komnenos 3 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Cheynet & Vannier 1986, s. 150.
- Genel
- Cheynet, Jean-Claude; Vannier, Jean-François (1986). Études Prosopographiques [Prosopographical Studies] (Fransızca). Paris: Publications de la Sorbonne. ISBN 978-2-85944-110-4. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2019.
- Gautier, Paul (1971). "Le synode des Blachernes (fin 1094). Étude prosopographique" [The Synod of Blachernae (end of 1094). A Prosopographical Study.]. Revue des études byzantines (Fransızca). Cilt 29. ss. 213-284. doi:10.3406/rebyz.1971.1445. 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2019.
- Polemis, Demetrios I. (1968). The Doukai: A Contribution to Byzantine Prosopography. Londra: The Athlone Press. 30 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2019.
- Skoulatos, Basile (1980). Les personnages byzantins de l'Alexiade: Analyse prosopographique et synthèse [Aleksiad'ın Bizans Kişilikleri: Prosopografik Analiz ve Sentez] (Fransızca). Louvain-la-Neuve and Louvain: Bureau du Recueil Collège Érasme and Éditions Nauwelaerts. OCLC 8468871.
- Varzos, Konstantinos (1984). Η Γενεαλογία των Κομνηνών [Komninosların Soyağacı] (PDF) (Yunanca). A. Selanik: Bizans Araştırmaları Merkezi. OCLC 834784634.