İçeriğe atla

Aşağışahinler

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Aşağışahinler
Köy
Harita
Artvin'in Türkiye'deki konumu
Artvin'in Türkiye'deki konumu
Artvin üzerinde Aşağışahinler
Aşağışahinler
Aşağışahinler
Aşağışahinler'in Artvin'deki konumu
ÜlkeTürkiye Türkiye
İlArtvin
İlçeArhavi
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
Rakım252 m
Nüfus
 (2020)
 • Toplam85
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0466
İl plaka kodu08
Posta kodu08290

Aşağışahinler, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağışahinler ile Yukarışahinler köylerinin ortak eski adı Napşiti'dir. Eskiden tek bir köy olan Napşiti (ნაფშითი), Tudeni Napşiti (Aşağı Napşiti), Orta Napşiti (Orta Napşiti) ve Jileni Napşiti (Yukarı Napşiti) olmak üzere, üç bölümden oluşuyordu.[3][4] Bu yer adı Türkçeye Napşit şeklinde girmiştir. Nitekim 1835 tarihli Arhavi nüfus defteri ile 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Napşit (ناپشت) olarak geçer.[5][6][7]

Napşiti köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[8] Napşiti köyünün yer aldığı Arhavi, erken Osmanlı kayıtlarında Trabzon sancağına bağlı Arhavi kazası olarak geçer. Arhavi kazası, 1486 yılında Arhavi-Laz nahiyesinden, 16. yüzyılda ise, Arhavi-Laz, Gonio, Vilayet-i İskele ve Vilayet-i Bağobit nahiyelerinden oluşuyordu. 17. yüzyılın son çeyreğinde (1681/182) Osmanlı idaresinin gerçekleştirdiği bir tahrirde Napşit, "Napşid" adıyla mahalleleriyle birlikte kaydedilmiştir.[9]

Napşiti, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre Trabzon vilayetinin sancaklarından biri olan Lazistan sancağı sınırları içinde Hopa kazasının Arhavi nahiyesine bağlı bir köydü. Bu salnamede nüfusu 63 hane ve 135 kişi olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte Osmanlı idaresi sadece erkek nüfusu tespit ettiğinden dolayı köyün toplam nüfusunu bulmak için erkek sayısı kadar kadın eklemek gerekir. Bunun sonucunda Napşit köyünde yaklaşık 270 kişinin yaşadığı ortaya çıkar. Hane başına yaklaşık 4,2 kişi düşmesi, ailelerin az sayıda bireyden oluştuğunu göstermektedir. Tarımla geçinen köyde hayvan varlığı olarak 168 keçi/koyun, 2 at, 192 inek ve 2 öküz tespit edilmiştir.[10]

Napşiti, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Rize vilayetinin Hopa kazasının Arhavi nahiyesine bağlıydı.[7] 1935 genel nüfus sayımında, Artvin vilayeti yerine kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Hopa kazasına bağlı Arhavi nahiyesinin bir köyü olarak geçer. Bu tarihte köyün nüfusu 441 kişiden oluşuyordu.[11] Napşit, 1954 yılında Aşağı Napşit ve Yukarı Napşit olmak üzere iki ayrı köy haline getirildi.[4] Nitekim 1955 genel nüfus sayımında Aşağınapşit ve Yukarınapşit iki ayrı köy olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte Aşağınapişt'in nüfusu, 76'sı erkek ve 112'si kadın olmak üzere 188 kişiden oluşuyordu.[12]

Napşiti veya Napşit kelimesi "yabancı kökten geldiği" için Aşağınapşit'in adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Aşağışahinler olarak değiştirilmiştir.[13] Bununla birlikte köyün eski adı yeni adıyla birlikte bir süre daha resmi kayıtlarda "Aşağışahinler (Aşağınapşit)" biçiminde kullanılmıştır.[14]

Aşağışahinler köyünde varlığı bilinen tarihsel yapı Napşit Köprüsü'dür. Orta Çağa özgü köprüler kategorisinde olan Napşit Köprüsü, Yeniyol Mahallesi üzerinden Aşağışahinler köyünü Kestanealan köyünü bağlamaktadır. Tek kemerli taş köprünün kemerinde düzgün kesme taş, diğer kısımlarında moloz taş kullanışmıştır. Günümüzde Aşağışahinler Köprüsü olarak da adlandırılmaktadır.[15]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Yukarışahinler köyü, Artvin il merkezine 85 km, Arhavi ilçe merkezine 9 km uzaklıktadır.[16]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre köy nüfus verileri
2020 85[2]
2019 92[2]
2018 102[2]
2017 80[2]
2016 80[2]
2015 86[2]
2014 83[2]
2013 83[2]
2012 62[2]
2011 60[2]
2010 57[2]
2009 51[2]
2008 61[2]
2007 53[2]
2000 136[16]
1990 220[16]
1985 253[16]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Aşağışahinler, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Artvin Arhavi Aşağışahinler Köy Nüfusu". Nufusune.com. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020. 
  3. ^ İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი), Batum, 1977, s. 70-71.
  4. ^ a b Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 65, 272, ISBN 9786055708856.
  5. ^ "1165 no.lu Arhavi Nüfus Defteri". 1835. 
  6. ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 366, ISBN 9789157871117.
  7. ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
  8. ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. ISBN: 99940-61-43-7
  9. ^ "Kenan Aydın, "Arhavi Kazasında İskân ve Nüfus (1583-1681/1682)" - Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2021 Bahar (34), s. 206". 17 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2021. 
  10. ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 367, ISBN 9789157871117.
  11. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 290" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Nisan 2021. 
  12. ^ "1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1961, s. 143-144" (PDF). 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  13. ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 609". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021. 
  14. ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  15. ^ ""Aşağı Şahinler Köprüsü - Artvin"". 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021. 
  16. ^ a b c d "Aşağı Şahinler Köyü". YerelNet.org.tr. 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aşağışahinler&oldid=33381769" sayfasından alınmıştır