680'lerde Emevîler

680'lerde Emevîler

680'ler

660'ler | 670 | 680 | 690 | ▶ |

Bu sayfada, 680'lerde Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Halife

• 1. I. Muâviye (Nisan 680'e kadar)
• 2. I. Yezîd (680 - 683)
• 3. II. Muâviye (683 - 684)
• 4. I. Mervân (684 - 685)
• 5. Abdülmelik (Nisan 685'ten sonra)

Olaylar

680

• Nisan - Emevi Devleti'nin kurucusu I. Muâviye, devletinin başkenti Şam'da öldü. Yerine ölümünden önce biat aldığı oğlu I. Yezîd geçti.
• Dördüncü halife Ali'nin oğlu olan Hüseyin, Yezîd'in halifeliğini tanımadığını bildirerek kendi halifeliğini ilan etti.
• 10 Ekim - Kerbela Olayı - Yezîd'in halifeliğini tanımadığını bildirerek kendisine biat eden Kufe şehrine doğru yola çıkan Hüseyin ve taraftarlarının yolu Kerbela yakınlarında Emevi askerlerince kesildi. Muhasaraya alınan guruptaki Hüseyin ve taraftarlarından 72 kişi öldürüldü. Bu İslam dünyasındaki önemli siyasi sonuçları olan büyük bir olaydır.

681

• Abdullah bin Zübeyr, Yezîd'in halifeliğini tanımadığını bildirerek Mekke'de kendi halifeliğini ilan etti. Yezîd’in gönderdiği orduyu Mekke yakınlarında yenilgiye uğrattı. Mekke, Medine ve Hicaz halkı ona biat etti.

683

• 27 Ağustos - Harre Muharebesi: Yezîd'in halifeliğini tanımayan Medine halkı üzerine gönderdiği Müslim bin Ukbe komutasındaki ordu şehre hakim oldu.
• 24 Eylül - Mekke Kuşatması: Harre Muharebesi'nden sonra Mekke'deki Abdullah bin Zübeyr üzerine yönelen Emevi ordusu komutanı Müslim bin Ukbe yolda öldü. Yerine Husayn bin Nümeyr komutan oldu. Husayn, 64 gün sürdürdüğü Mekke Kuşatmasını Yezîd'in ölüm haberini alınca kaldırdı.
• 11 Kasım - İkinci Emevi halifesi I. Yezîd öldü. Yerine oğlu II. Muâviye üçüncü halife olarak geçti.

684

• 29 Şubat - Pasif halifelik döneminden sonra üçüncü halife II. Muâviye öldü. Yerine Emevi hanedanının atalarından Hakem bin Ebu'l As'ın oğlu I. Mervân dördüncü halife olarak geçti.
• 18 Ağustos - Mercirahit Muharebesi: Mervân'ın halifeliğine ikna olmayan Şam bölgesinin güçlü kabilesi Kays'lar ile Emeviler arasındaki muharebeyi Emevi kuvvetleri kazandı. Bu muharebe çökmekte olan Emevi hanedanına toparlanmak için fırsat verdi.
• Emevi kuvvetleri, muhalif halife İbn Zübeyr kontrolündeki Mısır'da yeniden hakimiyet sağladı.

685

• 6 Ocak - Aynülverde Muharebesi: Kerbela Olayı'nın intikamını almak isteyen Tevvabin adı verilen Emevi karşıtı isyancılar Rasulayn'da yenildi. Lider ve komutanları Süleyman bin Surad öldürüldü.
• Nisan - Üçüncü halife I. Mervân öldü. Yerine oğlu Abdülmelik geçti. İbn Zübeyr İsyanı halen devam ettiği için sadece Suriye ve Mısır eyaletleri biat etti.
• 19 Ekim - Muhtar es-Sekafî Kufe'de Emeviler'e karşı Ali yanlısı bir isyan başlattı.

686

• Muhtâr es-Sekafî, Kufe'de Kerbela Olayı'nda Emevi yanlısı olan kişileri öldürttü, evlerini yıktırdı.

687

• 3 Nisan - Mekke'de halifeligini ilan eden Abdullah bin Zübeyr'in Basra valisi olarak atadığı kardeşi Mus'ab bin Zübeyr, Muhtar es-Sekafi'nin bulunduğu Kufe şehrini kuşattı. Dört aylık kuşatma sonrasında şehre girerek Muhtar'ı öldürttü.

Doğanlar

680

• Ömer bin Abdülazîz, sekizinci Emevî halifesi (ö. 720)

682

• Mesleme bin Abdülmelik, ordu komutanı (ö. 738)

687

• II. Yezîd, dokuzuncu Emevî halifesi (ö. 724)

689

• Asım bin Behdele, kıraat alimi (ö. 745)
• Nâfi bin Abdurrahman, kıraat alimi (ö. 785)

Ölenler

680

• 6 Mayıs - I. Muâviye, 1. Emevi halifesi (d. 602)
• 10 Ekim (Kerbelâ Olayı)
  • Hüseyin, Ali'nin oğlu (d. 626)
  • Abbas bin Ali, Ali'nin beşinci (d. 647)
  • Ali Asker, Hüseyin'in oğlu (d. ?)
  • Ali el-Ekber, Hüseyin'in oğlu (d. 662)
  • Habib bin Mezahir, Kerbelâ Olayı’nda Hüseyin’in taraftarı (d. 605)
  • Hür b. Yezid Riyahi, Emevî saha komutanı
• Müslim bin Akil, Hüseyin’in taraftarı (d. ?)
• Alkame bin Kays, alim (d. 591)

682

• Hassân bin Sâbit, sahabi ve şair (d. 563)
• Ukbe bin Nafi, Emevi komutan ve vali (d. 620)

683

• I. Yezîd, ikinci Emevi halifesi
• Mesrûk el-Kûfî, alim
• Müslim bin Ukbe, Emevi saha komutanı
• Ümmü Seleme, Muhammed'in eşi (d. 597)
• Ümmü'l-Benîn, Ali'nin eşi (d. ?)

684

• II. Muâviye, üçüncü Emevi halifesi (d. 661)
• Abdullah bin Amr, sahabi ve alim (d. 615)
• Numan bin Beşir, saha komutanı ve vali (d. 622)
• Yezîd bin Ziyâd, askeri vali (d. ?)

686

• Husayn bin Nümeyr, saha komutanı (d. ?)
• Ömer bin Sa'd, vali (d. 620)
• Ubeydullah bin Ziyâd, vali (d. 648)