Vikipedi:Haftanın seçkin maddesi/Ekim 2020
- 41. Hafta
Sarayönü Camii, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. Mevcut cami 1902 yılında tamamlanmış olup, daha önce aynı yerde bulunan bina kiliseden camiye çevrilmişti. Tarihsel olarak Lefkoşa'nın idari merkezi niteliğindeki Sarayönü Meydanı'nda yer almış olan caminin meydanla bağlantısı 1960'larda kesildi. Caminin bulunduğu yerde, Lüzinyan hâkimiyeti döneminde bir Katolik kilisesi inşa edildi. Bazı kaynaklar bu kilisenin Karmelit tarikatına ait olmuş olabileceği üzerinde dursa da, daha yeni çalışmalarda konumu dolayısıyla bunun olası olmadığı ve kilisenin Benedikten Tarikatı'na ait Notre-Dame de Sur Manastırı olduğu görüşü ifade edilmektedir. Gotik mimari özelliklerini taşıyan bu kilise, 1570 yılında Lefkoşa'nın Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilmesi sonrası camiye çevrildi. Bu dönemde Orduönü Mescidi, İbrahim Paşa Camii ve Ali Paşa Camii isimleriyle de anıldı. Ocak 1900'de yaşanan bir depremde harap olan eski yapı, Kıbrıs Vakıflar İdaresinin eski yapıyı muhafaza etme isteğine karşın Britanya yönetimi tarafından yıkıldı ve yerine İngiliz mimar Fenton Atkinson tarafından tasarlanan, Mağrip mimarisinden etkiler taşıyan bir cami inşa edildi. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 42. Hafta
.png)
1995 Pasifik Grand Prix, ya da resmî adıyla II. Pasifik Grand Prix, 22 Ekim 1995'te, Japonya'nın Aida kentinde yer alan TI Pisti'nde gerçekleştirilen, Formula 1'in 1995 sezonunun 15. yarışıdır. 83 tur üzerinden düzenlenen yarış, sıralama turlarında en iyi üçüncü dereceyi elde etmiş olan Michael Schumacher'in birinciliğiyle sonuçlandı. Yarışa ilk sırada başlayan Williams pilotu David Coulthard ikinci olurken takım arkadaşı Damon Hill üçüncü sırayı aldı. Genel sıralamadaki en yakın rakibi Hill ile arasındaki puan farkını açan Schumacher, bu yarış sonunda, 1995 sezonunun bitimine iki yarış kala, Sürücüler Şampiyonluğunu ilan etti.
Hill yarışa, Britanya basınının yarış içindeki mücadelelerde yeterli derecede "kuvvetli" olmadığı eleştirileri arasında, ön bölümde, Coulthard'ın hemen yanında başlamıştı. İlk virajda Schumacher Hill'i dışarıdan geçmek için atak yaptı ancak Britanyalı pilot Schumacher'i arkasında tuttu. Bu sırada, Ferrari'yle yarışan Jean Alesi, içeriden iki sürücüyü de geride bırakarak ikinci sıraya yerleşti. Böylece Hill üçüncülüğe, Schumacher ise Gerhard Berger'in de arkasında kalarak beşinciliğe düştü. Schumacher ilk pit stoplarda Alesi ve Hill'i geçmeyi başardı. Alman sürücü yeni yumuşak lastikleriyle, iki pit stop stratejisi uygulayan Coulthard'a yaklaşmayı sürdürdü. Coulthard'dan tur başına iki saniye daha hızlı olan Schumacher, rakibini geçtikten sonra aradaki farkı 21 saniyeye kadar çıkardı; böylece üçüncü pit stoptan yine yarışın lideri olarak piste döndü.
(Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 43. Hafta
Layka (Rusça: Лайка, kelime anlamıyla "havlayan", c. 1954 - 3 Kasım 1957), Dünya yörüngesine çıkan; aynı zamanda orada ölen ilk canlı olma özelliğini taşıyan Sovyet uzay köpeğidir.
Bazı bilim insanları, insanların uzayda hayatta kalamayacağı öngörüsünde bulunarak uzaya bir hayvan göndermenin, insanlı uçuşların yapılmasına ön ayak olacağını düşünüyordu. Asıl adı Kudryavka (Rusça: Кудрявка, kelime anlamıyla "küçük kıvırcık") olan Layka, iki köpekle beraber eğitimden geçmesinin ardından; 3 Kasım 1957 tarihinde fırlatılan Sputnik 2 uzay aracının yolcusu olarak seçildi. Dönem itibariyle uzay uçuşunun canlılar üzerinde etkileri hakkındaki bilgilerin azlığı ve yörüngeden çıkarma teknolojisinin henüz var olmaması sebebiyle Layka'nın hayatta kalmasına ilişkin bir beklenti yoktu.
Layka; muhtemelen R-7 roketiyle köpeğin bulunduğu bölmenin ayrılması sırasında meydana gelen bir arızadan kaynaklanmış olduğu düşünülen aşırı ısınmadan dolayı, fırlatmadan sonraki birkaç saat içinde hayatını kaybetti. Ölümünün gerçek sebebi ve zamanı 2002 yılına kadar açıklanmadı. Bunun yerine genelde altıncı günde oksijeninin bittiği söylenmekteydi. Yine de bu deney, bir canlının yörüngeye yerleşmesi ve yer çekimi olmayan ortamla karşı karşıya kalması durumunda hayatta kalabileceğini gösterirken; bilim insanlarının da canlı organizmaların uzay uçuşlarına nasıl tepki verdiği konusundaki ilk verileri elde etmesini sağladı. Bu veriler insanlı uzay uçuşlarına önayak oldu. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 44. Hafta
Güneş Sistemi, Güneş ve onun çekim etkisi altında kalan sekiz gezegen ile onların bilinen 166 uydusu, beş cüce gezegen ile onların bilinen altı uydusu ve milyarlarca küçük gök cisminden oluşur. Küçük cisimler kategorisine asteroitler, Kuiper Kuşağı cisimleri, kuyruklu yıldızlar, gök taşları ve gezegenlerarası toz girer. Güneş Sistemi; Güneş, dört yerbenzeri iç gezegen, küçük, kaya ve metal içerikli asteroitlerden oluşan bir asteroit kuşağı, dört gaz devi dış gezegen ve Kuiper Kuşağı denen buzsu cisimlerden oluşan ikinci bir kuşaktan ibarettir. Kuiper Kuşağı'nın ötesinde ise seyrek disk, gündurgun (İngilizce: heliopause) ve en son olarak da varsayımsal Oort bulutu bulunur. Güneş'e olan uzaklıklarına göre gezegenler sırasıyla Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'dür. Bu sekiz gezegenin altısının çevresinde doğal uydular döner. Ayrıca dış gezegenlerin her birinin toz ve diğer parçacıklardan oluşan halkaları vardır. Dünya dışındaki tüm gezegenler adlarını Yunan ve Roma mitolojisinin tanrılarından alır. Beş cüce gezegen ise; Kuiper Kuşağı'nda yer alan Plüton, Haumea ve Makemake; asteroit kuşağındaki en büyük cisim olan Ceres ve seyrek diskte yer alan Eris'tir. Eris bilinen en büyük cüce gezegendir. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş