İçeriğe atla

Vidal

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Vidal
Üzüm (Vitis)
RengiBeyaz
Tür adıVitis vinifera
Diğer adıVidal blanc
KökenJean Louis Vidal
Orijinal kökeni%50 Ugni blanc × %50 Rayon d'Or (Seibel 4986)
Önemli üretim yerleriFransa, ABD, Kanada
Önemli şaraplarKonyak, Buz şarabı
TehlikelerKülleme, Coulure
VIVC kimliği13047

Vidal (veya Vidal blanc), Vitis vinifera çeşidi Ugni blanc (Trebbiano olarak da bilinir) ve başka bir melez çeşit olan Rayon d'Or'dan (Seibel 4986) üretilen beyaz bir melez üzüm çeşididir. Soğuk iklimlerde orta ila yüksek asitlilikte yüksek şeker seviyeleri üretmeyi başaran, kışa çok dayanıklı bir çeşittir.[1]

Üzüm, 1930'larda Fransız şaraplık üzüm yetiştiricisi Jean Louis Vidal tarafından geliştirildi; çeşidi geliştirmesindeki temel amacı, batı Fransa'nın Charente-Maritime bölgesinde konyak üretimiydi.  Ancak, kışa dayanıklılığı nedeniyle bu üzüm çeşidi, genellikle Vintners Quality Alliance'ın izin verdiği bir üzüm olarak buzlu şarap üretimi için kullanıldığı Ontario, Britanya Kolombiyası, Quebec ve Nova Scotia'nın Kanada şarap bölgelerinde en yaygın şekilde yetiştirilmektedir.  Ayrıca, hem sek hem de tatlı şarapların üretiminde kullanıldığı Amerika Birleşik Devletleri genelinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. New York'un Finger Lakes Amerikan Üzüm Bağcılığı Alanı (AVA), Blue Ridge'in Yadkin Vadisi AVA ve Sırtı, Kuzey Carolina'nın Henderson bölgesi AVA, Güney New Jersey'nin Dış Kıyı Ovası AVA, Michigan, Virginia, Missouri ve diğer eyaletlerde kullanılmaktadır. Üzüm aynı zamanda İsveç'te, Kuzey Kutup Dairesi'nin sadece 500 mil güneyinde yetiştiriliyor ve burada buz şarabı yapmak için de kullanılıyor.

Vidal üzümünden yapılmış Buz şarabı

Vidal blanc'tan üretilen şarap, greyfurt ve ananas aroma notalarıyla oldukça meyvemsi olma eğilimindedir. Yüksek asitliği ve şeker potansiyeli nedeniyle, özellikle daha tatlı şaraplar için uygundur. Özellikle, meyvenin sert dış kabuğu nedeniyle, buz şarabı üretimi için oldukça uygundur. Tüylü küfe karşı bir miktar dirençlidir ancak coulure ve külleme gibi diğer bağcılık tehlikelerine karşı çok hassastır.

Vidal blanc, Vitis cinsindeki birkaç farklı türe ait üzüm asmalarından yetiştirilen karmaşık, melez bir çeşittir. Bir ebeveyn olan Ugni blanc, Cabernet Sauvignon ve Chardonnay gibi dünyanın en iyi bilinen şaraplarının çoğunu üreten Avrupa üzüm asmalarının Vitis vinifera türündendir. Vidal blanc'ın ikinci ebeveyni olan Rayon d'Or, kendisi de Aramon du Gard ve Seibel 405'in (her ikisi de kendi aralarında türler arası melezlemelerdir) türler arası bir melezlemesi olan bir Seibel üzümüydü. Vidal blanc'ın bu geniş aile ağacına, Vitis rupestris ve Vitis aestivalis türlerinden çeşitler ve önemli melez yetiştiriciler Thomas Volney Munson, Hermann Jaeger ve Albert Seibel tarafından üretilen üzümler dahildir.

Vidal Blanc, 1930'larda Fransız üzüm yetiştiricisi Jean-Louis Vidal (1880-1976) tarafından, batı Fransa'nın deniz ikliminde ve soğuk kışlarında konyak üretiminde kullanılabilecek potansiyel bir çeşit olarak yaratıldı. Üzümü yetiştirmek için, Toskana'da brendi üretiminde tarihsel olarak kullanılan birincil üzüm olan Ugni blanc'ı (Trebbiano olarak da bilinir) ve daha önce Seyval blanc yetiştirmek için başarıyla kullanılan kışa dayanıklı bir melez üzüm olan Rayon d'Or'u çaprazladı. Çeşit Fransa'da yaratılmış olsa da, bugün artık yetkili bir üzüm çeşidi değil ve Charente-Maritime bölümünde yalnızca birkaç nadir ekim kaldı.

1940'ların sonlarında üzüm, Ontario şarap üreticisi TG Bright & Company (daha sonra Bright Wines olarak bilinir) için çalışan Fransız bir önolog olan Adhemar de Chaunac tarafından Kanada'ya getirildi. De Chaunac, hangi üzümlerin Kanada ikliminde iyi yetişebileceğini görmek için birçok Vitis vinifera ve melez çeşidini Kanada'ya getirmekten sorumluydu. Vidal Blanc, de Chaunac'ın denediği çeşitlerden biriydi. Ancak Vidal blanc'ın ilişkilendirileceği buz şarabı stili, Kanada'da 1980'lere kadar ticari olarak popüler olmadı. 1984'te Inniskillin'den Karl Kaiser, Vidal'ı buz şarabı yapmak için kullanarak küresel bir lüks marka haline gelecek olan şeyi başlattı. Kanada buz şarabı, Inniskillin'in 1991'de Fransa, Bordeaux'daki Vinexpo'da Grand Prix d'Honneur'u kazanmasıyla dünya çapında tanındı.

Vidal blanc, kış mevsiminin durgun olduğu dönemde uzun süre soğuk sıcaklıklara maruz kalarak hayatta kalabilen ve geç ilkbahar donlarından sonra bile ürün verecek canlı ikincil tomurcuklar üretebilen, kışa karşı çok dayanıklı bir çeşittir. Sek şaraplar yapmak için yeterli şeker seviyelerini biriktirebilen, aynı zamanda geç hasat ve buz şarabı üretmek için asmada uzun süre kalabilen orta olgunlaşan bir üzümdür.

Asma, tüylü küfe karşı bir miktar dayanıklılığa sahip olsa da, külleme ve kola ve antraknoza karşı çok hassas olabilir. Küçük meyvelerden oluşan uzun üzüm salkımları da botrytis salkım çürümesine yatkın olabilir.

Şarap bölgeleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Vidal blanc artık Fransa'da yetkilendirilmemiş veya yaygın olarak ekilmemiş olsa da, üzüm Kuzey Amerika'da başarıya ulaşmıştır ve Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri'nin yanı sıra İsveç'te de birçok şarap bölgesinde yetiştirilmektedir.

Ülkeye ilk kez 1940'larda tanıtılan Vidal blanc, 2008'de belgelenen 777 hektar (1.920 dönüm) ile Kanada genelinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. 2019 VQA raporunda, üretilen 471.981 şişe veya 52.442 kasa (9L) ile Kanada şarap üretiminin %7,6'sını oluşturuyordu. Ekim alanlarının çoğu Ontario bölgesinde, özellikle Niagara Yarımadası'ndadır, ancak üzüm Britanya Kolombiyası, Nova Scotia ve Quebec'te de bulunabilir. Burada Vidal, her türlü tatlılık stilinde şarap üretmek için kullanılır, ancak özellikle üzümden yapılabilen buz şaraplarının kalitesiyle dikkat çeker. Dünyanın en büyük buz şarabı stili üreticisi olan Inniskillin, hem Ontario'da hem de Britanya Kolombiyası'nın Okanagan Vadisi'nde yetiştirilen Vidal üzümlerinden buz şarabı yapar.

Amerika Birleşik Devletleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Vidal blanc, Amerika Birleşik Devletleri'nde buz şarabı üretimi için de kullanılırken (özellikle New York'un Finger Lakes bölgesinde ve Michigan Gölü çevresindeki Old Mission Peninsula AVA'da ), Amerika Birleşik Devletleri'nde daha çok sek veya hafif tatlı sofra şarapları üretmek için kullanılır. Ülke genelinde, özellikle doğu kıyısında (Virginia ve New York), Büyük Göller bölgesinde (Ohio, Michigan ve Indiana) ve Orta batı'da (Augusta ve Hermann AVA'larında Missouri) yaygın olarak ekilir .

2010 yılında, Virginia'da Monticello AVA gibi bölgelerde 150 dönüm (61 hektar) Vidal blanc ekildi. Michigan'da 2006 yılında 145 dönüm (59 hektar) bildirildi. Indiana'da 2009 yılında 35 dönüm (14 hektar) üzüm vardı ve Illinois aynı yıl çoğunluğu Shawnee Hills AVA'da olmak üzere 32 dönüm (13 hektar) üzüm bildirdi . 2009 yılında Vidal blanc, Missouri eyaletindeki tüm üzüm ekimlerinin %7'sinden fazlasını 118 dönüm (48 hektar) ile temsil ediyordu.

Vidal blanc yetiştiren diğer eyaletler arasında Alabama, Arkansas (Ozark Mountain AVA), Connecticut (Western Connecticut Highlands AVA), Georgia, Iowa, Kansas, Kentucky, Maryland Catoctin AVA, Massachusetts, Minnesota, New Jersey (Outer Coastal Plain AVA), New Mexico (Middle Rio Grande Valley AVA), North Carolina (Yadkin Valley AVA), Ohio (Ohio River Valley AVA, Grand River Valley AVA ve Isle St. George AVA), Pennsylvania (Lehigh Valley AVA ve Lancaster Valley AVA), Rhode Island (Southeastern New England AVA), Tennessee, Vermont ve West Virginia bulunmaktadır.

Vidal Blanc, Amerikan üzüm bağlarını da içeren birçok melez çeşitle özdeşleşebilen karakteristik "foxy" tadına sahip olmamasıyla dikkat çekmektedir. Master of Wine Jancis Robinson'a göre, Vidal Blanc, buz şaraplarının tatlılığını dengeleyebilen "parlak ve saf" meyve ve asit seviyelerine sahip şaraplar üretme eğilimindedir, ancak şarapların çok fazla yaşlanma potansiyeli yoktur.

Riesling'den yapılan buz şaraplarını Vidal blanc'tan yapılanlarla karşılaştıran şarap uzmanı Oz Clarke, Vidal şaraplarının çok fazla yaşlanma potansiyeline sahip olmadığını ancak bu şarapların genellikle yoğun meyve aromalarının zengin bir konsantrasyonuna sahip olduğunu söylüyor.

Missouri'de, Vidal blanc'ın sek stilleri genellikle malolaktik fermantasyondan geçmiş Chardonnay'lere benzer tereyağlı bir ağız hissiyle dolgun gövdelidir. Şarap ayrıca Seyval blanc'a benzer şekilde belirgin bir asiditeye sahip olma eğilimindedir ve iyi yapılmış iyi yılların örnekleri uzun bir bitişe sahip olma eğilimindedir.

Britanya Kolombiyası'nda, Vidal blanc'ın hem sek hem de buzlu şarap stilleri tropikal aromalar ve güçlü meyve aromalarıyla öne çıkıyor.

Eş anlamlılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nispeten yakın zamanda üretilen bir melez çeşit olan Vidal blanc, Vitis Uluslararası Çeşit Kataloğu (VIVC) tarafından tanınan tek eşanlamlının Vidal 256 olmasıyla birlikte pek çok eşanlamlıyla bilinmemektedir.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ J. Robinson, J. Harding and J. Vouillamoz Wine Grapes - A complete guide to 1,368 vine varieties, including their origins and flavours pgs 851, 875 & 1136-1135 Allen Lane 2012 ISBN 978-1-84614-446-2