Uygur kağanları listesi
Uygur Kağanlığı kağanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Sıra | Uygur unvanı | Çinden verilen unvan | Soyadı ve ad | Süre |
Kabile dönemi | ||||
---|---|---|---|---|
Kertö Tigin | Tè jiàn qí jīn (Kı-tio Ti-cin)
特健俟斤 |
|||
Alp İlteber[1] (Çince kişisel adı Pusa, Türkçesi muhtemelen Barsıg) | 菩薩俟斤 | |||
Han-hai askerî valisi
(Bu dönemde Uygur bölgesine Çin tarafından atanan valilerin bir listesi verilmiştir.) | ||||
Tumidu
吐迷度 |
?—648 | |||
Bolun
婆闰 |
648—661 | |||
Bilig
比栗 (比粟毒) |
661—? | |||
Tutukçıg
独解支 |
?—715 | |||
Fú dì fú
伏帝匐 |
715—? | |||
Çengçon
承宗 |
?—727 | |||
Fudinan
伏帝難 |
727—? | |||
Uygur (回紇) kağanı | ||||
1 | Kutlug Bilge Kül Kağan 骨咄禄毗伽阙可汗 |
懷仁可汗 | Yaglakar Boyla 藥羅葛骨力裴羅 |
744—747 |
2 | Çabış Tigin
Bayan Çor Kağan |
英武威遠可汗 | Yaglakar Bayan Çor 藥羅葛磨延啜 |
747—759 |
3 | Bögü Kağan 牟羽可汗 Tengri Kağan 登里可汗 |
Alp Kağan 英義可汗 |
藥羅葛移地健 | 759—780 |
4 | Alp Kutlug Bilge Kağan (Tun Baga Tarkan) 合骨咄禄毗伽可汗 |
武義成功可汗 长寿天亲可汗 |
Yaglakar Tun Baga Tarkan 藥羅葛頓莫賀达干 |
780—789 |
Uygur (回鹘) kağanı | ||||
5 | Ay Tengri Kut Bolmış Kutlug Bilge Kağan
(Külüg Bilge Kağan) |
忠貞可汗 | 藥羅葛多邏斯 | 789—790 |
6 | Ur Çor Kağan
Kutlug Bilge Kağan |
奉诚可汗 | 藥羅葛阿啜 | 790—795 |
7 | Kutluk Bilge Kağan
Ay Tengride Kut Bolmış Kutluğ Bilge Kağan |
懷信可汗 | 骨咄祿 | 795—805 |
8 | Alp Külüg Bilge Kağan 滕里野合俱錄毘伽可汗 |
805—808 | ||
9 | Alp Bilge Kağan
Ay Tengride Kut Bolmış Alp Bilge Kağan |
保義可汗 | 808—821 | |
10 | Küçlüg Bilge Kağan
登囉羽錄沒密施句主毗伽可汗 |
崇德可汗 | 821—824 | |
11 | Kasar Kağan
Ay Tengride Ülüg Bolmış Bilge Kağan |
昭禮可汗 | 曷薩特勒 | 824—832 |
12 | Külüg Beg
Ay Tengride Ülüg Bolmış Kutluğ Bilge Kağan |
彰信可汗 | 胡特勒 | 832—839 |
13 | II. Kasar Kağan
(Çin tarafından resmî Uygur kağanı olarak sayılsa da egemen bir kağan olamamıştır.) |
阖馺特勒 | 839—840 | |
14 | Üge Kağan (Son egemen Uygur kağanı)
乌介可汗 |
烏介特勒 | 841—846 | |
15 | Ormaz (Egemen değildir.)
遏捻可汗 |
遏捻特勒 | 846—848 | |
16 | Menglig Kağan "Pan Tigin" (Egemen değildir.)
Ay Tengride Kut Bolmış Alp Kutluğ Bilge Kağan |
怀建可汗 | 厖特勒 | 848—? |
Kansu Uygur Kağanlığı kağanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Sıra | Uygur unvanı | Çinden verilen unvan | Soyadı ve ad | Süre |
1 | Ormaz
烏母主可汗 |
英義可汗 | 藥羅葛仁美 | ?—924 |
2 | Yaglakar Argun | 順化可汗(後唐封) 奉化可汗(後晉封) |
藥羅葛狄銀 (Tigin) 藥羅葛阿咄欲 藥羅葛仁裕 |
924—959 |
3 | Ying
(Türkçe adı bilinmiyor.) |
景瓊 | 959—977? | |
4 | Yaglakar Bilge Kağan | 夜落紇·密禮遏 (Yaghlaqar Bilga) |
980—998? | |
5 | Lu Şeng
(Türkçe adı bilinmiyor.) |
祿勝 | 998?—1003? | |
6 | III. Yaglakar
(Çong-şun Bay Kağan) |
忠順保德可汗 | (Yaghlaqar=藥羅葛=夜落紇=夜落隔) | 1003?—1016 |
7 | Guī huà
(Türkçe adı bilinmiyor.) |
懷甯順化可汗 | 夜落隔·歸化 | 1016—1023 |
8 | Ubangu Kağan | 寶國可汗 寶物可汗 歸忠保順可汗(北宋封) |
夜落隔·通順 | 1023—1028 |
9 | Yasug Kağan | 伊嚕格勒·雅蘇 (Yaghlaqar=伊嚕格勒=夜落隔) |
1028—1036 國亡,被西夏李元昊吞併。 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bu çağda başlarında Alp İlteber unvanını taşıyan, Pusa isimli biri bulunuyordu. İbrahim Sarı, Şanlı Türk Tarihi, s. 94.
程溯洛:〈甘州回鶻可汗譜系考〉,《唐宋回鶻史論集》(北京:人民出版社,1994),頁140-149。 James R. Hamilton, Les Ouighours a l'epoque des Cinq Dynasties d'apres les Documents Chinois (Paris, 1955)=耿昇、穆根來譯:《五代回鶻史料》(烏魯木齊:新疆人民出版社,1982),頁153-154。