Taşoluk, Tortum
| Taşoluk | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Taşoluk Taşoluk'un Erzurum 'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°15′40″N 41°36′25″E / 40.261°K 41.607°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Tortum |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 16,99 km² |
| Rakım | 2300 m |
| Nüfus | 123 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25430 |
Taşoluk, Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Taşoluk ile Yamankaya'nın ortak eski adı Hendzoreti'dir. Nitekim Gürcü coğrafyacı Vahuşti'nin eserinde Hendzoreti (ხენძორეთი) olarak geçer.[6][7] Bu yer adı Türkçeye Hinzorik veya Hinzurik olarak girmişti. 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Hazurek / Hazorek (خزورك) şeklinde yazılmıştır.[8] Taşoluk köyü Osmanlı kayıtlarında Aşağı Hinzorik olarak geçer.[9]
Hendzoreti köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Erken dönem Osmanlı kaydında geçen Hazorik köyünün Hinzorik veya Hendzoreti olduğu tahmin edilmektedir.[10]
Bugünkü Taşoluk ile Yamankaya köylerinin Osmanlı idaresinin 1574 tarihli mufassal defterinde Hazorik adıyla tek bir köy olarak kaydedilmiş olduğu tahmin edilmektedir. Nitekim bu yerleşim Rusça bir haritada Hanzorek (Ханзорек) şeklinde geçer. Bu tarihte Tortum sancağının Liskavi nahiyesinin köylerinden biri olan Hazorik'in nüfusu, tamamı Hristiyan olan 87 haneden oluşuyordu.[11]
Hinzorik-i Süfla (Aşağı Hinzorik) köyü, 1835 Osmanlı nüfus defterine göre Erzurum eyaletine bağlı Tortum kazasının köylerinden biriydi. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla sadece erkek nüfusunun tespit ettiği bu sırada köydeki 8 hanede 32 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince köyün toplam nüfusunun yaklaşık 64 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[9][12]
Hinzorik-i Süfla (Aşağı Hinzorik) köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Hazurek-i Süfla veya Hazorek-i Süfla şeklinde geçer. Bu tarihte köy Erzurum vilayetinin Tortum kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[8] Bu yerleşim 1940 genel nüfus sayımında "Aşağıhinzurik" adıyla aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 224 kişiden oluşuyordu.[13] Hinzorik veya Hazurek Türkçe olmadığı için köyün adı 1950'lerin ilk yarısında Taşoluk şeklinde değiştirilmiştir. Taşoluk köyünün nüfusu 1965 genel nüfus sayımında 269 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 41 kişi okuma yazma biliyordu.[14]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Tortum Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[15]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 60 km, Tortum ilçe merkezine 8 km uzaklıktadır.[16] Mahalle, Tortum'un güneydoğusunda olup, D.950 numaralı Artvin-Erzurum (Tortum-Yakutiye) devlet yoluna, Kireçli Mahallesi üzerinden Söğütlü mahallesi'nde 7,1 km.lik bir köy yoluyla ulaşmaktadır.[17]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 123[2] |
| 2021 | 151[2] |
| 2020 | 183[2] |
| 2019 | 138[2] |
| 2018 | 95[2] |
| 2017 | 68[2] |
| 2016 | 67[2] |
| 2015 | 66[2] |
| 2014 | 71[2] |
| 2013 | 68[2] |
| 2012 | 72[3] |
| 2011 | 90[3] |
| 2010 | 87[3] |
| 2009 | 79[3] |
| 2008 | 105[3] |
| 2007 | 101[3] |
| 2000 | 112[3] |
| 1990 | 172[18] |
| 1985 | 180[19] |
| 1965 | 269[20] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Tortum Taşoluk Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Taşoluk alan". Taşoluk alan. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ "Tasoluk, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ "Kartlis Tshovreba (ქართლის ცხოვრება), Tiflis, 1973, IV: cilt, s. 687". 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023.
- ^ Kartlis Tshovreba Arkeolojik Yer Adları Sözlüğü (ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი), Tiflis, 2013, s. 637. 1 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.ISBN 978-9941-15-896-4
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 234.
- ^ a b Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 96. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 93. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 93, 789. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ "Yunus Özger, "XIX. Yüzyılda Tortum'un Nüfus Durumu", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2006, Sayı: 2, s. 113-128". 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 252.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 263.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Taşoluk Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ "Taşoluk to Söğütlü". Taşoluk to Söğütlü. 29 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.