Türkiye'de yaşanmış katliamlar listesi
Görünüm
Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve bağlantı ölümüne karşı savunmasız olan yalın URL'ler kullanılmıştır. (Ekim 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Türkiye'de yaşanmış katliamlar listesi, Türkiye Cumhuriyeti içinde ve 1923'ten önce günümüz Türkiye sınırları içinde yaşanmış katliamlar, soykırımlar ve pogromlar listesidir.
Antik Çağ
[değiştir | kaynağı değiştir]Ad | Tarih | Yer | Ölümler | Sorumlular | Kurbanlar | Notlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Milet'in Düşmesi | MÖ 494 | Milet | Miletli erkeklerin çoğu | Pers İmparatorluğu | Yunanlar | Herodot'un yazdıklarına göre kentin düşmesinden sonra Miletli erkeklerin çoğu öldürüldü, kadınlar ve çocuklarsa köle edildi.[1][2] |
Aegospotami Savaşı | MÖ 405 | Gelibolu | 3,000 | Sparta | Atinalı gemiciler | 3,000 Atinalı gemici idam edildi.[3] |
Sestos'un Düşmesi | MÖ 353 | Sestos | Sestos'un bütün erkekleri | Atina | Yunanlar | Şehrin ele geçirilmesinden sonra şehirdeki bütün erkekler öldürüldü, kadınlar ve çocuklarsa köle edildi.[4] |
Asiatic Vespers | MÖ 88 | Asya (Roma eyaleti) | 80,000–150,000 | VI. Mithridatis | Romalılar ve İtalyanlar | [5][6] |
Orta Çağ
[değiştir | kaynağı değiştir]Ad | Tarih | Yer | Ölümler | Sorumlular | Kurbanlar | Notlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Nika Ayaklanması | 532 | Konstantinopolis | 30,000 | Bizans İmparatorluğu | İsyancılar | 30,000 isyancının katledildiği rapor edildi.[7][8][9] |
Amorion'un Yağmalanması | Ağustos 832 | Amorium | 30,000–70,000[10][11][12] | Abbâsîler | Bizanslılar | Amorion'un ele geçirilmesi sonrasında kiliseye sığınan kent halkı kilise ile birlikte ateşe verildi ve halkın geri kalanı kentin yağmalanması sonrası esir alınarak köle haline getirildi. |
Amorion'un 42 Şehidi | 6 Mart 845 | Amorium | 42 | Abbâsîler | Bizans Subayları | Amorion'un Yağmalanması sonrası esir alınan 42 Bizans subayı müslüman olmayı reddetmeleri üzerine kafaları kesilerek öldürüldü. |
Levounion Muharebesi | 29 Nisan 1091 | Enez | 10.000'lerce[13] | Bizans İmparatorluğu ve Kumanlar | Peçenekler | 80.000 savaşçıdan oluşan Peçenekler Bizans İmparatorluğu'nu işgal etti. Enez yakınlarında, birleşik bir Bizans ve Kuman ordusu tarafından pusuya düşürüldüler ve çatışmalar kısa sürede toptan katliama dönüştü. Savaşçılar ve siviller öldürüldü ve Peçenekler neredeyse yok edildi.[13] |
Antakya Kuşatması | 3 Haziran 1098 | Antakya | Bilinmiyor | Haçlılar | Müslümanlar ve Hristiyanlar | Yerel halk Haçlılar tarafından katledildi. |
Cenovalı Katliamı[14] | 1171 | Konstantinopolis | Bilinmiyor | Venedikliler | Cenovalılar | |
Latin Katliamı[15][16] | Mayıs 1182 | Konstantinopolis | 10.000'lerce | Bizans İmparatorluğu ve Bizanslı kalabalıklar | Latinler | 60.000 kişi üzerinde olduğu düşünülen Latin topluluğundan birçok insan, Bizans ordusu ve öfkeli bir kalabalık tarafından imha edildi. Sağ kalan yaklaşık 4.000 kişi ise Türklere köle olarak satıldı.[14][17] |
Konstantinopolis Kuşatması (1204)[18] | 8-13 Nisan 1204 | Konstantinopolis | 2,000[19] | Haçlılar | Bizanslılar | Şehir Haçlılar tarafından yağmalandı. |
Bizans-Venedik Savaşı (1296-1302) | 1296 | Konstantinopolis | Bilinmiyor | Cenovalılar | Venedikliler |
Osmanlı İmparatorluğu
[değiştir | kaynağı değiştir]Ad | Tarih | Yer | Ölümler | Sorumlular | Kurbanlar | Notlar |
---|---|---|---|---|---|---|
İstanbul'un Fethi | 1453 | Konstantinopolis | 4,000[20][21] | Osmanlı İmparatorluğu | Bizanslılar | Her cinsiyetten 4,000 yetişkin öldürüldü.[21] |
1821 Konstantinopolis Katliamı | 1821 | Konstantinopolis | Bilinmiyor | Osmanlı İmparatorluğu | Yunanlar | [22][23][24] |
I. Nasturi Harekatı[25] | 1843-1846 | Hakkari | 10,000 | Bedirhan Bey, Kürt kabileler | Süryaniler | Öldürülmeyen birçok Süryani köle olarak satıldı.[26] |
Zeytun Katliamı | 2 Ağustos 1862 | Zeytun | 10,000+ | Ermeniler | Türkler | [27] |
Hamidiye Katliamları | 1894-1896 | Doğu Anadolu | 80,000-325,000[28][29] | II. Abdülhamid yönetimi, Hamidiye Alayları, Türk ve Kürt kabileler | Ermeniler ve Süryaniler | Sultan II. Abdülhamid Osmanlı kuvvetlerine imparatorluk içindeki Ermenileri öldürmelerini emretti.[30][31][32] |
Birinci Sason İsyanı | 1894 | Sason, Bitlis Vilayeti | 12,000 | Osmanlı askerleri | Ermeniler | İsyanın bastırılması sırasında Ermeni halkına karşı katliamlar gerçekleşti.[33] |
Diyarbakır Katliamı | 1895 | Diyarbekir Vilayeti | 3,000[34]-25,000 | Osmanlı İmparatorluğu ve Kürt kabileler | Ermeniler ve Süryaniler | [35][36][37] |
Erzurum Katliamları | 30 Ekim 1895 | Erzurum Vilayeti | 1,500 | Osmanlı askerleri | Ermeniler | [38][39] |
Konstantinopolis Pogromu | Ağustos 1896 | Konstantinopolis | 3,000-4,000 | Türk kalabalıklar | Ermeniler | Osmanlı Bankası Baskını'ndan sonra şehirde başlayan Ermeni karşıtı pogromlar, II. Abdülhamid tarafından durdurulana kadar devam etti.[40][41] |
Khanasor Muharebesi | 25-27 Temmuz 1897 | Van Vilayeti | Mazrik kabilesinin bütün erkekleri | Ermeniler | Kürt Mazrik kabilesi | [42] |
Ermeni İsyanı | 1905-1922 | Doğu Anadolu | 523,000-3,000,000 | Hınçak, Taşnak ve Armenakan partizanları | Türkler ve Kürtler | Doğu Anadolu'daki Ermeni nüfusu, bulundukları şehirlerdeki Ermeni oranını artırmak için bu katliamlara girişti.[28][43][44][45][46][47][48] |
Sulukh Muharebesi | 27 Mayıs 1907 | Muş | 23 | Osmanlı İmparatorluğu | Ermeniler | Ermeni isyancılar ve Osmanlı askerleri arasında yaşanan muharebede 23 Ermeni sivil öldürüldü.[49] |
Adana Katliamı | Nisan 1909 | Adana | 15,000-30,000[50][51] | İttihat ve Terakki | Ermeniler ve Süryaniler | Ermeni karşıtı pogrom.[50][51][52][53][54] Ölenler arasında 1,500 Süryani de bulunur.[55][56][57] |
Havza Katliamı | 1912 | Havza, Edirne | 10 | Bulgarlar | Türkler | Kasabanın Türk kısmı neredeyse tamamen yakıldı.[58] |
Hasköy Katliamı | 1912 | Hasköy, Edirne | 89 | Bulgarlar | Türkler | Kasabadaki 55 Türk evinden 30'u yakıldı.[58] |
Edirne Türklerinin Etnik Temizliği[59] | Ekim 1912 | Edirne | 5,000[60] | Bulgarlar | Türkler | Bölgedeki Bulgar nüfusunun oranını artırmak için bu katliamlara girişildi. |
Edeköy Katliamı | Kasım 1912 | Edeköy (bugünkü Kadıdondurma), Edirne | 1,000'lerce[61] | Yunanlar[61] | Türkler | Yerel halk Yunan çeteleri tarafından katledildi. |
Osmanlı Katliamı | 1913 | Osmanlı, Edirne | 28 | Bilinmiyor | Bulgarlar | Kasabadaki 114 Bulgar evinin hepsi yakıldı.[58] |
Kaz Vakası | Mart 1913 | Edirne | 42 veya 43[62][63] | Bulgarlar | Türkler | Bulgar askerlerinin kazları öldürmesi üzerine köylüler ile çıkan tartışmanın ardından, 42 köylü yakılarak öldürüldü.[63][64] |
Trakya Bulgarlarının Etnik Temizliği | 1913 Yazı | Trakya | 50,000–60,000[65][66] | Jön Türkler | Bulgarlar | Balkan Savaşlarından sonra bölgedeki Bulgarlar Jön Türkler tarafından katledildi. |
Bulgarköy Katliamı | 7 Temmuz 1913 | Edirne | 450-1100[67] | Düzensiz Osmanlı birlikleri | Bulgarlar | Kasabanın Bulgar kısmı yakıldı.[58] |
Rum Kırımı[68][69][70][71] | 1913-1922 | Osmanlı İmparatorluğu | 200,000-648,000[72][73][74][28][75][76][77][78] | Jön Türkler (1913-1918) ve Anadolu Hareketi (1919-1922) | Rumlar | Raporlar katliamları, sürgünleri, cinayetleri, tecavüzleri, Yunan köylerinin yakılmasını, Yunan Ortodoks kiliselerinin ve manastırlarının tahrip edilmesini, Amele Taburlarını ve yağmayı içeriyor.[79][80] |
Süryani Katliamı[81] | 1914-1918 | Osmanlı İmparatorluğu | 150,000-300,000 | Jön Türkler ve Kürt kabileler | Süryaniler | Türkiye Hükûmeti tarafından inkâr edilmektedir. |
Kars-Ardahan Katliamları | 21 Şubat 1914 | Kars ve Ardahan | 30,000 | Ermeniler | Türkler | [82][83][84] |
Foça Katliamı | Haziran 1914 | Foça, İzmir | 50-100[85][86] | Türk çeteleri | Rumlar | 6,200 Rum kasabayı terk etmek zorunda kaldı.[87][88] |
Ermeni Kırımı[73] | 1915-1918 | Osmanlı İmparatorluğu | 800,000-1,800,000 | Jön Türkler ve Kürt kabileler | Ermeniler | İmparatorluğun doğu bölgesindeki Ermeniler katledildi. Bazı akademisyenler tarafından ilk modern soykırım olarak tanımlanır.[89][90][91] Holokost'tan sonra en çok bilinen soykırım vakasıdır.[92] Türkiye Hükûmeti tarafından reddedilmektedir. |
Doğu Anadolu'da Katliamlar | 1915-1916 | Doğu Anadolu | 128,000[93]-600.000 [94] | Rus Ordusu ve Ermeniler | Türkler ve Kürtler | Bölgedeki müslüman nüfus Rus Ordusu ve onların Ermeni destekçileri tarafından katledildi. |
Van İsyanı | Nisan-Mayıs 1915 | Van | 6,000[95][96] | Ermeniler | Türkler ve Kürtler | |
Çoruh'ta Katliamlar | 1916 | Çoruh Havzası | 45,000 | Rus Ordusu ve Kozak Alaylar | Türkler ve Kürtler | Birinci Dünya Savaşı sırasında Rus General Liakhov, Müslümanları ihanetle suçladı. Kozaklarını Batum'dan, her yerliyi öldürmek ve her köyü, her camiyi yakmak için gönderdi. Çok başarılı bir şekilde görevlerini yerine getirdiler.[97] |
Bitlis Katliamı | 8-9 Mayıs 1916 | Bitlis | 100 | Ermeniler | Türkler | [98] |
Arap Camii Katliamı | 3 Ocak 1917 | Arap Cami, Ardahan | 373 | Ermeniler | Türkler | Cami, Ermeniler tarafından ateşe verildi ve 373 kişi yanarak öldü.[99] |
Tepeköy Katliamı | 17 Şubat 1918 | Tepeköy, Erzurum | 150[100] | Ermeniler | Türkler ve Kürtler | Köyün tüm müslümanları öldürüldü.[101] |
Erzincan-Erzurum Katliamları[102] | 26-27 Şubat 1918 | Erzincan ve Erzurum | 8,000-10,000[103][104] | Rus Ordusu ve Ermeniler[105] | Türkler ve Kürtler | [106] |
Alaca Köyü Katliamı | Mart 1918 | Alaca, Erzurum | 278 | Ermeniler | Türkler | [107] |
Kurtuluş Savaşı dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ad | Tarih | Yer | Ölümler | Sorumlular | Kurbanlar | Notlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Yunan Savaş Suçları | Mayıs 1919- Ekim 1922 | Batı Anadolu | 640,000-1,200,000 | Yunanlar (bazı yerlerde Ermeniler ve Çerkeslerin desteği ile)[108][109][110] | Türkler | Rum Kırımı, Yunanları katliamlarının haklı olduğuna inandırdı. İşgal boyunca Yunan askerleri Türk kadınlarına çok yoğun bir şekilde tecavüz etti ve 250 köy ve kasaba Yunan ordusu ve destekçileri tarafından ateşe verildi. Yunan ordusunun izlediği yakıp yıkma taktiğinin bir parçası olarak demiryolları ve köprüler gibi yapılar imha edildi ve Yunan ordusu gerisinde Türklere kullanılacak hiçbir şey bırakmamaya özen gösterdi. Sydney Nettleton Fisher konu hakkında, "Geri çekilen Yunan ordusu bir yakıp yıkma politikası benimsedi ve önüne gelen bütün savunmasız Türklere karşı vahşilikler uyguladı." yazdı. Geri çekilirken Yunanların sivil halka karşı yaptığı tecavüzler, kundaklamalar ve yağmacılık sonucunda bir milyondan fazla kişi evsiz kaldı. Türklere yapılan zorlamalar bazen sistematik bir şekilde devam etti. Türk sivillerin hayvanları, ekinleri ve gıda stokları Yunan askerleri tarafından çalındı. Yunan ordusunun Doğu Trakya'daki sürgün ve katliam politikaları bir etnik temizlik örneği olarak nitelendirilmektedir. 1929'da George Seldes, Yunanların Anadolu'da Türklere yaptığı katliamların Türklerin Yunanlara yaptığından çok daha büyük olduğunu belirtti.[48][98][110][111][112][113][114][115][116][117][118][119][120][121][122][123][124][125][126][127][128][129][130][123][126]
[131][132][133][134][135][75][136][137][138][139][140][141][142] |
İzmir'in İşgali | 15-16 Mayıs 1919 | İzmir | 400-500[125] | Yunanlar ve Türkler | Türkler ve Yunanlar | Yunan ordusunun şehre düzenli inişi kısa sürede yerel Yunanlar ve Yunan askerleri tarafından yerel Türk nüfusuna karşı bir ayaklanma haline geldi. Mağazalar ve evler yağmalandı, birçok dayak, tecavüz, öldürme vakası görüldü. 300-400 arası Türkler için öldürülen kişi sayısına dair tahmindir,[122][123] Yunanlar için tahminler 100'dür.[125] |
Menemen Katliamı | 16-17 Haziran 1919 | Menemen, İzmir | 200-1,000[138][139] | Yunanlar | Türkler | 200 yaralı |
Aydın Savunması | 27 Haziran-4 Temmuz 1919 | Aydın | 2,700-3,500 | Türkler ve Yunanlar | Yunanlar ve Türkler | Yunan ordusu; daha sonra Kuvâ-yi Milliyeciler tarafından ve daha sonra tekrar Yunanlar tarafından ele geçirilen şehri işgal etti. Bu gelişmeler kentin çoğunun tahrip olmasına ve her iki taraftan da katliamlara neden oldu. Öldürülen Yunanlar 1.500-2.000, Türkler 1.200-1.500 olarak hesaplanır. |
Kozan Katliamı | 1920 | Camili ve Ağzıkaraca, Adana | Bilinmiyor | Ermeniler | Türkler | Kaç Kaç Olayı sırasında gerçekleşti.[143][144][145] |
Yalova Katliamı[108] | 1920-1921 | Yalova ve Gemlik | 5,500-9,100[146][147] | Yunanlar, Ermeniler ve Çerkesler[148] | Türkler | Toplam 27 köy yerle bir edildi ve nüfusları kaçtı. Armutlu'da kadınlar sistematik olarak tecavüze uğradı. Çerkesler de olaylara katıldı.[149] |
Maraş Katliamı | 1920 | Maraş | 4,500 | Ermeniler | Türkler | Ermeni Kırımı, silahlı Ermenileri katliamlarının haklı olduğuna inandırdı.[150][151] |
Antep Katliamı | 1920-1921 | Antep | 6,000-7,000[152] | Ermeniler ve Fransızlar | Türkler | Şehirdeki 10,000 evden 8,000'i yok edildi.[153][154][155] |
Maraş Muharebesi | Şubat 1920 | Maraş | 5,000-12,000[156][157] | Türkler, Kürtler ve Çerkesler[158] | Ermeniler | Şehrin Anadolu Hareketi tarafından ele geçirilmesinden sonra şehirde Ermeni nüfusa yönelik katliamlar gerçekleşti.[159] |
Birecik Katliamı[160] | 11-24 Şubat 1920 | Birecik, Şanlıurfa | 280 | Fransızlar | Türkler | 70 yaralı,[152] birçok kadına tecavüz edildi[161] |
Doğanbey Katliamı | Mart 1920 | Doğanbey, Aydın | 85 | Türkler | Yunanlar | [162] |
İzmit Katliamları | Mart 1920-Haziran 1921 | Ortaköy, Geyve, İznik, İzmit | 100'lerce veya 12,000[130] | Kuvâ-yi Milliyeciler ve Anadolu Hareketi | Yunanlar | Bir İtilaf raporu, (Haziran 1921) 12,000 Yunan'ın öldürüldüğünü ve 30 köyün yok edildiğini kaydetti.[163][164] |
Dokurcum Değirmeni Katliamı | 28 Mart 1920 | Antep | 14 | Fransızlar | Türkler | 14 çocuk Fransız askerleri tarafından kurşuna dizildi.[165][166] |
Kars Katliamı | 5 Mayıs 1920 | Kars | 1,774 | Ermeniler | Türkler | Yerel halk Ermeniler tarafından katledildi.[82] |
Fındıklı Katliamı | Haziran 1920 | Fındıklı, Amasya | 430 | Türkler | Yunanlar | [167][168] |
Kahyaoğlu Katliamı | 11 Haziran 1920 | Yeşiloba, Adana | 64'ten fazla veya 200~ | Ermeniler | Türkler | Bölgede 43'ü erkek 21'i kadın 63 ceset bulundu, çocuklarında katledildiği tespit edilse de cesetleri parçalandığı için sayıları tespit edilemedi. Ölü sayısına dair modern tahminler 200'den fazladır.[169] |
Kars-Erzurum Katliamları | 2 Temmuz 1920 | Kars ve Erzurum | 408 | Ermeniler | Türkler | Yerel halk Ermeniler tarafından katledildi.[82] |
Sarıkamış Katliamı | Aralık 1920 | Sarıkamış, Kars | 1975 | Ermeniler | Türkler | Sarıkamış'a bağlı 13 farklı köyde katliamlar yapıldı.[170][171] |
Kars-Gümrü Katliamları | 1920'nin sonları | Kars ve Gümrü | 10,000'lerce | Anadolu Hareketi | Ermeniler | Türk ordusu, Ermeni sivil nüfusuna karşı birçok katliam gerçekleştirdi ve 10,000'lerce sivil idam edildi.[172][173] |
Bilecik Katliamı[174] | Mart-Nisan 1921 | Bilecik | 208[175] | Yunanlar | Türkler | Bilecik kasabası ve mahsuller geri çekilen Yunan ordusu tarafından yakıldı, yerel halk katledildi.[174] Bilecik, Sögüt, Bozüyük ve onlarca komşu köy aceleyle geri çekilen Yunan ordusu tarafından yakıldı veya yağmalandı, aceleleri yıkımın seviyesini azalttı.[174] |
Samsun Tehcirleri | Mayıs-Kasım 1921 | Samsun | 21,000 tehcir edildi
10,000 ölü[176] |
Kuvâ-yi Milliyeciler ve Anadolu Hareketi | Yunanlar | Nurettin Paşa[177] komutasında Düzenli Ordu ve Topal Osman[178] komutasında Kuvâ-yi Milliyeciler Samsun'un Yunanlarını ölüm yürüyüşüne zorladı. |
İzmit Katliamı[108] | 24 Haziran 1921 | İzmit | 300[121][179] | Yunanlar ve Çerkesler[108] | Türkler | Yunan askerleri tarafından çoğu erkek olan 300 kadar kişi idam edildi. Cesetleri şehir dışındaki toplu bir mezara gömüldü. |
Akhisar Katliamı | 1922 | Akhisar, Manisa | 7,000[180] | Türk askerleri | Yunanlar | Türk askerlerinin kasabaya girmesinin bir sonucu olarak kasabadaki bütün Yunanlar öldürüldü. O zamandan beri kasabada Hristiyan topluluk bulunmamaktadır.[180] |
Karatepe Katliamı[127] | 18 Şubat 1922 | Karatepe, Aydın | 200-385[181] | Yunanlar | Türkler | Köy Yunanlar tarafından kuşatıldıktan sonra tüm sakinler camiye konuldu ve cami yakıldı. Ateşten kaçmayı başaran az sayıda kişi vuruldu.[182] |
Aydın Katliamı[134] | 29-30 Ağustos 1922 | Aydın | Bilinmiyor | Yunanlar | Türkler | Aydın ilinin incir, pancar ve fasulye stokları yağmalandı ve sivil halk katledildi. Çıkan neticede, şehir yaklaşık 1.2 milyon sterlinlik zarara uğradı.[134] |
Turgutlu Katliamı | Eylül 1922 | Turgutlu, Manisa | 4,000 | Türkler | Yunanlar | Kasabada 8,000 Yunan sivil bulunuyordu, bunların yarısı Yunan ordusunun Turgutlu'dan çekilmesinden sonra kasabada kaldı. İlerleyen Türk askerleri tarafından öldürüldüler.[183] |
Uşak Katliamı | 1 Eylül 1922 | Uşak | 200[184] | Yunanlar | Türkler | Şehir geri çekilen Yunan ordusu tarafından yakıldı, binaların %33'ü yok oldu.[185] |
Nazilli Katliamı[136] | 2 Eylül 1922 | Nazilli, Aydın | 60[186] | Yunanlar | Türkler | İtalyan konsolosu M. Miazzi, Nazilli'de Yunanların 60 kadın ve çocuğu katlettiği bir köyü ziyaret ettiğini rapor etti. Bu rapor, daha sonra Fransız konsolosu Captain Kocher tarafından doğrulandı.[186] |
Alaşehir Katliamı | 3-5 Eylül 1922 | Alaşehir, Manisa | 3,000[187] | Yunanlar | Türkler | Şehir geri çekilen Yunan ordusu tarafından yakıldı.[185] |
Turgutlu Katliamı | 4-6 Eylül 1922 | Turgutlu, Manisa | 1,000[185] | Yunanlar | Türkler | Şehir geri çekilen Yunan ordusu tarafından yakıldı, binaların %90'ı yok oldu.[185] |
Salihli Katliamı | 5 Eylül 1922 | Salihli, Manisa | 76[188] | Yunanlar | Türkler | Şehir geri çekilen Yunan ordusu tarafından yakıldı, binaların %90'ı yok oldu. 100 kız tecavüz etmek için kaçırıldı.[188] |
Germencik Katliamı[189] | 6 Eylül 1922 | Germencik, Aydın | 94[189] | Yunanlar | Türkler | 97 kişi bir evin bahçesinde kurşuna dizildi, 3'ü kaçmayı başardı ve öldürülenlerin cesetleri bir kuyuya atıldı. |
Manisa Katliamı | 6-7 Eylül 1922 | Manisa | 4,355[109] | Yunanlar ve Ermeniler[109] | Türkler | Şehir geri çekilen Yunan ordusu tarafından yakıldı. 855 kişi Yunan askerleri tarafından vuruldu ve 3,500 kişi alevler içinde can verdi. Türk kaynakları 300 kadının tecavüz etmek için kaçırıldığını tahmin ediyor.[190] |
İzmir'in Kurtuluşu sırasında ve sonrasında katliamlar | 9-22 Eylül 1922 | İzmir | 10,000[191][192]-100,000[193] | Türk çeteleri ve askerleri | Yunanlar ve Ermeniler | 1922 İzmir Yangını'nın sonucu olarak 2,000 ila 125,000 Yunan ve Ermeni öldü.[194][195] |
Cunda Adası Katliamı | 19 Eylül 1922'den sonra | Cunda, Balıkesir | 100'lerce[196] | Türk birlikleri | Yunanlar | Bazı çocuklar hariç adanın tüm Yunan nüfusu öldürüldü.[197] |
1922 Ayvalık Tehciri | 19 Eylül 1922'den sonra | Ayvalık, Balıkesir | 2,977 | Türkler | Yunanlar | 3,000 kişilik erkek Yunan nüfusu Anadolu'nun içlerine tehcir edildi, sadece 23'ü hayatta kaldı.[196] |
Türkiye Cumhuriyeti (1923-günümüz)
[değiştir | kaynağı değiştir]Ad | Tarih | Yer | Ölümler | Sorumlular | Kurbanlar | Notlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Zilan Deresi Katliamı[198][199] | Temmuz 1930 | Van | 1,550-15,000[200][201][202][203][204][205] (Kürt diasporası kaynaklarına göre 47,000[206]) | Türk Silahlı Kuvvetleri 9. Kolordusu | Kürtler | En az 1,550 kadın, çocuk ve yaşlı öldürüldü.[207] |
1934 Trakya Olayları | 21 Haziran-4 Temmuz 1934 | Trakya | 1 | Türk kalabalıklar | Yahudiler | 15,000 Yahudi bölgeyi terk etmek zorunda kaldı.[208] |
Dersim Katliamı | 1937-1938 | Tunceli | 7,594–13,806[209] (Kürt diasporası kaynaklarına göre 70,000[210]) | Türk Silahlı Kuvvetleri | Kürtler | Katliam bazı tarihçiler tarafından bir soykırım veya etnosit olarak adlandırılır.[211][212][213] |
Zini Gediği Katliamı | 6 Ağustos 1938 | Zini Gediği, Erzincan | 95 | Türk Silahlı Kuvvetleri | Kürtler | 6 Ağustos 1938 tarihinde Erzincan iliniin Kılıçkaya Köyü Zini Gediği'nde 95 Kürt köylü kurşuna dizildi.[214][215][216][217] |
Muğlalı Olayı | Temmuz 1943 | Özalp, Van | 32 | Mustafa Muğlalı altında Türk Silahlı Kuvvetleri | Siviller | 33 köylü hayvan kaçakçılığı iddiası ile yargısız olarak kurşuna dizildi ve 1'i kaçtı.[218][219][220] |
6-7 Eylül Olayları | 6-7 Eylül 1955 | İstanbul | 13-30[221] | Demokrat Parti[222] | İstanbul Rumları | Birkaç kilise patlayıcılar ile imha edildi.[223] |
Kanlı 1 Mayıs | 1 Mayıs 1977 | Taksim Meydanı, İstanbul | 34[224]-42[225] | Bilinmiyor | Solcu siviller | 28 kişi ezilme ya da boğulma nedeniyle, 5 kişi vurulma nedeniyle, 1 kişi de panzer altında kalarak yaşamını yitirdi, yaklaşık 130 kişi de yaralandı.[226] Katliamın kontrgerillalar tarafından yapıldığı iddialar arasındadır.[227][228] |
16 Mart Katliamı[229] | 16 Mart 1978 | İstanbul | 7 | Ülkü Ocakları | Solcu üniversite öğrencileri | Bir bombalı ve silahlı saldırıda Cemil Sönmez, Baki Ekiz, Hatice Özen, Abdullah Şimşek, Murat Kurt, Hamdi Akıl ve Turan Ören öldürüldü ve 41 kişi yaralandı. |
Ümraniye Katliamı | 17 Mart 1978 | Ümraniye, İstanbul | 5 | TKP/ML | Sağcı işçiler[230] | Kurbanlar işkenceye maruz kaldı.[230][231] |
Malatya Katliamı | 17 Nisan 1978 | Malatya | 8 | İslamcılar | Aleviler | Dönemin belediye başkanı Hamit Fendoğlu'nun öldürülmesi üzerine Sünni İslamcı grupların şehrin Alevi bölgelerine girmeleri ile 3'ü çocuk olmak üzere 8 kişi öldürüldü.[232] |
Balgat Katliamı | 10 Ağustos 1978 | Balgat, Ankara | 5 | Sağcılar | Solcular | Balgat'ta sol görüşlü kişilerin gittiği dört kahvehane silahla tarandı.[233] |
Ali Baba Mahallesi Olayları | 3 Eylül 1978 | Ali Baba Mahallesi, Sivas | 11 | Sağcılar | Solcular ve Aleviler | [234][235][236] |
Bahçelievler Katliamı | 9 Ekim 1978 | Bahçelievler, Ankara | 7[237] | Neo-Faşistler | Solcu öğrenciler | Türkiye İşçi Partisi üyesi Latif Can, Efraim Ezgin, Hürcan Gürses, Osman Nuri Uzunlar, Serdar Alten, Faruk Ersan ve Salih Gevence öldürüldü.[238] |
Maraş Katliamı | 19-26 Aralık 1978 | Kahramanmaraş | 109[239]-120[240] | Ülkü Ocakları[239] | Aleviler | Resmi rakamlara göre yedi gün süren olaylar sırasında 120 insan öldürüldü. Alevilere ait 200'ün üzerinde ev yakıldı, 100'e yakın işyeri tahrip edildi. Yirmi üç yıl süren davalar sonunda 22 kişi idam edildi.[241] |
Piyangotepe Katliamı | 16 Mayıs 1979 | Keçiören, Ankara | 7 | Ülkü Ocakları | Solcular | Genellikle sol görüşlü kişilerin bulunduğu Çelik kıraathanesine yapılan baskında 7 kişi öldürüldü.[242] |
Adana Katliamı | 19 Eylül 1979 | Yapı Meslek Lisesi, Adana | 6 | TKP/ML | Sağcı öğretmenler | Öğretmen Müslüm Teke, Yılmaz Kızılay, Davut Korkmaz, Ahmet Güleç, Özcan Doruk ve Mustafa Karaca 2 solcu tarafından öldürüldü.[230][243][244] |
Çorum Olayları | Mayıs-Temmuz 1980 | Çorum | 57[245]-65[246] | Ülkü Ocakları | Aleviler | Ülkücüler, Alevi mahallesi olarak bilinen Milönü Mahallesi'ne saldırması üzerine, çoğu Alevi olmak üzere 57 ila 65 sivil öldürüldü ve yüzlercesi yaralandı.[247] |
Karageçit Köyü Katliamı | 8 Kasım 1984 | Karageçit Köyü, Siirt | 9 | PKK | Siviller | Köye yapılan saldırıda 4 çocuk ve 5 kadın öldürüldü.[248][249] |
Şırnak Sağlık Ekibi Katliamı | 3 Nisan 1985 | Şırnak | 5 | PKK | Siviller | Şırnak ilçesi sağlık ekibi, PKK'lılar tarafından pusuya düşürüldü ve araçları kurşuna dizildi.[250] |
Taşbucak Mezrası Katliamı | 5 Ağustos 1985 | Taşbucak Mezrası, Van | 10 | PKK | Siviller | PKK'lılar Taşbucak mezrasında hedef aldıkları iki evde 6'sı çocuk 10 kişiyi öldürdü.[250] |
Geçit Köyü Katliamı | 25 Haziran 1986 | Geçit Köyü, Şırnak | 6 | PKK | Siviller | Geçit köyünü basan PKK militanları 3'ü çocuk, 1'i kadın 6 kişiyi katletti.[250] |
Bingöl-Genç Karayolu Katliamı | 5 Eylül 1992 | Bingöl | 7 | PKK | Siviller | Bir minibüsün önünü kesen PKK'lılar 7 kişiyi kurşuna dizdi.[98] |
Açıkyol Katliamı | 7 Mart 1987 | Açıkyol, Mardin | 8 | PKK | Siviller | Nusaybin'in Açıkyol köyünde düzenlenen saldırıda 6'sı çocuk 8 kişi öldürüldü.[251] |
Ortabağ Katliamı | 23 Ocak 1987 | Ortabağ, Şırnak | 8 | PKK | Siviller | Katliamda yaşamını yitiren 8 kişiden 2'si çocuk, 4'ü kadındı. Katliamdan 15 kişi yaralı olarak kurtuldu.[252] |
Efeler Mezrası Katliamı | 23 Ocak 1987 | Efeler Mezrası, Mardin | 10 | PKK | Siviller | 23 Ocak 1987 tarihinde Mardin’in Midyat ilçesinde PKK, 5'İ aynı aileden olan 10 sivili öldürdü.[253] |
Taşdelen Köyü Katliamı | 22 Şubat 1987 | Taşdelen Köyü, Şırnak | 14 | PKK | Siviller | PKK militanları tarafından Taşdelen köyüne yapılan saldırıda 14 kişi öldürüldü.[254] |
Behmenin Mezrası Katliamı | 9 Mayıs 1987 | Behmenin Mezrası,Şırnak | 11 | PKK | Siviller | Behmenin mezrasına baskın yapan PKK’liler aynı aileden 8’i çocuk, 2’si kadın 11 kişiyi öldürdü.[251][255] |
Pınarcık Katliamı | 20 Haziran 1987 | Pınarcık, Mardin | 32 | PKK | Siviller | Köye yayılan PKK militanları, 16'sı çocuk 6'sı kadın 32 kişiyi öldürdü. Muhtara ve koruculara ait olan 8 ev yakıldı. 65 büyükbaş ve küçükbaş hayvan ise telef edildi.[256] |
Haraberk Mezrası Katliamı | 8 Temmuz 1987 | Haraberk Mezrası,Mardin | 9 | PKK | Siviller | Haraberk mezrasına saldıran PKK’lıler aynı aileye mensup 7’si çocuk 2’si kadın 9 kişiyi kurşuna dizdi.[253] |
Peçenek Köyü Katliamı | 8 Temmuz 1987 | Peçenek Köyü, Mardin | 16 | PKK | Siviller | Peçenek köyü PKK'lılar tarafından basıldı ve içinde çocukların ve kadınların bulunduğu 16 kişi kurşuna dizildi.[253] |
Milan Mezrası Katliamı | 18 Ağustos 1987 | Milan Mezrası, Siirt | 27 | PKK | Siviller | Milan mezrasına yapılan baskında 16'sı çocuk, 5'i kadın 27 sivil öldürüldü.[257][258] |
Çiftekavak Mezrası Katliamı | 21 Eylül 1987 | Çiftekavak Mezrası,Şırnak | 11 | PKK | Siviller | Çiftekavak mezrasını basan PKK’lılar, 2’si hamile 5 kadın, 4’ü çocuk 11 kişiyi öldürdü.[253] |
Çobandere Mezrası Katliamı | 10 Ekim 1987 | Çobandere Mezrası,Şırnak | 13 | PKK | Siviller | Birçoğu yaşlı, kadın ve çocuk 13 kişi öldürüldü.[251] |
Yağızoymak Katliamı | 28 Mart 1988 | Yağızoymak, Şırnak | 9 | PKK | Siviller | PKK’lılar 9 çobanı boğarak öldürdü. Örgütten yapılan açıklamada, çobanların köy korucusu olduğu için öldürüldüğü iddia edildi.[259] |
Dereler Köyü Katliamı | 7 Mayıs 1988 | Dereler Köyü, Şırnak | 16 | PKK | Siviller | PKK militanları Şırnak'a bağlı Dereler köyüne silahlı eylem düzenledi, 16 kişi öldürüldü.[254] |
Taraklı ve Üçkardeşler Mezrası Katliamı | 8 Mayıs 1988 | Taraklı ve Üçkardeşler Mezraları, Şırnak | 11 | PKK | Siviller | Taraklı ve Üçkardeşler mezralarını basan PKK'lılar 4’ü kadın 11 kişiyi ölüdrdü.[260] |
Balminin Mezrası Katliamı | 9 Mayıs 1988 | Balminin Mezrası, Mardin | 11 | PKK | Siviller | Balminin mezrasına baskın düzenleyen PKK'lılar 8’i çocuk, 2’si kadın 11 kişiyi öldürdü.[254][260][261] |
İkiyaka Köyü Katliamı | 24 Kasım 1989 | İkiyaka Köyü, Hakkari | 28 | PKK | Siviller | Köye yapılan baskında 28 kişi kurşuna dizildi.[262][263] |
Cevizli Katliamı | 12 Aralık 1989 | Cevizlik, Mardin | 6 | PKK | Siviller | Cevizlik köyüne yolcu taşıyan 47 DL 408 plakalı minibüse açılan ateş sonucunda 6 kişi öldü.[264] |
Kovancılar Katliamı | 21 Mart 1990 | Kovancılar, Elazığ | 10 | PKK | Siviller | PKK'lılar yoldan geçen bir aracı durdurdu ve 10 sivil infaz edildi.[251] |
Övecik Katliamı | 9 Nisan 1990 | Övecik, Van | 5 | PKK | Siviller | Övecik köyüne baskın düzenleyen bir grup PKK’lı, 5 kişiyi öldürdü.[260] |
Elazığ Katliamı | 16 Nisan 1990 | Elazığ | 5 | PKK | Siviller | 4'ü öğretmen 5 kişi öldürüldü.[261] |
Çevrimli Katliamı | 11 Haziran 1990 | Çevrimli, Şırnak | 27 | PKK | Siviller | Katliamda 12'si çocuk, 7'si kadın 27 kişi öldü, 6 kişi yaralandı. PKK'lılar ile çıkan çatışmada 4 korucu yaşamını yitirdi, 1 PKK'lı öldürüldü.[265][266][267] |
Çağlayancerit ve Pazarcık Katliamı | 14 Temmuz 1991 | Çağlayancerit ve Pazarcık, Kahramanmaraş | 9 | PKK | Siviller | Çağlayancerit ve Pazarcık ilçelerinde köyleri basan PKK militanları 9 kişiyi öldürdü.[268] |
Karahasanuşağı Katliamı | 15 Nisan 1991 | Karahasanuşağı,Kahramanmaraş | 7 | PKK | Siviller | Bir yolcu minibüsünün yolunu kesen PKK’lılar, aracın içerisindeki 7 kişiyi kurşuna dizdi.[269] |
Solhan Öğretmenevi Lokali Katliamı | 28 Nisan 1991 | Solhan, Bingöl | 4 | PKK | Siviller | Bingöl’ün Solhan ilçesindeki öğretmenevi lokalini basan PKK’lılar 4 kamu görevlisini öldürdü ve 5 kişiyi yaraladı.[270] |
Çetinkaya Mağazası Katliamı | 25 Aralık 1991 | Bakırköy, İstanbul | 11 | PKK | Siviller | PKK Bakırköy'deki bir mağazaya molotofkokteyli ile saldırdı ve 7'si kadın 1'i çocuk 11 kişi öldürdü.[271][272] |
Dumanlı Köyü Katliamı | 23 Mayıs 1992 | Dumanlı Köyü, Şırnak | 4 | PKK | Siviller | Dumanlı köyünü basan PKK’lılar, 2’si çocuk, 2’si kadın 4 kişiyi öldürdü.[273] |
Tatvan Katliamı | 11 Haziran 1992 | Tatvan, Bitlis | 13 | PKK | Siviller | PKK militanları bir minibüsün yolunu kesti ve içindeki 13 sivili kurşuna dizdi.[274] |
Seki Katliamı | 22 Haziran 1992 | Seki, Batman | 10 | PKK | Siviller | Roketatar ve molotofkokteyli ile yapılan saldırıda 8'i çocuk 10 kişi öldü.[275] |
Susa Katliamı | 26 Haziran 1992 | Yolaç, Diyarbakır | 10 | PKK | Siviller | 26 Haziran 1992'de Silvan'ın Yolaç (Susa) köyünü basan PKK'lılar bir camide namaz kılan 10 kişiyi kurşuna dizerek öldürdü.[276] |
Kozluk Katliamı | 15 Eylül 1992 | Kozluk, Batman | 10 | PKK | Siviller | Kozluk ilçesi yakınlarında bir minibüste, PKK’lıların silahlı saldırısına uğrayan 10 kişi öldü.[260] |
Solhan Katliamı | 20 Ekim 1992 | Solhan, Bingöl | 19 | PKK | Siviller | Sivil araçlara yapılan saldırı sonucunda 19 kişi öldü.[254] |
Cevizdalı Katliamı | 21 Ekim 1992 | Cevizdalı, Bitlis | 30-55 | PKK | Siviller | Gerçekleşen katliamda 10'u çocuk, 14'ü köy korucusu 30'un üstünde (kimi kaynaklara göre 55) kişi öldürülmüş ve 20 kişi yaralanmıştır.[277][278] |
Dedebağ Köyü Katliamı | 22 Ekim 1992 | Dedebağ Köyü, Tunceli | 12 | PKK | Siviller | Dedebağ köyüne yapılan baskında 12 sivil öldürüldü.[254] |
Hani Katliamı | 11 Kasım 1992 | Hani, Diyarbakır | 12 | PKK | Siviller | Diyarbakır’ın Hani ilçesine saldıran PKK’lılar 4’ü çocuk, 4'ü kadın 12 kişiyi öldürdü.[251] |
Balpınar Katliamı | 15 Kasım 1992 | Balpınar, Mardin | 8 | PKK | Siviller | Balpınar köyüne baskın düzenleyen PKK'lılar 8 kişiyi öldürdüler.[260] |
Mardin Katliamı | 7 Aralık 1992 | Mardin | 4 | PKK | Siviller | Mardin’de bir minibüse pusu kuran teröristler 4 kişiyi öldürdü.[260] |
Vartinis Katliamı | 3 Ekim 1993 | Altınova, Muş | 9 | Özel Kuvvetler Komutanlığı | Siviller | Mehmet Öğüt, eşi ve 7 çocukları ile beraber öldürüldü.[279] |
Hakkari-Bingöl Katliamları | 4 Haziran 1993 | Hakkari ve Bingöl | 7 | PKK | Siviller | PKK'lılar Hakkâri ve Bingöl’de köy bastı. Saldırılarda 7 kişi öldürüldü.[261] |
Gözlüce Köyü Katliamı | 15 Haziran 1993 | Gözlüce Köyü, Bingöl | 9 | PKK | Siviller | PKK'lılar Gözlüce köyünü roketatarla bastı, saldırıda 9 kişi öldü.[261] |
Sivas Katliamı[280] | 2 Temmuz 1993 | Sivas | 35 (+2 saldırgan) | Radikal İslamcılar | Aleviler | 35 kişi (çoğunlukla Alevi alimler) Radikal İslamcılar kaldıkları oteli ateşe verince can verdi.[281][282][283] |
Başbağlar Katliamı | 5 Temmuz 1993 | Başbağlar, Erzincan | 33 | PKK | Siviller | 200'den fazla ev, bir klinik bir okul ve bir cami ateşe verildi.[284][285] |
Kalkancık Köyü Katliamı | 4 Ekim 1993 | Kalkancık Köyü, Siirt | 10 | PKK | Siviller | PKK’lılar Kalkancık köyüne roket ve ağır silahlarla saldırdı ve 3'ü kadın 10 kişiyi öldürdü.[286] |
Daltepe Köyü Katliamı | 4 Ekim 1993 | Daltepe Köyü, Siirt | 23 | PKK | Siviller | Daltepe köyüne saldıran PKK’lılar, aralarında kadın ve çocukların bulunduğu 23 sivili öldürdü.[287] |
Lice Katliamı | 20-23 Ekim 1993 | Lice, Diyarbakır | 30 | Türk Silahlı Kuvvetleri | Siviller | Türk güvenlik güçleri Lice kasabasına saldırdı, 401 ev ve 242 dükkân yok edildi, 30 sivil öldürüldü ve 100'den fazla kişi yaralandı.[288][289][290] |
Derince Köyü Katliamı | 21 Ekim 1993 | Derince Köyü, Siirt | 22 | PKK | Siviller | PKK mensupları, etrafını ağır makineli silahlarla çevrelediği köye sızarak vatandaşları okul bahçesine topladı ve 13'ü çocuk 22 kişiyi kurşuna dizdi.[253] |
Yavi Katliamı[291] | 25 Ekim 1993 | Yavi, Erzurum | 38 | PKK | Siviller | PKK'lılar kahvehanede toplanan insanlara yaylım ateşi açtı. Saldırıda 38 kişi öldü, 50 civarında kişi yaralandı.[292][293] |
Yolalan Katliamı | 25 Ekim 1993 | Yolalan, Bitlis | 5 | PKK | Siviller | Akşam saatlerinde Yolalan beldesine baskın yapan PKK militanları 4 öğretmeni ve 2 yaşında bir kız çocuğunu öldürdü.[294] |
Sansa Deresi Katliamı | 26 Ekim 1993 | Erzincan-Erzurum karayolu, Erzincan | 4 | PKK | Siviller | Sansa Deresi mevkiinde üç otobüsü durduran PKK’lılar, yolcuları bir araya toplayarak kurşuna dizdi.[295] |
Çiçekli Köyü Katliamı | 30 Ekim 1993 | Çiçekli Köyü, Erzurum | 6 | PKK | Siviller | PKK'lılar köy muhtarının evini bastı ve mevlüt için evin içinde toplanan halktan 9 kişiyi kurşuna dizdi.[296] |
Hamzabey Katliamı | 30 Haziran 1993 | Hamzabey, Mardin | 7 | PKK | Siviller | PKK'lılar, Gökoğlu ailesinin evine roket atar ile saldırdı ve 4'ü çocuk 7 kişiyi öldürdü.[297] |
Sündüs Katliamı | 18 Temmuz 1993 | Sündüs, Van | 24 | PKK | Siviller | Sündüs Yaylası'na giden ailelerin, 18 Temmuz 1993 gecesi PKK militanlarının saldırısına uğraması sonucu 14'ü çocuk 24 kişi öldü.[298] |
Mutki Katliamı | 4 Ağustos 1993 | Mutki, Bitlis | 15 | PKK | Siviller | Mutki bölgesinde sivil araca yapılan saldırı sonucunda 15 kişi öldü.[254] |
Genç Katliamı | 10 Ağustos 1993 | Genç, Bingöl | 8 | PKK | Siviller | Genç ilçesi yakınlarında bir yolcu minibüsünü pusuya düşüren PKK'lılar araçta bulunan 8 kişiyi öldürdü.[260] |
Yoncalıbayır Katliamı | 28 Ağustos 1993 | Yoncalıbayır, Elazığ | 9 | PKK | Siviller | Yoncalıbayır köyüne 28 Ağustos 1993 akşamı gelen bir grup militan 9 kişiyi kaçırıp kurşuna dizdi.[299] |
Kozluk Katliamı | 30 Eylül 1993 | Kozluk, Batman | 7 | PKK | Siviller | Kozluk ilçesinde bir mezrayı basan PKK militanları, köy korucusu bir aileden 7 kişiyi öldürdü.[260] |
Çiçekli Köyü Katliamı | 30 Ekim 1993 | Çiçekli Köyü, Erzurum | 6 | PKK | Siviller | Çiçekli köyü, kalabalık bir grup PKK’lı tarafından basıldı ve 6 kişi öldürüldü.[260] |
Maden Katliamı | 1 Ocak 1994 | Maden, Elazığ | 8 | PKK | Siviller | Elazığ'ın Maden ilçesinde yolcu otobüsünü durduran PKK'lılar, 8 kişiyi kurşuna dizdi.[253] |
Ormancık ve Akyürek Katliamı | 21 Ocak 1994 | Mardin | 21 | PKK | Siviller | Mardin’in Savur ilçesine bağlı Ormancık ve Akyürek köylerine saldıran PKK, 11’i çocuk 21 kişiyi öldürdü.[253] |
Kuşkonar ve Koçağılı Köylerinin Bombalanması | 26 Mart 1994 | Kuşkonar ve Koçağılı, Şırnak | 38[300] | Türk Silahlı Kuvvetleri | Siviller | TSK, iki köyü bombaladı ve 38 sivil öldü.[301] |
Edebük Köyü Katliamı[302] | 15 Mayıs 1994 | Edebük Köyü, Erzincan | 9[303] | PKK | Siviller | PKK tarafından köydee gerçekleştirilen silahlı baskında 9 kişi öldürüldü.[304] |
Darıkent Beldesi Katliamı | 11 Eylül 1994 | Darıkent Beldesi, Tunceli | 6 | PKK | Siviller | Darıkent beldesinde PKK’lı bir grup 6 öğretmeni lojmanlarından çıkarıp kurşuna dizdi.[253] |
Tekman Katliamı | 11 Ekim 1994 | Tekman, Erzurum | 4 | PKK | Siviller | Katranlı ve Taşkesen köylerinde görevli 5 öğretmeni kaçıran PKK’lılar 4'ünü kurşuna dizdi.[305] |
Savur Katliamı | 4 Kasım 1994 | Savur, Mardin | 4 | PKK | Siviller | Savur ilçesinde yol kesen PKK’lılar, arabadan indirdikleri 4 öğretmeni kurşuna dizdi.[306] |
Hamzalı Katliamı | 1 Ocak 1995 | Hamzalı, Diyarbakır | 23 | PKK | Siviller | Hamzalı köyüne düzenlenen iki saldırıda 6'sı çocuk, 9'u kadın 23 sivil öldürüldü.[307][308][309] |
Gazi Mahallesi Olayları | 12-15 Mart 1995 | İstanbul ve Ankara | 22-23[310] | Bilinmiyor | Aleviler | 400'den fazla yaralı[310] |
Atabinen Mezrası Katliamı | 24 Temmuz 1995 | Atabinen Mezrası, Van | 12 | PKK | Siviller | İran’dan Türkiye’ye giren 150 kişilik PKK’lı grubu, mezraya giremeyince evleri roket atışına tuttu, 7’si kadın ve çocuk, 12 kişi öldü.[311] |
Akb Katliamı | 5 Ağustos 1995 | Akbaz, Hatay | 8 | PKK | Siviller | Akbez beldesine roket atarla saldırı düzenleyen PKK’lı militanlar, 3’ü çocuk 8 kişiyi öldürdüler.[260] |
Seldiren Maden İşçileri Katliamı[312][313] | 5 Eylül 1995 | Seldiren, Hatay | 8 | PKK | Siviller | Seldiren köyü yakınlarındaki bir maden ocağını basan PKK'lılar 9 madenciyi kurşuna dizdi, 1'i kurtuldu.[253] |
Güçlükonak Katliamı | 15 Ocak 1996 | Güçlükonak, Şırnak | 11 | PKK/JİTEM (Tartışmalı) | Siviller | 15 Ocak 1996 tarihinde Şırnak'ın Güçlükonak ilçesinde 11 köylü bir minibüs içerisinde kurşunlanıp yakıldı.[314][315][316][317] |
Söz TV Stüdyosu Katliamı | 22 Haziran 1996 | Diyarbakır | 6 | PKK | Siviller | Diyarbakır’da yayın yapan söz TV stüdyoları ve aynı binada bulunan Altındağ Dinlenme Tesisi silahlarla tarandı.[260] |
Demriz Tren İstasyonu Katliamı | 13 Ağustos 1996 | Kangal, Sivas | 8 | PKK | Siviller | Demriz tren istasyonuna baskın düzenleyen PKK’lılar 8 kişiyi öldürdü.[260] |
Alacakay Katliamı | 22 Eylül 1996 | Alacakaya, Elazığ | 5 | PKK | Siviller | Etibank Şark Krom İşletmesi Müessese Müdürlüğüne saldıran PKK'lılar 5 kişiyi öldürdü.[260] |
Çukurca Katliamı | 8 Kasım 1996 | Çukurca, Hakkari | 17 | PKK | Siviller | Sivil araca yapılan silahlı saldırı sonucunda 17 kişi öldü.[254] |
Dargeçit Katliamı | 15 Aralık 1997 | Dargeçit, Mardin | 12 | PKK | Siviller | Dargeçit bölgesinde sivil araca açılan ateş 12 kişiyi öldürdü.[254] |
Mavi Çarşı Katliamı | 13 Mart 1999 | Göztepe, İstanbul | 13 | PKK | Siviller | Molotofkokteylleri ile gerçekleştirilen saldırıda 13 kişi öldü, çoğu dumandan zehirlendi.[318][319][320][321] |
Poyraz Kıraathanesi Katliamı | 1 Temmuz 1999 | Elazığ | 4 | PKK | Siviller | PKK militanları Elazığ'daki Poyraz kıraathanesine, silahlı saldırı düzenledi, 4 kişi öldürüldü.[254] |
Zirve Yayınevi Katliamı | 18 Nisan 2007 | Malatya | 3 | İslamcılar | Hristiyanlar | Biri Alman ikisi Türk üç Hristiyan boğazları kesilerek öldürüldü.[322] |
Beşağaç Katliamı[323][324][325][326] | 29 Eylül 2007 | Beşağaç Köyü, Şırnak | 12 | PKK | Siviller | Bir minibüs PKK mensupları tarafından tarandı, 12 kişi öldü.[327] |
Bilge Köyü Katliamı | 4 Mayıs 2009 | Bilge Köyü, Mardin | 44[328] | Köy korucuları | Siviller | Reuters, saldırının ölçeğinin ülkeyi şok ettiğini söyleyerek bunun "Türkiye'nin modern tarihindeki sivillere yönelik en kötü saldırılardan biri" olduğunu iddia etti.[329][330] |
Roboski Katliamı[331][332] | 28 Aralık 2011 | Uludere, Şırnak | 34 | Türk Silahlı Kuvvetleri | Siviller | Savaş uçakları PKK'ya karşı olması amaçlanmış bir operasyonda mazot ve sigara kaçakçılığı yapan köylüleri vurdu.[333][334][335][336][337][338] |
Reyhanlı Katliamı[339] | 11 Mayıs 2013 | Reyhanlı, Hatay | 52[340] | Bilinmiyor | Siviller | 146 yaralı |
Suruç Katliamı[341][342] | 20 Temmuz 2015 | Suruç, Şanlıurfa | 33 (+1 saldırgan)[343] | IŞİD[344] | Siviller | 104'ten fazla yaralı[342] |
Ankara Garı Katliamı[345] | 10 Ekim 2015 | Altındağ, Ankara | 107 (+2 saldırgan)[346][347] | IŞİD | Siviller | 500'den fazla yaralı[348][349] |
Dürümlü Katliamı[350] | 12 Mayıs 2016 | Dürümlü Mezrası, Diyarbakır | 16 | PKK[351] | Siviller | 23 yaralı[352] |
15 Temmuz Darbe Girişimi | 15-16 Temmuz 2016 | Türkiye (özellikle Ankara, İstanbul, Malatya, Marmaris) | 180 | Yurtta Sulh Konseyi | Siviller | [353][354][355] |
Reina Katliamı | 1 Ocak 2017 | Ortaköy, İstanbul | 39[356] | IŞİD | Siviller | 12'si Türk 39 kişi IŞİD üyesi Abdulkadir Masharipov tarafından yapılan saldırıda öldü.[357][358][359] |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Türkiye'deki intihar saldırıları listesi
- Türkiye'de ırkçılık
- Türkiye'de terörizm
- Türkiye'de Kürtlere yönelik insan hakları ihlalleri
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Erzurum'da katliamdan sonra (1895)
-
Hamidiye Katliamları sırasında Ermeni toplu mezarları
-
Doğu Anadolu'da Ermeniler tarafından katledilmiş Türkler
-
Adana Katliamı'nda yağmalanmış ve yok edilmiş bir Ermeni köyü
-
Bayburt'ta Ermeniler tarafından katledilmiş Türkler
-
Foça'da Türk çeteleri tarafından Rum sivillerin katliamı, Haziran 1914
-
1915'te Halep'te ölü bir Ermeni kadın
-
Erzincan'da Ermeniler tarafından katledilmiş Türkler
-
1918'de Erzurum'da Ermeni çetelerin Türkleri içine doldurarak yaktıkları bir konak
-
Yalova Katliamı'nda süngü ile yaralanmış bir kadın
-
Narlı'da öldürülmüş yaşlı bir adam, Yalova Katliamı
-
Manisa Yangını'nda yok olmuş bir sokak
-
Yunan birliklerinin geri çekilirken yaktığı bir Türk köyünde sıhhiyeciler yaralıları taşıyor (Ağustos 1922)
-
1922 İzmir Yangını'nın Yunan kurbanları
-
Cumhuriyet gazetesi, Zilan Deresi Katliamı'nı duyuruyor
-
Türk askerleri ve Dersimli kadın ve çocuklar
-
6-7 Eylül Olayları sırasında İstanbul'da gayri müslüm dükkânlarını yağmalayanlar
-
Cizre'de bir bebeğin defin töreni, Eylül 2015.
-
PKK mensupları tarafından 6 Ocak 2016 günü yakılan okul
-
Dürümlü'de katliam sonrası, 2016
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Herodot, 6.19.3". 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ Herodotus 6.19.3 23 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.;
- ^ Pomeroy et al, p 327. The authors claim 171 Athenian ships were captured and a "handful" escaped.
- ^ Diodorus, xvi. 34
- ^ Valerius Maximus 9.2.3; Memnon 22.9. 30 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Plutarch, 24.4". 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020.
- ^ This is the number given by Procopius, Wars (Internet Medieval Sourcebook 12 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..)
- ^ History of the Wars (Internet Medieval Sourcebook). Procopius: Justınıan Suppresses The Nıka Revolt, 532. 1. Fordham University. Nisan 1996. 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2020.
Prokopius: "There perished among the populace on that day more than thirty thousand. . . . The soldiers killed both [Hypatius and Pompeius] on the following day and threw bodies into the sea. . . . This was the end of the insurrection in Byzantium."
(İngilizce) - ^ Yarımada’nın En Kanlı Ayaklanması: Nika İsyanı 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Treadgold, Warren T. (1988). The Byzantine Revival, 780–842. Stanford: Stanford University Press. ISBN 0-8047-1462-2. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ Ivison 2007, s. 31.
- ^ Treadgold 1988, s. 303.
- ^ a b Grumeza, Ion (2010). The Roots of Balkanization: Eastern Europe C.E. 500–1500. University Press of America. s. 35. ISBN 9780761851356. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020.
- ^ a b Nicol, Donald M. (1988). Byzantium and Venice: A Study in Diplomatic and Cultural Relations (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 97–99. ISBN 0-521-34157-4.
- ^ The Cambridge Illustrated History of the Middle Ages: 950-1250. Cambridge University Press. 1986. ss. 506-508. ISBN 978-0-521-26645-1.
- ^ Gregory, Timothy (2010). A History of Byzantium. Wiley-Blackwell. s. 309. ISBN 978-1-4051-8471-7.
- ^ https://web.archive.org/web/20070929044335/http://www.crusades-encyclopedia.com/1182.html "Massacre of Latins in Constantinople, 1182", ''Crusades Encyclopedia''
- ^ Claster, Jill N. (2009). Sacred Violence: The European Crusades to the Middle East, 1095–1396. University of Toronto Press. s. 35. ISBN 9781442600584. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ "Reflections on the Sack of Constantinople (1204) and Lesser-Known Byzantine Atrocities". 29 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ Philippides, Marios (2007). Mehmed II the Conqueror and the fall of the Franco-Byzantine Levant to the Ottoman Turks : some western views and testimonies. Tempe, Ariz.: ACMRS/Arizona Center for Medieval and Renaissance Studies. s. 197. ISBN 978-0866983464. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020.
- ^ a b Fuller, J.F.C. (1987). A military history of the Western World ([Da Capo Press pbk. ed.]. bas.). New York, N.Y.: Da Capo Press. s. 522. ISBN 0306803046. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020.
- ^ Moltke, Helmuth (1984). Unter dem Halbmond: Erlebnisse in der alten Türkei 1835-1839. Thienemann Edition Erdmann. s. 17. ISBN 9783522603102.
- ^ Seewald, Berthold (1994). Karl Wilhelm v. Heideck: ein bayerischer General im befreiten Griechenland (1826-1835). Oldenbourg Verlag. s. 40. ISBN 9783486560589.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Kluge, Alexander (2006). Tur an Tur mit einem anderen Leben. Suhrkamp. s. 321.
- ^ Aboona, H (2008), Assyrians, Kurds, and Ottomans: intercommunal relations on the periphery of the Ottoman Empire, Cambria Press, 978-1-60497-583-3.
- ^ Gaunt & Beṯ-Şawoce 2006, s. 32
- ^ Barsoumian, Hagop. "The Eastern Question and the Tanzimat Era" in The Armenian People From Ancient to Modern Times, Volume II, p. 200.
- ^ a b c Akçam, Taner (2006). A Shameful Act: The Armenian Genocide and the Question of Turkish Responsibility. New York: Metropolitan Books. ISBN 0-8050-7932-7.
- ^ Angold, Michael (2006), O’Mahony, Anthony, ed., Cambridge History of Christianity, 5. Eastern Christianity, Cambridge University Press, p. 512, 978-0-521-81113-2.
- ^ Charny, Israel W. (1999). Encyclopedia of genocide (illustrated bas.). ABC-CLIO. s. 287. ISBN 978-0-87436-928-1. "also known as the Hamidian Massacres, after the sultan", distinguishing the current name from what the events were previously known as: the Armenian Massacres.
- ^ Cohan, Sara (Ekim 2005). "A Brief History of the Armenian Genocide". Social Education. National Science Teachers Association, 1840 Wilson Boulevard, Arlington, Virginia 22201-3000. v69 (n6): 333. ISSN 0037-7724. "They are now known as the Hamidian Massacres"
- ^ Totten, Samuel; Paul Robert Bartrop; Jacobs, Steven L. (2008). Dictionary of genocide. Greenwood Publishing Group. s. 23. ISBN 978-0-313-34642-2. "they are now often called the Hamidian massacres to distinguish them from the greater atrocities associated with the 1915 Armenian Genocide"
- ^ Kurdoghlian, Mihran (1996). Hayots Badmoutioun, Volume III (Ermenice). Athens, Greece: Hradaragoutioun Azkayin Ousoumnagan Khorhourti. ss. 42-44.
- ^ British Diplomacy and the Armenian Question, Arman Dzhonovich Kirakosian, page 260, 2003
- ^ Verheij 2012, ss. 102–3
- ^ de Courtois 2004, s. 105
- ^ Verheij 2012, s. 105
- ^ The Parliamentary Debates - Page 39 by Great Britain Parliament, Great Britain
- ^ "Erzerum (Nuttall Encyclopædia)". words.fromoldbooks.org. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2020.
- ^ "MOBS KILLED MORE THAN 3,000". New York Times. 29 Ağustos 1896. 18 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2008.
- ^ Balakian. Burning Tigris, pp. 108–9.
- ^ Suny, Ronald Grigor, "They Can Live in the Desert but Nowhere Else": A History of the Armenian Genocide. Oxford: Oxford University Press, 2015, p. 143.
- ^ Hüdavendigar Onur: Milleti Sadıkadan Hayk’ın Çocuklarına, İstanbul, 1999, s.126.
- ^ Halaçoğlu, Yusuf. Sürgünden Soykırıma Ermeni İddiaları. Babıali Kültür Yayıncılığı. ss. sf. 26.
- ^ Justin McCarthy, "Osmanlı Ermeni Nüfusu", Osmanlı'nın Son Döneminde Ermeniler (Ed. Türkkaya Ataöv), TBMM Yayınları, Ankara 2002, sf. 65
- ^ Kaçaznuni, Ovanes. Taşnak Partisi'nin Yapacağı Bir Şey Yok. Kaynak Yayınları - Çukurova Ünviersitesi. ss. 32-33.
- ^ Bolhovitinov, L.H. 11 Aralık 1915 Tarihli Resmi Ermeni Raporu. Kaynak Yayınları.
- ^ a b G. Lewy:The Armenian massacres in Ottoman Turkey: a disputed genocide, pp. 115–22
- ^ Antranig Chalabian (1988). General Andranik and the Armenian Revolutionary Movement. Southfield. ss. 158-159. ISBN 9780962274114. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2020.
- ^ a b Century of Genocide: Eyewitness Accounts and Critical Views By Samuel. Totten, William S. Parsons, Israel W. Charny
- ^ a b Akcam, Taner. A Shameful Act. 2006, pp. 69–70: "fifteen to twenty thousand Armenians were killed"
- ^ Creelman, James (22 Ağustos 1909). "The Slaughter of Christians In Asia Minor". The New York Times. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ "30,000 Killed in Massacres". The New York Times. 25 Nisan 1909. 19 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ Walker, 1980, pp. 182–88
- ^ Adalian, Rouben Paul (2012). "The Armenian Genocide". Totten, Samuel; Parsons, William S. (Ed.). Century of Genocide. Routledge. ss. 117-56. ISBN 978-0415871914. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2013.
- ^ Adalian, Rouben Paul (2010). "Adana Massacre". Historical Dictionary of Armenia. Scarecrow Press. ss. 70-71. ISBN 978-0810874503. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2013.
- ^ David Gaunt, "The Assyrian Genocide of 1915" 20 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Assyrian Genocide Research Center, 2009
- ^ a b c d Report of the International Commission to Inquire Into the Causes and Conduct of the Balkan Wars. Carnegie Endowment for International Peace. 1914.
- ^ "Report of the International Commission to inquire into the Causes and Conduct of the Balkan Wars. [Carnegie Endowment for International Peace, Division of Intercourse and Education, Publication No. 4.] (Washington, D. C.: Published by the Endowment. 1914. Pp. 413.)". The American Historical Review. Nisan 1915. doi:10.1086/ahr/20.3.638. ISSN 1937-5239.
- ^ Hamza, Jusuf, 1945- (1995). Mladoturskata revolucija vo Osmanskata imperija. Logos-a. Skopje. ISBN 9989-601-21-6. OCLC 40838454.
- ^ a b "Rum çetelerinin karanlıkta kalan soykırımı: Edeköy Katliamı". Sabah. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2020.
- ^ "Balkan Savaşlarında Tekirdağ'da Yaşanılan Bulgar Mezalimine Dair İbretli Bir Örnek "Kaz Vakası" (İslam Özdemir ) – GELİBOLU'YU ANLAMAK". 12 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020.
- ^ a b ""KAZ VAKASI" ANMA TÖRENİ". Milliyet. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020.
- ^ HAMŞİOĞLU, Selcan TAŞÇI (24 Ağustos 2018). "Tekirdağlı Kızçeler - Selcan TAŞÇI HAMŞİOĞLU". Yeni Çağ Gazetesi. 24 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020.
- ^ Carnegie (1914). Report of the international commission to inquire into the causes and conduct of the Balkan Wars. Washington, DC: Carnegie Endowment for International Peace
- ^ Vukov, Nikolai (2015), "Resettlement Waves, Historical Memory and Identity Construction: The Case of Thracian Refugees in Bulgaria", Migration in the Southern Balkans, IMISCOE Research Series, s. 68, doi:10.1007/978-3-319-13719-3_4, ISBN 978-3-319-13718-6
- ^ "Carnegie Endowment for International peace, Report to inquire into the causes and Conduct of the Balkan Wars. CHAPTER III. Bulgarians, Turks and Servians, 2. Thrace, p. 130-131". 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020.
- ^ IAGS Resolution on Genocides committed by the Ottoman Empire retrieved via the Internet Archive (PDF), International Association of Genocide Scholars, 28 Nisan 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 24 Temmuz 2020
- ^ "Genocide Resolution approved by Swedish Parliament — full text containing the IAGS resolution and the Swedish Parliament resolution from". news.am. 20 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2013.
- ^ Gaunt, David. Massacres, Resistance, Protectors: Muslim-Christian Relations in Eastern Anatolia during World War I 29 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Piscataway, New Jersey: Gorgias Press, 2006.
- ^ Schaller, Dominik J; Zimmerer, Jürgen (2008). "Late Ottoman genocides: the dissolution of the Ottoman Empire and Young Turkish population and extermination policies – introduction". Journal of Genocide Research. 10 (1): 7-14. doi:10.1080/14623520801950820.
- ^ Hinton, Alexander Laban; Pointe, Thomas La; Irvin-Erickson, Douglas (2013). Hidden Genocides: Power, Knowledge, Memory (İngilizce). Rutgers University Press. s. 180. ISBN 9780813561646. 2 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
The foremost expert on genocide statistics, Rudolph Rummel, has estimated that from 1914 to 1918 the Ottomans exterminated up to 384,000, Greeks, while from 1920 to 1922 another 264,000 Greeks were killed by the Nationalists.
- ^ a b Bierstadt, p. 67
- ^ Shrinian, 2017,s. 207: "By the time of the events in Smyrna, there were virtually no Greeks at all left in Samsun, as a destroyer captain informed the admiral, so his two protests to Kemalist authorities there had had no permanent effect even at a port right under the noses of his destroyer captains."
- ^ a b Rummel, R.J. "Statistics Of Turkey's Democide Estimates, Calculations, And Sources". University of Hawai'i. 2 Mayıs 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2017.
- ^ Henry Morgenthau, Ambassador Morgenthau's Story, Doubleday, Page & Company, Garden City, New York, 1919, p. 212.
- ^ Yusuf Hikmet Bayur, Türk İnkılâbı Tarihi, Cilt: III 1914-1918 Genel Savaşı, Kısım: IV Savaşın Sonu, Türk Tarih Kurumu basımevi, Ankara, 1991, ISBN 975-16-0331-5, s. 787.
- ^ Sjöberg, Erik (2011). "Battlefields of Memory: The Macedonian Conflict and Greek Historical Culture" (PDF). Umeå Üniversitesi. ss. 122-132. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2017.
The 2007 resolution of the International Association of Genocide Scholars (IAGS), recognising Greeks among the victims of genocide in Asia Minor, has provided the claim with some academic clout. However, this does not mean that the history it alludes to is well known and/or generally accepted as an undisputed case of genocide among the international and Greek scholarly community.
- ^ The New York Times 10 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Advanced search engine for article and headline archives (subscription necessary for viewing article content).
- ^ Alexander Westwood and Darren O'Brien, Selected bylines and letters from The New York Times 7 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Australian Institute for Holocaust and Genocide Studies 6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2006
- ^ Travis, Hannibal (2006). ""Native Christians Massacred": The Ottoman Genocide of the Assyrians during World War I". Genocide Studies and Prevention. 1 (3): 327-371. doi:10.3138/YV54-4142-P5RN-X055. 12 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ a b c Haber7. "Ermeniler 523 bin Müslüman Türk'ü öldürdü". Haber7. 19 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020.
- ^ "İsim isim Ermeni katliamı". Hürriyet. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2020.
- ^ "ERMENİ ZULMU". www.akintarih.com. 18 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2020.
- ^ Akçam, Taner (2012). The Young Turks' Crime Against Humanity: The Armenian Genocide and Ethnic Cleansing in the Ottoman Empire. Princeton/Oxford: Princeton University Press. s. 84.
- ^ Turks Slay 100 Greeks 10 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The New York Times, June 17, 1914.
- ^ Lieberman, 2013: pp. 79–80
- ^ Bjornlund, 2013: p. 14
- ^ "Council of Europe Parliamentary Assembly Resolution". Armenian genocide. 21 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2013.
- ^ Ferguson, Niall (2006). The War of the World: Twentieth-Century Conflict and the Descent of the West. New York: Penguin Press. s. 177. ISBN 1-59420-100-5.
- ^ "A Letter from The International Association of Genocide Scholars" (PDF). Genocide Watch. 13 Haziran 2005. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ Rummel, RJ (1 Nisan 1998), "The Holocaust in Comparative and Historical Perspective", The Journal of Social Issues, 3 (2)
- ^ J. Rummel, Rudolph (1998). Statistics of Democide: Genocide and Mass Murder Since 1900. LIT Verlag Münster. ss. 82, 83. ISBN 9783825840105. 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ R.J. Rummel, Statistics of Democide Chapter 12 Statistics of Russian Democide Estimates, Calculations, and sources 31 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., hawaii.edu; accessed March 30, 2018.
- ^ Halaçoğlu, Yusuf. Sürgünden Soykırıma Ermeni İddiaları. Babıali Kültür Yayıncılığı. ss. sf. 46.
- ^ Fransa Milli Arşivi, Guerre Mondial, 1914-1918/Turquie/Vol. 890, Armenie-I (Août 1914-Décembre 1915)
- ^ Gerwarth, Robert; Horne, John (2012). War in Peace: Paramilitary Violence in Europe After the Great War. Oxford University Press. s. 176. ISBN 9780199654918. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 12 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020.
- ^ "Ardahan Yanık Camii'de Yakılanların İskeletine Ulaşıldı". Haberler.com. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020.
- ^ Ermeni Vahşeti Tepe Köy toplu mezar kazısıyla bir kere daha gözler önüne serildi 12 Aralık 1998 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Atatürk Üniversitesi) Tarih: 15 Haziran 2010, Erişim tarihi: 6 Haziran 2011
- ^ Tverdohlebof 1918, 23.
- ^ Mark Levene. The Crisis of Genocide. Devastation: The European Rimlands 1912–1938. — Oxford University Press, 2013. — Т. I. — С. 217. — 9780199683031.
- ^ Demirel, Muammer. Birinci Dünya Harbinde Erzurum ve çevresinde Ermeni hareketleri, 1914-1918 (1996), Genelkurmay Basımevi, sf.97 31 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Türközü, Halil Kemal. Armenian atrocity according to Ottoman and Russian documents (1986), Institute for the Study of Turkish Culture, sf.72 31 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: "In brief, the victims of Erzurum massacre, including aged men women and children totaled at 8000."
- ^ Kaymaz, Çağlar Kıvanç; Birinci, Salih; Camcı, Aykut (7 Şubat 2017). "Military tourism in Erzurum city and its surrounding / Erzurum kenti ve yakın çevresinde askeri turizm". Journal of Human Sciences. 14 (1): 250. doi:10.14687/jhs.v14i1.4121. ISSN 2458-9489.
- ^ Tverdohlebof 1918, 11-12.
- ^ "Ermeni Çeteleri, Alaca Köyünde 278 Kişiyi Katletti'". Haberler.com. 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2020.
- ^ a b c d Toynbee, Arnold Joseph. (1922). The Western question in Greece and Turkey : a study in the contact of civilisations. Constable. OCLC 718448089.
- ^ a b c Su, Kamil (1982). Manisa ve yöresinde işgal acıları. Kültür ve Turizm Bakanlığı. ss. 26-87. 29 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ a b "Mustafa Turan" (PDF). 2 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ Seldes, George. You Can't Print That! the Truth Behind the News 1918 to 1928 (1929), Kessinger Publishing, sf. 395 31 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Christopher Chant "Warfare of the 20th. Century - Armed Conflicts Outside the Two World Wars" Chartwell Books Inc. New Jersey 1988. ISBN 1-55521-233-6, sayfa 23
- ^ "KURTULUŞ SAVAŞI DÖNEMİNDE YUNAN MEZALİMİ". edirnegazetesi.com.tr. 17 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020.
- ^ "KURTULUŞ SAVAŞI DÖNEMİNDE KOCAELİ - YALOVA – İZNİK ÇEVRESİNDE". www.ait.hacettepe.edu.tr. 26 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020.
- ^ Özdalga, Elizabeth. "The Last Dragoman: the Swedish Orientalist Johannes Kolmodin as Scholar, Activist and Diplomat (2006), Swedish Research Institute in Istanbul, p. 63".
- ^ Várdy, Béla (2003). Ethnic Cleansing in Twentieth-Century Europe. Social Science Monographs. p. 190. ISBN 9780880339957. Erişim tarihi: 6 Ocak 2019.
- ^ Toynbee, Arnold. "Toynbee, Arnold (6 April 1922) [9 March 1922], "Letter", The Times, Turkey".
- ^ Loder Park, U.S. Vice-Consul James. "Smyrna, 11 April 1923. US archives US767.68116/34".
- ^ HG, Howell. "Report on the Nationalist Offensive in Anatolia, Istanbul: The Inter-Allied commission proceeding to Bourssa, F.O. 371-7898, no. E10383.(15 September 1922)".
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ a b Toynbee, Arnold Joseph (1970). The Western Question in Greece and Turkey:A Study in the Contact of Civilizations (PDF). H. Fertig, originally: University of California. s. 553. 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
‘ But at 1 P.M. on Friday the 24th June, three and a half days before the Greek evacuation, the male inhabitants of the two Turkish quarters of Baghcheshmé and Tepekhané, in the highest part of the town, away from the sea, had been dragged out to the cemetery and shot in batches. On Wednesday the 29th I was present when two of the graves were opened, and ascertained for myself that the corpses were those of Moslems and that their arms had been pinioned behind their backs. There were thought to be about sixty corpses in that group of graves, and there were several others. In all, over 300 people were missing—a death-roll probably exceeding that at Smyrna on the 15th and 16th May 1919.
- ^ a b REPORT OF THE INTER-ALLIED COMMISSION OF INQUIRY (MAY-SEPTEMBER 1919) (Erişim tarihi: 27 Nisan 2011)
- ^ a b c Archivio Storico Diplomatico Ministero Degli Affari Esteri, Affari Politici, Busta: 1644-7738
- ^ H. Saral, Vatan Nasıl Kurtuldu, s.28
- ^ a b c Smith, Michael Llewellyn (1999). Ionian vision : Greece in Asia Minor, 1919-1922 (New edition, 2. impression bas.). Londra: C. Hurst. s. 90. ISBN 9781850653684. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
..., the Turks suffered 300 to 400 casualties, killed and wounded, and the Greeks about 100,
- ^ a b Ataşe Arş. Klas. 81 Dos. 128-301 Fih. 5-4
- ^ a b Ford, Henry. Dearborn Independent Magazine January 1927-May 1927, Dearborn Publishing Company, sf. 24 31 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Shaw,Stanford J. & Shaw, Ezel Kural (2002), History of the Ottoman Empire and modern Turkey, Volume 2, Cambridge University Press, sf. 342
- ^ Arnold J. Toynbee and Kenneth P. Kirkwood, Turkey, 1926, London: Ernest Benn, p. 92.
- ^ a b Justin McCarthy (1995). Death and exile: the ethnic cleansing of Ottoman Muslims, 1821-1922. Darwin Press. ISBN 978-0-87850-094-9. 26 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2013.
- ^ Housepian, Marjorie. The Smyrna Affair. New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1966, p. 153
- ^ Arşiv belgelerine göre Balkanlar'da ve Anadolu'da Yunan mezâlimi, 2. cilt (1995), T.C. Başbakanlık, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, sf. 24 19 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Lord Kinross, Atatürk: The Rebirth of a Nation, 1960, sayfa 318
- ^ a b c Türk İstiklal Harbi, s. 361
- ^ Sydney Nettleton Fisher, The Middle East: a history, New York: Alfred A. Knopf, 1969, sayfa 386
- ^ a b Sonyel, Salâhi R.. The Turco-Greek conflict (1985), Kıbrıs Türk Kültür Derneği, sf. 22 31 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ McCarthy, Justin (1997). The Ottoman Turks: An Introductory History to 1923 (İngilizce). Longman. ISBN 978-0-582-25656-9.
- ^ a b Yalazan, Talat (1994). Türkiye'de vahset ve soy kırımı girisimi: (15 Mayıs 1919 - 9 Eylül 1922). 15 Mayıs 1919 - 13 Eylül 1921. Genelkurmay Basımevi. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ a b Erhan, Çağrı, 1972- (2002). Greek occupation of Izmir and adjoining territories : report of the Inter-Allied Commission of Inquiry (May - September 1919). OCLC 499949038. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ "Katliam, tecavüz, sürgün... İşte Yunan askerlerin kan donduran itirafları Foto Galeri". Star. 6 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2020.
- ^ Güzel, Mehmet Şükrü. "Bir Savaş Suçu Olarak Doğu Trakya'da Yunanistan Tarafından Türklere Yapılan Etnik Temizlik Harekâtı 1920 -1922". Gazi Akademik Bakış (İngilizce). 8 (15). ISSN 1307-9778. 18 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2020.
- ^ "Sovyet Rusya raporlarında Anadolu'daki Yunan işgali ve katliamı | Mehmet Perinçek". 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2020.
- ^ YARAR, Hülya (2002). "Ermeniler Ve Türk-Ermeni İlişkileri". OTAM: Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi: 035-057. doi:10.1501/otam_0000000482. ISSN 1019-469X.
- ^ Conway, Martin (2010). "The Armenian Church Beyond the 1700th Anniversary. By Aram I. Antelias. Lebanon, Armenian Catholicosate of Cilicia 2001. Pp. 71". Mission Studies. 27 (1): 137-138. doi:10.1163/157338310x498530. ISSN 0168-9789.
- ^ İnam, Ahmet (2014). "Ahlâk ve İçtenlik". Kilikya. 1 (1): 15-17. doi:10.5840/kilikya2014112. ISSN 2148-7898.
- ^ McNeill, William H. (1989). Arnold J. Toynbee: A Life. Oxford University Press. ISBN 9780199923397. 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
To protect their flanks from harassment, Greek military authorities then encouraged irregular bands of armed men to attack and destroy Turkish populations of the region they proposed to abandon. By the time the Red Crescent vessel arrived at Yalova from Constantinople in the last week of May, fourteen out of sixteen villages in that town's immediate hinterland had been destroyed, and there were only 1500 survivors from the 7000 Moslems who had been living in these communities.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ Smith, Michael Llewellyn (1999). Ionian vision : Greece in Asia Minor, 1919–1922 (New edition, 2. impression bas.). Londra: C. Hurst. s. 209. ISBN 9781850653684. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
At the same time bands of Christian irregulars, Greek Armenian, and Circassian, looted, burned and murdered in the Yalove-Gemlik peninsula.
- ^ Sorrowful Shores, Ryan Gingeras, page 111-112, 2009
- ^ Levene, Mark (2013). Devastation. Oxford University Press. ss. 217, 218. ISBN 9780191505546. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ Kerr, Stanley Elphinstone (1973). The Lions of Marash. SUNY Press. s. 195. ISBN 9781438408828. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ a b "ADANA VE ÇEVRESİNDE ERMENİ MEZALİMİ". Yeni Çağ Gazetesi. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ Ade, Mafalda (16 Ekim 2019), "Özgür bir adam", Kaçan Adam, New York: Routledge, 2019.: Routledge, ss. 74-75, doi:10.4324/9780429261862-24, ISBN 978-0-429-26186-2
- ^ ASLAN, Muhammet İkbal (15 Haziran 2018). "Mehmet Çilek, İmam Müslim ve Kitâbü't-Temyîz Adlı Eseri, Ankara: Fecr Yayınları 2017. 164 sayfa". Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi: 170-176. doi:10.15370/maruifd.452191. ISSN 1302-4973.
- ^ Tülay, ERCOŞKUN (2007). "Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Cografya Fakültesi Tarih Arastırmaları Dergisi Dizini (Cilt: I-XXV, Sayı: 1–40)". Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi. 26 (41): 143-193. doi:10.1501/tarar_0000000399. ISSN 1015-1826.
- ^ Documents on British Foreign Policy, vol. 7, p. 303.
- ^ The Lions of Marash (1973) Kerr p. 196
- ^ The Lions of Marash (1973) Kerr p. 122.
- ^ "Eyewitness Tells How Armenians were Massacred 23 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." The New York Times. 29 February 1920.
- ^ "Birecik'in Düşman İşgalinden Kurtuluşunun 98. Yıl Dönümü Tören İle Kutlandı". www.birecik.gov.tr. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/osmanli-arsivi-yayinlar/OSMANLI%20BELGELR%C4%B0NDE%20ERMEN%C4%B0-FRANSIZ%20%C4%B0L%C4%B0%C5%9EK%C4%B0LER%C4%B0-3.pdf
- ^ Morris, Benny; Ze’evi, Dror (24 Nisan 2019). The Thirty-Year Genocide. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-24007-0.
- ^ Shenk, Robert (2012). America's Black Sea fleet the U.S. Navy amidst war and revolution, 1919-1923. Annapolis, Md.: Naval Institute Press. ISBN 9781612513027.
- ^ Reports on atrocities in the districts of Yalova and Guemlek and in the Ismid Peninsula. 1921. ss. 1-2-3-4-5-6-7-8-9-10-11. Erişim tarihi: 15 Haziran 2014.
- ^ Gazetesi, Muğla. "DOKURCUM DEĞİRMENİNDE KURŞUNA DİZİLEN ÇOCUKLAR". Muğla Gazetesi. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ "DOKURCUM DEĞİRMENİ KATLİAMINI BİLİYORMUSUNUZ?". www.kilispostasi.com. 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ "TWO: The Plan for the Homogenization of Anatolia", The Young Turks' Crime against Humanity, Princeton: Princeton University Press, ss. 29-62, 31 Aralık 2012, ISBN 978-1-4008-4184-4, erişim tarihi: 3 Eylül 2020
- ^ Phufas, Ellene S. (1 Şubat 2017), "FOUND IN TRANSLATION:", Genocide in the Ottoman Empire, Berghahn Books, ss. 214-226, ISBN 978-1-78533-433-7, erişim tarihi: 3 Eylül 2020
- ^ YURTSEVER, Cezmi (2015). Katliamın Tanığı Yeşiloba. ss. 4-22.
- ^ Karacakaya, a.g.e., sf. 209 19 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ BOA. HR. SYS. 2878/63
- ^ Armenia: The Survival of a Nation, Christopher Walker, 1980.
- ^ Akçam, Taner (2007). A Shameful Act: The Armenian Genocide and the Question of Turkish Responsibility. ss. 327. - Profile at 10 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Google Books
- ^ a b c State-Nationalisms in the Ottoman Empire, Greece and Turkey: Benjamin C. Fortna,Stefanos Katsikas,Dimitris Kamouzis,Paraskevas Konortas, page 64, 2012
- ^ DERGİ (6 Kasım 1917). "Atatürk Araştırma Merkezi | Bilecik ve Çevresinde Yunan Mezalimi". Atam.gov.tr. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2013.
- ^ Shenk, Robert (2017). America's Black Sea Fleet: The U.S. Navy Amidst War and Revolution, 1919 1923. Naval Institute Press, p. 102.Bartrop, Paul R. (2014). Encountering Genocide: Personal Accounts from Victims, Perpetrators, and Witnesses. ABC-CLIO. p. 64. Thomas, Alexiadis (2008). "Η Αμισός του Πόντου [Amisos of Pontus]" (in Greek). University of Thessaloniki, p. 157
- ^ Ebubekir Hazım Tepeyran, Belgelerle Kurtuluş Savaşı Anıları, Istanbul 1982, p. 81. Türkiye Büyük Millet Meclisi Gizli Celse Zabitlari, Kültür Yayinlari Türkiye Is Bankasi, v. 2, pp. 240 sq., 252-287, 626-650.
- ^ Shenk, R. America's Black Sea Fleet: The U.S. Navy Amidst War and Revolution, 1919-1921". Naval Institute Press 2012. 50-51. Black Book: The Tragedy of Pontus 20 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Central Council of Pontus, Athens 1922, 20-21
- ^ Sorrowful Shores, Ryan Gingeras, page 112, 2009
- ^ a b Jonsson, David J. (2005). The clash of ideologies : the making of the Christian and Islamic worlds. [Longwood, Fla.]: Xulon Press. s. 316. ISBN 9781597810395.
- ^ "+yazıyordu425.&dq=14+Şubatta+kuşatıldığını,+câmilerin+ateşe+verildiğini,+400+kişiden+yalnız+15+kadın+ve+erkeğin+kaçtıklarının+kendisine+bildirildiğini"+yazıyordu425.&hl=nl&sa=X&ei=xW3tUYWALYiHswae0oHYDQ&ved=0CDEQ6AEwAA%7C Yunan mezalimi: İzmir, Aydın, Manisa, Denizli : 1919-1923, Mustafa Turan, University of Michigan-Atatürk Araştırma Merkezi, 2006
- ^ Toynbee, Arnold (6 Nisan 1922) [9 March 1922], "Letter", The Times, Turkey.
- ^ Μπουμπουγιατζή, Ευαγγελία (2009). "Οι διωγμοί των Ελλήνων της Ιωνίας 1914-1922". University of Western Macedonia: 384. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
Από τους 8.000 Έλληνες οι μισοί δεν είχαν διαφύγει με τα ελληνικά στρατεύματα, με αποτέλεσμα να εξοντωθούν από τα κεμαλικά [From the 8,000, half of them remained in town after the evacuation and were annihilated by the Kemalist forces]
- ^ Adıvar, Halide Edib (1928). The Turkish Ordeal: Being the Further Memoirs of Halidé Edib. Century Company, University of Virginia. s. 363. 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ a b c d U.S. Vice-Consul James Loder Park to Secretary of State, Smyrna, 11 April 1923. US archives US767.68116/34
- ^ a b Howell, HG (15 Eylül 1922), Report on the Nationalist Offensive in Anatolia, İstanbul: The Inter-Allied commission proceeding to Bourssa, F.O. 371-7898, no. E10383.
- ^ Mango, Atatürk, p. 343.
- ^ a b The Atlantic Monthly, Volume 132. Atlantic Monthly Co. 1923. s. 829. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
Two thirds of Salihli, with a population of 10,000, only a tenth of whom were Greeks, had been burned over, seventy-six people were known to have burned to death, and a hundred young girls were said to have been taken away by Greek
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ Ergül, Teoman (1991). Kurtuluş Savaşında Manisa, 1919-1922. Manisa Kültür Sanat Kurumu. s. 337. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
Daha acısı 3500 kişi ateşte yakılmak ve 855 kişi kurşunlanmak suretiyle öldürülmüştü. Üç yüz kızın ırzına geçilmişti. Sadece bir mahalleden 500 kişi götürülmüştü. Ölü veya diri oldukları hakkında bir bilgi alınamamiştır."
- ^ Keane, Fergal (20 Ekim 2012). "Ghosts of Smyrna in today's Izmir". BBC News (İngilizce). 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020.
- ^ Naimark, Norman M. Fires of hatred: ethnic cleansing in twentieth-century Europe (2002), Harvard University Press, pp. 47–52 2 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Rudolph J. Rummel, Irving Louis Horowitz (1994). "Turkey's Genocidal Purges". Death by Government. Transaction Publishers. s. 233. ISBN 978-1-56000-927-6.
- ^ Trudy Ring; Noelle Watson; Paul Schellinger (2013). Southern Europe: International Dictionary of Historic Places. Routledge. s. 351. ISBN 9781134259588. 25 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2014.
Kemal's triumphant entry into Izmir ... as Greek and Armenian inhabitants were raped, mutilate, and murdered.
- ^ Abulafia, David (2011). The great sea : a human history of the Mediterranean. New York: Oxford University Press. s. 287. ISBN 9780195323344. 25 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2014.
As the refugees crowded into the city, massacres, rape and looting, mainly but not exclusively by the irregulars, became the unspoken order of the day
- ^ a b Clark, Bruce (2006). Twice a stranger : the mass expulsion that forged modern Greece and Turkey. Cambridge (Massachusetts): Harvard University Press. s. 25. ISBN 9780674023680.
only twenty-three of the 3000 men from Ayvali came back alive..
- ^ Clark, Bruce (2006). Twice a stranger : the mass expulsion that forged modern Greece and Turkey. Cambridge, (Massachusetts): Harvard University Press. s. 25. ISBN 9780674023680.
On the nearby islet which is known in Greek as Moschonisi and in Turkish as Cunda, several hundred civilians of all ages were taken away and killed, only some of the children were spared and sent to orphanages
- ^ Zilan Deresi Katliamı AİHM'de 27 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. haberi, Evrensel Gazetesi, İdris Yılmaz (24.04.2012).
- ^ Cengiz Çandar, "“Kürt açılımı”nı Ararat-Süphan ekseninde izlerken..." 4 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal, 31 Temmuz 2009, URL erişim tarihi: 16 Ağustos 2010.
- ^ "Der Krieg am Ararat" (Telegramm unseres Korrespondenten) Berliner Tageblatt, October 3, 1930, ... die Türken in der Gegend von Zilan 220 Dörfer zerstört und 4500 Frauen und Greise massakriert. (Almanca)
- ^ Yusuf Mazhar, Cumhuriyet, 16 Temmuz 1930, ... Zilan harekatında imha edilenlerin sayısı 15.000 kadardır. Zilan Deresi ağzına kadar ceset dolmuştur...
- ^ Ahmet Kahraman, ibid, p. 211, Karaköse, 14 (Özel muhabirimiz bildiriyor) ...
- ^ Ayşe Hür, "Osmanlı'dan bugüne Kürtler ve Devlet-4" 1 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Taraf, October 23, 2008, Retrieved August 16, 2010.
- ^ Ayşe Hür, "Bu kaçıncı isyan, bu kaçıncı harekât?" 18 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Taraf, December 23, 2007, Retrieved August 16, 2010. (Türkçe)
- ^ Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi Doğu Bilimleri Enstitüsü ile Ermenistan Sovyet Soyalist Cumhuriyeti Bilimleri Akademisi Doğu Bilimleri Enstitüsü Kürt Komisyonu (Çev. M. Aras), Yeni ve Yakın Çağda Kürt Siyaset Tarihi, Pêrî Yayınları, İstanbul, 1998 (orijinal baskısı: 1986), ISBN 975-8245-06-6, p. 179
- ^ M. Kalman, Belge, tanık ve yaşayanlarıyla Ağrı Direnişi 1926-1930, Pêrî Yayınları, İstanbul, 1997, ISBN 975-8245-01-5, p. 105.
- ^ Ahmet Kahraman, ibid, pp. 207–208. (Türkçe)
- ^ Hür, Ayşe (8 Şubat 2009). "Münferit(!) antisemitizm vak'aları". Taraf. 1 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2009.
- ^ "Dersim massacre monument to open next month". Today's Zaman. 24 Ekim 2012. 21 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ The Suppression of the Dersim Rebellion in Turkey (1937–38) 8 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Excerpts from: Martin van Bruinessen, "Genocide in Kurdistan? The suppression of the Dersim rebellion in Turkey (1937–38) and the chemical war against the Iraqi Kurds (1988)", in: George J. Andreopoulos (ed), Conceptual and historical dimensions of genocide. University of Pennsylvania Press, 1994, pp. 141–170.
- ^ İsmail Besikçi, Tunceli Kanunu (1935) ve Dersim Jenosidi, Belge Yayınları, 1990.
- ^ Saymaz, Ismail (14 Mart 2011). "Turkish prosecutor refuses to hear Dersim 'genocide' claim". Hürriyet Daily News. 11 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2011.
- ^ "1938 Dersim Olayları: 'Zini' gün yüzüne çıkıyor! | Gündem Haberleri". 15 Temmuz 2015. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2020.
- ^ "Zini Gediği katliamına soruşturma". demokrathaber.org/. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2020.
- ^ "'Zini Gediği Katliamı' Dosyası". Haberler.com. 16 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2020.
- ^ Mynet. "Zini Gediği Katliamı'na soruşturma". Mynet YurtHaber. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2020.
- ^ oran, süleyman arif (18 Aralık 2017). "TEKKEDE ZAMAN Üsküdar'da Rifâî Sandıkçı Dergâhı ve Vukuât-ı Tekâya, Muharrem Varol, İstanbul, Dergah Yay., 2017, 284 s". Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD). doi:10.17335/sakaifd.349943. ISSN 2146-9806.
- ^ Ritter, H. (1 Ocak 1954). "İstanbulBelediye KütüphanesiAlfabetikKatalogu. I. Osman Ergin Kitaplan. Arapça ve Farsça basma eserler. Tertipliyen M. ORHAN DURUSOY, Istanbul Belediye Kütüphanesi Müdürü. — İstanbul 1953, Millî Egitim basimevi. 16, 298 s.". Oriens. 7 (1): 108. doi:10.1163/1877837254x00440. ISSN 0078-6527.
- ^ Aras, Ramazan (12 Kasım 2013). The Formation of Kurdishness in Turkey: Political Violence, Fear and Pain (İngilizce). Routledge. s. 65. ISBN 978-1-134-64871-9.
- ^ Λιμπιτσιούνη, Ανθή Γ. "Το πλέγμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων και η ελληνική μειονότητα στην Τουρκία, οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης της Ίμβρου και της Τενέδου" (PDF). University of Thessaloniki. s. 29. 26 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ Mills, Amy (2010). Streets of memory : landscape, tolerance, and national identity in Istanbul. Atina: University of Georgia Press. s. 119. ISBN 9780820335735. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
...the state-led local violence that shattered neighborhoods across Istanbul in 1955 made ethnic-religious difference visible and divisive as Greeks and other minorities in the city were targeted and their property violated.
- ^ Alfred de Zayas publication about the Istanbul Pogrom "Archived copy". 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013.
- ^ Özcan, Emine (28 Nisan 2006). "1977 1 Mayıs Katliamı Aydınlatılsın". bianet. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ Mavioglu, Ertugrul; Sanyer, Ruhi (2 Mayıs 2007). "30 yıl sonra kanlı 1 Mayıs (4)". Radikal. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ "Tarihe geçen 5 kanlı olay..." Sabah. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ Mavioğlu, Ertuğrul (1 Mayıs 2007). "30 yıl sonra kanlı 1 Mayıs (3)". Radikal Gazetesi. radikal.com.tr. 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2017.
- ^ Arslan, Rengin (30 Nisan 2014). "1 Mayıs 1977: Yaşayanlar ve arşivler anlatıyor". BBC Türkçe. bbc.com. 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2017.
- ^ 16 Mart katliamı davası düştü, Radikal, 20 Ekim 2008, erişim tarihi: 28 Ekim 2008.
- ^ a b c "Ümraniye'de Ülkücü diye 5 işçiyi öldürmüşlerdi 17 Mart 1978". Yeni Çağ Gazetesi. 17 Mart 2016. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020.
- ^ Çaba, Deniz (10 Haziran 2019). "Sosyal Medya Çağında Gazetecilik ve İnovasyon: Twitter'da Gazetecilik Pratikleri Üzerine Bir Analiz". İlef Dergisi. doi:10.24955/ilef.574429. ISSN 2148-7219.
- ^ Kaleli, Lütfe (2017). Geçmişten Günümüze Dinsel Katliamlar: Geçmişten Günümüze Dinsel Katliamlar. Berfin Basın Yayın ve Tic. Ltd. Şti. ISBN 978-605-4399-55-0. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ "Biri asıldı, diğeri özgür". Hürriyet. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ "Bağlantılı Olaylar". Hafıza Kaydı. 14 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ "3 Eylül 1978 Sivas Olayları". 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ "Sivas'ta Madımak kaç kere olur". odatv. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ Yalçın, Soner; Yurdakul, Doğan (1997). "The Bahcelievler Massacre". Reis: Gladio'nun Türk Tetikçisi. Su Yayinlari.
- ^ ""Katliamı unutmayın"". Radikal. 20 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2007.
- ^ a b David McDowall (2004). A Modern History of the Kurds: Third Edition. I.B.Tauris. s. 415. ISBN 978-1-85043-416-0. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ Maraş katliamı, Radikal
- ^ "Piyangotepe Katliamı Unutulmadı - Muhalefet". www.muhalefet.org. 5 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ "Dualar 6 Şehit öğretmen için". adanapost. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020.
- ^ "Ülkücüleri öldüren katiller şimdi şiir yazıyor - Timeturk: Haber, Timeturk Haber, HABER, Günün haberleri, yorum, spor, ekonomi, politika, sanat, sinema". www.timeturk.com. 20 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020.
- ^ Cüneyt Arcayürek: Darbeler ve Gizli Servisler, (Sayfa.221)
- ^ Gazetesi, Yurt. "Türkiye'yi utandıran katliamlar". www.yurtgazetesi.com.tr/. 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ "t24.com.tr". 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2013.
- ^ "Özal, 26 yıl önce "Üç, beş çapulcu" demişti". Milliyet. 31 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ "KARAGEÇİT KATLİAMI ve İLK TERÖRİST (15)". www.edirnegazetesi.com.tr. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ a b c Ümit Özdağ (2009). Pusu ve Katliamların Kronolojisi. Kripto Yayınevi.
- ^ a b c d e "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Terör kurbanları 22 yıl sonra anıldı". Hürriyet. 26 Ocak 2009. 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2011.
- ^ a b c d e f g h i "PKK'nin katliamlar tarihi". İlke Haber Ajansı. 28 Haziran 2018. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ a b c d e f g h i "KADEK'nın Katliamları ve Kronolojisi". teror.gen.tr. 7 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ Pirinççioğlu, Ertuğrul (22 Haziran 1987). "PKK soykırımı". Milliyet. s. 12.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m "PKK Sayfa: 1/6". kronoloji.gen.tr. 23 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2009.
- ^ a b c d Bal, İhsan. "PKK (Partiya Karkeren Kürdistan-Kürdistan İşçi Partisi) TERÖR ÖRGÜTÜ KRONOLOJİSİ (1976 – 2006)" (PDF). USAK. 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "PKK Yine Vurdu: 6 ölü 4 yaralı". Milliyet. 13 Aralık 1989. s. 9.
- ^ BAYKENT, Tuğrul (1996). "Pierre Loti (14 Ocak 1850-10 Haziran 1923)". OTAM: Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi. doi:10.1501/otam_0000000166. ISSN 1019-469X.
- ^ "Wayback Machine" (PDF). 20 Ocak 2016. 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2020.
- ^ "ḤAZĪRĀN". doi:10.1163/_eifo_dum_1634.
- ^ "PKK, infaz değil katliam yapmış". Sabah. 7 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2020.
- ^ "Karahasanuşağı Katliamı". Pkk'nın Üstlendiği Eylemler. 12 Mart 2015. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ "Solhan Öğretmenevi Lokali Katliamı". Pkk'nın Üstlendiği Eylemler. 5 Nisan 2015. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ "Wayback Machine" (PDF). 20 Ocak 2016. 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.
- ^ Agency, Anadolu (20 Mayıs 2016). "PKK terrorists' long history of attacking civilians: A grim timeline". Daily Sabah (İngilizce). 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020.
- ^ "Dumanlı Köyü Katliamı". Pkk'nın Üstlendiği Eylemler. 30 Mayıs 2015. 1 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ Bal, İhsan. "PKK (Partiya Karkeren Kürdistan-Kürdistan İşçi Partisi) TERÖR ÖRGÜTÜ KRONOLOJİSİ (1976 – 2006)" (PDF). USAK. 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ "Caniler! 55 ölü". Milliyet. 3 Ekim 1992. s. 16.
- ^ "Vartinis (Altınova) Katliamı Davası". failibelli.org. failibelli.org. 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ "Turkey commemorates 15th anniversary of Sivas massacre". Hürriyet. 2 Temmuz 2008. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2013.
- ^ "Victims of Sivas Massacre Commemorated – Bianet". Bianet.org. 5 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013.
- ^ "Turkey commemorates 15th anniversary of Sivas massacre". Hurriyet.com.tr. 25 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013.
- ^ "Article page – Centre for Islamic Pluralism". Islamicpluralism.eu. 23 Nisan 2009. 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013.
- ^ "Turkish minister remembers victims of Başbağlar massacre". Hürriyet Daily News. 28 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2016.
- ^ "Başbağlar, one of PKK's bloodiest massacres, remembered". Daily Sabah. 8 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2016.
- ^ "Kalkancık Köyü Katliamı". Pkk'nın Üstlendiği Eylemler. 29 Temmuz 2015. 30 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ "Daltepe Köyü Katliamı". Pkk'nın Üstlendiği Eylemler. 29 Temmuz 2015. 30 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ Ron, James (1995). Weapons Transfers and Violations of the Laws of War in Turkey. Human Rights Watch. ss. 120-121. 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020.
- ^ Marcus, Aliza (1 Ağustos 2007). Blood and Belief: The PKK and the Kurdish Fight for Independence. NYU Press. s. 221. 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020.
- ^ Human Rights Watch, (Ed.) (1999). Turkey: Violations of Free Expression in Turkey. Human Rights Watch. ss. 58.
lice 1993 turkey.
- ^ "Yavi Şehitlerine vefa". Erzurum gazetesi. 23 Haziran 2010. 12 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2015.
- ^ "PKK kana doymuyor". Milliyet. 27 Ekim 1993. s. 17.
- ^ "Ekim 1993". Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü. 2 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2010.
- ^ "Yolalan Katliamı - 25 Ekim 1993". Pkk'nın Üstlendiği Eylemler. 15 Kasım 2014. 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ "Sansa Deresi Katliamı". Pkk'nın Üstlendiği Eylemler. 17 Mart 2015. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ "Çiçekli Köyü Katliamı". Pkk'nın Üstlendiği Eylemler. 18 Aralık 2015. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ "Zinar, Hamzabey Katliamı(4 Çocuk,Toplam 7 kişi)". Pkk'nın Üstlendiği Eylemler. 27 Aralık 2014. 6 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ Ajansı, İlke Haber (18 Temmuz 2019). "26'ncı yıldönümünde Sündüs Katliamı". İLKHA. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Concerns raised about obscuring evidence in Uludere killings". Todayszaman.com. 11 Ocak 2012. 21 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2013.
- ^ https://m.bianet.org/bianet/militarizm/146377-kuskonar-katliami-sorusturmasinda-faillerin-izi-bulundu
- ^ "Edebük Şehitleri Unutulmadı". www.erzincan.gov.tr. 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d20/c008/b075/tbmm200080750205.pdf
- ^ "Türkiye İnsan Hakları Raporu" (PDF). TİHV Yayınları, 10. Türkiye İnsan Hakları Vakfı. 1994. s. 83. 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- ^ "Tekman Katliamı". Pkk'nın Üstlendiği Eylemler. 27 Mayıs 2015. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ "Savur - Öğretmen Katliamı". Pkk'nın Üstlendiği Eylemler. 7 Kasım 2015. 28 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ a b "Ergenekon zanlısı, Gazi mahallesi provokatörü çıktı -". Star Gazete. 4 Temmuz 2008. Erişim tarihi: 18 Şubat 2012.
- ^ "Atabinen Mezrası Katliamı". Pkk'nın Üstlendiği Eylemler. 30 Mayıs 2015. 31 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ ""Birds or earthworms":the Güçlükonak Massacre, its alleged cover-up, and the prosecution of independent investigators" (PDF). Amnesty. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Nisan 2020.
- ^ Gün, Zeki (17 Ocak 1996). "PKK'dan bir vahset daha". Zaman. 19 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2009.
- ^ "Güçlükonak'ta ne oldu?". Düşünce Suçuna Karşı Girişim. 27 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (Video) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009. ("Videonun çözümü".[ölü/kırık bağlantı])
- ^ "Suç Duyurusu". Barış İçin Bir Araya Çalışma Grubu. 16 Nisan 1996. 27 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.
- ^ Kaya, İlhan (14 Mart 1999). "Molotoflu caniler". Zaman. 29 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2010.
- ^ Aytalar, Ardıç (14 Mart 1999). "Kana doymuyorlar: 13 ölü". Hürriyet. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2010.
- ^ "Yangın merdiveni yok!". Radikal. 14 Mart 1999. 24 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2010.
- ^ "HURRIYET INTERNET". 12 Temmuz 2012. 12 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Beşağaç katliamı için 13 müebbet". Sabah. 16 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ Haber7. "Beşağaç katliamının resmi ayrıntısı". Haber7. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ Derneği, İnsan Hakları. "BEYTÜŞŞEBAP İLÇESİ BEŞAĞAÇ KÖYÜ RAPORU – İnsan Hakları Derneği". 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ Haber, Internet (10 Şubat 2007). "Şırnak katliamı aydınlanıyor". www.internethaber.com/sirnak-katliami-aydinlaniyor-106866h.htm. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ Ersoy, Mehmet (30 Eylül 2007). "Şırnak'ta minibüs tarayan teröristler 12 kişiyi katletti". Zaman. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2009.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Reuters article" 9 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Reuters. Retrieved 4 May 2009
- ^ "Many die in Turkey wedding attack". BBC. 5 Mayıs 2009. 7 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009.
- ^ "Family rivals kill 44 over bride feud in Turkey". Reuters. 11 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2009.
- ^ "Ağlama anne, güzel yerdeyim (belgesel) - Ümit Kıvanç". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Roboski Müzesi". 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015.
- ^ "Roboski belgeseli -Banu Güven". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Uludere katliamı". Radikal. 30 Aralık 2011. 30 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Uludere olayı için hükümetten ilk tepkiler!". Gazete Habertürk. 30 Aralık 2011. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Roboski Katliamı, Uludere olayının yıldönümü bugün! Roboski Katliamı nedir?". Sözcü. 28 Aralık 2014. 15 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2017.
- ^ Karapınar, Türker (7 Ocak 2014). "Uludere olayının iç yüzü ortaya çıktı". Milliyet. 15 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2017.
- ^ "F-16'lar köylüleri vurdu". Al Jazeera Türk. 29 Aralık 2011. 15 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2017.
- ^ "Reyhanlı katliamında büyük skandal!". 52 kişinin ölümüyle sonuçlanan Reyhanlı saldırısındaki ihbar skandalı savcılık iddianamesinde yer aldı. İşte kan donduran ihmal... Sözcü. 16 Ekim 2015. 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ DHA. "Reyhanlı'daki patlamada gözaltına alınan 3 kişi tutuklandı". Hürriyet. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ "SGDF'lilerin katliamdan hemen önce çekilen fotoğrafı". Milliyet. 21 Temmuz 2015. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2015.
- ^ a b "Suruç katliamında ölenlerin kimlikleri belli oldu". Sabah. 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ Suruç'ta korkunç patlama 19 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 21.07.2015 tarihinde alındı.
- ^ Taylor, Sarah (21 Temmuz 2015). "Suruc suicide bombing: Turkey 'identifies suspect' in ISIL-claimed attack". Suruc Bombing. Euronews. 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020.
- ^ "10 Ekim: "Dertleri polise, devlete dokunmamak"". www.dw.com/tr/10-ekim-dertleri-polise-devlete-dokunmamak/a-50763725. 10 Ekim 2019. 10 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2019.
- ^ "Ankara Tabip Odası: Kayıplarımız 106 kişi". Doğan Haber Ajansı. 14 Ekim 2015. 3 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ "Ankara'daki saldırıda ağır yaralanan öğretmen öldü". Yeni Asya. Cihan Haber Ajansı. 16 Ekim 2015. 3 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ "Ankara'da barış mitingine bombalı saldırı: 95 ölü". BBC Türkçe. 11 Ekim 2015. 13 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2015.
- ^ "Anadolu Ajansı: İki canlı bomba ve TNT". CNN Türk. 10 Ekim 2015. 11 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2015.
- ^ "Diyarbakır'daki patlamada köylüler izin vermeyiz dedi, PKK'lılarla çatışma çıktı". Hürriyet. 13 Mayıs 2016. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2016.
- ^ "Diyarbakır patlamasını PKK üstlendi köylüleri suçladı!". internethaber.com/. 15 Mayıs 2016. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2016.
- ^ "PKK'nın son büyük sivil katliamı: Dürümlü". Sabah. 17 Mayıs 2016. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2016.
- ^ "FETÖ'nün darbe girişiminde şehit sayısı 246'ya yükseldi". aa.com.tr. 27 Temmuz 2016. 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2016.
- ^ "Darbe girişimi - 15 Temmuz'da yaralanan yurttaş yaşamını yitirdi". Diken. 12 Kasım 2016. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016.
- ^ "Astsubay Dağdaş'ı FETÖ'cüler şehit etmiş". Hürriyet. 13 Aralık 2016. 14 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2016.
- ^ "Manhunt underway after 39 killed in Istanbul nightclub terrorist attack (GRAPHIC VIDEOS)". RT News. 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020.
- ^ Son dakika.. Reina saldırganının kimliği belli oldu 8 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hürriyet
- ^ "Turkish police identify Reina attacker as Abdulkadir Masharipov". Hurriyet Daily News (İngilizce). 8 Ocak 2017. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020.