Suriye mutfağı
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/DriedfruitS.jpg/220px-DriedfruitS.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Tandoor_bread_1.jpg/220px-Tandoor_bread_1.jpg)
Suriye mutfağı, Suriye'nin ulusal mutfağıdır. Günümüzde Suriye'de yaşayan Arap, Kürt, Türkmen, Süryani ve Dürzi gibi halkların kültürlerinin mirasçısı olan Suriye mutfağı Eski Mısır, Hitit, Antik Yunan ve Pers gibi eski medeniyetlerin mutfaklarından da etkilenmiştir. Ayrıca Suriye mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Suriye mutfağı, Kuzey Suriye mutfağı gibi birçok yöre kendine ait zengin bir yemek hazinesine sahiptir. Suriye mutfağının temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlar, pirinç ve bulgurdur. Mutfağın temel yemekleri ise kebaplar, lahmacunlar, etli yemekler ve hamurlu tatlılardır.
Suriye mutfağının bin yıldan uzun süredir Yunan, Türk, Ermeni, Fars ve Levant mutfaklarından etkilenmiş olması, onun bu kadar çeşitli ve zengin olmasına zemin hazırlamıştır.[1] Hititler, Akadlar, Asurlular, Mısırlılar, Ermeniler, Farslar, Yunanlar, Romalılar ve Bizanslıların izlerini bugün Suriye, özellikle de Halep mutfağında görmek mümkündür. Daha sonra ise, Emevi ve Abbasi Halifeliği, Moğollar, Memlükler, Osmanlılar ve Fransızlar da Suriye mutfağının zenginleşmesine katkı sağlamıştır.[2]
Kahvaltı
[değiştir | kaynağı değiştir]Suriye mutfağında, kahvaltıda genellikle peynir, zeytin, domates, nane, makdous (patlıcan turşusu), nohut ve tahinle yapılan Ful yemeği, kızarmış patates küpleri yenir. Kimyonlu, sucuklu, pastırmalı veya domatesli omlet de kahvaltının bir parçasıdır. Ayrıca labne, humus ve zahter gibi soslar da kahvaltıda yenmekte, yemekler bu soslara batırılmaktadır. Kahvatlının yanında siyah çay içilir.[1]
Çorbalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Çorba özellikle kış aylarında Irak mutfağının vazgeçilmez bir parçasıdır. Mercimek çorbası, ezogelin çorbası, yoğurt çorbası ve tarhana çorbası en çok tercih edilen çorbalardır. Ancak Suriye mutfağı bunların yanı sıra sayısız miktarda çorbalar içerir. Etler, sebzeler ve baklagiller genellikle çorbaların ana malzemeleridir. Et suyu, un, yoğurt ve şehriye bu malzemeleri çorba haline getirmek için kullanılır.
Et yemekleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Suriye mutfağındaki et yemeklerinin çoğu kebaplar, köfteler, Kuru fasulye ve tencere yemekleri sınıfındaki yemeklerdir.
Suriye mutfağında kebap; et, lahmacun kebap yemeği anlamı içerir. Genelde kebaplar lokantalarda yenen ve ızgara yöntemiyle hazırlanan yemeklerdir. Kebaplar arasında şavurma en sevilen kebaplar arasındadır.
Köfteler kıymanın ekmek içi, soğan ve çeşitli baharatlarla yoğrularak, şekillendirilip pişirilmesi yoluyla yapılan yemeklerdir. Izgara, fırınlama, kızartma veya sulu yemek olarak yapılabilir.
Sulu et yemekleri arasında çeşitli türlü ve yahniler sayılabilir.
Sebze yemekleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Suriye mutfağı sebze yemekleri açısından çok büyük bir çeşitliliğe sahip bir mutfaktır. Dolmalar ve sarmalar, etli sebze yemekleri, kızartma sebzeler ve zeytinyağlıların farklı çeşitleri mevcuttur.
Dolmalar ve sarmalar etli olarak hazırlanabilirler. Etli dolmalar kıyma, pirinç, soğan, domates ve biber salçası, çeşitli baharat içerirler. Dolmalar için en çok kullanılan sebzeler biber, kabak, domates, patlıcan ve soğan gibi sebzelerdir.
Etli sebze yemekleri kıyma ve parça etin sebzelerin yanı sıra pişirilmesi yoluyla hazırlanırlar. Etli fasulye, karnıyarık, patlıcan musakka, etli kabak, etli bezelye, etli türlü, etli mercimek ve nohut, etli ıspanak, lahana ve pırasa dahil çok sayıda yemek mevcuttur.
Birçok sebze kızartılarak ve ızgara yöntemiyle pişirilebilir. Patlıcan kızartma, kabak kızartma, biber, domates, havuç ve mücver çok sevilen kızartma çeşitleri arasındadır.
Ayrıca zeytinyağlılar Suriye mutfağında kendine has bir yer kaplar. Bu yemekler bazen daha ucuz olan diğer sebze yağlarıyla da hazırlanabildikleri halde zeytinyağlılar olarak bilinirler. Zeytinyağlı taze fasulye, fasulye pilaki, zeytinyağlı dolma bu sınıfa giren yemekler arasındadır.
Suriye mutfağındaki sebzeler arasında patlıcan çok özel bir önem taşır. Suriye mutfağında patlıcan dolma, kızartma, musakka, pilav, salata ve ızgara dahil çeşitli patlıcan yemekleri mevcuttur.
Hamur işleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Tandır ekmeği, Lahmacun, Etli ekmek, pide, mantı ve börekler Suriye mutfağının en sevilen hamur işleri arasındadır. Ayrıca pilav ve makarnalar da bu sınıfa katıldığında çok geniş bir çeşitlilik ortaya çıkar.
Lahmacun ve pideler genellikle lokantalarda fırınlama yöntemiyle hazırlanırlar. Bu yemeklerin çok sevilmesi nedeniyle bu konuda ihtisaslaşan lahmacun ve pide salonları ortaya çıkmıştır.
Börekler ise hem evde hem de lokantalarda hazırlanabilir. Çok sayıda çeşidi olan börekler fırınlama veya kızartma yöntemleriyle hazırlanabilirler. Yine börek konusunda ihtisaslaşmış börek salonları mevcuttur. Kıyma, peynir, patates ve ıspanak en yaygın börek içleri arasındadır. Evlerde hazırlanan börek hazır yufka veya undan açılan yufka kullanılarak hazırlanır. Hazırlaması oldukça zahmetli olan Su böreği ise açılan yufkanın suda kaynatılmasından sonra kullanılmasını gerektiren bir börek türüdür.
İçecekler
[değiştir | kaynağı değiştir]Tatlılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Suriye mutfağı tatlılar açısından zengin bir dünya mutfağıdır. Baklava, kadayıf, lokma gibi hamurlu tatlılar, muhallebi, keşkül, kazandibi, sütlaç gibi sütlü tatlılar, hoşaf ve kompostolar, revani, helva, aşure ve Kabak Tatlısı gibi tatlılarla, Suriye mutfağı geniş bir yelpazeye sahiptir.
Baklava Suriye mutfağı mutfağının en tanınmış tatlıları arasındadır. Çok ince açılmış yufkanın arasına fındık, ceviz veya antep fıstığı konarak pişirilmesinden sonra bir şerbetle tatlandırılması yoluyla hazırlanır. Tel kadayıf ise çok ince teller halinde satılan hamurla hazırlanır ve baklavanın içine benzer içlerle doldurularak fırında kızartıldıktan sonra şerbetle tatlandırılır.
Görüntüler
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Halawet al-jibn (bir tür peynir helvası)
-
Halawet al-jibn (bir tür peynir helvası)
-
Qamar ad-din (kurutulmuş kayısı ezmesi)
-
Booza (dondurma)
-
Suriye tarzı kahvaltı (falafel ve humus)
-
Kousa Mahshi (kabak dolması)
-
Kibbe (oruk/içli köfte)
-
Kebab khashkhash, Halep
-
Fatteh
-
Baba ghanoush (Babagannuş)
-
Lahme bil'ajeen (lahmacun)
-
Mhammarah (muhammara sosu)
-
Makdous (patlıcan turşusu dolması)
-
Kishik (suyu süzülmüş yoğurt)
-
Kebab Karaz (koyun eti ve vişne kebabı, Halep)
-
Ka'ak (kahke)
-
Manakish (zahterli lahmacun)
-
Shawarma (Arap usulü tavuk döner)
-
Basbousa (revani)
-
Qada'ef (bir çeşit kadayıf)
-
Ful medames (nohutla yapılan bir yemek)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "A Taste Of Home: The Syrian Breakfast". www.thegazelle.org (İngilizce). 18 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024.
- ^ Karapetyan, Ani (5 Ağustos 2020). "The Foods of Aleppo -The Haute Cuisine of Syria". Arab America (İngilizce). 25 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024.