Suchomimus
| Suchomimus | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bir sanatçının izlenimiyle Suchomimus | |||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||
| †Suchomimus tenerensis (Sereno vd., 1998) | |||||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Suchomimus ("timsah taklitçisi"), Erken Kretase döneminde (125-112 milyon yıl önce) bugünkü Nijer dolaylarında yaşamış, Spinosauridae familyasından dev bir teropod dinozor cinsidir.[1]
Kökenbilim
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu dinozorun cins adı Antik Yunanca souchos (timsah) ve mimos (taklitçi) sözcüklerinin Latinceleştirilmesiyle oluşmuşken; tür adı olan tenerensis de fosillerinin bulunduğu Ténéré Çölü'nün adının -ensis (Türkçe -li, -lı) ekiyle Latinceleştirilmesiyle oluşturulmuştur.[1]
Keşif
[değiştir | kaynağı değiştir]1997 sonbaharında paleontolog Paul Sereno'nun öncülük ettiği bir keşif grubu Nijer'in Ténéré Çölü'nde kazı çalışması yürütmüştür. Bu çalışma sonucunda 120 milyon yıllık Aptian devri tabakalarda bazı dinozor fosilleri bulunmuştur ve bunların arasında en dikkat çekici olanı neredeyse tüm bir Spinosauridae üyesi dinozorun fosili olmuştur. Keşif tam olarak 11 Kasım 1998 tarihinde duyurulmuştur.[2]
Sınıflandırılma
[değiştir | kaynağı değiştir]
Erken Kretase'den Geç Kretase'nin erken dönemlerine kadar yaşamış Spinosauridae familyası Avrupa, Asya ve Afrika'dan bilinir. 1915 yılında familyanın ilk tanımlanan üyesi Spinosaurus Mısır'da Stromer tarafından keşfedildi ve bu dinozor cinsi sırt omurlarındaki ışınsal kemik yapılarıyla gövdelerinin üstünde bir yelkene sahiptirler. Yine Avrupa'da Bariyoniks, Güney Amerika'da Irritator cinsleri aile ağacında Suchomimus'un akrabasıdır. Görece tam bir fosil öğesi ailenin eksik iskelete sahip üyelerinin biyolojik olarak yeniden inşasına katkı sağlamaktadır.[3]
| Megalosauroidea |
| ||||||||||||||||||||||||
.png){kind=small}
.png){kind=small}
Barker vd. (2021) tarafından oluşturulmuş kladogram (grupların tahmini çeşitlenme tarihleri parantez içerisinde gösterilmiştir).[4]
| †Megalosauroidea (183.5 myö) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg){kind=small}
.png){kind=small}
Fiziksel özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Tüm Spinosauridae familyasında olduğu gibi Suchomimus da eski çalışmalarda düşünüldüğünden daha ince, narin ve timsahvari bir kafatası yapısına sahipti. MNN GDF500, 501, 502 fosil numunelerinin matematiksel analizleri sonucu Sereno ve ekibi ortalama 1.19 metrelik bir kafatası uzunluğu ile yine ortalama 10.31 metrelik bir toplam uzunluk önermişlerdir. Yine analiz sonucu 5.2 tonluk bir ağırlık önerilirken; bir diğer çalışmada Seebacher 3.8 tonluk bir ağırlığa sahip olabileceğini düşünmüştür.[5]
Suchomimus'un bağlı olduğu ailede ince uzun timsah benzeri çene yapısı vardır ve diğer teropodlardan farklı olarak ağız tabanına sahiptirler ve bu da çeneyi alışılmadık bir şekilde uzun hale getirir. Dişleri aralıklı dizilmiş konik şekilli dişlerdir ve premaxilla (ön çene) uç dişleri barındırır. Burun yapıları da belirgin şekilde geride yani kafatası ortasına doğru konumlanmıştır.[1] Güçlü kuyrukları, üç parmaklı el ve ayak kemikleri onları büyük bir avcı yapmaktadır.[6] Sağrı kemiği üzerindeki omur dikenleri gayet büyüktür ve önayaklarında başparmak görevinde olan dev bir pençe de taşırlar.[2]
Habitat ve Beslenme
[değiştir | kaynağı değiştir]Kretase dönemi Afrika'sının nehirlerin kesişim bölgesi olduğu ve sulak-bataklık arazilerden oluştuğu tabakabilimsel araştırmaların sonucu olarak önerilmiştir. Nehir ortamını temsil ettiği bilinen çapraz tabakalanmalı kumtaşı çökellerinin göçücü kumullarla örtüldüğü gözlemlenmiştir. Bu tabakalarda Spinosaurus, Suchomimus, timsahlar, Ouranosaurus, Nigersaurus, kemikli balıklar, tatlı su çift kabukluları ve bazı farklı balıklar görülür.[7] Suchomimus gibi bir dinozorun da çene yapısına ve yaşadığı habitata bakılınca balıkobur (piscivore) beslenme çeşidine sahip olduğu akla yatkın görülmektedir.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Sereno, Paul C.; Beck, Allison L.; Dutheil, Didier B.; Gado, Boubacar; Larsson, Hans C. E.; Lyon, Gabrielle H.; Marcot, Jonathan D.; Rauhut, Oliver W. M.; Sadleir, Rudyard W.; Sidor, Christian A.; Varricchio, David D. (13 Kasım 1998). "A Long-Snouted Predatory Dinosaur from Africa and the Evolution of Spinosaurids". Science. 282 (5392): 1298-1302. doi:10.1126/science.282.5392.1298. 30 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2021.
- ^ a b "Spinosauridae - Suchomimus tenerensis". spinosauridae.fr.gd. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2021.
- ^ Holtz Jr., Thomas R. "Spinosaurs as Crocodile Mimics". www.sciencemag.org. Sciencemag. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Barker, Chris T.; Hone, David W. E.; Naish, Darren; Cau, Andrea; Lockwood, Jeremy A. F.; Foster, Brian; Clarkin, Claire E.; Schneider, Philipp; Gostling, Neil J. (29 Eylül 2021). "New spinosaurids from the Wessex Formation (Early Cretaceous, UK) and the European origins of Spinosauridae". Scientific Reports (İngilizce). 11 (1): 19340. doi:10.1038/s41598-021-97870-8. ISSN 2045-2322. 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2021.
- ^ Therrien, François; Henderson, Donald M. (12 Mart 2007). "My theropod is bigger than yours … or not: estimating body size from skull length in theropods". Journal of Vertebrate Paleontology. 27 (1): 108-115. doi:10.1671/0272-4634(2007)27[108:MTIBTY]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634.
- ^ Blount and Crowly, Kitty and Maggie (2008). DINOSAURS ENCYCLOPEDIA OF & PREHISTORIC LIFE. New York: Dorling Kindersly. ss. 114-115. ISBN 978-0-7566-3836-8.
- ^ Sereno, Paul C.; Brusatte, Stephen L. (Ocak 2008). "Basal Abelisaurid and Carcharodontosaurid Theropods from the Lower Cretaceous Elrhaz Formation of Niger". Acta Palaeontologica Polonica. 53 (1): 15-46. doi:10.4202/app.2008.0102. ISSN 0567-7920.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Suchomimus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Vikitür'de Suchomimus ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.- Paul Sereno – Project Exploration Suchomimus Fact Sheet 3 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., at Project Exploration.
- Photos of Suchomimus Skeleton in Niger 13 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., at Project Exploration.
- Video of mounted Suchomimus skeleton in Chicago 30 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at the Field Museum
