Paleontoloji
| Zooloji Dalları |
| Zooloji Tarihi |
| Biyoloji |
|---|
 |
Paleontoloji, palaeontoloji yahut taşıl bilim, fosilleri veri olarak kullanarak dünyada yaşamın tarihini inceleyen bilim dalıdır.[1]
Yunanca palaios (eski), onto (varlık) ve logos (bilim) kelimelerinden türemiştir. Eski varlık bilimi olan paleontoloji; Stratigrafi, Sedimantoloji, Tarihsel jeoloji, Biyoloji, Ekoloji, Coğrafya, Klimatoloji ve Evrim ile yakın ilişkilidir.
Bir başka tanımlamayla, taşılların şekilleri ve yapıları, evrimsel kalıpları, birbirleriyle ve modern canlı türleriyle taksonomik ilişkileri, coğrafi dağılımı ve çevre ile ilişkisini inceler.[2] İlk paleontoloji araştırmaları Leonardo da Vinci tarafından, Mısır'dan getirilmiş kireç taşında nummulitleri görmesiyle yapılmaya başlanmıştır. Da Vinci nummulitlerin bir organizma kalıntısı olduğunu anlamıştır.
Arkeolojiden farklı olarak taşıl bilimi, insan yapılarını ve salt insanlığı değil bir bütün olarak doğayı inceler.[3]
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Jeolojiden farklı olarak biyolojik sorular da sorduğu için jeolojiden farklı bir türdür.[4] Taşılbiliminin amaçları, yüzyıllar boyunca, jeolojik zaman ölçeğinin gelişimi gibi jeolojik soruları yanıtlamaya odaklanmaktan, makroevrimsel süreçleri aydınlatmak gibi biyolojik soruları yanıtlamaya kadar çeşitlilik göstermiştir.
Alt bölümler
[değiştir | kaynağı değiştir]Taşıl bilim zamanla gelişerek bazı alt bölümlere ayrılmıştır. Bu bölümler şunlardır:
Mikropaleontoloji: Ait oldukları gruba bakılmaksızın genel olarak mikroskobik taşılların incelenmesi
Paleobotanik: Taşıl bitkilerin incelenmesi; geleneksel olarak kara bitkilerine ek olarak fosil algler ve mantarların incelenmesini içerir.
Paleoekoloji: Hem fosiller hem de diğer yöntemlerle ortaya konan geçmişin ekolojisi ve ikliminin incelenmesi.
Omurgalı Paleontoloji: İlkel balıklardan memelilere kadar omurgalı fosillerinin incelenmesi.
Omurgasız Paleontoloji: Yumuşakçalar, ekinodermler ve diğerleri gibi omurgasız hayvan fosillerinin incelenmesi.[5]
Taşıl biliminin kaynakları
[değiştir | kaynağı değiştir]Taşıllar
[değiştir | kaynağı değiştir]Taşıl biliminin başat kaynağı taşıllardır. Taşıllar, geçmişteki bir yaşam formunun bir izi, kalıntısı olarak nitelendirilebilir.[3] Taşıllar, bitki, hayvan, mantar, bakteri ve tek hücreli canlıların yerlerini kayadaki kalıntılarına bıraktığı biçimlerdir.[1]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Paleontology". education.nationalgeographic.org (İngilizce). 25 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ "Paleontology | Definition, Examples, & Facts | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 14 Temmuz 2023. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ a b "Frequently-asked questions". web.archive.org. 16 Eylül 2008. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ "Paleontology - an overview | ScienceDirect Topics". www.sciencedirect.com. 18 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ "What is Paleontology?". web.archive.org. 3 Ağustos 2008. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
 | Jeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
