Spinosauridae
Spinosauridler | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Alt gruplar | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Sinonimler | |||||||||||||||
|
Spinosauridae ("dikenli kertenkelegiller"), 10 ila 17 cinsten oluşan bir tetanuran teropod familyasıdır.[1][4] Spinosaurid fosilleri Afrika, Güney Amerika, Avrupa ve Asya'da bulunmuştur. Kalıntılar genelde Erken Kretase ve Geç Kretase'nin başlarına tarihlendirilmiştir.
Açıklama
[değiştir | kaynağı değiştir]Malzeme eksikliği nedeniyle çoğu spinosauridin güvenilir boyut tahminleri yapılamasa da bilinen tüm spinosauridler büyük hayvanlardı.[5] İyi malzemeden bilinen en küçük cins, 6 ila 8 metre (20 ve 26 fit) uzunluğunda ve yaklaşık 1 ton ağırlığında olan Irritator'dur.[6][7] Ichthyovenator, Baryonyx ve Suchomimus 7,5 ila 11 m uzunluğunda ve 1 ila 5,2 ton arasında ağırlığa sahipti.[7][8][9] Oxalaia 12 ila 14 metre arasında bir uzunluğa ve 5 ila 7 ton arasında bir ağırlığa ulaşmış olabilir.[10] Bilinen en büyük cins, 15 m veya daha fazla uzunluğa ulaşabilen ve yaklaşık 6,4 ila 7,2 ton ağırlığında olan Spinosaurus'tur ve bu da onu bilinen en büyük teropod dinozor yapar – bilinen en büyük etçil dinozordur.[11][12] Yakın akrabası Sigilmassasaurus'un, Spinosaurus ile taksonomik ilişkisi belirsiz olsa da benzer veya daha büyük bir uzunluğa ulaşmış olabilir.[13] Spinosauridler arasındaki büyük vücut büyüklüğündeki bu tutarlılık, diğer büyük teropod dinozorlarla yemek için rekabet etmeye gerek kalmadan devasa uzunluklara kadar büyüyebilecekleri için, yarı suda yaşayan yaşam tarzlarını tercih etmelerinin bir yan ürünü olarak evrimleşmiş olabilir.[14]
Sistematik
[değiştir | kaynağı değiştir]Daha önce Carnosauria'da sınıflandırılan spinosauridlerin,[15][16] günümüzde birçok yazar tarafından Megalosauroidea'da sınıflandırılması desteklenmektedir.[5][17]
Barker vd. (2021) tarafından oluşturulmuş kladogram (grupların tahmini çeşitlenme tarihleri parantez içerisinde gösterilmiştir):[18]
†Megalosauroidea (183.5 myö) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Spinosaurus'un farklı dinozor gruplarının en büyük örnekleriyle boyut karşılaştırması; soldan sağa: Bilinen en büyük ornitopoda ( ; Shantungosaurus), bilinen en büyük sauropod ( ; Supersaurus), Spinosaurus , bilinen en büyük stegosauriyen ( ; Stegosaurus) ve bilinen en büyük seratopsiyen ( ; Triceratops).
-
Spinosauridlerin boyut karşılaştırması
-
Oxalaia'nın spekülatif boyut karşılaştırması
-
Spinosaurus'un su altı adaptasyonlarına gönderme yapan rekonstrüksiyon
-
Spinosaurus'un kafatası rekonstrüksiyonu
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Wikimedia Commons'ta Spinosauridae ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- Vikitür'de Spinosauridae ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
- Teropod Veritabanı'nda Spinosauridae 29 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Spinosauridae". paleobiodb.org. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
- ^ Ibrahim, Nizar; Sereno, Paul C.; Dal Sasso, Cristiano; Maganuco, Simone; Fabri, Matteo; Martill, David M.; Zouhri, Samir; Myhrvold, Nathan; Lurino, Dawid A. (2014). "Semiaquatic adaptations in a giant predatory dinosaur". Science. 345 (6204): 1613-6. Bibcode:2014Sci...345.1613I. doi:10.1126/science.1258750. PMID 25213375. 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023. Supplementary Information 24 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Smyth, Robert S.H.; Ibrahim, Nizar; Martill, David M. (October 2020). "Sigilmassasaurus is Spinosaurus: A reappraisal of African spinosaurines". Cretaceous Research. 114: 104520. Bibcode:2020CrRes.11404520S. doi:10.1016/j.cretres.2020.104520.
- ^ a b Sereno, Paul C.; Beck, Allison L.; Dutheil, Didier B.; Gado, Boubacar; Larsson, Hans C. E.; Lyon, Gabrielle H.; Marcot, Jonathan D.; Rauhut, Oliver W. M.; Sadleir, Rudyard W.; Sidor, Christian A.; Varricchio, David D. (13 Kasım 1998). "A Long-Snouted Predatory Dinosaur from Africa and the Evolution of Spinosaurids". Science (İngilizce). 282 (5392): 1298-1302. doi:10.1126/science.282.5392.1298. ISSN 0036-8075. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ a b Hone, David William Elliott; Holtz, Thomas Richard (2017). "A Century of Spinosaurs - A Review and Revision of the Spinosauridae with Comments on Their Ecology". Acta Geologica Sinica - English Edition. 91 (3): 1120-1132. doi:10.1111/1755-6724.13328. ISSN 1755-6724. 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021.
- ^ Dixon, Dougal (2009). The ultimate guide to dinosaurs. North American ed. Tunbridge Wells, Kent, UK: Ticktock. ISBN 978-1-84696-988-1. OCLC 428131451.
- ^ a b Holtz, Thomas R. Jr. (2011) Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages, Winter 2010 Appendix. 20 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Paul, Gregory S. (2016). The Princeton field guide to dinosaurs. 2nd edition. Princeton, N.J. ISBN 978-1-4008-8314-1. OCLC 954055249.
- ^ Therrien, François; Henderson, Donald M. (12 Mart 2007). "My theropod is bigger than yours … or not: estimating body size from skull length in theropods". Journal of Vertebrate Paleontology. 27 (1): 108-115. doi:10.1671/0272-4634(2007)27[108:MTIBTY]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634.
- ^ Kellner, Alexander WA; Azevedo, Sergio A. K.; Machado, Elaine B.; Carvalho, Luciana B. de; Henriques, Deise D. R. (Mart 2011). "A new dinosaur (Theropoda, Spinosauridae) from the Cretaceous (Cenomanian) Alcântara Formation, Cajual Island, Brazil". Anais da Academia Brasileira de Ciências (İngilizce). 83: 99-108. doi:10.1590/S0001-37652011000100006. ISSN 0001-3765. 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021.
- ^ Ibrahim, Nizar; Sereno, Paul C.; Dal Sasso, Cristiano; Maganuco, Simone; Fabbri, Matteo; Martill, David M.; Zouhri, Samir; Myhrvold, Nathan; Iurino, Dawid A. (26 Eylül 2014). "Semiaquatic adaptations in a giant predatory dinosaur". Science. 345 (6204): 1613-1616. doi:10.1126/science.1258750. 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021.
- ^ Sasso, Cristiano Dal; Maganuco, Simone; Buffetaut, Eric; Mendez, Marco A. (30 Aralık 2005). "New information on the skull of the enigmatic theropod Spinosaurus, with remarks on its size and affinities". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (4): 888-896. doi:10.1671/0272-4634(2005)025[0888:NIOTSO]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634. 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021.
- ^ Arden, Thomas M. S.; Klein, Catherine G.; Zouhri, Samir; Longrich, Nicholas R. (1 Ocak 2019). "Aquatic adaptation in the skull of carnivorous dinosaurs (Theropoda: Spinosauridae) and the evolution of aquatic habits in spinosaurids". Cretaceous Research (İngilizce). 93: 275-284. doi:10.1016/j.cretres.2018.06.013. ISSN 0195-6671. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021.
- ^ Aureliano, Tito; Ghilardi, Aline M.; Buck, Pedro V.; Fabbri, Matteo; Samathi, Adun; Delcourt, Rafael; Fernandes, Marcelo A.; Sander, Martin (1 Ekim 2018). "Semi-aquatic adaptations in a spinosaur from the Lower Cretaceous of Brazil". Cretaceous Research (İngilizce). 90: 283-295. doi:10.1016/j.cretres.2018.04.024. ISSN 0195-6671. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021.
- ^ von., Huene, Friedrich (1926). The Carnivorous Saurischia : in the Jura and Cretaceous formations : principally in Europe. OCLC 936738087.
- ^ F., Bonaparte, José (1980). Los vertebrados tetrapodos del límite Jurásico - Cretácico. s.n. OCLC 1123509918.
- ^ Rauhut, W; Hübner, H; Lanser, L (2016). "A new megalosaurid theropod dinosaur from the late Middle Jurassic (Callovian) of north-western Germany: implications for theropod evolution and faunal turnover in the Jurassic (project)". MorphoBank datasets. 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021.
- ^ Barker, Chris T.; Hone, David W. E.; Naish, Darren; Cau, Andrea; Lockwood, Jeremy A. F.; Foster, Brian; Clarkin, Claire E.; Schneider, Philipp; Gostling, Neil J. (29 Eylül 2021). "New spinosaurids from the Wessex Formation (Early Cretaceous, UK) and the European origins of Spinosauridae". Scientific Reports (İngilizce). 11 (1): 19340. doi:10.1038/s41598-021-97870-8. ISSN 2045-2322. 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Tor Bertin. 2010. A Catalogue of Material and Review of the Spinosauridae. 24 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF) – Palarch’s Journal of Vertebrate Palaeontology 7(4) (2010), 1-39. ISSN 1567-2158.
{{Taksonçubuğu|from}=}
Teropod ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |