İçeriğe atla

Otomotiv endüstrisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Fiat montaj hattı, 1961

Otomotiv endüstrisi, terim anlamı olarak, motorlu taşıtları tasarlayan, geliştiren, üreten ve pazarlayan iş sektörüdür. 2007 yılı itibarıyla, tüm dünyada 73 milyondan fazla motorlu araç üretildi.[1] Otomotiv sanayii, tüm sanayileşmiş ülkelerde ekonominin lokomotifi olarak kabul edilmektedir. Sektörün ekonomideki sürükleyici-lokomotif etkisinin nedeni, diğer sanayi dalları ve ekonominin diğer sektörleri ile olan çok yakın ilişkisidir. Otomotiv sanayii demir-çelik, petro-kimya, lastik gibi temel sanayi dallarında başlıca alıcı ve bu sektörlerdeki teknolojik gelişmenin de sürükleyicisidir. Turizm, altyapı ve inşaat ile ulaştırma ve tarım sektörlerinin gerek duyduğu her çeşit motorlu araçlar sektör ürünleri ile sağlanmaktadır. Bu sektördeki değişimler, ekonominin tümünü yakından etkilemektedir. Otomotiv sektörü Motorlu Taşıt Aracı üreten bir sanayidir. Dünyada toplam motorlu taşıt seri üretiminin yaklaşık %70'ini otomobil üretimi oluşturmaktadır. Türkiye'de de bu oran geçerlidir. Otomobil üretimi, diğer motorlu taşıtlara göre çok daha yüksek adetlerde yapılır. Bu suretle otomobil üretimi, güçlü bir yan sanayiini oluşturarak diğer taşıtların üretimine de destek olur. Bu nedenle otomobil üretimi, otomotiv sanayiinin temelidir..

Otomotiv sanayiinin önemi

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Uzay-havacılık sanayiinden sonraki en karmaşık teknoloji gerektiren otomotiv sanayii, başlıca önemli mühendislik alanlarını içeren multi-disipliner bir teknoloji gerektirir.
  • Motorlu taşıt aracı; niteliği, malzeme yapısı, prosesi, teknolojisi ve üretim yeri farklı olan 5.000 dolayında parçanın, ortak kalite yönetimi ve verimlilik anlayışı ile üretimi ve bir araya getirilmesi ile ortaya çıkar. •
  • Bir motorlu aracın üretimi ve trafiğe çıkabilmesi için güvenlik, trafik ve çevre ile ilgili 50 dolayında küresel teknik mevzuata uyumu ve bunun belgelendirilmesi zorunludur. Bu mevzuat teknolojideki gelişmelere bağlı olarak sürekli yenilenmektedir. Özellikle çevre ile ilgili yeni mevzuat hazırlıkları sektörü büyük baskı altında tutmaktadır.
  • Pazardaki yoğun rekabet nedeni ile müşteri tatmini ancak teknolojik gelişme ile sağlanmaktadır. Bu nedenle sektörde, yoğun Ar-Ge ve sürekli gelişme esastır.
  • Otomotiv sektörü kendi dışında, hammadde ve yan sanayi ile otomotiv ürünlerinin tüketiciye ulaşmasını sağlayan ve bunu destekleyen pazarlama, bayi, servis, akaryakıt, finans ve sigorta sektörlerinde geniş iş hacmi ve istihdam yaratmaktadır.
  • Otomotiv sektörü ülkedeki savunma sanayiinin gelişmesinde ve teknolojik düzeyin yükselmesinde temel oluşturmaktadır. Bu sanayi dalında hâlen, büyük bir teknolojik gelişme potansiyeli ve gücü bulunmaktadır. Bu özellikleri nedeni ile otomotiv sanayii, stratejik bir sanayi olarak Hükûmetlerin yakın ilgisini çekmekte ve bu sektör için özel bir planlama yapılmaktadır. Özellikle hızla küreselleşmekte olan bu sektörde rekabet büyük yoğunluk kazanmakta ve sanayileşmiş ülkeler ile AB, NAFTA gibi ekonomik birliklerde bu sektörün korunması ve rekabet gücünün geliştirilmesi için özel politikalar uygulanmaktadır

Geçmiş

[değiştir | kaynağı değiştir]

İngiltere

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Birleşik Krallık otomotiv endüstrisi

İngiltere'de otomotiv sektörü daima ihraca yöneliktir. Günümüz itibarıyla 850.000 çalışan tarafından üretilen 1,5 milyon araba ve 216.000 ticari aracın %75'i yurt dışına satılmaktadır.[2] Birleşik Krallık'taki en büyük beş üretici Nissan, Toyota, Honda, Mini ve Land Rover'dır.[3]

1896-1945

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırmızı Bayrak Aktı'nın (mekanik araçların kamuya açık yollarda kullanımını sınırlayan yasa) getirdiği kısıtlamalar yüzünden İngiltere'de otomobil sanayii geç gelişti. 1896'da yapılan bir yasa değişikliğinden sonra Daimler Motor Company İngiltere'nin ilk otomobil firması olarak kuruldu. 1900 yılından elli, 1905'ten sonra ise ikiyüzyirmiden fazla İngiliz firması otomotiv sektöründe çalışmaktaydı. O zamanlar en yüksek otomobil üretimi ABD ve Fransa'daydı.[4]

Ford BK pazarına 1912'de girdi ve pazarın %40'ına sahip oldu. General Motors ise 1925'te Vauxhall Motors'u satın alarak pazara girdi.

1920'lerin sonunda, Morris Motor Company (kurucu William Morris) ve Austin Motor Company (kurucu Herbert Austin) toplam %60 pay alarak pazara egemen oldu. Morris tarzında Henry Ford'u örnek aldı ve çok pahalı olmayan orta seviye araçlardan çok miktarda üretmek için uğraştı. 1931'de Ford, Londra yakınlarındak, Dagenham'da Avrupa'nın en büyük otomobil fabrikasını açtı. 1932'de İngiltere Fransa'nın önüne geçerek Avrupa'nın en büyük otomobil üreticisi oldu. Bu arada Rootes adlı firma, Hillman ve Humber'ı; 1930'ların sonunda da Talbot ve Sunbeam Car Company'yi aldı. 1930'ların sonuna gelindiğinde en büyük üreticiler Morris, Austin, Ford, Standard Motor Company, Rootes ve Vauxhall (GM) olmuştu.

Sosyal etki

[değiştir | kaynağı değiştir]

1920'li yıllar büyük bir gelişme dönemi oldu. Özel araç araç kullanımı 1922'de 315.000 civarında iken, bu rakam 1930'a gelindiğinde 1.042.000 olmuştu. Benzin vergilerinin yüksek oluşu yakıtı daha verimli kullanan araçların geliştirilmesini sağladı. Ayrıca sokaklar kalabalık olduğu için daha küçük arabalar üretilmeye çalışıldı. 1923 yılında, Londra'da ilk çift katlı otobüs kullanıldı. 1930'lu yıllarda trafik lambaları kullanılmaya başladı. 1926 ile 1939 yılları arasında, çoğu şehirde tramvayların yerini troleybüsler aldı.[5]

1945-2005

[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Dünya Savaşı sırasında tüm fabrikalar savaş materyalleri üretmeye yoğunlaşmıştı. 1945'ten sonra dünyanın en büyük otomobil ihracatçısı olan İngiltere, 1950 yılında dünyada ihraç edilen otomobillerin %52'sini karşılıyordu. 1953'te Morris, Austin'le birleşerek BMC'yi (British Motor Corporation) kurdu ve Birleşik Krallık'ın en büyük otomobil üreticisi oldu. BMC daha çok, 4 silindirli, küçük, ekonomik sedan ve spor arabalar üzerine iş yaptı.

1950'lerin sonlarına doğru Batı Almanyalı otomobil üreticileri Ekonomik mucizeden iyi yararlandılar ve pazarda hızla pay kazandılar. Almanları daha sonra Fransızlar ve İtalyanlar da izledi. Dikkatsiz ve tembelce davranan İngilizler ise bu yıllarda kıtasal pazar payının çoğunu kaybettiler. 1950'li yılların sonunda İngiliz Rootes grubu Singer'ı satın aldı. BMC ise 1966'da, Jaguar ve Pressed Steel ile birleşerek British Motor Holdings'i kurdu. Daha sonra 1968'da, Leyland Motor Corporation'la da birleşip Rover Company ve Triumph Motor Company'yi de bünyesine katarak British Leyland Motor Corporation'ı (BLMC) oluşturdu. BLMC, Avrupa'nın en büyük dördüncü otomobil üreticisiydi.[6] Chrysler 1964'te başlattığı Rootes grubunun alım işlemlerini 1967'de tamamladı.

1970'te Japon firmaları, iç pazardaki bağıl zayıflığından dolayı İngiliz otomobil pazarını saldırılacak ilk pazar olarak gördüler.[7]

2005 sonrası

[değiştir | kaynağı değiştir]

2007 yılında, tüm dünyada toplam 71.9 milyon yeni otomobil satıldı: Avrupa'da 22,9 milyon, Asya'da 21,4 milyon, ABD ve Kanada'da 19,4 milyon, Güney Amerika'da 4,4 milyon, Orta Doğu'da 2,4 milyon ve Afrika'da 1,4 milyon.[8] Kuzey Amerika ve Japonya pazarları durgunken, Güney Amerika ve Asya pazarları oldukça büyüdü. En hızlı büyüyen pazarlar Rusya, Brezilya, Hindistan ve Çin oldu.

2007 yılında dünyada, 250 milyonu ABD'de olmak üzere, toplam 806 milyon civarında araba ve hafif kamyon bulunmaktaydı. Bu araçların kullandığı yıllık yakıt miktari 260 milyar galon (yaklaşık 983 milyar litre) benzin ve mazottur. Bu rakamlar, özellikle Çin ve Hindistan'da, hızla artmaktadır.[9]

2008'de, hızla artan petrol fiyatları yüzünden otomotiv sektörü bazı sıkıntılar yaşadı. Çünkü kişisel araç kullanımında düşüşler oldu ve pazarlar küçüldü.[10]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "World Motor Vehicle Production by Country: 2005 - 2007". OICA. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2009. 
  2. ^ "Record breaking figures for 2007 UK vehicle production". SMMT. 25 Ocak 2008. Erişim tarihi: 19 Kasım 2008. [ölü/kırık bağlantı]
  3. ^ "SMMT" (PDF). 15 Şubat 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2009. 
  4. ^ Jonathan Wood, (Ed.) (1996). The Motor Industry of Britain Centenary Book. Eclat Initiatives. 
  5. ^ Charles Loch Mowat, Britain between the Wars, 1918-1940 (1955) pp 231-35.
  6. ^ Timothy R. Whisler, The British Motor Industry, 1945-1994: A Case Study in Industrial Decline (1999)
  7. ^ Peter Johnson, ed. The Structure of British Industry (1988) ch. 8
  8. ^ "2008 Global Market Data Book", Automotive News, p. 5
  9. ^ Plunkett Research, "Automobile Industry Introduction" (2008) 27 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ IBISWorld Newsletter, June 2008, GLOBAL TRENDS Oil – The Crude Reality of Current trends[ölü/kırık bağlantı], IBISWorld
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Otomotiv_endüstrisi&oldid=33014632" sayfasından alınmıştır