Katran

Katran, organik maddenin yıkıcı damıtımından elde edilen akmaz siyah bir sıvıdır. Katranın çoğu kok üretiminin bir yan ürünü olarak kömürden elde edilir, ancak aynı zamanda petrolden, turba veya servi, ardıç gibi bazı ağaçların gövdelerinde özsulardan da elde edilmektedir.^[1]

Katran tipleri

"Katran" kelimesi birçok farklı maddeyi tanımlamak için kullanılmaktadır. Doğada bulunan "katran ocakları" (örnek Los Angeles'de La Brea Katran Ocakları) gerçekte katran değil, asfalt içermektedir ve aslında asfalt ocakları olarak bilinmektedir. Katran kumu çökeltileri katrandan ziyade aynen Shropshire'deki Katran Tünelinde (en:Tar Tunnel) olduğu gibi farklı oranlarda yer sakızı ve yoğun ham petrol ile kum (veya taş) içermektedir.^[2] Aynı zamanda "Burma Yağı" veya "Burma Nefti" diye de bilinen "Rangoon katran"ı gerçekte petroldür. "Katran" ve zift bazen birbirinin yerine kullanılabilmektedir; ancak zift, katran daha akıcı iken daha katıdır.

Kullanımı

Kömür katranı, çam katranı, huş katranı, çatı kiremitleri, katran kağıdı için conta olarak, gemi ve teknelerin gövdelerini kapatmak için kullanılıyordu. Odun katranı hala şeker, alkol ve diğer gıdaların tatlandırılmasında katkı maddesi olarak kullanılmaktadır.^[3]

Kaynakça

^ Daintith, John (2008). "tar". A Dictionary of Chemistry (6. bas.). Oxford University Press. doi:10.1093/acref/9780199204632.001.0001. ISBN 9780199204632. "Tar: Definition". Miriam Webster. 3 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2013. "a dark brown or black bituminous usually odorous viscous liquid obtained by destructive distillation of organic material (such as wood, coal, or peat)". "tar and pitch" (6. bas.). The Columbia Electronic Encyclopedia. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2013. "tar and pitch, viscous, dark-brown to black substances obtained by the destructive distillation of coal, wood, petroleum, peat and certain other organic materials. "
^ De la Rue, Warren; Müller, Hugo (1 Ağustos 1856). "Chemical Examination of Burmese Naphtha, or Rangoon Tar". Proceedings of the Royal Society of London. 8: 221-228. Bibcode:1856RSPS....8..221D. JSTOR 111330. 10 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024.
^ "Pine Tar; History and Uses".

Ayrıca bakınız

[Definition-1] Daintith, John (2008). "tar". A Dictionary of Chemistry (6. bas.). Oxford University Press. doi:10.1093/acref/9780199204632.001.0001. ISBN 9780199204632. "Tar: Definition". Miriam Webster. 3 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2013. "a dark brown or black bituminous usually odorous viscous liquid obtained by destructive distillation of organic material (such as wood, coal, or peat)". "tar and pitch" (6. bas.). The Columbia Electronic Encyclopedia. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2013. "tar and pitch, viscous, dark-brown to black substances obtained by the destructive distillation of coal, wood, petroleum, peat and certain other organic materials. "

[2] De la Rue, Warren; Müller, Hugo (1 Ağustos 1856). "Chemical Examination of Burmese Naphtha, or Rangoon Tar". Proceedings of the Royal Society of London. 8: 221-228. Bibcode:1856RSPS....8..221D. JSTOR 111330. 10 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024.

[3] "Pine Tar; History and Uses".

[1]

[2]

[3]