İçeriğe atla

Obsesif kompulsif bozukluk

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Obsesif Kompulsif Bozukluğu sayfasından yönlendirildi)
Obsesif-kompulsif bozukluk
OKB hastası bazı kişilerde sık ve aşırı el yıkama görülür.
UzmanlıkPsikiyatri, Psikoloji
BelirtilerHer şeyi tekrar tekrar kontrol etme, sürekli kompulsif davranışlarda bulunma, sürekli olan istemsiz ve rahatsız edici düşünceler
Komplikasyonİntihar, kendi kendine zarar vermek
Risk faktörüÇocuk istismarı, stres, genetik faktörler
TanıSemptomlara göre
TedaviPsikoterapi, seçici seretonin geri alım inhibitörleri, klomipramin

Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB), bireyin rahatsız edici düşüncelere sahip olduğu ve/veya belirli rutinleri, sıkıntıya yol açacak veya genel işlevi bozacak ölçüde tekrar tekrar yapma ihtiyacı hissettiği zihinsel ve davranışsal bir bozukluktur.[1][2][3] Adından da anlaşılacağı gibi, OKB'nin birincil belirtileri obsesyonlar ve kompulsiyonlardır. Obsesyonlar, endişe, iğrenme veya rahatsızlık duyguları yaratan, kalıcı, istenmeyen düşünceler, zihinsel görüntüler veya dürtülerdir.[4] Yaygın obsesyonlar arasında bulaşma korkusu, simetri takıntısı, din, cinsiyet ve zarar hakkında zorlayıcı düşünceler yer alır.[2][5] Kompulsiyonlar, obsesyonlara yanıt olarak ortaya çıkan, tekrarlayan eylem veya rutinlerdir. Yaygın kompulsiyonlar arasında aşırı el yıkama, temizlik, bir şeyleri düzenleme, sayma, güvence arama ve bir şeyleri kontrol etme sayılabilir.[2][5][6] OKB'li birçok yetişkin, kompulsiyonlarının bir anlam ifade etmediğinin farkındadır, ancak obsesyonların neden olduğu sıkıntıyı gidermek için yine de bunları gerçekleştirirler.[2][4][5][7] Kompulsiyonlar o kadar sık meydana gelir ki, tipik olarak günde en az bir saat sürer ve kişinin yaşam kalitesini bozar.[2][5]

OKB'nin nedeni bilinmemektedir.[2] Bazı genetik bileşenler var gibi görünüyor ve tek yumurta ikizlerinde etkilenme, çift yumurta ikizlerinden daha olasıdır. Risk faktörleri arasında çocuk istismarı geçmişi veya diğer strese neden olan olaylar bulunuyor; örneğin bazı vakalar streptokok enfeksiyonlarından sonra meydana gelmiştir.[2] Teşhis, sunulan semptomlara dayanır ve diğer uyuşturucuya bağlı veya tıbbi nedenlerin ekarte edilmesini gerektirir; Yale-Brown Obsesif Kompulsif Ölçeği (Y-BOCS) gibi derecelendirme ölçekleri şiddeti değerlendirir.[3][8] Benzer semptomlara sahip diğer bozukluklar arasında yaygın anksiyete bozukluğu, majör depresif bozukluk, yeme bozuklukları, tik bozuklukları ve obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu yer alır.[3] Bu durum ayrıca intihar eğiliminde genel bir artış ile ilişkilidir.[9][10]

OKB tedavisi, bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi psikoterapiyi, antidepresanlar gibi farmakoterapiyi veya derin beyin stimülasyonu (DBS) gibi cerrahi prosedürleri içerebilir.[11][12][13][14] BDT, obsesyonlara bilinçli maruz kalmayı artırır ve kompulsiyonları önlerken, metabilişsel terapi kişinin kendi düşünceleriyle ritüel davranışları arasında olan ilişkisini değiştirmeye teşvik eder.[11][15] Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar), OKB'yi tedavi etmek için kullanılan yaygın bir antidepresandır. SSRI'lar, önerilen depresyon dozunun üzerinde kullanıldığında daha etkilidir; ancak, daha yüksek dozlar yan etki yoğunluğunu artırabilir.[16] Yaygın olarak kullanılan SSRI'lar arasında sertralin, fluoksetin, fluvoksamin, paroksetin, sitalopram ve esitalopram bulunur.[13] Bazı hastalar, en az iki ay boyunca çoklu SSRI'ların maksimum tolere edilen dozunu aldıktan sonra iyileşmede başarısız olurlar; bu vakalar tedaviye dirençli olarak nitelendirilir ve klomipramin veya atipik antipsikotik güçlendirme gibi ikinci basamak tedavi gerektirir.[11][12][16][17] Cerrahi, en şiddetli veya tedaviye dirençli vakalarda son çare olarak kullanılabilir, ancak çoğu prosedür, yan etkileriyle ilgili sınırlı literatür nedeniyle deneysel olarak kabul edilir.[18] OKB tedavisiz olarak, genellikle onlarca yıl sürer.[3]

Obsesif-kompulsif bozukluk, hayatlarının bir noktasında insanların yaklaşık %2.3'ünü etkilerken, herhangi bir yıldaki oranlar yaklaşık %1.2'dir.[3][19] Semptomların 35 yaşından sonra başlaması alışılmadık bir durumdur ve hastaların yaklaşık %50'si 20 yaşından önce günlük yaşamda zararlı etkiler yaşar.[2][3] Erkekler ve kadınlar eşit olarak etkilenir ve OKB dünya çapında görülür.[2][3] Obsesif-kompulsif deyimi bazen bir kişiyi aşırı titiz, mükemmeliyetçi, dalgın veya başka bir şekilde sabitlenmiş olarak tanımlamak için OKB ile ilgisi olmayan gayri resmi bir şekilde kullanılır.[20]

Belirti ve bulgular

[değiştir | kaynağı değiştir]

OKB çok çeşitli semptomlarla kendini gösterebilir. Belirli semptom grupları genellikle birlikte ortaya çıkar; bu gruplar bazen temel bir süreci yansıtabilen boyutlar veya kümeler olarak görülür. OKB için standart değerlendirme aracı olan Yale-Brown Obsesif Kompulsif Ölçeği (Y-BOCS), önceden tanımlanmış 13 semptom kategorisine sahiptir. Bu semptomlar üç ila beş gruba ayrılır.[21] Belirti yapılarının meta-analitik bir incelemesi, dört faktörlü bir gruplandırma yapısının en güvenilir olduğunu buldu: bir simetri faktörü, bir yasak düşünce faktörü, bir temizleme faktörü ve bir istifleme faktörü. Simetri faktörü, sıralama, sayma ve simetri ile ilgili obsesyonların yanı sıra, tekrarlayan kompulsiyonlarla yüksek oranda ilişkilidir. Yasak düşünceler faktörü, şiddetli, dini veya cinsel nitelikteki müdahaleci ve rahatsız edici düşüncelerle yüksek oranda ilişkilidir. Temizleme faktörü, kirlilikle ilgili obsesyonlar ve temizlikle ilgili kompulsiyonlar ile yüksek oranda ilişkilidir. İstifleme faktörü, yalnızca istifleme ile ilgili obsesyonları ve kompulsiyonları içerir ve diğer semptom gruplarından farklı olarak tanımlanmıştır.[22]

Bazı OKB alt tipleri, örüntü tanıma (yıkama alt tipi) ve uzamsal çalışma belleği (takıntılı düşünce alt tipi) gibi belirli görevlerde performans artışı ile ilişkilendirilmiştir. Alt gruplar ayrıca nörogörüntüleme bulguları ve tedavi yanıtı ile ayırt edilmiştir. Bununla ilgili beyin görüntüleme çalışmaları çok azdı ve incelenen alt tipler herhangi bir sonuç çıkarmak için çok farklıydı. Öte yandan, alt tipe bağlı tedavi yanıtı incelenmiştir ve istifleme alt tipi, tutarlı bir şekilde tedaviye en az yanıt vermiştir.[23]

OKB, nöropsikolojik bir perspektiften homojen bir bozukluk olarak kabul edilirken, varsayılan nöropsikolojik eksikliklerin çoğu, komorbid bozuklukların sonucu olabilir. Örneğin, OKB'si olan yetişkinler, OKB'si olmayan yetişkinlere göre daha fazla dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve otizm spektrum bozukluğu (ASD) belirtileri sergilemiştir.[24]

Takıntılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
OKB'si olan kişiler, şeytan hakkındaki düşünceler gibi müdahaleci düşüncelerle karşı karşıya kalabilirler (gösterilen, cehennemin boyalı bir yorumudur).

Takıntılar, onları görmezden gelme veya yüzleşme çabalarına rağmen tekrarlayan ve devam eden stres yaratan düşüncelerdir.[25] OKB'si olan kişiler, obsesyona bağlı kaygıdan kurtulmak için sıklıkla görevler veya kompulsiyonlar yaparlar. Bireylerin içinde ve arasında, ilk saplantılar netlik ve canlılık açısından farklılık gösterir. Nispeten belirsiz bir takıntı, dengesizlik devam ederken hayatın normal bir şekilde devam edemeyeceği inancının eşlik ettiği genel bir kargaşa veya gerginlik hissini içerebilir. Daha yoğun bir saplantı, yakın bir aile üyesinin veya arkadaşının ölümü veya ilişkinin doğruluğu ile ilgili müdahaleler hakkındaki düşünce veya imajla meşgul olmak olabilir.[26] [27] Diğer obsesyonlar, Tanrı, şeytan veya hastalık gibi, kişinin kendisinden başka birinin veya bir şeyin, hastaya veya hastanın umursadığı insanlara veya şeylere zarar verme olasılığı ile ilgilidir. OKB'si olan diğerleri, vücutlarından çıkan görünmez çıkıntıların hissini deneyimleyebilir veya cansız nesnelerin ruhunun çekildiğini hissedebilir.[28]

OKB'si olan bazı kişiler, "yabancılarla, tanıdıklarla, ebeveynlerle, çocuklarla, aile üyeleriyle, arkadaşlarla, "öpüşme, dokunma, okşama, oral seks, anal seks, ilişki, ensest ve tecavüz " gibi davetsiz düşünce veya görüntüleri içerebilen cinsel saplantılar yaşarlar. iş arkadaşları, hayvanlar ve dini şahsiyetler" ve her yaştan insanla heteroseksüel veya eşcinsel teması içerebilir.[29] Diğer müdahaleci düşünceler veya görüntüler gibi, bazı rahatsız edici cinsel düşünceler zaman zaman normaldir, ancak OKB'si olan kişiler bu tür düşüncelere olağanüstü önem verebilirler. Örneğin, cinsel yönelimle ilgili obsesif korkular, etkilenen kişiye ve hatta etrafındakilere cinsel kimlik krizi olarak görünebilir.[30][31] Ayrıca, OKB'ye eşlik eden şüphe, kişinin rahatsız edici düşüncelere göre hareket edip edemeyeceği, özeleştiri veya kendinden iğrenme ile sonuçlanıp sonuçlanmayacağı konusunda belirsizliğe yol açar.[29]

OKB'si olan çoğu insan, düşüncelerinin gerçeklikle uyuşmadığını anlar; ancak bu fikirler doğru veya gerçekçiymiş gibi davranmaları gerektiğini düşünürler. Örneğin, zorlayıcı istifçilik yapan biri, bu tür bir davranışın entelektüel düzeyde irrasyonel olduğunu kabul etmesine rağmen, inorganik maddeye canlı organizmaların duygularına veya haklarına sahipmiş gibi davranma eğiliminde olabilir. Biriktirmenin diğer OKB semptomlarıyla birlikte düşünülüp düşünülmemesi gerektiği konusunda bir tartışma vardır.[32]

Kompulsiyonlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Deri yolma bozukluğu

OKB'si olan bazı kişiler, açıklanamaz bir şekilde yapmaları gerektiğini hissettikleri için zorlayıcı ritüeller gerçekleştirirken diğerleri obsesif düşüncelerden kaynaklanan kaygıyı azaltmak için zorlayıcı hareketler yapar. Etkilenen kişi, bu eylemlerin ya korkunç bir olayın gerçekleşmesini engelleyeceğini ya da olayı düşüncelerinden uzaklaştıracağını hissedebilir. Her durumda, akıl yürütmeleri o kadar kendine özgü ve çarpıktır ki, kişisel olarak veya etkilenen kişinin etrafındakiler için önemli bir sıkıntıya neden olur. Aşırı deri yolma, saç yolma, tırnak yeme ve diğer vücut odaklı tekrarlayan davranış bozukluklarının tümü obsesif-kompulsif spektrumdadır.[3] OKB'si olan bazı kişiler davranışlarının rasyonel olmadığının farkındadırlar, ancak panik veya korku duygularını savuşturmak için onları takip etmeye mecbur hissederler.[33] Ayrıca, kompulsiyonlar genellikle, kişinin algı, dikkat ve hafıza becerilerindeki güvensizlikle karakterize edilen bir OKB semptomu olan hafıza güvensizliğinden kaynaklanır, hatta bir eksiklik olduğuna dair net bir kanıt olmadığı durumlarda bile.[34]

Sık görülen kompulsiyonlar arasında el yıkama, temizlik, eşyaları kontrol etme (kapıların kilitlenmesi gibi), eylemleri tekrarlama (anahtarları tekrar tekrar açma ve kapama gibi), belirli bir şekilde sipariş verme ve güvence talep etme sayılabilir.[35]

Bazı insanlar eylemleri tekrar tekrar yapsalar da, bu eylemleri zorunlu olarak yapmazlar; örneğin, sabah veya gece rutinleri ve dini uygulamalar genellikle zorlama değildir. Davranışların zorlama mı yoksa sadece alışkanlık mı olarak nitelendirildiği, gerçekleştirildikleri bağlama bağlıdır. Örneğin, bir kütüphanede çalışan birinden günde sekiz saat kitap düzenlemesi beklenir, ancak bu rutin diğer durumlarda anormal görünebilir. Başka bir deyişle, alışkanlıklar kişinin hayatına verimlilik getirme eğilimindeyken, içsel zorlamalar onu bozma eğilimindedir.[36] Dini rutini terkeden kişinin, endişe düzeyi ve kendisi hakkında geliştirdiği suçluluk ve günah duygusu, rutin ile OKB ayrımı arasında ayrımı belirler.

Ayrıca kompulsiyonlar, genellikle karmaşık olmayan ve obsesyonlarla tetiklenmeyen tiklerden (dokunma, vurma, ovma veya göz kırpma gibi) ve basmakalıp hareketlerden (kafa vurma, vücut sallama veya kendini ısırma gibi) farklıdır.[37] Kompulsiyonlar ve karmaşık tikler arasındaki farkı söylemek bazen zor olabilir ve OKB'li kişilerin yaklaşık %10-40'ında yaşam boyu tik bozukluğu vardır.[3][38]

OKB'si olan kişiler, obsesif düşüncelerinden bir kaçış olarak kompulsiyonlara güvenirler; ancak rahatlamanın geçici olduğunun ve araya giren düşüncelerin geri döneceğinin farkındadırlar. Etkilenen bazı kişiler, obsesyonları tetikleyebilecek durumlardan kaçınmak için kompulsiyonlar kullanır. Kompulsiyonlar, kontaminasyon takıntısı olan birinin zorunlu olarak ellerini yıkaması gibi, doğrudan obsesyonla ilgili eylemler olabilir, ancak ilgisiz de olabilirler.[5] OKB'ye tipik olarak eşlik eden endişe ve korkuyu deneyimlemenin yanı sıra, etkilenen bireyler her gün kompulsiyonları gerçekleştirmek için saatler harcayabilirler. Bu gibi durumlarda kişinin işini, ailevi veya sosyal rollerini yerine getirmesi zorlaşabilmektedir. Bu davranışlar olumsuz fiziksel belirtilere de neden olabilir; örneğin, saplantılı bir şekilde ellerini antibakteriyel sabun ve sıcak suyla yıkayan kişiler, derilerini dermatitle kırmızı ve ham hale getirebilirler.[39]

Obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) olan bireyler, davranışlarını açıklamak için sıklıkla rasyonelleştirmeler kullanırlar; ancak, bu rasyonalizasyonlar davranış kalıbına değil, her bir bireysel olaya uygulanır. Örneğin, ön kapıyı zorunlu olarak kontrol eden biri, bir çekle ilişkili zaman ve stresin, soyulma ile ilişkili zamandan ve stresten daha az olduğunu ve sonuç olarak kontrol etmenin daha iyi bir seçenek olduğunu iddia edebilir. Bu akıl yürütme genellikle döngüsel bir şekilde gerçekleşir ve etkilenen kişinin kendini güvende hissetmesi için ihtiyaç duyduğu sürece devam edebilir. Rasyonalizasyon, bireylerin mantıksal bir çerçeve oluşturma çabasıdır, ancak bu genellikle endişelerini hafifletmekten öteye gitmez. Bu tür rasyonelleştirmeler, bireylerin davranışlarını sürdürmelerine ve hatta pekiştirmelerine neden olabilir. OKB'li bireylerin bu davranış döngüsünü kırabilmesi için profesyonel destek ve terapi önemli bir rol oynar. Tedavi sürecinde, bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve ilaç tedavisi sıkça kullanılan yöntemler arasındadır.

Bilişsel davranışçı terapide OKB hastalarından herhangi bir zorlamaya kapılmadan araya giren düşüncelerin üstesinden gelmeleri istenir. Ritüellerin OKB'yi güçlü tuttuğu, yapmamanın OKB'nin zayıflamasına neden olduğu öğretilir.[40] Bu konum, bellek güvensizliği modeliyle desteklenir; kompulsiyonlar ne kadar sık tekrarlanırsa, hafıza güveni o kadar zayıflar ve hafıza güvensizliği kompulsiyon sıklığını arttırdıkça bu döngü devam eder.[41] Trikotilomani (saç çekme), deri yolma ve onikofaji (tırnak yeme) gibi vücut odaklı tekrarlayan davranışlar (BFRB) için, kompulsif davranışların tedavisi için alışkanlığı tersine çevirme eğitimi ve ayrıştırma gibi davranışsal müdahaleler önerilir.[42][43]

OKB bazen "öncelikle obsesif OKB" olarak adlandırılabilecek açık kompulsiyonlar olmaksızın kendini gösterir. Açık kompulsiyonlar olmaksızın OKB, bir tahmine göre, OKB vakalarının %50-60 kadarını karakterize edebilir.[44]

İçgörü ve aşırı değerli fikir (Derecelendirme)

[değiştir | kaynağı değiştir]

DSM-V, OKB'deki içgörü düzeyi için iyi içgörüden (en az şiddetli) içgörü yok (en şiddetli) arasında bir süreklilik tanımlar. İyi veya adil içgörü, obsesif-kompulsif inançların doğru olup olmayabileceğinin kabulü ile karakterize edilir; sürekliliğin ortasındaki zayıf içgörü, obsesif-kompulsif inançların muhtemelen doğru olduğu inancıyla karakterize edilir. Bireyin inançlarının doğru olduğuna tamamen ikna olduğu içgörünün yokluğu da sanrılı bir düşünce kalıbı olarak tanımlanır ve OKB'li kişilerin yaklaşık %4'ünde görülür.[45][46] İçgörüsü olmayan OKB vakaları şiddetli hale geldiğinde, etkilenen bireyler sanrılarının gerçekliğine sarsılmaz bir inanca sahip olurlar ve bu durum vakalarını psikotik bozukluklardan ayırt etmeyi zorlaştırabilir.[47]

OKB'si olan bazı insanlar, aşırı değer verilen fikirler olarak bilinen, etkilenen bireylerin kendi kültürlerine kıyasla anormal olan ve çoğu olumsuz düşünce ve takıntıdan daha tedaviye dirençli fikirler sergilerler.[48] Biraz tartıştıktan sonra, bireyi korkularının yersiz olduğuna ikna etmek mümkündür. Bu tür insanlar üzerinde ERP tedavisini uygulamak daha zor olabilir çünkü en azından başlangıçta işbirliği yapmak istemeyebilirler.[kaynak belirtilmeli] Bir süreklilik içinde içgörünün nasıl tanımlandığına benzer şekilde, obsesif-kompulsif inançlar, obsesif şüpheden sanrılı inanca kadar uzanan bir yelpazede karakterize edilir. Amerika Birleşik Devletleri'nde, aşırı değerli fikir (OVI) en çok zayıf içgörüye benzer olarak kabul edilir - özellikle bir fikrin temel tanımlayıcılarından biri olarak inanç gücü düşünüldüğünde - ancak Avrupa nitelikleri tarihsel olarak daha geniş olmuştur. Ayrıca, şiddetli ve sıklıkla aşırı değer verilen fikirler, etkilenen bireyler tarafından çok katı bir şekilde tutulan ve onlar için çok önemli olan ve sonunda tanımlayıcı bir kimlik haline gelen idealleştirilmiş değerlere benzer olarak kabul edilir.[48] Adolesan OKB hastalarında OVI ciddi bir semptom olarak kabul edilir.[49]

Tarihsel olarak, OVI'nin OKB'li hastalarda daha kötü tedavi sonucu ile bağlantılı olduğu düşünülmüştür, ancak şu anda kötü bir prognoz göstergesi olarak kabul edilmektedir.[49][50] Aşırı Değerli Fikirler Ölçeği (OVIS), OKB'li hastalarda OVI düzeylerini ölçmek için güvenilir bir nicel yöntem olarak geliştirilmiştir ve araştırmalar, aşırı değerli fikirlerin, aşırı OVIS puanları olanlar için daha kararlı olduğunu öne sürmüştür.[51]

Bilişsel performans

[değiştir | kaynağı değiştir]

OKB'nin bir zamanlar ortalamanın üzerinde zeka ile ilişkili olduğuna inanılsa da, durum böyle görünmüyor.[52] Bir 2013 incelemesi, OKB'si olan kişilerin bazen hafif fakat geniş kapsamlı bilişsel eksikliklere sahip olabileceğini, en önemlisi uzamsal belleği etkileyenlerin ve daha az ölçüde sözel bellek, akıcılık, yürütme işlevi ve işlem hızı ile işitsel dikkatin önemli ölçüde etkilenmediğini bildirdi.[53] OKB'si olan kişiler, bilgi kodlama, set değiştirme ve motor ve bilişsel engelleme için örgütsel bir strateji formüle etmede bozulma gösterirler.[54]

OKB'deki semptom boyutlarının spesifik alt tipleri, spesifik bilişsel eksikliklerle ilişkilendirilmiştir.[55] Örneğin, yıkama ve kontrol semptomlarını karşılaştıran bir meta-analizin sonuçları, yıkayıcıların on bilişsel testten sekizinde daha iyi performans gösterdiğini bildirdi.[56] Kirlenme ve temizlemenin belirti boyutu, engelleme ve sözel bellek testlerinde daha yüksek puanlarla ilişkilendirilebilir.[57]

Çocuklar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çocukların yaklaşık %1-2'si OKB'den etkilenir.[58] Obsesif-kompulsif bozukluk belirtileri, 10-14 yaş arası çocuklarda daha sık gelişme eğilimindedir ve erkeklerin belirtileri kadınlara göre daha erken yaşta ve daha şiddetli düzeyde gösterir.[59] Çocuklarda semptomlar, sporadik ve tikle ilişkili OKB dahil olmak üzere en az dört tipte gruplandırılabilir.[21]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Drs; "The ICD-10 Classification of Mental and Behavioural Disorders Clinical descriptions and diagnostic guidelines" (PDF). www.who.int World Health Organization. Microsoft Word. bluebook.doc. s. 116 (foot). 17 Ekim 2004 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2021 – Microsoft Bing vasıtasıyla. 
  2. ^ a b c d e f g h i "What is Obsessive-Compulsive Disorder (OCD)?". U.S. National Institutes of Health (NIH). January 2016. 23 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2016.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "NIH20152" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  3. ^ a b c d e f g h i Diagnostic and statistical manual of mental disorders : DSM-5. 5. Washington: American Psychiatric Publishing. 2013. ss. 237-242. ISBN 978-0-89042-555-8.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "DSM52" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  4. ^ a b "Overview - Obsessive compulsive disorder (OCD)". nhs.uk (İngilizce). 16 Şubat 2021. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021. 
  5. ^ a b c d e "What Is Obsessive-Compulsive Disorder?". www.psychiatry.org. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":4" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  6. ^ "Obsessive-Compulsive Disorder in Children | CDC". Centers for Disease Control and Prevention (İngilizce). 2 Aralık 2020. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021. 
  7. ^ "What are compulsions? | OCD-UK" (İngilizce). 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2021. 
  8. ^ "Obsessive compulsive disorder: diagnosis and management". American Family Physician. 80 (3): 239-45. August 2009. PMID 19621834. 12 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ Angelakis (25 Mart 2015). "Suicidality in obsessive compulsive disorder (OCD): A systematic review and meta-analysis". Clinical Psychology Review. Oxford, England: Pergamon Press. 39: 1-15. doi:10.1016/j.cpr.2015.03.002. PMID 25875222. 
  10. ^ Alonso (13 Ocak 2010). "Suicide in patients treated for obsessive-compulsive disorder: a prospective follow-up study". Journal of Affective Disorders. 124 (3): 300-308. doi:10.1016/j.jad.2009.12.001. PMID 20060171 – Elsevier Science Direct vasıtasıyla. 
  11. ^ a b c Grant JE (14 Ağustos 2014). "Clinical practice: Obsessive-compulsive disorder". The New England Journal of Medicine. 371 (7): 646-53. doi:10.1056/NEJMcp1402176. PMID 25119610. 
  12. ^ a b Veale (29 Kasım 2014). "Atypical antipsychotic augmentation in SSRI treatment refractory obsessive-compulsive disorder: a systematic review and meta-analysis". BMC Psychiatry. 14: 317. doi:10.1186/s12888-014-0317-5. PMC 4262998 $2. PMID 25432131. 
  13. ^ a b "Medications Approved for Treatment of OCD". Beyond OCD: OCD Information and Resources. 1 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2021. 
  14. ^ Pittenger (September 2014). "Pharmacological treatment of obsessive-compulsive disorder". Psychiatric Clinics of North America. 37 (3): 375-391. doi:10.1016/j.psc.2014.05.006. PMC 4143776 $2. PMID 25150568. 
  15. ^ Metacognitive therapy for anxiety and depression. Pbk. New York, NY: Guilford Press. 2011 [2009]. ISBN 978-1-60918-496-4. OCLC 699763619. 
  16. ^ a b Bloch (August 2010). "Meta-Analysis of the Dose-Response Relationship of SSRI in Obsessive-Compulsive Disorder". Molecular Psychiatry. 15 (8): 850-855. doi:10.1038/mp.2009.50. PMC 2888928 $2. PMID 19468281. 
  17. ^ "Current trends in drug treatment of obsessive-compulsive disorder". Neuropsychiatr Dis Treat. 6: 233-42. 2010. doi:10.2147/NDT.S3149. PMC 2877605 $2. PMID 20520787. 
  18. ^ Blomstedt (December 2013). "Deep Brain Stimulation in the Treatment of Obsessive-Compulsive Disorder". World Neurosurgery. 80 (6): E245-E253. doi:10.1016/j.wneu.2012.10.006. PMID 23044000 – Elsevier Science Direct vasıtasıyla. 
  19. ^ Goodman (September 2014). "Obsessive-compulsive disorder". The Psychiatric Clinics of North America. 37 (3): 257-67. doi:10.1016/j.psc.2014.06.004. PMID 25150561. 
  20. ^ "Obsessional Disorders: A Conceptual History. Terminological and Classificatory Issues.". The anatomy of madness: essays in the history of psychiatry. Londra: Routledge. 1985. ss. 166-187. ISBN 978-0-415-32382-6. 
  21. ^ a b Leckman (2009). "Symptom dimensions and subtypes of obsessive-compulsive disorder: a developmental perspective". Dialogues in Clinical Neuroscience. 11 (1): 21-33. doi:10.31887/DCNS.2009.11.1/jfleckman. PMC 3181902 $2. PMID 19432385.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Leckman" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  22. ^ Bloch (December 2008). "Meta-analysis of the symptom structure of obsessive-compulsive disorder". The American Journal of Psychiatry. 165 (12): 1532-42. doi:10.1176/appi.ajp.2008.08020320. PMC 3972003 $2. PMID 18923068. 
  23. ^ McKay (July 2004). "A critical evaluation of obsessive-compulsive disorder subtypes: symptoms versus mechanisms". Clinical Psychology Review. 24 (3): 283-313. doi:10.1016/j.cpr.2004.04.003. PMID 15245833. 
  24. ^ Anholt (2010). "Autism and ADHD Symptoms in Patients with OCD: Are They Associated with Specific OC Symptom Dimensions or OC Symptom Severity?". Journal of Autism and Developmental Disorders. 40 (5): 580-589. doi:10.1007/s10803-009-0922-1. PMC 2855859 $2. PMID 20039111. 
  25. ^ Markarian (February 2010). "Multiple pathways to functional impairment in obsessive-compulsive disorder". Clinical Psychology Review. 30 (1): 78-88. doi:10.1016/j.cpr.2009.09.005. PMID 19853982. 
  26. ^ Doron (2013). "Obsessing About Intimate-Relationships: Testing the Double Relationship-Vulnerability Hypothesis". Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry. 44 (4): 433-440. doi:10.1016/j.jbtep.2013.05.003. PMID 23792752. 
  27. ^ Baer 2001.
  28. ^ Abnormal child psychology. 3. Belmont, California: Thomson Wadsworth. 2005. s. 197. ISBN 978-1305105423. 
  29. ^ a b "Thinking Bad Thoughts" (PDF). Belmont, Massachusetts: MGH/McLean OCD Institute. 15 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2006. 
  30. ^ "Sexual Orientation Worries in Obsessive-Compulsive Disorder". OCD Types. 7 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. 
  31. ^ Williams (2011). "Sexual Orientation Obsessions in Obsessive-Compulsive Disorder: Prevalence and Correlates". Psychiatry Research. 187 (1–2): 156-159. doi:10.1016/j.psychres.2010.10.019. PMC 3070770 $2. PMID 21094531. 
  32. ^ Murphy (2010). "Obsessive-compulsive disorder and its related disorders: a reappraisal of obsessive-compulsive spectrum concepts". Dialogues in Clinical Neuroscience. 12 (2): 131-48. doi:10.31887/DCNS.2010.12.2/dmurphy. PMC 3181955 $2. PMID 20623919. 
  33. ^ Highlights of Changes from DSM-IV-TR to DSM-5 (PDF), American Psychiatric Association, 2013, s. 7, 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 12 Nisan 2016 
  34. ^ Hermans (January 2008). "Cognitive confidence in obsessive-compulsive disorder: distrusting perception, attention and memory". Behaviour Research and Therapy. 46 (1): 98-113. doi:10.1016/j.brat.2007.11.001. PMID 18076865. 
  35. ^ Psychiatric Nursing. Issues in Mental Health Nursing. 15. Lippincott Williams & Wilkins. 2007. ss. 13-26. doi:10.3109/01612849409074930. ISBN 978-0-397-55178-1. PMID 8119793. 15 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2022. 
  36. ^ "Obsessive-Compulsive Disorder, (2005)". 12 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2009. 
  37. ^ Storch (2008). "Obsessive-compulsive disorder in youth with and without a chronic tic disorder". Depression and Anxiety. 25 (9): 761-767. doi:10.1002/da.20304. PMID 17345600. 
  38. ^ "Tic-related obsessive-compulsive disorder (OCD): phenomenology and treatment outcome in the Pediatric OCD Treatment Study II", Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 53 (12), 2014, ss. 1308-16, doi:10.1016/j.jaac.2014.09.014, PMC 4254546 $2, PMID 25457929 
  39. ^ "Hygiene of the Skin: When Is Clean Too Clean? Subtopic: "Skin Barrier Properties and Effect of Hand Hygiene Practices", Paragraph 5". 21 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2009. 
  40. ^ "Understanding CBT for OCD". Perelman School of Medicine University of Pennsylvania. 12 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021. 
  41. ^ van den Hout (June 2004). "Obsessive-compulsive disorder and the paradoxical effects of perseverative behaviour on experienced uncertainty". Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry. 35 (2): 165-181. doi:10.1016/j.jbtep.2004.04.007. PMID 15210377. 
  42. ^ Himle (2004). "Advances in the behavior analytic treatment of trichotillomania and Tourette's Syndrome". Journal of Early and Intensive Behavior Intervention. 1 (1): 57-64. doi:10.1037/h0100282. ISSN 1554-4893. 
  43. ^ Sarris (2012). "Complementary medicine, self-help, and lifestyle interventions for Obsessive Compulsive Disorder (OCD) and the OCD spectrum: A systematic review". Journal of Affective Disorders (İngilizce). 138 (3): 213-221. doi:10.1016/j.jad.2011.04.051. PMID 21620478. 
  44. ^ Weisman (May 1998). "The cross national epidemiology of obsessive–compulsive disorder". New Developments in Obsessive-Compulsive and Spectrum Disorders. 3 (1): 6-9. 
  45. ^ "Table 3.13, DSM-IV to DSM-5 Obsessive-Compulsive Disorder Comparison". Impact of the DSM-IV to DSM-5 Changes on the National Survey on Drug Use and Health [Internet] (İngilizce). June 2016. 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2021. 
  46. ^ Kaplan and Sadock's Comprehensive Textbook of Psychiatry. 10th. LWW. 2017. ISBN 978-1-4511-0047-1. 
  47. ^ O'Dwyer, Anne-Marie Carter, Obsessive–compulsive disorder and delusions revisited, The British Journal of Psychiatry (2000) 176: 281–284
  48. ^ a b Veale (2002). "Over-valued ideas: a conceptual analysis" (PDF). Behaviour Research and Therapy. 40 (4): 383-400. doi:10.1016/S0005-7967(01)00016-X. PMID 12002896. 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Nisan 2022. 
  49. ^ a b Borda (September 2017). "Overvalued ideation in adolescents with obsessive-compulsive disorder". Psychiatry Research. 255: 66-71. doi:10.1016/j.psychres.2017.05.001. PMID 28528243 – Elsevier Science Direct vasıtasıyla.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":9" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  50. ^ Kozak (March 1994). "Obsessions, overvalued ideas, and delusions in obsessive-compulsive disorder". Behaviour Research and Therapy. 32 (3): 343-353. doi:10.1016/0005-7967(94)90132-5. PMID 8192634. 
  51. ^ Neziroglu (1999). "The overvalued ideas scale: development, reliability and validity in obsessive–compulsive disorder". Behaviour Research and Therapy. 37 (9): 881-902. doi:10.1016/S0005-7967(98)00191-0. PMID 10458051 – Elsevier Science Direct vasıtasıyla. 
  52. ^ Abramovitch Amitai (2017). "Meta-Analysis of Intelligence Quotient (IQ) in Obsessive-Compulsive Disorder". Neuropsychology Review. 28 (1): 111-120. doi:10.1007/s11065-017-9358-0. PMID 28864868. 
  53. ^ "Cognitive functioning in obsessive-compulsive disorder: a meta-analysis". Psychological Medicine. 44 (6): 1121-1130. 19 Temmuz 2013. doi:10.1017/S0033291713001803. PMID 23866289. 
  54. ^ "Cognitive functions in patients with obsessive compulsive disorder". Turk Psikiyatri Dergisi (Turkish Journal of Psychiatry). 24 (4): 266-74. 2013. doi:10.5080/u7172. PMID 24310094. 
  55. ^ Pauls (June 2014). "Obsessive-compulsive disorder: an integrative genetic and neurobiological perspective". Nature Reviews. Neuroscience. 15 (6): 410-24. doi:10.1038/nrn3746. PMID 24840803. 
  56. ^ Leopold (March 2015). "Neuropsychological differences between obsessive-compulsive washers and checkers: a systematic review and meta-analysis". Journal of Anxiety Disorders. 30: 48-58. doi:10.1016/j.janxdis.2014.12.016. PMID 25601381. 
  57. ^ Abramovitch (April 2015). "The cognitive neuropsychology of obsessive-compulsive disorder: A critical review". Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders. 5: 24-36. doi:10.1016/j.jocrd.2015.01.002. 
  58. ^ Jones (1 Şubat 2013). "Psychometric Properties of the Obsessive Compulsive Inventory: Child Version in Children and Adolescents with Obsessive–Compulsive Disorder". Child Psychiatry & Human Development (İngilizce). 44 (1): 137-151. doi:10.1007/s10578-012-0315-0. ISSN 0009-398X. PMID 22711294. 
  59. ^ Last (1989). "Obsessive—compulsive disorder in childhood". Journal of Anxiety Disorders. 3 (4): 295-302. doi:10.1016/0887-6185(89)90020-0. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Obsesif_kompulsif_bozukluk&oldid=33792088" sayfasından alınmıştır