İçeriğe atla

Chatham House

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Chatham House
Kuruluş5 Temmuz 1920
TürDüşünce kuruluşu
AmaçDünya çağındaki meseleler hakkında siyasî ve ekonomik analizler yapmak
MerkezLondra, Birleşik Krallık
Üyeler3,195
Resmî sitehttps://www.chathamhouse.org/

Chatham House veya diğer adıyla Kraliyet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü, 1920'de kurulan, dünya çapındaki güncel meseleleri analiz etmek amacıyla hareket eden, Londra merkezli kâr amacı gütmeyen düşünce kuruluşudur. Bu kuruluşun oluşturduğu bir kurala göre Chatham House toplantılarında konuşulan her şey kamuoyuna açıktır ancak konuşmacıların kimliği gizli tutulur. Misyonlarının sürdürülebilir, güvenli, müreffeh ve adil bir dünya kurmaya yardım etmek olduğunu açıklamışlardır.

Chatham House, 2009'da Foreign Policy dergisi tarafından ABD dışındaki en iyi düşünce kuruluşu seçildi. Pennsylvania Üniversitesi'nin 2015 yılında yayımladığı bir rapora göre ise, Brookings Enstitüsünden sonra dünyadaki en etkili ikinci düşünce kuruluşu seçilmiştir.[1]

I. Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya ile imzalanan Versay Antlaşması ile birlikte dünyada tekrar büyük ölçekli bir savaşın çıkmasını engellemek için ülkeler arasındaki uluslararası diyaloğu etkin kılmak amacıyla kurulmuştur. İlk önce Uluslararası İlişkiler Enstitüsü adıyla kuruldu. 1926 yılında İngiltere Kraliyet ailesinin imtiyazını aldı. Bu imtiyazdan sonra ismine "Kraliyet" ibaresi eklendi ve "Kraliyet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü" adını aldı. Fakat ilerleyen yıllarda kuruluş, bulunduğu binasının ismiyle anılmasından dolayı Chatham House adı daha yaygın hale geldi.

Hiçbir resmi kuruma bağlı olmadıklarını ve düşünce ve ifade özgürlüğüne önem verdiklerine belirten bu kuruluş, 2005 yılından itibaren uluslararası ilişkilerde önemli katkılar veren kişilere veya sivil toplum kuruluşlarına/liderlerine ödül vermektedir. Ayrıca her yıl çeşitli konferanslar düzenleyip raporlar yayımlamaktadırlar.[2][3]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]
Margaret Thatcher, Chatham House'ta düzenlenen ‘Suudi Arabistan: Toplum, Ekonomi ve Savunma’ başlıklı konferanstan ayrılırken, Ekim 1993.

Ocak 1919'da Paris Barış Konferansı'na katılan Amerikalı ve Britanyalı diplomatlar, konferasın ardından 30 Mayıs 1919'da Lionel Curtis tarafından düzenlenen bir toplantıda, gelecekte çıkabilecek savaşları önlemek amacıyla uluslararası sorunları incelemek ve politikacıları yönlendirici analizler yapmak niyetiyle Kraliyet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nü kurmayı kararlaştırdı. Ancak Britanyalı diplomatlar, enstitüyü diğerlerinden ayrı olarak Temmuz 1920'de Londra'da ayrı olarak kurdu. Amerikalılar ise New York'ta, Dış İlişkiler Konseyi'ni kardeş enstitü olarak kurdu.[4]

1923 yılında Albay RW Leonard, Westminster'da bulunan bir evi yeni kurulan enstitüye bağışladı. Böylece bu bina enstitünün merkezi olmuştur. Chatham House ismi de adını o binadan aldı.

Enstitü, kurulmasının ardından ilk olarak altın standardının uluslararası kambiyo problemini ele aldı. Bu amaçla iktisatçılardan oluşan bir kurul toplandı. John Maynard Keynes gibi önde gelen ekonomistleri içeren bu grup, I. Dünya Savaşı sonrası gittikçe bozulan uluslararası para standartları konusunda 3 yıllık bir çalışma yaptı. Tam da bu çalışmaların sona erdiği tarihte, Eylül 1931'de Birleşik Krallık, altın standardından çekildiğini ilan etti ve bundan böyle İngiliz Milletler Topluluğu ülkelerinde İngiliz sterlininin standart olarak kabul edileceğini açıkladı.[5]

Bu süre zarfında Chatham House, dünya siyasetinde önde gelen devlet adamlarının İngiltere'yi ziyaret ettikleri zaman sıklıkla uğradıkları bir düşünce kuruluşa dönüştü. Örneğin Mahatma Gandi, enstitüyü 20 Ekim 1931'de ziyaret etmiş ve burada ‘Hindistan'ın Geleceği’ üzerine ünlü konuşmasını yapmıştır.

1933 yılında Chatham House, o yıllarda bağımsızlık taleplerini daha güçlü bir şekilde dile getiren eski sömürge ülkeleri ile Birleşik Krallık arasında iletişim kuran bir rol üstlendi. Bu doğrultuda ilki 1933'te başlatılan ve 1955'e değin süren bir dizi konferans düzenlendi.[6]

İkinci Dünya Savaşı sonrası

[değiştir | kaynağı değiştir]

İkinci Dünya Savaşı'nın ve The Blitz bombardımanlarının başlamasının ardından kuruluş başkanı Lord Astor, Enstitü'nün Londra'dan uzaklaştırılmasına ve kırsal kesimde bulunan Oxford'da taşınmasına karar verdi. Savaş yılları boyunca Enstitü, düşmanların tarihsel ve siyasi geçmişine ve çeşitli diğer konularda uluslararası basına analizler ve raporlar yazdı. Enstitü ayrıca akademisyenlere ve silahlı kuvvetlere ek hizmetler de sağladı. Örneğin Nazilerden kaçıp mülteci statüsünde olan akademisyenlere araştırma merkezleri açtı.

Savaş boyunca Britanya'dan ayrılan bazı enstitü üyeleri, ABD'ye giderek orada IMF ve BM gibi kuruluşlarda aktif rol aldı. Savaş bittikten sonra bu üyelerin enstitüye geri dönmesi, Chatham House'un yeni bir ivme ve itibar kazanmasını sağladı.

Chatham House Ödülleri, 2005 yılında başlatıldı ve her sene, önceki yılda uluslararası ilişkilere önemli katkıda bulunan kişilere verilmeye başlandı. Ekim 2005'te Kraliçe II. Elizabet, dönemin Ukrayna Cumhurbaşkanı Victor Yuşçenko'ya ilk ödülü sundu.

Ocak 2013'te Enstitü, her ülkeden siyasetçilere yönelik olarak, uluslararası ilişkiler odaklı ve 12 aylık özel bir eğitim programı alabilmelerini sağlayan Liderlik Akademisi kurduğunu ilan etti.[kaynak belirtilmeli]

Chatham House Ödülü kazananlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ödül töreninde Hillary Clinton, 2013
Yıl İsim Ülke Kaynak
2005 Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko  Ukrayna [7]
2006 Devlet başkanı Joaquim Chissano  Mozambik [8]
2007 Katar Emiri eşi Moza bint Nasser  Katar [9]
2008 Devlet başkanı John Kufuor  Gana [10]
2009 Devlet başkanı Lula da Silva  Brezilya [11]
2010 Cumhurbaşkanı Abdullah Gül  Türkiye [12]
2011 MUDB lideri Ang San Su Çi  Myanmar [13]
2012 Nahda Hareketi lideri Raşid Gannuşi  Tunus [14]
2013 ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton Amerika Birleşik DevletleriABD [15]
2014 Bill Gates'in eşi Melinda Gates Amerika Birleşik DevletleriABD [16]
2015 Sınır Tanımayan Doktorlar   İsviçre [17]
2016 Dışişleri bakanı Muhammed Cevad Zarif İranİran [18]
Dışişleri bakanı John Kerry Amerika Birleşik DevletleriABD [18]

Fotoğraf galerisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Chatham House ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ "2015 Global Go To Think Tank Index Report" (İngilizce). Pensilvanya Üniversitesi. 3 Şubat 2016. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2016.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  2. ^ "İngiltere'den Gül'e Chatham House ödülü". CNN Türk. 11 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  3. ^ "Chatham House nedir?". Vatan. 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  4. ^ "Chatham House resmî sitesi, tarihçe bölümü". 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2016. 
  5. ^ KURUÇ, Bilsay (2016). "BRETTON WOODS ANTLAŞMASI'NIN 70. YILI". Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 34 (1). s. 8. 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2016. 
  6. ^ "The Unofficial Commonwealth Relations Conferences, 1933–59". tandfonline.com. Erişim tarihi: 4 Aralık 2008. 
  7. ^ "Chatham House Prize 2005 - Victor Yushchenko". ChathamHouse.org. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  8. ^ "Chatham House Prize 2006 - Joaquim Chissano". ChathamHouse.org. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  9. ^ "Chatham House Prize 2007 - HH Sheikha Mozah". ChathamHouse.org. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  10. ^ "Chatham House Prize 2008 - John Kufuor". ChathamHouse.org. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  11. ^ "Chatham House Prize 2009 - Luiz Inácio Lula da Silv". ChathamHouse.org. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  12. ^ "Chatham House Prize 2010 - Abdullah Gül". ChathamHouse.org. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  13. ^ "Chatham House Prize 2011 - Aung San Suu Kyi". ChathamHouse.org. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  14. ^ "Chatham House Prize 2012 - Rached Ghannouchi and Moncef Marzouki". ChathamHouse.org. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  15. ^ "Chatham House Prize 2013 - Hillary Clinton". ChathamHouse.org. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  16. ^ "Winner 2014 - Melinda Gates". ChathamHouse.org. 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  17. ^ "Médecins Sans Frontières (MSF) Awarded 2015 Chatham House Prize". ChatHamhouse.org. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  18. ^ a b "John Kerry and Mohammad Javad Zarif named winners of the Chatham House Prize 2016". ChathamHouse.org. 26 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2016. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Chatham_House&oldid=33066724" sayfasından alınmıştır