Bromokriptin
Bromokriptin,[1] hipofiz tümörleri, Parkinson hastalığı, hiperprolaktinemi, nöroleptik malign sendrom ve yardımcı olarak tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan bir ergolin türevi ve dopamin agonistidir.
1968 yılında patenti alınmış ve 1975 yılında tıbbi kullanım için onaylanmıştır.[2]
Tıbbi kullanımlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Bromokriptin, akromegali ve amenore, kısırlık, hipogonadizm ve prolaktin salgılayan adenomlar gibi hiperprolaktinemi ile ilişkili durumları tedavi etmek için kullanılır. Ayrıca yumurtalık hiperstimülasyon sendromunu[3][4] önlemek ve Parkinson hastalığını tedavi etmek için kullanılır.[5]
1980'lerin sonlarından bu yana, kokain yoksunluğunun semptomlarını azaltmak için etiket dışı olarak kullanılmaktadır, ancak bu kullanıma dair kanıtlar zayıftır.[6]
Hızlı salınan bir bromokriptin formülasyonu olan Cycloset, tip 2 diyabet tedavisinde de kullanılır.[7][8] Uyandıktan sonraki 2 saat içinde uygulandığında hipotalamik dopamin düzeyini artırır ve bunun sonucunda hepatik glikoz üretimini azaltır. Bu nedenle, glisemik kontrolü iyileştirmek için diyet ve egzersize yardımcı olarak işlev görür.[9]
Yan etkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]En sık görülen yan etkiler mide bulantısı, ortostatik hipotansiyon, baş ağrıları ve beyin sapı kusma merkezinin uyarılmasıyla ortaya çıkan kusmadır.[10] Lohusalıkla bağlantılı olarak bildirilen miyokard enfarktüsü ve inme gibi ciddi sonuçları olan vazospazmlar son derece nadir olaylardır.[11] Periferik vazospazm (el veya ayak parmaklarında) Raynaud Fenomenine neden olabilir. Bromokriptin kullanımı, anekdotal olarak psikotik semptomlara neden olmakla veya kötüleşmekle ilişkilendirilmiştir (mekanizması genellikle dopamin reseptörlerini bloke eden çoğu antipsikotikle zıttır).[12]
Dopamin agonistlerinin uzun süreli kullanımından sonra, doz azaltımı veya kesilmesi sırasında aşağıdaki olası yan etkilerle birlikte bir yoksunluk sendromu ortaya çıkabilir: anksiyete, panik ataklar, disfori, depresyon, ajitasyon, sinirlilik, intihar düşüncesi, yorgunluk, ortostatik hipotansiyon, mide bulantısı, kusma, terleme, genelleştirilmiş ağrı ve aşerme. Bazı kişiler için bu yoksunluk belirtileri kısa sürelidir ve tam bir iyileşme sağlarken diğerleri için aylarca veya yıllarca devam eden yoksunluk belirtileriyle uzun süreli bir yoksunluk sendromu ortaya çıkabilir.[13]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Bromocriptine international brand names". Drugs.com. 6 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2017.
- ^ Analogue-based Drug Discovery (İngilizce). John Wiley & Sons. 2006. s. 533. ISBN 9783527607495. 14 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "Diagnosis and Treatment of Pituitary Adenomas: A Review". JAMA. 317 (5): 516-524. February 2017. doi:10.1001/jama.2016.19699. PMID 28170483.
- ^ "Dopamine agonists for preventing ovarian hyperstimulation syndrome". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2021 (4): CD008605. 14 Nisan 2021. doi:10.1002/14651858.CD008605.pub4. PMC 8092425 $2. PMID 33851429.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;OlderLabelisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Dopamine agonists for the treatment of cocaine dependence". The Cochrane Database of Systematic Reviews (5): CD003352. May 2015. doi:10.1002/14651858.CD003352.pub4. PMC 6999795 $2. PMID 26014366.
- ^ "The role of bromocriptine-QR in the management of type 2 diabetes expert panel recommendations". Endocrine Practice. 19 (1): 100-6. 2013. doi:10.4158/EP12325.OR. PMID 23337160.
- ^ "Efficacy and Safety of Bromocriptine-QR in Type 2 Diabetes: A Systematic Review and Meta-Analysis". Hormone and Metabolic Research. 47 (11): 805-12. October 2015. doi:10.1055/s-0035-1559684. PMID 26332757.
- ^ "Bromocriptine: a sympatholytic, d2-dopamine agonist for the treatment of type 2 diabetes". Diabetes Care. 34 (4): 789-94. April 2011. doi:10.2337/dc11-0064. PMC 3064029 $2. PMID 21447659.
- ^ "The safety of bromocriptine in long-term use: a review of the literature". Current Medical Research and Opinion. 10 (1): 25-51. 1986. doi:10.1185/03007998609111089. PMID 3516579.
- ^ "Bromocriptine related atypical vascular accidents postpartum identified through medicolegal reviews". Medicine and Law. 15 (1): 127-34. 1996. PMID 8691994.
- ^ "Bromocriptine and psychosis: a literature review". The Psychiatric Quarterly. 66 (1): 87-95. 1995. doi:10.1007/BF02238717. PMID 7701022.
- ^ "Dopamine agonist withdrawal syndrome: implications for patient care". Drugs & Aging. 30 (8): 587-92. August 2013. doi:10.1007/s40266-013-0090-z. PMID 23686524.