İçeriğe atla

Ergolin

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Ergolin, yapısal iskeleti ergolin türevleri veya ergolin alkaloidleri olarak adlandırılan çeşitli alkaloidlerde bulunan kimyasal bir bileşiktir. Biri ergin olan ergolin alkaloidleri temelde ergot mantarı ile karakterizedir. Bunlardan bazıları, istemsiz kas hareketleri ve kangren ile karakterize bir form alabilen ergotizm durumuyla ilişkilendirilir. Öyle bile olsa, birçok ergolin alkaloidinin klinik olarak yararlı olduğu bulunmuştur.[1]

Diğerleri, Liserjik asit dietilamid gibi ya da bilinen adıyla LSD, tamamen sentetik bir türevdir. Ergin ise Argyreia nervosa, Ipomoea tricolor gibi türlerde doğal olarak bulunan psikoaktif bir maddedir.

Doğal oluşum

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ergolin alkaloidleri, alt mantarlarda ve bazı çiçekli bitki türlerinde bulunur: Tohumları "ololiuhqui" ve "tlitliltzin" olarak bilinen psikoaktif bitki ilaçları olarak tanımlanan, Convolvulaceae (Kahkahaçiçeğigiller) familyası Meksikalı türleri, sırasıyla Turbina corymbosa ve Ipomoea tricolor gibi.[2][3] Tohumlardaki ana alkaloidler ergin ve onun optik izomeri izoginidir, ayrıca birkaç başka liserjik asit türevi ve daha az miktarlarda bulunan klavinler ile birliktedirler. Hawai türü olan Argyreia nervosa, benzer alkaloidleri içerir. Kanıtlanmış olmasa da, psikoaktif etkilerin ergin veya izoerginden kaynaklanması mümkündür. Convolvulaceae'de de ergolin alkaloidleri mantar kökenli olabilir. Bazı monokot bitkilerdeki ergot alkaloidleri gibi, Ipomoea asarifolia (Convolvulaceae) bitkisinde bulunan ergolin alkaloidleri de tohumla bulaşan endofitik klavicipitase mantarı tarafından üretilir.[4]

Tarih

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ergolin alkaloidleri ilk kez ergot mantarından izole edilmiştir. Ergot mantarı çavdar bitkisinde gelişir ve bitkinin tüketilmesiyle ergotizme veya St. Anthony ateşi adı verilen bir hastalığa sebeğ olur.[5] Ergolin alkaloidlerinden kaynaklanan toksik etkilerin raporları 12. yüzyıla kadar uzanmaktadır.[6] Ergot ayrıca, aktivitesini kimyasal olarak karakterize etme girişimlerine yol açan uzun bir tıbbi kullanım geçmişine sahiptir. Kullanımıyla ilgili ilk raporlar, ergot preparatlarının ebeler tarafından güçlü uterus kasılmalarını indüklemek için küçük dozlarda kullanıldığı 1582 yılına kadar uzanmaktadır.[1] Modern tıpta ergolin alkaloidlerinin ilk kullanımı 1808'de, "doğumun hızlandırılması" için bir çare olarak bir ergot preparatının uterus kasılma eylemlerini rapor eden Amerikalı bir doktor olan John Stearns tarafından tanımlandı.

Ergolin alkaloidlerinin aktivitesini karakterize etme girişimleri 1907'de G. Barger ve FH Carrin tarafından ergotoksinin izolasyonu ile başladı.[7] Bununla birlikte, ergot alkaloidlerinin endüstriyel üretimi, Arthur Stoll'un 1921'de Sandoz tarafından pazarlanan ergotamin tartrat izolasyonunun patentini aldığı 1918 yılına kadar başlamadı. 1930'da ergot alkaloidlerinin temel kimyasal yapısının kimyasal yapısının belirlenmesinin ardından, sentetik türevlerin yoğun bir şekilde araştırıldığı bir dönem başladı ve ergolin alkaloidlerinin endüstriyel üretimi patladı, Sandoz 1950 yılına kadar dünya çapında üretimlerinde lider şirket olmaya devam etti.[1] Şimdilerde Novartis olarak yeniden adlandırılan şirket, ergot alkaloidleri ürünündeki liderliğini hala koruyor. 1943'te Arthur Stoll ve Albert Hofmann bir ergot alkaloidi olan ergometrinin ilk toplam sentezini bildirdi.[8] Sentez herhangi bir endüstriyel uygulama bulamamasına rağmen, bu sektörde ileriye doğru büyük bir adımdı.

Kullanımlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Vazokonstriksiyon, migren tedavisi ve Parkinson hastalığının tedavisi için klinik olarak yararlı çeşitli ergolin türevleri vardır. Ergolin alkaloidleri, 12. yüzyılda ebeler tarafından doğumu teşvik etmek için sıklıkla ergot preparatları kullanıldığından, modern tıptan çok önce farmakolojideki yerlerini buldular.[9] Arthur Stoll'un ergometrin izolasyonunu takiben, ergolin türevlerinin terapötik kullanımı ciddi bir biçimde araştırıldı.

Ergot kullanılması yoluyla uterus kasılmalarının indüksiyonu, güçlü bir oksitosik olan ergotta bulunan bir ergolin türevi olan ergonovine atfedildi. Burdan yola çıkarak sentetik bir türev olan methergine keşfedildi.[6] Çocuk doğumunu kolaylaştırmak için kullanılırken ergoline türevleri anne sütüne geçebilir ve emzirme sırasında kullanılmamalıdır. Hamilelik sırasında düşük yapma riskini artırabilen rahim kasıcılardır.[3]

Tıbbi olarak ergoline alkaloidlerinin bir başka örneği de ergotta bulunan bir alkaloit olan ergotamindir . Vazokonstriktör görevi görür ve migreni kontrol ettiği bildirilmiştir. Ergotaminden, anti-migren ilaçları olan dihidroergotamin ve metisergid Albert Hofmann tarafından geliştirilmiştir.[10]

Demans tedavisinde dihidroergotoksin mesilatların veya ergolin mesilatların bir karışımı olan hydergin gibi ergoline türevleri de kullanılmıştır. Bu alkaloidlerin Parkinson hastalığının tedavisinde kullanımı da öne çıkmıştır. Bromokriptin gibi ilaçlar, hareketi kontrol eden sinirleri uyaran bir dopamin reseptörü agonisti görevi görür.[11] Parkinson hastalığının tedavisi için sentezlenen daha yeni sentetik ergolin türevleri, her ikisi de dopamin agonistleri olarak görev yapan pergolid ve lisuridi içerir.

Bir meşhur ergolin türevi psikoaktif ilaç olan LSD Albert Hofmann tarafından keşfedilen tamamen sentetik bir ergolin alkaloididir. LSD, Çizelge I kontrollü bir madde olarak kabul edilir. Ergometrin ve ergotamin, Birleşmiş Milletler Narkotik İlaçlar ve Psikotropik Maddelerde Yasa Dışı Kaçakçılığa Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesinde program I öncülleri olarak dahil edilmiştir.

Hareket mekanizması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ergoline alkaloidlerinin mekanizması her bir türev için değişir. Tıbben ilgili türevler üretmek için ergoline iskeletinde çeşitli modifikasyonlar yapılabilir. Potansiyel ergolin bazlı ilaç türleri arasında dopaminerjik, antidopaminerjik, serotonerjik ve antiserotonerjik yer alır.[12] Ergoline alkaloidleri genellikle birden fazla reseptör bölgesine müdahale ederek olumsuz yan etkilere yol açar ve ilaç geliştirmeyi zorlaştırırlar.

Ergoline türevleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

3 ana ergolin türevi sınıfı vardır: liserjik asidin suda çözünür amidleri, suda çözünmeyen ergopeptinler (yani ergo peptidler) ve klavin grubu.[3]

  • Ergine (LSA, D- lizerjik asit amit, LAA, LA-111)
    • IUPAC adı : 9,10-didehidro-6-metilergolin-8beta-karboksamid
    • CAS numarası : 478-94-4
  • Ergonovine (ergobasine)
    • INN : ergometrin
    • IUPAC adı: (8beta (S)) - 9,10-didehidro-N- (2-hidroksi-1-metiletil) -6-metil-ergolin-8-karboksamid
    • CAS numarası: 60-79-7
  • Methergine (ME-277)
    • INN: metilergometrin
    • IUPAC adı: (8beta (S)) - 9,10-didehidro-N- (1- (hidroksimetil) propil) -6-metil-ergolin-8-karboksamid
    • CAS numarası: 113-42-8
  • Metiserjid (UML-491)
    • INN: metisergid
    • IUPAC adı: (8 beta) -9,10-didehidro- N - (1- (hidroksimetil) propil) -1,6-dimetil-ergolin-8-karboksamid
    • CAS numarası: 361-37-5
  • LSD (D- lizerjik asit dietilamid, LSD-25)
    • INN: liserjit
    • IUPAC adı: (8beta) -9,10-didehidro-N, N-dietil-6-metil-ergolin-8-karboksamid
    • CAS numarası: 50-37-3
  • LSH (D- lizerjik asit α-hidroksietilamid)
    • IUPAC adı: 9,10-didehidro-N- (1-hidroksietil) -6-metilergolin-8-karboksamid
    • CAS numarası: 3343-15-5

Bu bileşikler arasındaki ilişki, aşağıdaki yapısal formülde ve ikame tablosunda özetlenmiştir.

İsim R 1 R 2 R 3
Ergine H H H
Ergonovin H CH (CH3) CH2-OH, H
Methergine H CH (CH2 CH3) CH2OH H
Methysergide CH 3 CH (CH2 CH3) CH2OH H
l.s.d. H CH <sub id="mwASQ">2</sub> CH <sub id="mwASU">3</sub> CH 2 CH 3

Peptit alkaloidleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Peptid alkaloidleri ya da ergot ergopeptinler (aynı zamanda ergopeptinler olarak da bilinir) bir tripeptid yapı içeren ergolin türevleri,peptid ile aynı konumda olan temel ergolin halkasına bağlı amit liserjik asit türevleri grubundan bir yapı içerirler. Bu yapı, prolin ve iki laktam halkası arasındaki bağlantı noktasında olağandışı bir siklol oluşumu ile >N-C(OH)< prolinin karboksil karbonuna bağlanmış diğer iki a-amino asitten oluşur.[13] Önemli ergopeptinlerin bazıları aşağıda özetlenmiştir.

  • Ergotoxine grubu (valin altında R 2, ergolin parçaya bağlanmış bir amino asit gibi)
    • Ergokristin
      • IUPAC adı : Ergotaman-3 ', 6', 18-trion, 12'-hidroksi-2 '- (1-metiletil) -5' - (fenilmetil) -, (5'-alfa) -
      • CAS numarası : 511-08-0
    • Ergocornin
      • IUPAC adı: Ergotaman-3 ', 6', 18-trion, 12'-hidroksi-2 ', 5'-bis (1-metiletil) -, (5'-alfa) -
      • CAS numarası: 564-36-3
    • alfa - Ergokriptin
      • IUPAC adı: Ergotaman-3 ', 6', 18-trion, 12'-hidroksi-2 '- (1-metiletil) -5' - (2-metilpropil) -, (5'alfa) -
      • CAS numarası: 511-09-1
    • <i id="mwAVg">beta</i> -Ergokriptin
      • IUPAC adı: Ergotaman-3 ', 6', 18-trion, 12'-hidroksi-2 '- (1-metiletil) -5' - (1-metilpropil) -, (5'alfa (S)) -
      • CAS numarası: 20315-46-2
  • Ergotamin grubu (alanin, R 2)
    • Ergotamin
      • IUPAC adı: Ergotaman-3 ', 6', 18-trion, 12'-hidroksi-2'-metil-5 '- (fenilmetil) -, (5'-alfa) -
      • CAS numarası: 113-15-5
    • Ergovalin
      • IUPAC adı: Ergotaman-3 ', 6', 18-trion, 12'-hidroksi-2'-metil-5 '- (1-metiletil) -, (5'alpha) -
      • CAS numarası: 2873-38-3
    • alfa - Ergosin
      • IUPAC adı: Ergotaman-3 ', 6', 18-trion, 12'-hidroksi-2'-metil-5 '- (2-metilpropil) -, (5'-alfa) -
      • CAS numarası: 561-94-4
    • beta -Ergosin
      • IUPAC adı: Ergotaman-3 ', 6', 18-trion, 12'-hidroksi-2'-metil-5 '- (1-metilpropil) -, (5'-alfa (S)) -
      • CAS numarası: 60192-59-8
İsim R 1 R 2 R 3 R3 amino asit
Ergokristin CH (CH <sub id="mwAZM">3</sub>) <sub id="mwAZQ">2</sub> benzil Fenilalanin
Ergocornin CH (CH 3) 2 CH (CH 3) 2 Valin
alfa - Ergokriptin CH (CH 3) 2 CH 2 CH (CH 3) 2 Lösin
<i id="mwAbY">beta</i> -Ergokriptin CH (CH 3) 2 CH (CH3) CH2-CH3 (S) İzolösin
Ergotamin CH 3 benzil Fenilalanin
Ergovalin CH 3 CH (CH 3) 2 Valin
alfa - Ergosin CH 3 CH 2 CH (CH 3) 2 Lösin
beta -Ergosin CH 3 CH (CH3) CH2-CH3 (S) İzolösin
Bromokriptin (yarı sentetik) Br CH (CH 3) 2 CH 2 CH (CH 3) 2 Lösin

Klavinler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğada, örneğin agroklavin, elimoklavin, lisergol gibi temeli ergolin olan çeşitli modifiye bileşikler görülmektedir. Dimetilergolin'den türeyen bu bileşikler klavinler olarak ifade edilir. Klavin örnekleri arasında, festuklavin, fumigaklavin A, fumigaklavin B ve fumigaklavin C bulunur .

Diğerleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı sentetik ergoline türevleri, yukarıdaki grupların hiçbirine kolayca girmez. Bazı örnekler:

  • Kabergolin (INN)
    • IUPAC adı : 1 - [(6-Allergolin-8β-il) -karbonil] -1- [3- (dimetilamino) propil] -3-etilüre
    • CAS numarası : 81409-90-7
  • Bergolid (INN)
    • IUPAC adı: (8β) -8 - ((metiltio) metil) -6-propil-ergolin
    • CAS numarası: 66104-22-1
  • Lisuride (INN)
    • IUPAC adı: 3- (9,10-didehidro-6-metilergolin-8a-il) -1,1-dietilüre
    • CAS numarası: 18016-80-3

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c Schiff (Eylül 2006). "Ergot and Its Alkaloids". American Journal of Pharmaceutical Education (İngilizce). 70 (5): 98. doi:10.5688/aj700598. ISSN 0002-9459. PMC 1637017 $2. PMID 17149427. 
  2. ^ Carod-Artal (2015). "Hallucinogenic drugs in pre-Columbian Mesoamerican cultures". Neurologia. 30 (1): 42-9. doi:10.1016/j.nrl.2011.07.003. PMID 21893367. 
  3. ^ a b c "Ergot alkaloids – biology and molecular biology". The Alkaloids: Chemistry and Biology. 63. 2006: 45-86. doi:10.1016/S1099-4831(06)63002-2. ISBN 978-0-12-469563-4. PMID 17133714. 
  4. ^ Steiner (2006). "Molecular characterization of a seed transmitted clavicipitaceous fungus occurring on dicotyledoneous plants (Convolvulaceae)". Planta. 224 (3): 533-44. doi:10.1007/s00425-006-0241-0. PMID 16525783. 
  5. ^ Gerhards (10 Aralık 2014). "Biosynthetic Pathways of Ergot Alkaloids". Toxins (İngilizce). 6 (12): 3281-3295. doi:10.3390/toxins6123281. ISSN 2072-6651. PMC 4280535 $2. PMID 25513893. 
  6. ^ a b N.J.A. de Groot (1998). "Ergot Alkaloids". Drugs. 56 (4): 523-535. doi:10.2165/00003495-199856040-00002. ISSN 0012-6667. PMID 9806101. 
  7. ^ Health & Drugs - Disease, Prescription & Medication. Lulu.com. 2014. ISBN 9781312039995. 
  8. ^ Stoll (1965), Chapter 21 The Ergot Alkaloids (İngilizce), 8, Elsevier, ss. 725-783, doi:10.1016/s1876-0813(08)60060-3, ISBN 978-0-12-469508-5 
  9. ^ Report on the 2017 proficiency test of the European Union reference laboratory for mycotoxins determination of ergot alkaloids in rye. OCLC 1060942360. 
  10. ^ Psychedelic medicine : new evidence for hallucinogenic substances as treatments. Praeger Publishers. 2007. ISBN 978-0-275-99023-7. OCLC 85813998. 
  11. ^ Lataste (Şubat 1984). "The History and Pharmacology of Dopamine Agonists". Canadian Journal of Neurological Sciences (İngilizce). 11 (S1): 118-123. doi:10.1017/S0317167100046266. ISSN 0317-1671. PMID 6713309. 
  12. ^ Mantegani (Mayıs 1999). "Ergoline derivatives: receptor affinity and selectivity". Il Farmaco. 54 (5): 288-296. doi:10.1016/s0014-827x(99)00028-2. ISSN 0014-827X. PMID 10418123. 
  13. ^ G. Floss (1976). "Biosynthesis of Ergot Alkaloids and Related Compounds". Tetrahedron Report. 32 (14): 873-912. doi:10.1016/0040-4020(76)85047-8. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ergolin&oldid=33105017" sayfasından alınmıştır