Başköy, Hopa
| Başköy | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Başköy Başköy'ün Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Hopa |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 277 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 176 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08690 |
Başköy, Artvin ilinin Hopa ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Başköy'ün eski adı Lazca Mhigi (მხიგი) ve Gürcüce Phigi (ფხიგი) olarak bilinir.[3] Bununla birlikte bu yerleşim Osmanlı döneminde Başköy (باشكوی) olarak kaydedilmiştir.[4][5] Tao-Klarceti bölgesinde Başköy adı, geç dönemde ortaya çıkmış ve yüksek kesimde bulunan yerleşim yerlerine verilmişti.[6]
Mhigi veya Phigi köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[7] Bu yerleşim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde, "Hopa Başköy" adıyla Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Hopa kazasına bağlıydı. Bu tarihte Hopa kazasının sınırları içinde başka bir Başköy bulunduğu için adı bu şekilde yazılmıştır. "Hopa Başköy"ün nüfusu, 50 hanede yaşayan 100 kişi oluşuyordu. Ancak bu sayının sadece erkek nüfusundan ibaret olması ihtimali de bulunmaktadır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 3 keçi/koyun, 300 inek ve 3 öküz kaydedilmiştir.[8]
Mhig veya Başköy, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda yenilen Osmanlı Devleti tarafından savaş tazminatının bir parçası olarak Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresi sırasında, 1917 yılında Lazistan bölgesinde araştırma gezisi yapan Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, Başköy olarak kaydettiği köyde 34 hanede 174 kişinin yaşadığını ve bu nüfusun Lazlardan oluştuğunu yazmıştır.[9] Başköy veya Mhigi, Birinci Dünya Savaşı sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgalinin ardından 16 Mart 1921 tarihli Moskova Antlaşması uyarınca da Türkiye'ye bırakıldı.
Mhigi veya Başköy, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Rize vilayetine bağlı Hopa kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[10] 1935 genel nüfus sayımında Başköy, Artvin ve Rize vilayetlerinin birleştirilmesi sonucunda kurulmuş olan Çoruh vilayetinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 425 kişiden oluşuyordu.[11] 1965 genel nüfus sayımında Başköy'de 320 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 145 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Başköy, Artvin il merkezine 79 km, Hopa kentine 9 km uzaklıktadır.[13]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 176[2] |
| 2019 | 191[2] |
| 2018 | 154[2] |
| 2017 | 165[2] |
| 2016 | 170[2] |
| 2015 | 171[2] |
| 2014 | 194[2] |
| 2013 | 212[2] |
| 2012 | 150[2] |
| 2011 | 139[2] |
| 2010 | 129[2] |
| 2009 | 121[2] |
| 2008 | 132[2] |
| 2007 | 128[2] |
| 2000 | 182[13] |
| 1990 | 234[13] |
| 1985 | 288[13] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Başköy, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Artvin Hopa Başköy Köy Nüfusu". Nufusune.com. 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2020.
- ^ İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი) 2 cilt, I. Cilt, Batum, 1977, s. 57.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 365, ISBN 9789157871117.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 194 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. ISBN 99940-61-43-7
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 365, 367, ISBN 9789157871117.
- ^ İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 154, 167.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 45" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 88.
- ^ a b c d "Başköy Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.