Çeşni
Çeşni (Farsça: çāşnī چاشنى, tadım)[1] tadımlık, küçük miktarda yemek veya diğer yiyecek.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı döneminde çeşni tatmakla yükümlü saray görevlilerine "çeşnigir",[2] "çeşnicibaşı",[3] "çeşnigir usta" veya "çeşniyar usta" denirdi.[4] Bunların görevi yemekleri lezzet bakımından tatmak olduğu kadar, aynı zamanda, sultanın ve ailesinin güvenliği (zehirlenme olasılığı) ile de ilgiliydi.[5]
Kullanımları
[değiştir | kaynağı değiştir]Etimolog Sevan Nişanyan'a göre çeşni, meze ile benzerlik gösterir.[6] Rebecca Seal'in "Istanbul:Recipes from the heart of Turkey" başlıklı İngilizce kitabının turşu ve garnitürlere ayrılmış bölümü[7] Türkçe olarak Çeşni başlığını taşımaktadır.
Günümüzde, gıda sanayiince üretilen besinlere tat (İng. flavour[8]) veya koku (aroma) eklemek amacıyla kullanılan katkı maddelerine de çeşni denilmektedir.[9]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
-
Turp sosu (Bayır turpu ile) -
-
-
-
-
-
-
Ördek sosu -
Salsa sosu -
-
Ançüez ezmesi -
-
Vasabi sosu
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2016.
- ^ Hüseyin ÖZDEMİR (29 Ocak 2014). Kılıç Kalem ve İlim. Işık Yayıncılık Ticaret. ss. 39-. ISBN 978-9944-766-71-5.
- ^ Eren Sarı (29 Temmuz 2016). Osmanlı Mutfağı: OSMANLI MUTFAĞI'NDA EN ÇOK TERCIH EDILEN YEMEKLER... noktaekitap. ss. 65-. GGKEY:HJJC8X4LK6R.
- ^ Douglas Scott Brookes (1 Kasım 2008). The Concubine, the Princess, and the Teacher: Voices from the Ottoman Harem. University of Texas Press. ss. 246-. ISBN 978-0-292-71842-5.
- ^ Millî kültür mes'eleleri ve maârif dâvâmız. Kubbealti Publishing. 2006. ss. 216-. ISBN 978-975-7663-91-1.
- ^ Sevan Nişanyan (24 Eylül 2013). Elifin Öküzü ya da Sürprizler Kitabı. Propaganda Yayınları. ss. 53-. ISBN 978-1-927893-10-4. 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2016.
- ^ Rebecca Seal (8 Temmuz 2013). Istanbul: Recipes from the heart of Turkey. Hardie Grant Books. ISBN 978-1-74358-151-3.
- ^ Cambridge University Press (24 Eylül 2009). Cambridge Learner's Dictionary English-Turkish with CD-ROM. Cambridge University Press. ss. 285-. ISBN 978-0-521-73643-5.
- ^ http://www.ankaratb.org.tr/lib_upload/121_G%C4%B1dalarda%20Lezzet%20Maddeleri%20ve%20Lezzet%20Art%C4%B1r%C4%B1c%C4%B1lar_10_01_2012.pdf 29 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ATB - GIDALARDA LEZZET MADDELERİ VE LEZZET ARTIRICILAR
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ezme ve Çeşniler31 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türk gıda mevzuatında çeşni:
- Türk Gıda Kodeksi Dondurma Tebliği1 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türk Gıda Kodeksi Tahin Helvası Tebliği7 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
