Testosteron (ilaç)
Testosteron bir ilaçtır ve doğal olarak oluşan steroid hormondur.[1] Erkek hipogonadizmi, cinsiyet disforisi ve belirli meme kanseri türlerini tedavi etmek için kullanılır.[1][2] Doping şeklinde atletik yeteneği artırmak için de kullanılabilir.[1] Andropozda testosteron kullanımının faydalı mı yoksa zararlı mı olduğu belirsizdir.[3] Testosteron, cilde uygulanan bir jel veya yama, kasa enjeksiyon, yanağa yerleştirilen tablet veya ağızdan alınan tablet olarak kullanılabilir.[1]
Testosteronun yaygın yan etkileri arasında akne, ödem ve erkeklerde meme büyümesi yer alır.[1] Ciddi yan etkiler arasında karaciğer toksisitesi, kalp hastalığı ve davranış değişiklikleri yer alabilir.[1] Maruz kalan kadın ve çocuklarda maskülenleşme gelişebilir.[1] Prostat kanseri olan kişilerin ilacı kullanmaması önerilir.[1] Hamilelik veya emzirme döneminde kullanılırsa bebeğe zarar verebilir.[1] Testosteron, androjen ilaç ailesindendir.[1]
Testosteron ilk olarak 1935'te izole edilmiş ve 1939'da tıbbi kullanım için onaylanmıştır.[4][5] 2001 ve 2011 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanım oranları üç kat artmıştır.[6] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[7] Jenerik ilaç olarak mevcuttur.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i j k "Testosterone". Drugs.com. American Society of Health-System Pharmacists. 4 Aralık 2015. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2016.
- ^ "List of Gender Dysphoria Medications (6 Compared)". Drugs.com (İngilizce). 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2020.
- ^ Staff (3 Mart 2015). "Testosterone Products: Drug Safety Communication – FDA Cautions About Using Testosterone Products for Low Testosterone Due to Aging; Requires Labeling Change to Inform of Possible Increased Risk of Heart Attack And Stroke". FDA. 5 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2015.
- ^ Anabolic Steroids and the Athlete. 2. McFarland. 2002. s. 180. ISBN 978-0-7864-1128-3. 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Analogue-based Drug Discovery (İngilizce). John Wiley & Sons. 2006. s. 481. ISBN 9783527607495. 7 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ "Testosterone therapy in the new era of Food and Drug Administration oversight". Translational Andrology and Urology. 5 (2): 207-12. April 2016. doi:10.21037/tau.2016.03.13. PMC 4837303 $2. PMID 27141448.
- ^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.