İçeriğe atla

Teeli

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Teeli
{{{rusça_adı}}}
Тээли
Bayrak Arma
Bayrak Arma
Milli Marş: Men Tuva men (yeni-2011'den itibaren)
Konum
Teeli
Teeli
Tuva Cumhuriyeti
Yönetim
Ülke:  Rusya
Federâl Bölge: Tuva Cumhuriyeti
Ekonomik Bölge: Sibirya Ekonomik Bölgesi
Genel bilgiler
Nüfus: 12.453 (12/2010)[1]
Diğer bilgiler
Dili: Tuva Türkçesi
Kodu: 39442
Resmî
İnternet sayfası:		 http://baitaiga.ru


Teeli — Tıva Cumhuriyetinde Bay-Tayga Bölgesi'nin veya ilçesinin merkezi olan bir yerleşim birimidir. Teeli denilen yerleşim birimi 4 köyü de içine almaktadır: Orta Teeli köyü, Hemçik köyü, Sovhoz, Nayıral (Dostluk).

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

Toplam Nüfus — 3,8 bin. kişi (2003).

Yıllar 0 1959 1970 1979 1989 2002 2003 2010[2]
Nüfusu 0 2.477 2.817 2.737 3.708 3.764 3.800

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Eski Çağlarda günümüz Teeli ve dolaylarında "Tieli" (Tiele) adında bir Türk kabilesi bulunmaktadır. Ayrıca "Dinlin" adında aşına soyundan gelen Göktürklerin atası olan Türk budunu (ulusu) da Altay, Orhun, Sayan dağları arasında yaşamaktaydı. 7. yüzyıldaki Çin kaynakları Çin'in kuzeyindeki "Ti" diye adlandırdıkları Türk toplumunu börü (bozkurt) olarak tanımlamaktadır. Tabgaç ülkesinde "kurt dağları, "kurt akarsuları" "kurt dağı"na ait bir sunak vardı. Ünlü Tabgaç hakanı "Taiwu"nun takma adı Fo-li (Fu-li) yani böri (bozkurt, ak kurt) idi.[3] Kaynaklarda Teeli adlı Türk topluluğu, Tieli, Tiele, Dinlin ve Töles şekillerinde de geçmektedir. Mesela Uygur Kağanlığı devrine ait Bayan Çor Sine usu Abidesinde Tölesler en değerli gelen Türk kabilesi olarak belirtilir.[4]

Literatürde Geçtiği Yerler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynaklarda Hun urugu (grubu) olarak Tali adlı bir boydan söz edilir. Ayrıca Ahmet Haldun Terzioğlu'nun roman tarzında yazmış olduğu Büyük Hun Devleti'ni kuran Türk Hakanı Teoman Han adlı eserde Tuvu bey, Tali Obası adları geçmektedir.[5]

Coğrafi durumu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Teeli yerleşim yeri Ak-Dovurak'a 40 km olup baş-hoorayKızıl'a 349 km aralıkta yer almaktadır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012. 
  2. ^ http://www.gks.ru/bgd/regl/b10_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Ctabl-23-10.xls 1 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1.01.2010 г.
  3. ^ W. Eberhard. Çin'in Kuzey Komşuları, s.91, 104
  4. ^ Ahmet Taşağıl, Çin Kaynaklarına göre Eski Türk Boyları, s. 116
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2011. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Teeli&oldid=32854617" sayfasından alınmıştır