İçeriğe atla

Taksiarh

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Taksiarh, Taksiarços ya da Taksiarçes (Yunancaταξίαρχος ya da ταξιάρχης) Yunanca Tugay komutanı anlamına gelir. Terim táksis, "düzen", askeri içerik olarak "bir düzenlenmiş oluşum" kelimesinden türemiştir. Sonuçta rütbe tugay, Taksiarhia için verilen Yunanca terimdir. Rum Ortodoks Patrikhanesi'nde kullanımında, terim meleklerin liderleri olan Büyük melekler Mikâil ve Cebrâîl'i kapsar ve Yunanistan'da birçok yere onlara atfen bu isim verilmiştir.

Antik dönem kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antik Yunan'da, unvan/rütbe, Sparta'nın önemli bir istisna ile tüm şehir devletlerinin değil, birkaçının ordularının bir kısım subayları tarafından kullanılıyordu. Klasik Atina'da, şehrin kabilelerinin (phylai) her biri için olmak üzere on Taksiarh ilgili Stratigos'a bağlıydı. Bununla birlikte, belki de en ünlü Taksiarh, antik Makedon Pezhetairoi piyadeleriydi.

Bizans kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Terim, Bizans ordusunda, elit Optimatoi paralı askerlerin komutanı olarak görevlendirildiğini anlatan 6. yüzyılın sonundaki İmparator Mauricius'un Strategikon'unda kullanılmıştır.[1] 10. yüzyılda bu terim tekrar canlandırıldı ve 500 ağır piyade, 300 okçu ve 200 hafif piyade oluşan yeni piyade tugayının (Taksiarhia) komutanı olarak zikredildi. Sayısal boyutlarından dolayı, bu birimler aynı zamanda chiliarchia ve komutanları da chiliarchos olarak bilinirler ve aynı zamanda droungarios altındaki thema droungos ile eşit seviyededir.[1][2] 11. yüzyılda, thema ordularının ortadan kalkmasıyla rütbe önem kazanmış ve sonuç olarak, Tourma ordularının gölgede bırakmış ve yerini almıştır. Böylece Komnenos dönemi ordusunda Taksiarhia, en büyük ölçekli daimi piyade birliği olmuştur.

Modern kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Modern Yunanistan Kara Kuvvetleri'nde Taksiarços (kısaltması Ταξχος) rütbesi, NATO Kodu OF-6 olan Tuğgeneral'e eşdeğerdir.[3] Rütbe, 5 Haziran 1946'da Kraliyet Kararıyla[4] Yunan ordusunda tanıtıldı ve daha sonra aynı yıl kullanıldı.[5] Bir Syntagmatarçis'den (Albay) üstün ve bir Hypostrategos'un (Tümgeneral) altıdır. Rütbenin amblemi, alevli bir el bombası (Yunan monarşisi yönetiminin tacının yerini alacak şekilde), çapraz kılıç ve asa ile altı köşeli bir yıldızdan oluşur. Taksiarhos, tipik olarak bir tugayın komutanı veya tümenin icra sorumlusu görevini görür.

Kara Kuvvetleri'nde farklı olarak Yunanistan Hava Kuvvetleri, Kraliyet Hava Kuvvetleri-tarzı rütbeler kullanılır. Eşdeğer Sıralama (Hava Komodor), Taksiarhos tis Aeroporias ("Hava Kuvvetleri Tugayı") veya sadece Taksiarhos olarak adlandırılır.[6] Rütbe Yunan Polisi (ve daha önce Yunan Jandarma tarafından) ve Millî Muhafız Ordusu tarafından da kullanılır.

  1. ^ a b Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. s. 2018. ISBN 0-19-504652-8. 
  2. ^ Haldon, John (1999). Warfare, State and Society in the Byzantine World, 565-1204 (İngilizce). Londra: UCL Press. ISBN 1-85728-495-X. 
  3. ^ STANAG 2116: "NATO codes for grades of military personnel", 6th edition, 2010, page A-2
  4. ^ "Η ιστορία της οργάνωσης του Ελληνικού Στρατου (1821-1954)", Greece Army General Staff, Athens, 2005, p. 410
  5. ^ "Η ιστορία της οργάνωσης του Ελληνικού Στρατου (1821-1954)", Greece Army General Staff, Athens, 2005, p. 427
  6. ^ STANAG 2116: "NATO codes for grades of military personnel", 6th edition, 2010, page C-2