Steponas Kairys
Steponas Kairys | |
|---|---|
 Steponas Kairys | |
| Doğum | 3 Ocak 1879 |
| Ölüm | 16 Aralık 1964 |
| Milliyet | Litvan |
| Vatandaşlık | Litvanya |
| Meslek | Politikacı, mühendis |
| Tanınma nedeni | Litvanya Bağımsızlık Yasası imzacısı. |
| Kurul üyeliği | Litvanya Konseyi |
Steponas Kairys (
Mühendislik kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kairys Anykščiai bölgesinde doğdu, sonra İmparatorluk Rusya'sında, Saint Petersburg'daki Teknoloji Enstitüsü'nden mezun oldu. Öğrenci kulüplerine katılımı ve muhalif gösterilerle ilgili çatışmalar nedeniyle akademik çalışmaları kesintiye uğradı. Mezun olduktan sonra Rusya'nın Samara ve Kursk bölgelerinde demiryolu inşaatında uzun yıllar çalıştı. 1912'de Litvanya'ya döndü ve Vilnius'ta şehir sıhhi tesisat ve su sistemleri üzerinde çalıştı ve Polonya'nın işgalini takiben Litvanya'nın geçici başkenti Kaunas'a taşındı. 1923'ten sonra Kaunas'taki Litvanya Üniversitesi'nde ders verdi, 1940'ta mühendislik alanında fahri doktora aldı.
Siyasi kariyer
[değiştir | kaynağı değiştir]Kairys, 1900 yılında Litvanya Sosyal Demokrat Partisi'ne katıldı. Parti Rus sosyal demokratlarından ayrılmıştı ve Litvanya için bağımsızlık istiyordu. Kairys gelecek yıl partinin Merkez Komitesi'ne seçildi ve parti 1944'te faaliyetlerini durdurana kadar liderlik görevde kaldı. 1905 Rus Devrimi sırasında, başkanlık üyesi olarak Büyük Vilnius Seimas'ına katıldı. Büyük Seimas, Litvanya'nın bağımsız bir devlet olmasına ya da en azından Rus İmparatorluğu'ndan hatırı sayılır bir özerklik kazanma niyetini açıkça ifade etti. 1907'de Kairys, ikinci Duma'ya seçilen 5 Litvan sosyal demokratına konuşma ve mektup yazmada yardımcı oldu. I. Dünya Savaşı'ndan önce Kairys, partisini ve sosyal demokrasiyi tanıtmak için çalıştı.
Savaş sırasında Alman İmparatorluğu işgalinden sonra Kairys, Litvanya için bağımsızlık arayan insanlarla aktif olarak ilgilenmeye başladı. 1917'de Vilnius Konferansı'na katıldı ve burada 20 üyeli Litvanya Konseyi'ne seçildi.
Konsey, 16 Şubat kararını geçersiz kılmak isteyen ve sadece 11 Aralık bildirisine dayanarak bağımsız Litvanya'yı Alman yönetimi ile müzakere etmeye devam etti. 13 Temmuz 1918'de konsey, Hohenzollern hanedanı ile kişisel birliğe katılmamaktan kaçınarak, Litvanya Kralı olarak II. Mindaugas'ı seçti. Kairys bu karara şiddetle karşı çıktı ve konseyden istifa etti. Ancak siyasette aktif kaldı: 1926 darbesinden önce Kurucu Meclis'e ve üç Seima'ya seçildi. Antanas Smetona'nın otoriter rejimi Kairys'i muhalefete soktu.
Sürgünde
[değiştir | kaynağı değiştir]1940 Sovyetlerin Litvanya'yı işgalinden sonra, Litvanya'nın Kurtuluşu Yüksek Komitesi kuruldu ve Kairys başkan oldu. Örgüt farklı siyasi görüşlere sahip insanları birleştirdi. Nisan 1944'te üyelerin çoğu Gestapo tarafından tutuklandı. Kairys ismini Juozas Kaminskas olarak değiştirdi ve İsveç'e kaçmaya çalıştı. 1952'de Amerika Birleşik Devletleri'ne taşınmadan önce Litvanya'nın Kurtuluşu Yüksek Komitesi'nin canlandırıldığı Almanya'da yaşadı. Kairys, diğer sürgünler ve göçmenler arasında demokratik bir sosyalist muhalefet için siyasi destek almaya çalıştı. Hayatının son on yılında, hastalıklarla mücadele etti ve çeşitli siyasi organizasyonlara tam olarak katılamadı. Anılarının iki cildi yayınlandı. 1964 yılında New York'ta öldü. Naaşı Kaunas'taki Petrašiūnai Mezarlığı'nda getirilerek yeniden gömüldü.[4][5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ilgūnas, Gediminas (2002). Steponas Kairys (Litvanca). Vilnius: Vaga. ISBN 5-415-01664-3.
- ^ Kairys, Steponas (1957). Lietuva budo . New York: Amerikos Lietuvių Socialdemokratiu Sąjungos Literatūros Fondas. LCC 58-034452
- ^ Kairys, Steponas (1964). Tau, Lietuva . New York: Amerikos Lietuvių Socialdemokratiu Sąjungos Literatūros Fondas. LCC 65-081919
- ^ Simas Sužiedėlis, ed. (1970-1978). "Steponas Kairys". Ansiklopedi Lituanica . III . Boston, Massachusetts: Juozas Kapočius. sayfa 17–19. LCC 74-114275
- ^ "Steponas Kairys 30 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." (Litvanca). Seimas . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020
