Jonas Basanavičius
Jonas Basanavičius | |
|---|---|
_cropped.jpg) Jonas Basanavičius | |
| Doğum | 23 Kasım 1851 |
| Ölüm | 16 Şubat 1927 |
| Milliyet | Litvan |
| Vatandaşlık | Litvanya |
| Eğitim | Moskova Tıp Akademisi |
| Meslek | Politikacı, doktor, yazar |
| Kurul üyeliği | Litvanya Konseyi |
| İmza | |
 | |
Jonas Basanavičius (d. 23 Kasım 1851 - ö. 16 Şubat 1927), Litvanyalı bağımsızlık aktivisti politikacı, doktor, yazar. Litvanya'nın bağımsızlığı için çok sayıda çalışma yürüttü.[1][2][3] Litvanya Bağımsızlık Yasası imzacıları oturumunun başkanı idi.
Çiftçi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Basanavičius bir rahip olacaktı, bunun yerine Moskova Tıp Akademisi'nde tıp okumayı seçti. 1880-1905 yılları arasında Bulgaristan Prensliği'nde doktor olarak çalıştı. Uzun mesafeye rağmen Litvan kültürel çalışmalarına büyük çaba gösterdi. 1883'te İlk Litvanca gazetesi Aušra'yı kurdu, Litvanya ile ilgili makaleler yazdı, Litvan folklorunun örneklerini (şarkılar, masallar, efsaneler, bilmeceler vb.) toparladı ve yayınladı. Ayrıca yerel Bulgar siyaseti ile ilgilendi. 1905'te Litvanya'ya döndü ve Litvanya kültürel yaşamına katıldı. 1905 Vilnius Büyük Seimas'ın organizasyon komitesinin başkanı oldu. 1907'de Litvanya tarihi, etnografya, dilbilime adanmış olan Litvanya Bilim Derneği'ni kurdu. 1917'de Vilnius Konferansı ile Litvanya Konseyi'ne seçildi. Meclisin 16 Şubat 1918'de Litvanya Bağımsızlık Yasası'nı kabul eden ve Litvanya Bağımsızlık Yasası imzacılarıilk imzalayan oturumun başkanlığını yürüttü. I. Dünya Savaşı sonrasında Vilnius birkaç kez ülke ve rejim değiştirdi, asanavičius kentin müzelerini, kütüphanelerini, arşivlerini korumayı ve Litvanya kültürel meselelerini ömür boyu araştırmaya devam etti. Ekim 1920'de Vilnius Polonya'nın bir parçası oldu ve Litvanyalı faaliyetler sansürlendi ve sınırlandırıldı. Basanavičius'un kentteki varlığını sürdürmesi, Litvanya'nın şiddetle tartışılan Vilnius Bölgesi'ne dair iddialarının bir sembolü oldu. 1927'de öldüğünde, Litvanya hükûmeti beş günlük yas ilan etti.[4][5][6][7][8]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Vilnius'un Eski Şehir bölgesinde, Litvanya Ulusal Filarmoni'nin önündeki Basanavičius heykeli. -
Litvanya Bilim Derneği Komitesi, 1911. -
Jonas Basanavičius'un Litvanya'nın Bağımsızlık Yasası'nı okurkenki halini tasvir eden Litvanya posta pulu, 1938. -
Jonas Basanavičius resimi, Kaunas'daki, Litvanya Tarihi Başkanlık Sarayı'nın başkanlık çalışma odasında asılıdır. -
Jonas Basanavičius'un Vilnius'taki mezarı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Breslavskienė, Laimutė (16 Şubat 2012). "Kuo unikalūs neseniai aptikti J. Basanavičiaus dokumentai?" (Litvanca). Bernardinai.lt. 12 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- ^ Eidintas, Alfonsas; Žalys, Vytautas; Senn, Alfred Erich (1999). Tuskenis, Edvardas (Ed.). Lithuania in European Politics: The Years of the First Republic, 1918–1940 (İngilizce) (Paperback bas.). New York: St. Martin's Press. ISBN 0-312-22458-3.
- ^ Lietuvos žinios (16 Aralık 2013). "Prahoje atidengta atminimo lenta Jonui Basanavičiui" (Litvanca). 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- ^ Senn, Alfred Erich (1980). Jonas Basanavičius, the Patriarch of the Lithuanian National Renaissance. Newtonville, Mass.: Oriental Research Partners. ISBN 0-89250-251-7.
- ^ Šlapelytė-Sirutienė, Gražutė (Mayıs 1977). "Daktaras Jonas Basanavičius Lietuvos sostinėje". Aidai (Litvanca). Cilt 5. ss. 193-198. ISSN 0002-208X. 18 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- ^ Šlekonytė, Jūratė (2010). "Foreword". The Digital Library of Lithuanian Folklore by Jonas Basanavičius. Institute of Lithuanian Literature and Folklore. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- ^ Vasiliauskienė, Rūta (12 Ekim 2011). "Dr. J. Basanavičiaus jubiliejus minimas ir Bulgarijoje" (Litvanca). Santaka, Vilkaviškio krašto laikraštis. 14 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- ^ Imperial Moscow University: 1755-1917: encyclopedic dictionary. Russian political encyclopedia (ROSSPEN). A. Andreev, D. Tsygankov. 2010. ss. 55-56. ISBN 978-5-8243-1429-8.
