Sikulca
| Sikulca | |
|---|---|
| Bölge | Sicilya |
| Etnisite | Sikullar |
| Dönem | MÖ Geç 6. yy-MÖ 4. yy arasında tasdiklenmiştir[1]linglist |
| Dil ailesi | Hint-Avrupa
|
| Yazı sistemi | Yunan alfabesi |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | scx |
| Dilbilimci listesi | scx |
| Glottolog | sicu1234[3] |
 Roma'nın genişlemesi ve İtalya'yı fethinden önceki Demir Çağı İtalyasının etnolinguistik haritası | |
Sikulca, Sikullar tarafından Sicilya'nın merkezinde ve doğusunda konuşulmuş soyu tükenmiş bir Hint-Avrupa dilidir. MÖ 6. yüzyılın sonlarından MÖ 4. yüzyıla tarihlenen otuzdan az yazıtla ve antik dönem yazarlarından yirmi beş kadar açıklama (glos) ile tasdiklenmiştir.[4]
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Antik kaynaklar; Sikulların İtalya Yarımadası'ndan MÖ 13. yy civarında ya da MÖ 11. yy'ın ortasında (veya iki dalga olarak) Sicilya'ya girdiğini ve bölgenin önceki sakinleri Sikanları (Sicani) ve Elimleri (Elymi) adanın batısına sürdüğünü belirtmektedir.[4][5][6]
Baskın gelen modern görüş Sikulcanın bir İtalik dili olduğu şeklinde ancak gerek kaynakların azlığı gerek yazıt ve açıklamaların çevirilerindeki zorluk, kesin bir sonuca ulaşmayı imkansız kılmaktadır.[4][7][8][9]
Tasdikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Yunan alfabesininin yanı sıra Batı Yunan yazısının muhtemelen Eğriboz-Halkidiki versiyonunu temel alan yerel bir alfabeyi de kullandılar. Akademisyen Markus Hartmann'a göre "toplamda otuzdan az sayıdaki yazıttan yalnızca altı tanesi en azından kısmen anlaşılır görünüyor ve Sikulca (yani kesinlikle Yunanca, başka bir İtalik dili veya İtalik öncesi dil değil)."[10]
ΝΕΝΔΑΣ Π̣Υ̣[----]Σ ΤΕΒΕΓ ΠΡΑΑΡΕΙ ΕΝ ΒΟ[.]ΡΕΝΑΙ ϜΙΔΕ ΠΑΓΟΣΤΙΚΕ ΑΙΤΕ[--]ΛΥΒΕ
nendas ˌ puṛẹṇọṣ ˌ tebeg ˌ praarei ˌ en ˌ bo?renai ˌ vide ˌ pagostike ˌ aite?ṇ?ụbe.
tamuraabesakedqoiaves ˌ eurumakes ˌ agepipokedḷutimbe levopomanatesemaidarnakei- buṛeitaṃomịaetiurela
ΙΑΜ ΑΚΑΡΑΜ ΕΠΟΠΑΣ ΚΑΑΓΙΙΕΣ ΓΕΠΕΔ ΤΟΥΤΟ FΕΡΕΓΑΙ ΕΣΗΕΙΚΑΔ[.] ΑΛΑ
iamˌakaramˌe?p??asˌkaag?esˌgẹpẹḍ2te?toˌveregai- es? ˌ eka ˌ doara[ịẹạḍ]
nunus ˌ teṇti ˌ mím ˌ arustainam ˌ íemitom ˌ esti ˌ durom ˌ nanepos ˌ durom ˌ íemitom ˌ esti ˌ velíom ˌ ned ˌ emponitantom ˌ eredes ˌ vịino ˌ brtome
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Hartmann 2017, s. 1854.
- ^ Giacomo Devoto (1951). Gli antichi Italici. second. Floransa: Vallecchi. s. 68.
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Sicula". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ a b c Hartmann 2017, s. 1854
- ^ de Simone 1999, s. 500
- ^ de Simone 2006, s. 690
- ^ Palmer 1988, ss. 43–45
- ^ Agostiniani 1992, s. 538
- ^ Tribulato 2012, s. 167
- ^ Hartmann 2017, s. 1855
- ^ "Inscribed Stele inscribed in the Sikel language". Voci di Pietra. Castello Ursino Civic Museum. 19 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ a b c d Hartmann 2017, s. 1855.
- ^ Tribulato, Olga; Mignosa, Valetina (2021). "Marking identity through graphemes? A new look at the Sikel arrow-shaped alpha". Boyes, Philip J.; Steeleand, Philippa M.; Astoreca, Natalia Elvira (Ed.). The Social and Cultural Contexts of Historic Writing Practices. Oxford, England: Oxbow Books. s. 324. ISBN 978-1-78925-479-2. JSTOR j.ctv2npq9fw.21. OCLC 1243743745. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Agostiniani, Luciano (1992). "Les parlers indigènes de la Sicile prégrecque". Lalies. Cilt 11. ss. 125-157. ISSN 0750-9170.
- de Simone, Carlo (1999). "L'epigrafia sicana e sicula". Annali della Scuola Normale Superiore di Pisa. ss. 499-507. ISSN 0392-095X.
- de Simone, Carlo (2006). "Ancora su Siculo e Sicano". Michelini, Chiara (Ed.). Guerra e pace in Sicilia e nel Mediterraneo antico (VIII−III sec. a.C.). 2. Pisa: Scuola Normale Superiore. ss. 689-692. ISBN 978-8876422102.
- Hartmann, Markus (2017). "Siculian". Klein, Jared; Joseph, Brian; Fritz, Matthias (Ed.). Handbook of Comparative and Historical Indo-European Linguistics. 3. Berlin: Walter de Gruyter. ss. 1854-1857. doi:10.1515/9783110542431-026. ISBN 978-3-11-054243-1.
- Palmer, Leonard Robert (1988). The Latin Language. Norman, Oklahoma: University of Oklahoma Press. ISBN 978-0-8061-2136-9.
- Tribulato, Olga (2012). Language and Linguistic Contact in Ancient Sicily. Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN 978-1-139-85193-0.
Daha fazla okuma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Agostiniani, Luciano (2012). "Alfabetizzazione della Sicilia pregreca". Aristonothos. Rivista di Studi sul Mediterraneo Antico, 4. ss. 139-164. doi:10.6092/2037-4488/1940. ISSN 2385-2895.
- Agostiniani, Luciano; Cordano, Federica (2002). "L'ambiente siculo" [The Sicilian Environment]. Cordano, Federica; Di Salvatore, Massimo (Ed.). Il Guerriero di Castiglione di Ragusa: Greci e Siculi nella Sicilia Sud-orientale: atti del Seminario, Milano, 15 maggio 2000 [The Warrior of Castiglione di Ragusa: Greeks and Sicilians in south-eastern Sicily: proceedings of the Seminary, Milan, 15 May 2000]. Hesperìa (İtalyanca). 16. Rome: L'Erma di Bretschneider. ss. 77-89. ISBN 88-8265-163-0.
- Dell'Oro, Francesca (2017). "Une Nouvelle Attestation du Substrat « sicule » en Sicile ?: Quelques Réflexions à Propos de la Légende Méconnue d'une Monnaie d'Himère" [A New Attestation of the 'Siculian' Substrate in Sicily?: Some Thoughts on the Unrecognized Legend of a Himeran Coin]. Historische Sprachforschung / Historical Linguistics. Cilt 130. ss. 5-16. doi:10.13109/hisp.2017.130.1.5. JSTOR 26532658.
- Martzloff, Vincent (2011). "Variation linguistique et exégèse paléo-italique. L'idiome sicule de Montagna di Marzo" [Linguistic variation and Paleo-Italic exegesis. The Sicilian idiom of Montagna di Marzo]. van Heems, Gilles (Ed.). La variation linguistique dans les langues de l'Italie préromaine: Actes du IVe Séminaire sur les langues de l'Italie préromaine organisé à l'Université Lumière-Lyon 2 et la Maison de l'Orient et de la Méditerranée, 12 mars 2009 [Linguistic variation in the languages of pre-Roman Italy: Proceedings of the 4th Seminar on the languages of pre-Roman Italy organized at the Université Lumière-Lyon 2 and the Maison de l'Orient et de la Méditerranée, March 12, 2009]. Série philologique. 45. Lyon, France: Maison de l'Orient et de la Méditerranée. ss. 93-130. ISBN 978-2-35668-021-1.
- Martzloff, Vincent (2017). "Retour sur l'inscription sicule de Montagna di Marzo" [Return to the Sicilian inscription of Montagna di Marzo]. Ancillotti, Augusto; Calderini, Alberto; Massarelli, Riccardo (Ed.). Forme e strutture della religione nell'Italia mediana antica: III Convegno Internazionale dell'Istituto di Ricerche e Documentazione sugli antichi umbri 21–25 settembre 2011 [Forms and Structures of Religion in Ancient Central Italy: 3rd International Conference of the Institute of Research and Documentation on Ancient Umbrians 21–25 September 2011]. Studia Archaeologica. 215. Rome: L'Erma di Bretschneider. ss. 491-516. ISBN 978-88-913-0488-9. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- Prag, Jonathan (2020). "The Indigenous Languages of Sicily". Palaeohispanica, 20. ss. 531-551. doi:10.36707/palaeohispanica.v0i20.376
. ISSN 1578-5386.
