İçeriğe atla

Separate but equal

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Separate but equal, Amerika Birleşik Devletleri anayasa hukukunda ayrı ama eşit bir hukuki doktrin bulunuyordu; buna göre ırk ayrımcılığı, sözde kanun kapsamında tüm insanlara "eşit koruma" garanti eden Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nın On Dördüncü Değişikliğini ihlal etmiyordu. Doktrine göre, her ırka sağlanan olanaklar eşit olduğu sürece, eyalet ve yerel yönetimler hizmetlerin, tesislerin, kamuya açık konaklama yerlerinin, barınma, tıbbi bakımın, eğitimin, istihdamın ve ulaşımın ırka göre ayrılmasını talep edebilirdi; eski Konfederasyonun eyalet genelindeki durumda zaten böyleydi. Bu ifade 1890 tarihli bir Louisiana yasasından türetilmiştir, ancak yasa aslında "eşit ama ayrı" ifadesini kullanmıştır.[1]

Doktrin, devlet destekli ayrımcılığa izin veren 1896 tarihli Plessy - Ferguson Yüksek Mahkemesi kararında doğrulandı. Her ne kadar bu davadan önce ayrımcılık yasaları mevcut olsa da, karar, 1876'da başlayan Jim Crow döneminde ayrımcılık yapan eyaletleri cesaretlendirdi ve Yeniden Yapılanma döneminde Afrikalı Amerikalıların sivil haklarını ve sivil özgürlüklerini kısıtlayan Kara Kanunların yerini aldı.

Uygulamada, Afrikalı Amerikalılara sağlanan ayrı olanaklar nadiren eşitti; genellikle eşit bile değillerdi ya da hiç mevcut değillerdi.[2] Örneğin 1930 nüfus sayımında Florida nüfusunun %42'si siyahlardan oluşuyordu.[3] Yine de Florida Kamu Eğitim Müfettişinin 1934-1936 raporuna göre eyaletteki "beyaz okul mülklerinin" değeri 70.543.000 dolardı, Afrika kökenli Amerikalı okul mülklerinin değeri ise 4.900.000 dolardı. Rapor şunu söylemekteydi: "Birkaç güney Florida ilçesinde ve kuzey Florida ilçelerinin çoğunda birçok zenci okulu kiliselerde, barakalarda ve pansiyonlarda bulunuyor ve tuvaleti, su kaynağı, masası, karatahtası vb. yok. İlçeler bu okulları okul olarak kullanıyor. Devlet fonlarından yararlanabilir ama yine de bu ilçeler bunlara çok az yatırım yapıyor veya hiç yatırım yapmıyor." O zamanlar Afrikalı Amerikalılar için lise eğitimi Florida'nın 67 ilçesinden yalnızca 28'inde sağlanıyordu[4] 1939-1940'ta Florida'daki beyaz bir öğretmenin ortalama maaşı 1.148 dolardı, oysa siyah bir öğretmenin maaşı 585 dolardı.[5]

Ayrışma döneminde ırkların ayrıldığı ancak eşit olanaklar sağlandığı efsanesi vardı ama kimse inanmadı. Neredeyse istisnasız siyah öğrencilere kalitesiz binalar ve öğretim materyalleri veriliyordu. Siyah eğitimcilere genellikle beyaz meslektaşlarından daha az maaş veriliyordu ve sınıflarında daha fazla öğrenci vardı. 1938'de Pompano beyaz okullarında toplu olarak her 25 öğrenciye bir öğretmen düşerken, Pompano Renkli Okulunda her 54 öğrenciye bir öğretmen düşüyordu. Hammondville Okulu'nda çalışan tek öğretmenin 67 öğrencisi vardı.[6]

Yeni araştırmalar, öğrencileri ırkına göre ayırmanın onlara zarar verdiğini gösterdiğinden, tesisler eşit olsa bile, Baş Yargıç Earl Warren yönetimindeki bir dizi Yüksek Mahkeme kararında, 1954'teki Brown v. Board of Education'dan başlayarak "ayrı ama eşit" tesislerin anayasaya aykırı olduğu tespit edildi.[7][8][9] Bununla birlikte, ayrımcılık yasalarının ve uygulamalarının daha sonra devrilmesi, 1950'lerin, 1960'ların ve 1970'lerin büyük bölümünde süren, federal mevzuatı (özellikle 1964 Sivil Haklar Yasası ) ve birçok davayı içeren uzun bir süreçti.

.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Separate but Equal – Separate Is Not Equal". americanhistory.si.edu. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  2. ^ Flood, Alison (17 Kasım 2017). "Rep John Lewis tells National Book awards how he was refused entry to library because he was black". Washington Post. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  3. ^ "Statistical abstract of the United States" (PDF). Bureau of the Census, United States Department of Commerce. 1931. s. 13. 24 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  4. ^ Federal Writers Project (1939), Florida. A Guide to the Southernmost State, New York: Oxford University Press, s. 130 
  5. ^ Florida Education Association (9 Nisan 1941), Report on the Educational Opportunities for Negroes in Florida, 1941, State Archives of Florida: Collection M86-11, Box 04, Folder 5, s. 3, 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 10 Haziran 2024 
  6. ^ Hobby, Daniel T. (2012). "Schools of Pompano". Broward Legacy. ss. 21-25. 2 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2019. 
  7. ^ "The Court's Decision – Separate Is Not Equal". americanhistory.si.edu. 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2019. 
  8. ^ "Documents Related to Brown v. Board of Education". National Archives (İngilizce). 15 Ağustos 2016. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2019. 
  9. ^ "Earl Warren". Oyez (İngilizce). 5 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2019. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Racial segregation in the United States ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur