İçeriğe atla

Sarıg-Sep (sum)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sarıg-Sep beldesi
Сарыг-Сеп сумузу (Tıva Türkçesi)
Сарыг-Сепский сумон (Rusça)
Üst idare Kaa Hem kojuunu
Üst idare Kaa Hem kojuunu
Ülke Tuva
KojuunKaa-Hem kojuunu
sumSarıg-Sep sumu
Yüzölçümü
 • Toplam144,62 km²
Nüfus
 • Toplam4.021
Zaman dilimiUTC+07.00 (DAZD)

Sarıg-Sep sumu (Tuva Türkçesi:Сарыг-Сеп сумузу) — Tuva Cumhuriyeti'nde Kaa-Hem kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.[1][2][3]

Beldenin yönetim merkezi — Sarıg-Sep köyü.

Beldeye bağlı diğer yerleşim yeri de Mergen köyüdür.

Sözkökü ve Söz tanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır. Tıva'da köy ve kasaba türü yerleşimler için ködee suur denilmektedir. İlçe, belediye, belde türüne karşılık olarak ise sum, rayon adlandırmaları kullanılır. Tıva'da eski dönemlerden kalma idari birim adları halen kullanılmaktadır. Eskiden bu adlandırmalar şöyle idi.

  • 10 ailelik yer — arban,
  • 150 kişi üzeri — sumon(sum,sumu),
  • 2 ve daha fazla sum — hoşun (kojuun).

Şimdi Tıva Cumhuriyeti'nde idari bölge birimleri ve belediyeleri (kırsal yerleşim statüsünde) sumu, sumon olarak adlandırılıyor.

Tarih

[değiştir | kaynağı değiştir]

1904 yılında kurulmuştur. Mergen akarsuyu vadisinde, Kaa-Hem Kanalı ile birleştiği noktada yer almaktadır. Daha sonra 2 km yukarı hareket ettirildi. Şimdi burada bir çiftlik (Pirogov adında) var.

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sarıg-Sep merkezden görünüm, 2010
Doğudan Mergen köyüne giriş
II.Dünya Savaşı anıtı
Sarıg-Sep pazar merkezi
Sarıg-Sep Okul № 1

Sarıg-Sep, Kaa-Hem (Küçük Yenisey) vadisinde, Mergen ve Derzig adlı iki dağ nehrinin ağızları arasında sağ kıyısı boyunca 5 km boyunca uzanan bir konumda yer almaktadır - Kızıl cumhuriyetinin başkenti Kızıl'a 90 kilometre uzaklıktadır.

iklim

İklim keskin bir kontinental ile karakterizedir. Aylık ortalama sıcaklıklar başkent Kızıl şehrinin ısısına yakındır. Sarıg-Sep'te, Tıva Cumhuriyeti'nin mutlak maksimumları ve minimumları kaydedilmiştir: toprak yüzeyinde kış ve yaz aylarında −61 °C ve +60 °C.. Yıllık yağış 400–600 mm'ye ulaşır. Kış karlı, rüzgarsız ve soğuktur. Yazlar sıcaktır. Kar örtüsü Mart sonunda 2-3 hafta boyunca kaybolur, ancak 12-13 Haziran'a kadar don olayı olabilir. Sonbahar tez gelir. İlk donlar 27 Ağustos - 4 Eylül'de görülür. Eylül 2019'un ilk yarısı geçiş mevsimidir. Sıcak ve kurudur. Sonra hızlı yaprak döken düşüş gelir. Kar örtüsü Ekim sonu - Kasım başında başlar. Karsız güneşli havada karakteristik soğuk (-10 °C −15 °C)dir.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

Toplam Nüfusu 2002[4] yılında 4733 iken 2020 yılı — 4021 kişi[5]. Nüfus pek değişkenlik göstermemiştir.

Yıllara göre kişi sayısı:

2002 2012 2014 2018 2020
4733 4450 4423 4139 4021

Ulaşım

[değiştir | kaynağı değiştir]

Otoyol vardır.

Tanınmış kişiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ ""Tuva Cumhuriyeti'nin idari-toprak yapısı hakkında" kanun". 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "OKATO ( общероссийский классификатор административно-территориальных образований)-Rusya'da idari bölümler". 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "24 Aralık 2010 268 sayılı Tuva Cumhuriyeti Kanunu - "Tuva Cumhuriyeti belediyelerinin statüsü hakkında"". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Nüfus verileri". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "2020 yılı Nüfus sayımı". 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sarıg-Sep_(sum)&oldid=34516157" sayfasından alınmıştır