Sahelanthropus tchadensis
| Sahelanthropus tchadensis | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Sahelanthropus tchadensis kafatası (Toumaï) | |||||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||||||
| †Sahelanthropus tchadensis Brunet vd., 2002 | |||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||
| Örneğin bulunduğu bölge, Çad | |||||||||||||||||||||||
Sahelanthropus tchadensis ("Sahel insanı"), yaklaşık 7 milyon yıl önce, Çad'da yaşamış bir temel hominin türüdür. Sahelanthropus'un şempanzeninkinden ayrılmış insan soy ağacının en eski temsilcisi olduğu düşünülmektedir. Dik yürümek, bu türün ormanlar ve otlaklar da dahil olmak üzere çeşitli habitatlarda hayatta kalmasına yardımcı olmuş olabilir.[1]
Keşif ve adlandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Paleoantropologlarca 2001'de Çad'ın kuzeyindeki Djurab (Curab) Çölü'ndeki zorlu çalışmalar sonrasında bulunan fosile yerel dilde kurak mevsimde doğan çocuklara takılan Toumai adı verilirken bilimsel ad olarak Sahelanthropus tchadensis ismi verilmiştir.[1]
Morfoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]
Tip örneğinin kafatası neredeyse tamamen düzleştirildi, bu nedenle orijinal hacmi ve sayısız kemik parçasının tam düzeni, Université de Poitiers'den Michel Brunet ve Patrick Vignaud'un etrafındaki grup tarafından yeniden inşa edilmek zorunda kaldı. İlk tanımlandığında, yaklaşık olarak bugün yaşayan bir şempanzeninkine karşılık gelen 320 ila 380 santimetreküplük varsayılan bir iç hacim gösterildi. George Washington Üniversitesi'nden paleoantropolog Bernard Wood, ilk tanımla ilgili bir yorumda, tip örneğini "dikkate değer bir mozaik şekli" olarak tanımladı: "Arkadan bakıldığında bir şempanzeye benziyor, önden bakıldığında ise 1,75 milyon yaşında bir Australopithecus gibi görünebilir."[4] 2005'teki bir analizde de kafatası hacmi 360–370 cm³ olarak hesaplandı.[5]
Yürüme
[değiştir | kaynağı değiştir]İnsan benzeri bir türün dik bir pozisyonda hareket ettiğinin en eski kanıtlarından bazıları Sahelanthropus'tan gelir. Foramen magnum (omuriliğin beyinden kafatasından çıktığı büyük açıklık) insansı maymunlara veya insanlar dışındaki diğer primatlara göre daha ileride (kafatasının alt tarafında) bulunur. Bu özellik, Sahelanthropus'un başının muhtemelen iki ayak üzerinde yürümekle ilişkili olarak dik bir vücut üzerinde tutulduğunu gösterir.[1]
Bununla birlikte, 2020'de örneğin femuru analiz edildi ve Sahelanthropus'un iki ayaklı olmadığı bulundu.[6]
Sistematik
[değiştir | kaynağı değiştir]
Sahelanthropus tchadensis, muhtemelen kendisinden yaklaşık bir milyon yıl sonra yaşamış olan bir hominin türü olan Orrorin ile ilişkili olan şempanze-insan ayrışması zamanına yakın yaşadı. Eskiden yaşamış ilk iki ayaklı avustralopitesin olduğu düşünülüyordu. Bir başka olasılık da, Toumaï'nin ne insanların ne de şempanzelerin atası olmadığı, daha çok Gorillini (goriller ve Chororapithecus) soyunun erken bir temsilcisi olduğudur. Orrorin tugenensis'in kaşifleri Brigitte Senut ve Martin Pickford, S. tchadensis'in özelliklerinin bir dişi ön-goril ile tutarlı olduğunu öne sürdüler. Bu iddia desteklense bile bulgu önemini kaybetmeyecektir, çünkü şu anda Afrika'nın herhangi bir yerinde çok az şempanze, insan veya gorilin atası olabilecek fosil bulunmuştur. Dolayısıyla S. tchadensis, şempanzelerin ve insanların veya sadece şempanzelerin ya da gorillerin bir atası/akrabasıysa, onların soyunun bilinen en eski üyesini temsil eder.[5][7]
Filogeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Guy ve meslektaşları tarafından yapılan analize göre oluşturulmuş kladogram:[5]
| Homininae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "Sahelanthropus tchadensis | The Smithsonian Institution's Human Origins Program". humanorigins.si.edu. 29 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021.
- ^ Dede, Dilan (8 Aralık 2020). "Sahelanthropus Tchadensis'in Hominin Olmadığı Anlaşıldı". Arkeofili. 8 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021.
- ^ "Sahelanthropus". paleobiodb.org.
- ^ Wood, Bernard (Temmuz 2002). "Hominid revelations from Chad". Nature (İngilizce). 418 (6894): 133-135. doi:10.1038/418133a. ISSN 1476-4687. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
- ^ a b c Guy, Franck; Lieberman, Daniel E.; Pilbeam, David; de León, Marcia Ponce; Likius, Andossa; Mackaye, Hassane T.; Vignaud, Patrick; Zollikofer, Christoph; Brunet, Michel (27 Aralık 2005). "Morphological affinities of the Sahelanthropus tchadensis (Late Miocene hominid from Chad) cranium". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 102 (52): 18836-18841. doi:10.1073/pnas.0509564102. ISSN 0027-8424. PMC 1323204 $2. PMID 16380424.
- ^ Macchiarelli, Roberto; Bergeret-Medina, Aude; Marchi, Damiano; Wood, Bernard (1 Aralık 2020). "Nature and relationships of Sahelanthropus tchadensis". Journal of Human Evolution (İngilizce). 149: 102898. doi:10.1016/j.jhevol.2020.102898. ISSN 0047-2484. 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2022.
- ^ Wolpoff, M. H.; Hawks, J.; Senut, B.; et al. (2006). "An Ape or the Ape : Is the Toumaï Cranium TM 266 a Hominid?". PaleoAnthropology. 2006: 36–50.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Sahelanthropus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur- Bradshaw Foundation.com'da Sahelanthropus tchadensis 17 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İnsanın evriminin zaman çizelgesi 30 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 | Antropoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |