İçeriğe atla

Muhammed Hasan Ahund

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Molla
Muhammed Hasan Ahund
محمد حسن اخوند
Ahund, 2022
Afganistan Başbakan Vekili
Görevde
Makama geliş
7 Eylül 2021[a]
Yardımcı Abdulgani Birader (vekaleten)
Abdüsselam Hanefi (vekaleten)
Abdul Kabir (vekaleten)
Lider Hibetullah Ahundzade
Yerine geldiği Abdul Kabir (vekaleten, 2001)
Afganistan Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
27 Eylül 1996 - 13 Kasım 2001
Başbakan Muhammed Rabbani
Abdül Kebir (vekaleten)
Lider Muhammed Ömer
Yerine geldiği Ofis kuruldu
Yerine gelen Abdulgani Birader (vekaleten, 2021)
Abdüsselam Hanefi (vekaleten, 2021)
Abdul Kabir (vekaleten, 2021)
Dışişleri Bakanı
Görev süresi
1998 - 27 Ekim 1999
Başbakan Muhammed Rabbani
Lider Muhammed Ömer
Yerine geldiği Molla Abdül Celil
Yerine gelen Vekil Ahmed Muttavekil
Kişisel bilgiler
Doğum y. 1955 – y. 1958
Peşmul, Pençvaiye ilçesi (günümüzde Zeri ilçesi), Kandehar vilayeti, Afganistan Krallığı
Partisi Taliban

Muhammed Hasan Ahund (Peştucaملا محمد حسن اخوند) (d. y. 1945 – y. 1950 veya y. 1955 – y. 1958), Afgan molla ve politikacı. 7 Eylül 2021'den bu yana Afganistan başbakan vekili olarak görev yapan Taliban lideridir.[3]

Ahund, Taliban'ın dört kurucu üyesinden biri ve hareketin kıdemli lider üyelerinden biridir. İlk Taliban hükümetinde (1996-2001) Ahund, Afganistan dışişleri bakanı ve başbakan yardımcısı olarak görev yaptı.

İlk yılları ve eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ahund, Güney Afganistanlıdır.[4] BM Güvenlik Konseyi verilerine göre Hasan Ahund, o zamanlar Afganistan Krallığı'nın Pençvaiye ilçesinde olan ve şimdi Kandehar ili, Zeri ilçesinde bulunan Peşmul'da doğdu. BM'nin doğum yılı için yaklaşık 1945-1950 ve yaklaşık 1955-1958 olmak üzere iki tahmini vardır.[5][6]

Ahund, Afganistan'daki çeşitli medreselerde eğitim gördü.[7] Birçok Taliban liderinin aksine Ahund, Sovyet-Afgan Savaşı'na katılmadı.[8]

Siyasi kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hasan Ahund, Taliban'ın en eski üyelerinden biri olarak kabul ediliyor ve hareketin ilk lideri Muhammed Ömer'in yakın arkadaşıydı.[7] Taliban yönetimi sırasında (1996-2001), 1996'dan 2001'e kadar Afganistan dışişleri bakan yardımcısı olarak görev yaptı.[9] Aynı zamanda o dönemde başbakan yardımcısıydı. Diğer üst düzey Taliban üyeleri gibi, terörist grupların barınmasıyla ilgili Birleşmiş Milletler yaptırımlarına tabidir.[6]

Ayaklanma döneminde (2001-2021), Hasan Ahund aralıklı olarak Ketta Şurası'nın bir üyesiydi.[10] 2013 yılında Taliban komisyonlarının başkanı ve üye alım komisyonunun başkanıydı.[11]

Taliban'ın 2021'de iktidara dönmesinin ardından, Ahund geçici başbakan olarak atandı.[12][13] Onun atanması, Taliban'ın ılımlı ve sert figürleri arasında bir uzlaşma olarak görülüyordu.[14] 7 Eylül 2021'de görevine başladı.[15][16]

İslam üzerine birçok eserin yazarıdır.[6] BBC News'e göre Hasan Ahund, Taliban'ın askeri tarafının aksine dini tarafında daha etkilidir.[14] Birleşik Devletler Barış Enstitüsünden bir analist, Ahund'un daha çok politik bir insan olduğunu savundu.[17]

  1. ^ Başbakan Yardımcısı Abdul Kabir, 17 Mayıs 2023'ten 17 Temmuz 2023'e kadar Hasan Ahund'un hastalığı nedeniyle iyileşme sürecinde geçici başbakan vekili olarak görev yaptı.[1][2]
  1. ^ Mohammad Farshad Daryosh (17 Mayıs 2023). "Mawlawi Kabir Appointed Acting PM As Mullah Hassan Akhund is Ill: Mujahid". TOLOnews. 24 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023. 
  2. ^ Adeeb, Fatema (9 Eylül 2023). "Prime Minister's Absence From Meetings Raises Questions". TOLOnews. 10 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023. 
  3. ^ "Who is Mohammad Hasan Akhund, the head of new Taliban gov't?". Al Jazeera (İngilizce). 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023. 
  4. ^ "Hibatullah Akhundzada to Lead Taliban Govt". TOLOnews. 9 Eylül 2021. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. Mullah Hassan Akhundzada, 65, who is the Prime Minister (head of state) is originally from Shah Walikot district of Kandahar province. 
  5. ^ "Security Council 1988 Committee Amends 105 Entries on Its Sanctions List | Meetings Coverage and Press Releases". www.un.org. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  6. ^ a b c "Profile: Mohammad Hasan Akhund, the head of Taliban government". Al-Jazeera. 7 Eylül 2021. 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. 
  7. ^ a b "Profile: Who is Afghanistan's new caretaker prime minister?". The Express Tribune. 8 Eylül 2021. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. 
  8. ^ "Explained: Who is Mullah Hasan Akhund? What does the Taliban's choice of interim prime minister mean for Afghanistan?". The Hindu. 8 Eylül 2021. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. 
  9. ^ Adamec, Ludwig W. Historical Dictionary of Afghanistan (4.4yıl=2012 bas.). Scarecrow Press. s. 69. ISBN 9780810879577. [1999] 27 October: Mulla Mutawakil is named minister of foreign affairs, replacing Mulla Hasan Akhund. 
  10. ^ Talibanistan. Oxford University Press. 2013. s. 9. 
  11. ^ Waging Insurgent Warfare: Lessons from the Vietcong to the Islamic State. Oxford University Press. 2017. s. 99. 
  12. ^ "Afghanistan: Who's who in the Taliban leadership". BBC News (İngilizce). 7 Eylül 2021. 17 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2021. 
  13. ^ Whiteside, Philip (7 Eylül 2021). "Afghanistan: Who's who in the new Taliban government". Sky News. Sky UK. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 
  14. ^ a b "Hardliners get key posts in new Taliban government". BBC News. 7 Eylül 2021. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. 
  15. ^ "گروه طالبان حکومت جدید خود را با رهبری ملا حسن اخوند اعلام کرد". BBC News فارسی. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. 
  16. ^ "Taliban announce new government for Afghanistan". BBC News. 7 Eylül 2021. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. 
  17. ^ Alasdair Pal. "Factbox: Mohammad Hasan Akhund: Veteran Taliban leader becomes acting Afghan PM". Reuters. 17 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.