Link 16
Link 16, NATO ve MIDS Uluslararası Program Ofisi (IPO) tarafından izin verilen ülkeler tarafından kullanılan bir askeri taktik veri bağlantı ağıdır. Teknik standardı, Taktik Veri Bağlantıları ailesinin bir parçasıdır.
Link 16 ile askeri uçakların yanı sıra gemiler ve kara kuvvetleri taktiksel durumlarını neredeyse gerçek zamanlı olarak değiş tokuş edebilir. Link 16 ayrıca metin mesajları ve görüntü verileri alışverişini destekler ve iki kanallı dijital ses sağlar (2.4 kbit/sn veya herhangi bir kombinasyonda 16 kbit/sn). Link 16, NATO'nun Standardizasyon Anlaşması STANAG 5516'da JTIDS/MIDS'in dijital hizmetlerinden biri olarak tanımlanmaktadır. MIL-STD-6016, ilgili Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı Bağlantısı 16 MIL-STD'dir.
Teknik özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Link 16, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) radyo yönetmeliklerine uygun olarak havacılık radyonavigasyon hizmetine ve radyonavigasyon uydu servisine tahsis edilmiş, 960–1.215 MHz radyo frekansı bandında çalışan, TDMA tabanlı güvenli, sıkışmaya dayanıklı, yüksek hızlı bir dijital veri bağlantısıdır. Bu frekans aralığı, birbirlerinin görüş alanı içindeki kullanıcılarla bilgi alışverişini sınırlar, ancak uydu yetenekleri ve adhoc protokolleri ile günümüzde MIL-STD 3011 (JREAP) veya STANAG 5602 (SIMPLE) kullanarak TCP/IP gibi uzun mesafeli protokoller üzerinden Link 16 verilerini iletmek mümkündür. MIL-STD 6016 ve STANAG 5516 (eski adıyla JTIDS teknik arayüz tasarım planı) tarafından tanımlanan iletim özelliklerini ve protokollerini, sabit uzunlukta veya değişken uzunlukta mesaj formatlarını kullanır. Bilgi tipik olarak üç veri hızından birinde iletilir: saniyede 31,6, 57,6 veya 115,2 kilobit (kbit/s), ancak radyolar ve frekans atlamalı geniş spektrum (FHSS) dalga formunun kendisi 1 Mbit/s'nin çok üzerinde verim değerlerini destekleyebilir.[1]
Link 16 bilgisi, birincil olarak, iyi tanımlanmış anlamlara sahip ikili veri sözcükleri olan J-serisi mesajlarda kodlanır. Bu veri sözcükleri işlevsel alanlarda gruplandırılır ve ağ katılım gruplarına (NPG) (sanal ağlar) tahsis edilir, en önemlileri şunlardır:
- PPLI veya Kesin Katılımcı Konumu ve Kimliği (ağ katılım grupları 5 ve 6),
- Gözetim (ağ katılım grubu 7),
- Komuta (Görev Yönetimi/Silah Koordinasyonu) (ağ katılım grubu 8),
- (Uçak) Kontrol (ağ katılım grubu 9),
- Elektronik Harp ve Koordinasyon (ağ katılım grubu 10).
Gelişim
[değiştir | kaynağı değiştir]Link 16, taktik veri bağlarını (TDL'ler) veri bağlantısı bilgi alışverişi için NATO standardı olarak ilerletmeyi amaçlamaktadır. Link 16 ekipmanı, karada, havada ve denizde bulunan hava savunma platformlarında ve seçilmiş savaş uçaklarında bulunur. ABD endüstrisi şu anda Link 16 da dahil olmak üzere dokuz farklı taktik dalga formunu uygulaması öngörülen yeni bir Link 16 SCA uyumlu radyo MIDS-JTRS geliştiriyor.[kaynak belirtilmeli]
Link 16 için iletişim bileşeninin gelişimini yöneten MIDS programı, San Diego, Kaliforniya'da bulunan Uluslararası Program Ofisi tarafından yönetilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri'nde MIL-STD-6016 standardı, planları ve gereksinimleri için önde gelen Hava Kuvvetleri komutanlığı, JTIDS programının yürütülmesi Hanscom Hava Kuvvetleri Üssü'ndeki 653d Elektronik Sistemler Kanadı tarafından yönetilmek üzere Langley Hava Kuuvetler Üssü'ndeki Hava Kuvvetleri Küresel Siber Uzay Entegrasyon Merkezi'dir. MIL-STD-6016 Standardı konfigürasyon yönetimi sorumlusu, Savunma Bilgi Sistemleri Ajansı'dır.
Platformlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Halihazırda Link 16 özelliğini kullanan bazı platform örnekleri şunlardır:
Hava araçları
[değiştir | kaynağı değiştir]- AH-64E Apache
- ATR 72MP
- B-1B Lancer
- B-2 Spirit
- C-130J
- E-2C Hawkeye
- E-3 Sentry
- E-7A Wedgetail
- E-8 Joint STARS
- EA-6B Prowler
- EA-18G Growler
- EP-3E
- Embraer C-390 Millennium
- F-15 Eagle
- F-16 Fighting Falcon
- F/A-18 Hornet
- F/A-18 Super Hornet
- F-22 Raptor
- F-35 Lightning II
- JAS 39 Gripen
- KC30A-MRTT
- KC-46
- MH-60S/R Seahawk
- HH-60W
- Mirage 2000D
- Mirage 2000
- P-3C Orion
- P-8A Poseidon
- Rafale
- R-99
- RC-135 Rivet Joint
- S 100B Argus
- Sea King Mk 7 ASaC
- Tornado
- Typhoon
Gemiler
[değiştir | kaynağı değiştir]- ABD taşıyıcı savaş grupları
- Fransız uçak gemisi Charles de Gaulle (R91)
- İtalyan uçak gemisi Cavour (550) ve Giuseppe Garibaldi (551)
- Britanya Kraliyet Donanması gemileri, Kanada, Avustralya, Fransız, İtalyan, İspanyol, Danimarka, Norveç, Hollanda, Yeni Zelanda ve Alman fırkateynleri
- Alman K130 Braunschweig sınıfı korvet
- İsveçli Visby sınıfı korvet
- Fin Hämeenmaa sınıfı mayın gemisi
- Japonya Deniz Öz Savunma Kuvvetleri Akizuki sınıfı destroyer ve Kongō sınıfı refakat gemisi
- Kore Cumhuriyeti Donanması Sejong Daewang sınıfı muhrip
- Tayvanlı Kee Lung sınıfı muhripler
- MİLGEM[2]
Kara araçları
[değiştir | kaynağı değiştir]- VESTA (Verifiëren, Evalueren, Simuleren, Trainen en Analyseren); eğitim amaçlı kullanılan radyo kulesi olan bir minivan[3]
Füze savunma sistemleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ağa bağlı silahlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Komuta ve kontrol
[değiştir | kaynağı değiştir]ABD Ordusu, Link 16'yı UH-60 Black Hawk filosunun seçkin komuta ve kontrol unsurlarına entegre ediyor[kaynak belirtilmeli] ve AH-64 Apache ve diğer havacılık varlıklarına da eklemeyi yapmayı planlıyor.
ABD Hava Kuvvetleri, Ortak Bağlantı Entegrasyon İşleme sistemi ile Rockwell B-1 Lancer ve Boeing B-52 Stratofortress bombardıman uçaklarına Link 16 ekleyecek.[4] Önemli bir istisna, yalnızca Link 16 verilerini alabilen ancak iletemeyen Lockheed Martin F-22 Raptor'dur.[5] Hava Kuvvetleri'ne göre, veri iletmek yerini ortaya çıkarırdı.[6] O zamandan beri F-22'ye yapılan yükseltmeler, ona Link 16'yı da iletme yeteneği verdi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Askeri telsizlerin ve taktik veri bağlantılarının simülasyonu için ağ simülatörü
- Hava Kuvvetleri Komuta ve Kontrol Entegrasyon Merkezi, MIL-STD-6016 standardı ve planları/programları için Hava Kuvvetleri komutanlığına liderlik ediyor
- 653d Elektronik Sistemler Kanadı JTIDS program yürütülmesi
- JREAP, Ortak Menzil Uzatma Uygulamaları Protokolü
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "MIDS-LVT Link 16 Tactical Airborne Terminal". viasat.com. 17 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "MilSOFT - Products/Projects - Data Links and Messaging Systems". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
- ^ "Vesta", Link 16 testwagen scheelt vlieguren en vaardagen (Felemenkçe), Netherlands: Defensie, 13 Mayıs 2011
- ^ Northrop Grumman Awarded Air Force Contract to Integrate CLIP on B-1B and B-52 Aircraft 8 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Northrop Grumman press release, 21 October 2010
- ^ "Inside The Cockpit: Flying The F-22 Against Islamic State In Syria". Aviation Week. 23 Mayıs 2017. 1 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2017.
At the same time, the company is working on enabling the Raptor to transmit Link 16 signals—currently the aircraft can only receive Link 16 — and fielding Increment 3.2B, a new software load that will allow the F-22 to take full advantage of the AIM-9X and AIM-120D Amraam missiles.
Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar|ad1=
eksik|soyadı1=
(yardım) - ^ "F22 Raptor absent from Libya ops", Air force times, March 2011, 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Ocak 2023
Genel kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- TADIL J kılavuzu 31 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- USAF GCIC ana sayfası
- 653d Elektronik Sistemler Kanadı ana sayfası