İçeriğe atla

Kuzey Ordusu (Bernadotte)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kuzey Ordusu
Veliaht Prens Bernadotte 1813'te ordusunun başında
Etkin12 Temmuz 1813-Mayıs 1814
Ülkeİsveç İsveç
Rusya
Prusya
Birleşik Krallık Birleşik Krallık
Hollanda Hollanda
Saksonya Saksonya
BağlılıkAltıncı Koalisyon
TipiOrdu
Büyüklük112.500 (Ekim 1813)
SavaşlarıAltıncı Koalisyon Savaşı
Komutanlar
KomutanBernadotte
Tören ŞefiFriedrich Wilhelm Freiherr von Bülow
Alay AlbayıLudwig von Wallmoden
Kıdemli BaşçavuşThomas Graham

Kuzey Ordusu, Napolyon'un Fransız İmparatorluğu'na karşı savaşmak için Altıncı Koalisyon tarafından oluşturulan ortak ordulardan biridir. Ağustos 1813'teki Trachenberg konferansında oluşturulan planda Müttefikler, Birleşik Krallık tarafından finanse edilen Rus, Prusya ve İsveç ordularından birliklerle ortak bir güç oluşturmaya karar verdiler. Kuzey Ordusu, İsveç veliahtı ve eski Fransız Mareşal Bernadotte tarafından yönetilecekti. Großbeeren ve Dennewitz savaşlarında Berlin'i savunduğu ve Leipzig'in zaferine katkıda bulunduğu 1813 Alman Harekatındna yer aldı. 1814 seferi sırasında Danimarka'ya karşı yerel bir savaşla aynı zamanda Hollanda, Belçika ve kuzey Fransa'da operasyonlar gerçekleştirdi. Napolyon'un tahttan çekilmesinden sonra ordu lağvedildi.[1]

İttifakları Değiştirmek

[değiştir | kaynağı değiştir]

Napolyon'un Mareşali ve evlilik yoluyla akrabası olan Bernadotte (Joseph Bonaparte'ın kayınbiraderiydi), yaşlı ve çocuksuz Kral XIII. Charles'ın önerisi üzerine Eylül 1810'da İsveç Veliaht Prensi seçildi. Yeni ülkesinde hızla popüler oldu ve Charles Jean adı altında etkili bir hükûmet sağladı, ancak Fransa ile ilişkileri, Ocak 1812'de Napolyon'nun İsveç Pomeranya'sını işgal etmesiyle kötüleşti. İsveç, Napolyon'un Rusya seferi sırasında Napolyon'u desteklemekten vazgeçti ve tam tersine, kendisine Norveç'i verme sözü veren düşmanı Rusya İmparatoru I. Aleksandr'a yaklaştı. 30 Ağustos 1812'de Bernadotte ve İmparator I. Aleksandr, Finlandiya'daki Turku'da İngiltere Büyükelçisi William Cathcart'ın huzurunda bir araya geldiler ve Napolyon'a karşı gizli bir anlaşma üzerinde anlaştılar.[2]

3 Mart 1813'te Örebro Antlaşması ile Bernadotte Birleşik Krallık ile ittifak kurdu ve "ortak düşmanlara karşı" 30.000 kişilik bir ordu kurma sözü verdi: İngilizler İsveç'e Guadeloupe adasının yanı sıra bir milyon sterlinlik bir sübvansiyon teklif etti. 17 Mart'ta Fransa'ya savaş ilan eden Prusya, 22 Nisan 1813'te İsveç ile de ittifak yaptı.

Mart 1813'ün sonunda İsveç ordusu, İsveç Pomeranya'sının mülkiyetini savaşmadan geri aldı. 17 Mayıs'ta Bernadotte, birliklerine liderlik etmek için Stralsund'a çıktı; ancak henüz Fransa'ya savaş ilan etmeye hazır değildi ve 20 Mayıs'ta Hamburg'u kısa bir süre işgal etmiş olan İsveçli general Georg Carl von Döbeln'in geri çekilmesini emretti. Almanya'daki savaş, taraflar için yorucu olduğunu kanıtladı ve 4 Haziran'da Napolyon müttefiklerle Pläswitz Ateşkesini imzaladı. İki kamp güçlerini yeniden toplarken, görüşmeler iyi gidiyordu: Temmuz ayında Bernadotte, Silezya'da Çar I. Aleksandr ile Prusya Kralı III. Friedrich Wilhelm tarafından Trachenberg konferansına davet edildi. Napolyon'un eski mareşali Bernadotte, Fransız stratejisinde en iyi uzman olarak kabul ediliyor ve "Trachenberg Planı" büyük ölçüde onun tavsiyesi üzerine hazırlandı.[3] Resmi olarak tarafsız olan Avusturya İmparatorluğu, koalisyona katılmaya hazır olduğunun bilinmesine izin verdi: Baltık Denizi ile Saksonya arasında 500.000 kişilik ordu hazırlamak artık mümkündü. Avusturya genelkurmay başkanı Josef Wenzel Radetzky von Radetz'nin önerdiği planla birleştirilen bu plan, hala çok güçlü olduğu düşünülen Napolyon'a karşı genel bir savaştan kaçınmayı, ancak mareşallerine karşı kısmi zaferler aramayı amaçlıyor. General Michael Andreas Barclay de Tolly, Wittgenstein, Gebhard Leberecht von Blücher, Friedrich Wilhelm Freiherr von Bülow, Wintzingerode ve Pozzo di Borgo'nun huzurunda tartışılan Trachenberg Planı aşağıdaki hükümleri içeriyordu:

İsveç Kraliyet Prensi'nin ordusu, 15.000 ila 20.000 kişilik bir ordu bırakarak, Danimarkalılara ve Fransızlara karşı Elbe'ye doğru düşmanı takip edecek, Lübeck ve Hamburg baskılamak için yaklaşık 70.000 kişilik bir kuvvet toplayacak. ateşkesin sona erdiği anda Elbe'ye doğru ilerleyip Torgau ile Magdeburg arasından geçerek hemen Leipzig'e doğru yola çıkacak.[4]

Bernadotte komutasındaki Kuzey Ordusunun, Prusya komutasındaki Silezya Ordusunun ve Avusturya komutasındaki Bohemya Ordusunun üç ordusu birbirini desteklemeli, her bir ordu Napolyon'un olası bir saldırısında diğer orduyu desteklemek için Fransız ordusunu arkadan kuşatmaya hazır olmalıdır. Kuzey Ordusu personeline üç diplomatik komisyon üyesi eşlik edecekti. Bunlar; Rusya için Pozzo di Borgo, Birleşik Krallık için Charles Vane-Stewart ve Avusturya için Nicolas-Charles de Vincent'ti.[5]

Komutanlığını 16 Ağustos'ta Potsdam'a taşımadan önce Stralsund'da kuran Bernadotte, talimatlarını kolordu komutanlarına gönderdi: İsveç ordusunun genelkurmay başkanı Curt von Stedingk, Rus komutan Vorontsov ve Wallmoden, Prusya generalleri Tauentzien ve Bülow. Bernadotte'ün eski bir silah arkadaşı Stralsund'da ziyaret etti: Napolyon rakibi olan Cumhuriyet generali Jean Victor Marie Moreau'yu sürgüne göndermiş ve Moreau sonunda Çar I. Aleksandr'ın danışmanı oldu. Bernadotte, siyasi hesaplarla güçlü bir şekilde işaretlenmiş planını ona açıklamıştı:

Bernadotte "Napolyon'da sık sık başarılı olan sopa darbelerine kendimi maruz bırakmayacağım, ama onu manevralarla yıpratacağım, ona karşı sistemli ve yavaş bir savaş yürüteceğim; bir tür silahlı ayaklanma örgütleyeceğim. Napolyon saldırmak istediğinde geri çekilecek, uzaklaştığında tekrardan geri kazanacağım. Kendi kaynaklarıyla beslenmek zorunda kalacak ancak askerlerini tüketecek" dedi.

"Ya kazanamazsan?" dedi Moreau. Bunun üzerine Bernadotte "O zaman geri çekilme hattımı kendim için ayarladığım Pomeranya'ya çekeceğim. Bir İsveç prensi olarak Stralsund hattımı korumalıyım." dedi.

Moreau ise şu sonuca varıyor: "Sana gerçeği borçluyum, yenileceğini düşünüyorum."[6]

İsveç Kralı XIII. Karl, Bernadotte'ü varis olarak ilan eder; Kraliyet Cephaneliği Müzesi (Stockholm)
İsveçli piyade gravürü
Trachenberg kasabası, Ch. Fischer ve C. Stuckart'ın Almanca gravürü, 1819

Ateşkesin bozulmasından hemen önce, 11 Ağustos 1813'te, Bohemya Ordusu olarak bilinen ana koalisyon ordusunun komutası, 200.000 askerle Avusturya ordusunun komutanı Fieldmarschall Schwarzenberg'in emrine verildi; Prusyalı general Blücher, 100.000 kişilik Silezya Ordusuna komuta ediyor ve Bernadotte, İngiliz ordusunun küçük bir birliğiyle birlikte Ruslar, Prusyalılar, İsveçliler'den oluşan "kuzeyin birleşik ordusunun" devraldı.[7]

15 Ağustos 1813'te, düşmanlıkların yeniden başlamasının arifesinde, Bernadotte ordusunu oluşturan çeşitli uluslara bir bildiri yayınladı:

Askerler! Kralımın ve hükümdarların müttefiklerinin güveniyle, yeniden başlamak üzere olan kariyerde size rehberlik etmeye çağrıldım, silahlarımızın başarısı için ilahi korumaya, davamızın adaletine, yiğitliğimize ve size güveniyorum. O andan itibaren Volga kıyılarından, Don kıyılarından, İngiliz kıyılarından ve Kuzey dağlarından Avrupa davasını savunan Alman askerleriyle birleşmeye çağrıldınız. Askerler! Bu nedenle, barışı ve bağımsızlığı fethetmek için başvurmamız gereken şey silahtır. 1792 Fransızlarını taklit edin. Düşman kendi topraklarındaydı; onunla savaşmak için birleştiler. Doğduğunuz toprakları işgal ettikten sonra hala kardeşlerinizi, eşlerinizi ve çocuklarınızı zincirleyen şeye karşı bugün de benzer bir duygu sizi harekete geçirsin.[3]

1813'teki durum

[değiştir | kaynağı değiştir]

1813 sonbaharında, Kuzey Ordusu, aşağıdaki gibi dağıtılan 72.000 piyade ve 10.500 süvariye sahipti:

  • 3. Prusya Kolordusu (Bülow): 25.000 piyade ve 4.000 süvari
  • 4. Prusya Kolordusu (Tauentzien): 15.000 piyade ve 1.500 süvari
  • İsveç Kolordusu (Stedingk): 18.000 piyade ve 2.000 süvari
  • Rus Kolordusu (Wintzingerode): 14.000 piyade ve 3.000 süvari

Ayrıca, Levin August von Bennigsen'in 25.000 piyade ve 5.000 süvariden oluşan Rus birliği, Leipzig Muharebesi'nde Kuzey Ordusu'na bağlı olacaktı[8]

Ludwig von Wallmoden'in Hamburg yakınında bulunan 27.000 askeri de Bernadotte'ün yetkisi altındaydı.

Kuzey Almanya'da Savaşmak

[değiştir | kaynağı değiştir]
Lauenburg Muharebesi (18 Ağustos 1813) ve Großbeeren Muharebesi (23 Ağustos 1813).

17 Ağustos'ta ateşkes sona erer ermez, Kuzey Ordusu Generaller Orourk, Borstell ve Thümen komutasındaki süvari filolarını Fransız hatlarının gerisine saldırılar düzenlemeleri için gönderildi. Gönderilen birlik, esirlerle birlikte 20.000 frankı içeren bir alayın sandığını ele geçirdiler ve Mareşal Oudinot'un Fransızlarının Baruth çevresinde toplandığını ve saldırıya hazır olduğunu bildirdiler. Napolyon'u ele geçirme görevi verilen bir Kazak müfrezesinin, Napolyon'a yakın olsa da Napolyon Silezya Ordusuyla yüzleşmek için bölgeden çoktan ayrıldığı için Kazak müfrezesi onu bulamaz. Birkaç gün sonra Kazaklar, içinde ekipman ve 700.000 frank bulunan bir Fransız konvoyuna el koydu.[9]

18 ve 19 Ağustos 1813'te, Lützow Özgür Kolordu da dahil olmak üzere Wallmoden'e bağlı ordunun öncü birliği, Hamburg yakınlarındaki Lauenburg'da Fransız Mareşal Louis-Nicolas Davout'un 13. Kolordusu karşısında bir yenilgiye uğradı ve Mecklenburg'a doğru geri çekilmek zorunda kaldı. Davout, Vegesack'in birliklerini Wismar'a kadar takip ederek avantajını kullanır. Ancak, kuşatılmış Magdeburg garnizonu ile yeniden temas kurmak için güneye gönderilen bir Fransız müfrezesi, Göhrde Muharebesi'nde yenildi. Davout'un tek yapması gereken, hala Fransa'nın müttefiki olan Danimarka ile temasını sürdürdüğü Hamburg'a sığınmaktı. İlerleyen Koalisyon süvarileri, Grande Armée ve Fransa ile olan tüm iletişimini durdurdu.[10]

Dennewitz Muharebesi, Die Gartenlaube, 1861

İmparator, Prusya'yı başkenti Berlin'i ele geçirerek saf dışı bırakmak için emir verir. O sırada Brandenburg'da konuşlanmış olan Kuzey Ordusu, Oudinot'un Napolyon emriyle gerçekleştirdiği Berlin'e yönelik saldırısıyla karşı karşıya kalır. Bernadotte, Berlin'de bir savaşı Kuzey Ordusunu riske atacağını düşünür, ancak başkentlerini terk etmek istemeyen ve gerekirse tek başlarına savaşmaya hazır olduklarını söyleyen Prusyalıların ısrarı üzerine Berlin'i savunmayı kabul etmek zorunda kalır.[11] Großbeeren Muharebesi'nde (23 Ağustos), Bülow'un Prusya birlikleri Fransızları ve onların Sakson müttefiklerini geri püskürttü; Mücadele koşullarında, İsveç ordusu çok az şey verdi, bu da Bernadotte'ün müttefikleri pahasına İsveç kanını kurtarmak istediğini söylenmesine neden olacak. 7 Eylül'de Napolyon'un emriyle Oudinot, Mareşal Michel Ney'in getirdiği takviye kuvvetlerle Berlin'e tekrardan saldırdı. Dennewitz Muharebesi'nda Fransızlar tekrar yenildiler. Bu savaşta da asıl çabayı Prusyalılar sağladı, ancak yine de önemli İsveç ve Rus desteği vardı. Kuzey Ordusu için bu iki zafer, Napolyon'un 26-27 Ağustos'ta kazandığı Dresden Muharebesinin işe yaramaz hale getirdi.[12]

Fransız birliklerinin Kasım 1813'te ayrılmasının ardından Hessenli Seçmen IX. Wilhelm'in Kassel'e muzaffer dönüşü, Friedrich Campe'nin gravürü, 1820.

Müttefikler, Napolyon'un Ren Konfederasyonuna bağlı Alman müttefikleri arasında ayrılıkları kışkırtmaya çalışıyordu. 22-23 Ağustos gecesi, Silezya'da, Napolyon'un kardeşi Jérôme Bonaparte'ı kral olarak tayin ettiği ve bizzat kendisi kurduğu Vestfalya Krallığı'na bağlı iki süvari alayı Avusturyalılara sığınmak için firar etti. Bu, Bernadotte'ün Rus yardımcılarından biri olan General Alexander Tchernychev'e, halkı ayaklandırmak için Vestfalya'nın başkenti Kassel'e bir baskın düzenleme fikrini verir. 14-15 Eylül gecesi 1.200-2.300 düzenli birlik, Kazak süvari ve 4-6 topla Elbe'yi geçti ve rotasını dikkatlice gizleyerek yürüdü; birliğinin yalnızca daha büyük bir ordunun öncüsü olduğuna inandırır. 28-29 Eylül gecesi şehre ulaştı ve orada büyük bir kafa karışıklığına neden oldu, öyle ki Kral Jerome kaçmak zorunda kaldı; ancak şehri tutacak piyadesi olmayan Chernychev, mahkûmlar ve ganimetlerle şehri boşalttı. Fransızlar, 7-26 Ekim tarihleri arasında şehri yeniden işgal etti.[13]

15 Ekim'de Rusya hizmetinde bir Alman subayı olan Friedrich Karl von Tettenborn komutasındaki bir müfreze sürpriz bir şekilde Bremen'e girdi; Fransız garnizonunun komutanı, sakinlerin isyanından korkarak şehri boşaltmayı tercih eder. Nitekim garnizonun İsviçreli askerleri müttefiklerin saflarına geçer.

Leipzig Muharebesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Leipzig Muharebesi'nde İsveç piyadelerinin saldırısı, Carl Johan Ljunggren tarafından çizilmiş, 1855.
Leipzig Muharebesi, 18 Ekim: Bernadotte ve Kuzey Ordusu kuzeydoğudan geliyor.

Müttefik ordular Saksonya'da birleşir. Napolyon, kuvvetlerini Leipzig çevresinde yeniden toplar: rakiplerinin yavaşlığına güvenerek, onlar güçlerini toplamadan önce onları ayrı ayrı yenmeyi umar. Ancak nüfus ve keşifleri tarafından iyi bilgilendirilen Bernadotte, niyetini tahmin etti ve birliklerini 12 Ekim'den itibaren Leipzig'e doğru yürüyüş emri verdi. Leipzig Muharebesi başlangıçta, 16 ve 17 Ekim 2013'te sayıca üstün olan koalisyon güçlerini kontrol altında tutan Napolyon'un avantajınadır; ancak, 18 Ekim'de, yürüyüş emri verilen Bernadotte ve Bennigsen kuvvetlerinin savaşa gelişi ile savaşın gidişatı değişti. Bernadotte, Congreve roketlerini ateşleyen bir İngiliz bataryasının ortasında ön safta savaşı yönetiyordu. Öğleden sonra, Louis-Guillaume de Hesse-Hombourg'un tugayı, kısa süre sonra Bülow'un kolordusunun geri kalanının yanı sıra Bubna'nın olay yerinde bulunan Avusturya hafif tümeniyle birlikte Paunsdorf köyüne baskın düzenledi. Wintzingerode ve Stedingk birlikleri, Schönefeld'e karşı son saldırı için Langeron'daki Rus birliklerini takviye etti; İsveç piyadesi yedekte kalırken, İsveç topçusu Fransız mevzilerini bombalamaya katkıda bulunuyordu.

Daha önce Bernadotte'ün emri altında hizmet vermiş olan ancak Leipzig Muharebesine kadar ki süreçte Napolyon'un emri altında olan bir Sakson tümeni, müttefiklerin safına geçmek için Fransız kampını terk etti; ancak bu saf değiştirme olayının önceden planlanmış olup olmadığı şüphelidir. Gustav Xaver Reinhold von Ryssel komutasındaki 3.000 asker ve 19 silahtan oluşan Sakson tümeni, topçularını hemen Fransızlara doğrulttu.

19 Ekim'de Napolyon savaşı bıraktı ve Ren'e doğru çekilirken, İsveç piyadeleri Leipzig'deki son Fransız siperlerine yönelik saldırıya katıldı. Bülow ve Wintzingerode birlikleri şehrin doğu kesimini kuşattı ve Fransız, Polonya ve Badoise birliklerinin son unsurlarını bölgelerinden söküp attı.

Fransızların takibi ve Danimarkalıları savaştan çekilmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzey Ordusu, Ren'e doğru çekilen Fransız birliklerinin takibine katılır. 26 Ekim'de Kral Jérôme Bonaparte, Vorontsov'un Ruslarının iki gün sonra girdiği Kassel'i aceleyle boşaltmak zorunda kaldı. Kuzey Ordusu'nun diğer müfrezeleri Torgau, Wittenberg ve Magdeburg kuşatmasında yer aldı. Bennigsen'in birlikleri Magdeburg'u kuşattı, Wintzingerode ve Saint-Priest'in birlikleri Berg Büyük Dükalığı'nı işgal etti; Bülow, 5 Kasım'da Münster'de, Bernadotte 6 Kasım'da Hannover'de bulunmaktaydı.

Sonraki haftalarda Bernadotte, hala Napolyon'un müttefiki olan Danimarkalılarla savaşma arayışından vazgeçti. 15 Kasım'dan 15 Aralık'a kadar, Davout'u Danimarkalılardan ayırmak için Hamburg çevresinde bir dizi operasyon düzenledi, onları Lübeck'ten çekilmeye zorladı. Lübeck'ten çekilmek zorunda kalan Danimarkalılarla Kuzey Ordusu arasında birkaç küçük çatışma yaşandıktan sonra 6 Ocak'ta Danimarka ateşkes kararı aldı. Ancak bu ateşkes, Danimarka'nın Glückstadt ve Friedrichsort garnizonlarını hariç tutuyor. Bu son yer (bugün Kiel'in bir bölgesi), bir gün ve bir gece bombardımandan sonra 19 Aralık'ta İsveçlilere teslim oldu. 101 top ve 400 ila 500 kental barut ele geçiren Bernadotte, kalenin tamamen yerle bir edilmesini emreder.

1814'ün başında, Kuzey Ordusu, biri Holstein'da ve Hamburg'un önünde, diğeri Hollanda'da olmak üzere ikiye bölündü. Bazı birimler de hala ya oluşturulmakta veya yoldaydı. Holstein'da ve Hamburg'a giden İsveç ordusu, Vorontsov ve Stroganov liderlik ettiği Rus birlikleri ve Wallmoden'in karma birliklerinin Danimarkalılara karşı Holstein kuşatmasına katılırken diğer birlik Fransız general Davout'a karşı Hamburg Kuşatmasında yer alacaktı. Magdeburg kuşatmasında bulunan Bennigsen'in Rus birlikleri ise Hollanda'ya giden Vorontsov'a bağlı Rus birlikleri de alarak Hamburg'un önüne götürmek için gönderilir. Tauentzien'in 4. Prusya Kolordusu, Magdeburg ve Wittenberg kuşatmalarından sorumluydu.

Kuzey Ordusunun teorik gücü, aşağıdakiler dahil 170.000 kişidir:

  • 3. Prusya Kolordusu (Korgeneral Bülow): 30.000 asker ve 96 silah
  • Rus birlikleri (Wintzingerode süvari generali): 30.000 asker ve 123 top
  • 3. Federal Kolordu (Korgeneral Charles-Auguste de Saxe-Weimar): 30.000 asker ve 96 silah
  • Birleşik Kolordu (Korgeneral Wallmoden): 15.000 asker ve 32 silah
  • Hollandalı birlikler (William of Orange): 10.000 asker artı milisler
  • İngiliz birlikleri (Thomas Graham): 9.000 asker
  • İsveç Kolordusu (Mareşal Stedingk): 23.000 asker ve 62 silah
  • 2. Federal Kolordu (Frédéric-Guillaume de Brunswick-Wolfenbüttel): 32.900 asker ve 64 silah.

2. Federal Kolordu, Napolyon işgalinin sonunda yeniden yapılandırılma sürecinde olan Hannover ve Brunswick'ten gelen birliklerden oluşuyordu.

Elbe'nin ağzında bir Danimarka kalesi olan Glückstadt, Prusyalı general Gustav Boye af Gennäs'ın komutasındaki kuşatmacılara hâlâ direniyordu. Arthur Farquhar komutasındaki bir İngiliz filosu burayı denizden bombalar. Son bir huruç harekâtından sonra, garnizon 5 Ocak 1814'te teslim olur. Kale komutanı bir yıl savaşmama sözün vererek Danimarka'ya dönme izni alır. Müttefikler 325 topu ele geçirdi. Ateşkes 6 Ocak'ta sona erdikten sonra, Bennigsen'in birlikleri Schleswig'e savaşmadan girdi; Danimarka hükûmeti barışı müzakere etmeye hazır olduğunu Müttefiklere iletti.

14 Ocak 1814'te Danimarka teslim oldu ve Kiel Antlaşması ile Norveç'i İsveç krallığına bıraktı. Danimarka, Koalisyona katılır ve kendisine bir tümenden yardım vermeyi taahhüt eder. Bernadotte, 20 Ocak'ta Kiel'den ayrıldı ve Bennigsen'i Hamburg Kuşatmasına liderlik etmek üzere bıraktı ve Vorontsov, Wallmoden, Stroganov ve Lützow Özgür Kolordu'dan oluşan birliklerle Aşağı Ren'e yöneldi; bu ordu toplam 53.000 kişiye ulaştı.

Hollanda ve Belçika'ya giriş

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuzey, Silezya ve Bohemya'nın müttefik orduları 1814'ün başında Ren'i geçti.
13 Ocak 1814'te Düsseldorf'ta Rus birliklerinin Ren Nehri'ni geçmesi, anonim Alman baskısı, 1815.
30 Kasım 1813'te Arnhem'e yapılan saldırının haritası.

Kasım 1813'te Wintzingerode ve Bülow'un birlikleri, 1810'da Fransa tarafından ilhak edilen eski Hollanda Krallığı topraklarına yöneldi. 15 Kasım'da Wintzingerode'nin öncüsü Groningen ve Doğu Frizya'ya girdi; 16'sında, General Molitor'un küçük garnizonu tarafından tahliye edilen Amsterdam, Fransızlara karşı ayaklandı ve kısa süre sonra Lahey, Leyden, Haarlem, Dordrecht Fransızların elinden çıktı. Kısa bir süre sonra Hollanda'nın bağımsızlığının yeniden tesis edildiğini ilan edildi. 19'unda, Benckendorff'un süvari müfrezesi Zwolle'da IJssel'i geçti ve küçük Fransız garnizonlarından kaçınarak Hollanda'nın diğer kısımlarına doğru ilerledi. 20 Kasım'da Hollanda'nın II. Willem, İngiltere ve Rusya'nın yardımıyla halkının bağımsızlığını yeniden tesis etmeye geldiğini duyurduğu Scheveningen'e çıktı. Aynı gün, 2.400 Rus askerinden oluşan bir ordu Amsterdam'a girdi. Kurulan Hollanda devleti bir anayasa sözü verir. 6 Aralık'tan itibaren II. Willem, ulusal bir ordunun kurulduğunu ilan etti. 9 Ocak 1814'te buna, çoğu 1813 Alman Harekatı sırasında Müttefikler tarafından esir alınan 30.000 asker ve 23.000 milis dahildi. Ancak, savaş sonuna kadar bu ordu faaliyete geçmeyecekti.

Bülow, Oppen'in 23 Kasım'da Doesburg'a giren müfrezesini ileri gönderdi; Bülow'un ana gövdesi 29 Kasım'da Arnhem'i aldı ve 2 Aralık'ta Utrecht'e girdi. 3 Aralık'ta Prusya süvarileri Rotterdam'a girdi. Fransızlar, Waal'ın güneyindeki Kuzey Brabant'a doğru geri çekildiler ve nehrin kuzeyinde yalnızca birkaç kale tuttular. 9 Aralık'ta Benckendorff'un Kazakları, savunucuları tarafından terk edilmiş Breda'ya ve 10'unda Geertruidenberg'e girdi; aynı gün General Graham'ın İngilizleri Willemstad'a çıktı. 16'sında Bülow'un birlikleri Gorinchem'in kuşatılmasını üstlendi. Zielinski ve Thümen tümenleri Waal'ı geçer ve Molitor'un küçük Fransız birliğini Nijmegen'deki Mareşal Macdonald'ın kolordusuna katılmak için geri çekilmeye zorlar. Napolyon, Breda'ya karşı bir karşı saldırı emri veri. Ancak başarısız olur. İngilizler, top ve cephane getirerek 20 Aralık'ta Prusyalılarla bağlantılarını kurarlar. İngilizler, Bergen op Zoom, Delfzijl, Nijmegen, 's-Hertogenbosch, Vlissingen, Terwere, Walcheren, Naarden ve Texel'in kuşatılmasını üstlendi. II. Willem'in Hollandalı destekçileri, koalisyonun yanında birlikler oluşturmaya başlar. Ocak 1814'ün başında Bülow, Fransa tarafından ilhak edilen Belçika'ya girmek için güçlerini topladı ve Fransız General Nicolas-Joseph Maison tarafından savunulan Anvers'e doğru saldırıya geçti. 13 Ocak'ta Bülow, Anvers banliyölerinde saldırı girişiminde bulundu, ancak başarılı olamadı. 26 Ocak'ta Prusyalılar, bölge sakinlerinin isyanının da yardımıyla Bois-le-Duc'a saldırdı; kaledeki Fransız garnizonu ertesi gün teslim oldu.

Ocak ayının sonunda Bülow, limanı ve filoyu yakmak için Anvers'e saldırmak amacıyla Belçika'ya çıkan Filo Amirali Clarence Dükü'nü (daha sonra Kral IV. Willem) desteklemeyi kabul etti. 31 Ocak'tan itibaren Merksem'e saldırı düzenlendi. 2-3 Şubat gecesi İngilizler limanı bombaladı. Sonunda Müttefikler, 500 Fransız'a karşı 1.500 adam kaybederek 6 Şubat'ta geri çekildi.

Bülow'un Anvers'e yöneldiğinden habersiz olan Maison, Brüksel'de kuşatılmaktan korktu ve 31 Ocak'ta şehri boşalttı. Bülow'un ordusundan ayrılan Binbaşı Hellwig'in Prusya Freikorps'u, 1 Şubat 1814'te Brüksel'e savaşmadan girdi.

Ordu yeniden yapılanması

[değiştir | kaynağı değiştir]

11 Şubat'ta Duke Frédéric Auguste Alexandre de Beaufort-Spontin'in Genel Vali olduğu geçici bir Belçika hükûmeti kuruldu. Beaufort-Spontin, koalisyon saflarında savaşmak için bir Belçika Lejyonu yaratmaya çalışır, ancak pek başarılı olamaz.

Wintzingerode; Liège ve Namur üzerinden çok fazla direnişle karşılaşmadan Belçika üzerinden yoluna devam etti. 5 Şubat 1814'te Philippeville'e vardığında, Fransızlara Bernadotte lehine bir bildiri yayınladı: "Daha önce Fransa'nın özgürlüğü ve şanı için savaşmış, İsveç'in kaderini emanet ettiği bir Fransız kahramanı, size mutluluk ve huzur vermek için bizi zafere götüren, tanınmanız için yeni haklar almaya geliyor.”

Sakson birliklerinden oluşan ve Saxe-Weimar Dükü Charles-August tarafından komuta edilen Alman 3. Kolordu, Kuzey Ordusu'na katılmak için 2 Ocak'ta Saksonya'dan ayrıldı. 5 ve 6 Şubat'ta Breda'ya geldi ve bazı Hollandalı II. Willem birlikleriyle birlikte Anvers önünde Prusyalıların yerini almaya gitti. Anvers ve Bergen op Zoom kuşatmalarının devamını General Graham komutasındaki İngilizlere bırakan Bülow, 6 Şubat'ta Brüksel'e geldi; Weimar Dükü'nü beklemek için 13 Şubat'a kadar orada kaldı. Onu takviye olarak Borstell'in Prusya tümenine bıraktı ve güneye doğru yola devam etti.

Bernadotte, Fransa'nın işgaline katılmak için uzun süre tereddüt etti. Trachenberg konferansında, Napolyon'un fetihlerinden farklı olarak, Cumhuriyet tarafından elde edilen, Belçika ve Ren'in sol yakası da dahil olmak üzere Fransa'nın doğal sınırlarına bağlılığını teyit etti. Çar'ın irtibat subayı olan bir Fransız göçmen olan Louis-Victor-Léon de Rochechouart'a sırrını açmasının bir başka nedeni de: “Fransız kanı dökmek zorunda olduğum çok doğal tiksinti dışında, korumam gereken bir itibarım var. Yanılmıyorum: kaderim bir savaşa bağlı; Kaybedersem, Avrupa'dan altı franklık bir tacı isteyeceğim, kimse bana ödünç vermeyecek”.

Gizlice Napolyon'u Fransa'nın yerine geçmeyi hayal etti. Germaine de Staël ve Benjamin Constant gibi şahsiyetler, ideal bir aday olarak görüyordu. Çar I. Aleksandr bile özel hayatında ona düşman değildi. Ancak hala geleceğinden emin olmayan Bernadotte, İsveç tahtını kaybetmekten korkuyordu ve bu nedenle 12 Şubat 1814'e kadar Köln'e gelmedi ve ordusunu uzaktan yöneterek Liège'de kaldı, bu sırada ise Chatillon Kongresi'nde toplanan koalisyonun hükümdarları ve bakanları Napolyon'un halefine karar verdi.

İlerleyişin devamı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Berry-au-Bac Muharebesi (5 Mart 1814): Fransız-Polonyalılar, Wintzingerode'nin Kazakları tarafından savunulan Aisne üzerindeki köprüyü geri aldı, ancak Blücher'in geri çekilmesini engellemek için çok geçti. Philippoteaux'nun çizimi (1815-1884).

6 Şubat'ta, Vorontsov'un da katıldığı Wintzingerode'nin birliği, 14.000 piyade ve 12.000 süvari ile Fransa'nın eski sınırını geçti. Wintzingerode'nin amacı Blücher'in Silezya Ordusuyla birleşmeyi planlıyordu. 9 Şubat'ta Chernychev'in Kazakları, direniş göstermeden teslim olan Avesnes-sur-Helpe'ye ulaştı. 12'sinde, Wintzingerode Laon'u işgal etti ve zayıf bir garnizon tarafından savunulan Soissons'un önüne geldi; kasaba 14'ünde basıldı Wintzingerode daha sonra Blücher'in Altı Gün Savaşında uğradığı yenilgileri öğrendi ve Epernay'da ona katılma emrini aldı; ertesi gün Fransız birliklerinin geri döndüğü Soissons'u tahliye etti. 25 Şubat'ta Schleswig'den Tettenborn tugayının kendisine katılacağı Reims'e yerleşti.

Bülow ayrıca Laon'dan güneye doğru ilerliyordu. 27 Şubat'ta La Fère, kısa bir bombardımandan sonra teslim oldu. Prusyalılar, Prens Bernadotte tarafından imzalanan bir bildiri yayınladılar (ancak Bernadotte o tarihte Köln'deydi). Bildiri müttefiklerin Fransa ile savaşmak için değil, Napolyon tarafından ezilen halkları kurtarmak için geldiklerini belirtiyordu. Bülow'un imzaladığı bir başka bildiri de, "hükümdarlar fetih yapmak istemiyor, herkese kendisine ait olanı geri vermek istiyor" diyerek Fransız kamuoyunu rahatlatmayı amaçlıyordu; ve Prusyalı general, Bernadotte örneğine başvuruyordu:

"Onurla dolu bir prens, büyük bir yüzbaşı, doğuştan bir Fransız, onca kez savaştıktan sonra, sizin mutluluğunuz için bunu yapmasaydı, birlikleriyle birlikte Fransa'ya gelir miydi? İsveç Kraliyet Prensi, 80.000 kişilik taze birliğin başında, anavatanında yeniden toplayacağı defneleri barışın zeytin ağacıyla taçlandırmak için gelecek.

25 Şubat'ta, Bar-sur-Aube'de toplanan koalisyon genelkurmayı, Bülow ve Wintzingerode birliklerinin bundan böyle Blücher'in ordusunun bir parçası olmasına karar verildi. Bernadotte ve Saxe-Weimar Dükü, kuşatılan Fransız garnizonlarını izlemek ve ikmal hatlarını korumak için Belçika'da kalacaktı.

Soissons, bu savaş sırasında birkaç kez daha el değiştirdi: 2 Mart'ta Bülow ve Wintzingerode birleşik birlikleri tarafından kuşatıldı, ertesi gün teslim oldu. Ancak 5 Mart'ta Fransızlar kaleyi yeniden ele geçirdi. Müttefikler, 20-31 Mart tarihleri arasında kuşatmaya devam ettiler ancak Soissons Fransızlar'ın elinde kaldı. Müttefikler daha sonra savaşın sonuna kadar burayı ablukaya alacaktı.

Son savaşlar ve ateşkes

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bülow ve Wintzingerode'den ayrılan kolordu dışında, Kuzey Ordusu, Fransız seferinin son operasyonlarında çok az yer aldı. 18-24 Mart tarihleri arasında Saxe-Weimar Dükü, Maubeuge'yi ele geçirme girişiminde bulundu, ancak başarılı olamadı; Maison, Brüksel'e saldırmak istiyormuş gibi davranınca geri çekilir. 31 Mart'ta Lille'e doğru bir oyalamaya öncülük eden Thielmann, Kortrijk Muharebesi'nde küçük bir yenilgiye uğradı. Nisan ayının başında, Danimarka ile yapılan barışla serbest kalan İsveç alayları, Thielmann'ın kolordusuna bağlı Rus-Alman Lejyonu'ndakileri kurtarmak için Anvers'in önüne geldi. Borstell'in tümeni, Blücher'in Paris'e yaklaşan ordusuna katılmak için bölgeden ayrıldı.[2]

Bernadotte, 25 Mart'ta Paris'e gizlice gitmek ve Fransa'da iktidara çağrılma şansını değerlendirmek için Liège'den ayrıldı. Paris Muharebesi'nin ertesi günü, müttefik hükümdarların muzaffer girişine tanık olur ve Bourbonların restorasyonunu seçtiklerini anlar. Daha sonra kimliği belirsiz bir şekilde Brüksel'e gider.

Belçika'daki çatışma, Paris Muharebesi'nin sonucunda 13 Nisan 1814'te Napolyon'un tahttan çekilmesiyle sona erdi ve operasyonlara son verildi.[14] 12 Nisan'da Belçika'da ateşkes imzalandı. Sınır çizgisi, Landrecies'ten Maubeuge'ye kadar Sambre'nin seyrini takip eder, ardından Kuzey bölümünün Menin'e olan sınırını, Menin'den Thourout'a giden yolu takip eder ve Oostende ile Blankenberge arasında Kuzey Denizi'ne ulaşır. 4 Mayıs'ta Fransız garnizonu, limanı ve filoyu Graham liderliğindeki İngilizlere bırakarak Anvers'i boşalttı.

Bernadotte daha sonra Paris'e resmi girişini yaptı. Herhangi bir askeri gösteriden kaçınarak, 12 Nisan'da, aralarında Mareşal Stedingk'in de bulunduğu sağduyulu bir maiyetle geldi. Bu sefer kalıcı olarak İsveç'e gitmeden önce birkaç akrabasını görme fırsatı buldu.

  1. ^ "Les sièges de Soissons en 1814, ou Dissertation sur le récit de la campagne de France, en ce qui concerne la ville de Soissons". 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  2. ^ a b Bogdanovič, Modest I. (1866). Geschichte des Krieges 1814 in Frankreich und des Sturzes Napoleon's I.: nach den zuverlässigsten Quellen. Schluss-Band : Mit 5 Plänen (Almanca). Schlicke. 
  3. ^ a b Capefigue, Jean Baptiste Honoré Raymond (1842). L'Europe pendant le consulat et l'empire de Napoléon (Fransızca). Wouters, Raspoet. 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023. 
  4. ^ "Étude sur les opérations du maréchal Oudinot, du 15 août au 4 septembre 1813, Gross-Beeren / [publ. par X. ... [le capitaine G. Fabry]". 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  5. ^ Fleury, Édouard (1858). Le département de l'Aisne en 1814 (Fransızca). E. Fleury. 
  6. ^ Leggiere, Michael V. (16 Nisan 2015). Napoleon and the Struggle for Germany: 1 (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-08054-6. 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023. 
  7. ^ Biographie universelle (Michaud) ancienne et moderne (Fransızca). Michaud. 1854. 
  8. ^ Vandoncourt, Guillaume (1826). Histoire des campagnes de 1814-1815 en France (Fransızca). Avril De Gastel. 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023. 
  9. ^ (Versuch) einer militärisch-historischen Darstellung des grossen Befreiungs-Krieges ... Essai d'une exposition historique militaire de la glorieuse guerre d'Affranchissement (etc.) (Almanca). Geograph. Institut. 1815. 
  10. ^ Weil, Maurice-Henri (1886). Campagne de 1813: La cavalerie des armées alliées (Fransızca). Baudoin. 
  11. ^ "La campagne de 1814 d'après les documents des archives impériales et royales de la guerre à Vienne : la cavalerie des armées alliées pen". 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  12. ^ Weil, M. H. La Campagne De 1814 D'apr?s Les Documents Des Archives Imp?riales Et Royales De La Guerre ? Vienne (Fransızca). Рипол Классик. ISBN 978-5-87855-257-8. 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023. 
  13. ^ Quistorp, Barthold von (1894). Geschichte der Nord-Armee im Jahre 1813. New York Public Library. Berlin, E.S. Mittler und Sohn. 
  14. ^ "Battle of Paris". 23 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.