Kullanıcı:Pragdon/deneme tahtası

Akhisar Müzesi
Müzenin girişi, 2024
Açılış	6 Ağustos 2012) (2012-08-06)
Konum	Paşa Mahallesi, Akhisar, Manisa
Tür	Arkeoloji - Etnografya
Önemli parça(lar)	Gökçeler kabartması
Koleksiyon boyutu	689 eser
Ziyaretçi	18.084(2019)
Kurucu	Kültür ve Turizm Bakanlığı
Otopark?	Yok
Manisa Müze Müdürlüğü bünyesindeki diğer müzeler
Aigai Akhisar Müzesi Alaşehir Ören Yeri Manisa Arkeoloji Müzesi Sardis Thiatira

Akhisar Müzesi, Akhisar'daki bir arkeoloji ve etnografya müzesidir. Thiatira örenyeri yanında bulunan ve Manisa Müze Müdürlüğüne bağlı olarak faaliyet gösteren müze, 2012 yılında ziyarete açılmıştır.

Müze, 1932 yılında hastane olarak inşa edilen bir binada hizmet verir. Bina, tarih boyunca okul ve öğretmenevi olarak kullanılmış, restorasyon çalışmalarıyla müzeye dönüştürülmüştür. 650 m² kapalı teşhir alanına sahip müzenin koleksiyonunda toplamda 689 eser yer alır. Akhisar ve çevresinde bulunan eserlerin sergilendiği müzede aynı zaman da Helenistik, Antik Roma ve Bizans dönemlerinden kalma arkeolojik eserler ile Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerini yansıtan etnografik objeler de bulunur.

Arkeoloji, etnografya ve arasta bölümü dahil olmak üzere üç ana bölümden oluşan müzenin Arkeoloji bölümünde, Thiatira sikkeleri, Lidya dönemine ait altın objeler, Yortan kültürüne ait seramikler ve Gökçeler kabartması gibi eserler sergilenir. Etnografya bölümünde ise Akhisar’ın geleneksel yaşamını yansıtan el işlemeleri, giysiler, halı dokumacılığına dair objeler ve mühürler sergilenir. Müzenin Arasta bölümünde ise tütüncülük, faytonculuk ve saraçlık gibi bölgeye özgü geleneksel meslekler ve bu mesleklere ait objeler yer alır.

Müze binası

Manisa Müze Müdürlüğüne bağlı olan Akhisar Müzesinin binası, geçmişte farklı işlevler üstlendi ve şehir için çeşitli hizmetler sundu. Yapı ilk olarak 1932 yılında Ayşe Aloğlu tarafından, genç yaşta hastalıktan ölen oğlu Ali Şefik’in anısını yaşatmak amacıyla iki katlı bir hastane olarak yaptırıldı. "Ali Şefik Hastanesi" adı verilen yapı, dönemin idarecilerinin talebi üzerine Ayşe Aloğlu'nun izniyle okul olarak kullanılmak üzere Millî Eğitim Bakanlığına tahsis edildi. 1992 yılına kadar Ali Şefik Ortaokulu adıyla kullanılan yapı, yapılan düzenlemeler ile birlikte 1994 yılında Ali Şefik Öğretmenevi olarak hizmete girdi.

2005 yılında, öğretmenevinin kapatılması ve başka bir amaç için tahsis edilmesi gündeme geldi ve bu durum şehirde birtakım tartışmalara yol açtı. Özellikle EĞİTİM SEN Akhisar Temsilciliği, öğretmenevinin kapatılmasının siyasi gerekçelere dayandığını öne sürerek tepki gösterdi ve Akhisarlıların da katılımıyla bu karara karşı protesto eylemleri düzenledi. Gelen tepkiler sonrası yetkililer ise binanın müzeye dönüştürüleceğini ve bu dönüşümün şehrin kültürel mirasına katkı sağlayacağını açıkladılar ancak bu açıklamalar, kapatma kararının ardındaki nedenler konusundaki tartışmaları sonlandıramadı. Bu tartışmalar ile birlikte binanın öğretmenevi olarak kullanımı 2007 yılında sona erdi.

Tarihçe

Arka plan

Müzede sergilenen testiler

Akhisar ve çevresindeki kazılarda ortaya çıkan arkeolojik eserler, Manisa Arkeoloji Müzesi'nin kapasitesinin yetersiz olması nedeniyle depolarda muhafaza edilmekteydi. Bölgede devam eden ve uzun vadede sürmesi beklenen kazılarla elde edilecek yeni buluntular, sergileme ve depolama ihtiyacını arttırdı. Ayrıca, Akhisar'ın İstanbul-İzmir ve Bergama-Denizli güzergâhlarının kesişiminde bulunması ve Thiatira'nın varlığı, şehirde bir müze kurulmasını gündeme getirdi. Bu ihtiyaçlar doğrultusunda, dönemin Manisa İl Genel Meclisi Kültür ve Turizm Komisyonu Başkanı Kefayettin Öz’ün girişimleriyle bir müze kurulması için çalışmalar başlatıldı ve 4 Eylül 2006'da yer tahsisi yapılan, o dönemde öğretmenevi olarak kullanılan alanda müzenin inşa edilmesine karar verildi.

Müzeye dönüşümü

Yapının müzeye dönüştürülmesi için gerekli olan rölöve, restorasyon ve onarım çalışmaları için ihale süreci 2007 yılında başlatıldı. Mart 2007'de inşaat projesinin etüt çalışmaları gerçekleştirildi. Projenin hayata geçirilebilmesi için gerekli bütçenin eksik kalan kısmı Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından karşılanırken toplam bütçenin ₺2,1 milyon olduğu açıklandı.

Müze binası, bir sit alanı içinde yer aldığı için projelendirme ve izin süreçleri uzun sürdü. Bu süreçte, binanın rölöve ve restorasyon projeleri hazırlandı. Ancak restorasyon çalışmalarının başlamasıyla birlikte, binanın mevcut durumunun proje planıyla uyumlu olmadığı anlaşıldı. Yapının dış yüzeyindeki sıvaların sökülmesiyle, zaman içinde meydana gelen değişimlerin mevcut proje planını karşılamadığı ortaya çıktı. Teknik uzmanlar, bu konuda bir rapor hazırlayarak, binanın mevcut haliyle projeye uygun olmadığını belirttiler. Bu durum, koruma kurullarına yeni projelerin sunulmasını ve onaylanmasını gerektirdi.

Proje değişiklikleri, bürokratik süreçler, müteahhit firmanın geç işe başlaması ve yeniden bir ihale sürecine gidilmesi gibi nedenlerle çalışmalar zaman zaman kesintiye uğradı. Bunun yanı sıra, yapının ikinci katının yıkılması gibi müdahaleler, restorasyon sürecini daha da karmaşık hale getirdi. Başlangıçta 2007 yılı sonunda tamamlanması planlanan müze, ₺1.537.897 maliyetle altı yıllık bir süreç sonunda tamamlandı. Yapılan çalışmaların tamamlanması ile birlikte 18 Mayıs 2012'de halkın ziyaretine açılan müzenin resmî açılışı ise 6 Ağustos 2012'de Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay'ın katılımı ile gerçekleşti.

Müze planı

Akhisar Müzesi, bir bahçe içerisinde, birbirinden bağımsız olarak inşa edilmiş olan müze, idari bina ve depo biriminden oluşan bir komplekse sahiptir. Dikdörtgen planlı ve tek katlı olarak tasarlanan müze binası, toplamda 650 m²lik bir kapalı teşhir alanı sunar. Müze; arkeoloji, etnografya ve Akhisar'da halen varlığını sürdüren geleneksel zanaatların sergilendiği Arasta olmak üzere üç ana bölümden oluşur. Ayrıca, müze bahçesinde ziyaretçilerin açık alanda da tarihi eserleri deneyimleyebilmesine olanak sağlayan 1.250 metrekarelik bir açık teşhir alanı bulunur.

Koleksiyon

Müze koleksiyonundaki Gökçeler kabartması

Akhisar Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen eserler, çeşitli yollarla toplandı. Bu süreçte bağış, satın alma ve müsadere gibi yöntemler öne çıktı. Bunun yanı sıra Manisa Arkeoloji Müzesi'nde korunan eserler, müzenin kurulması ile birlikte Akhisar Müzesi’ne taşındı. Thiatira antik kentinden ve çevredeki arkeolojik kazılardan elde edilen eserler, müzenin temel koleksiyonunu oluşturur. 2019 yılı itibarıyla müzede 689 eser sergilenmekte olup, bu eserler arkeoloji, etnografya ve arasta olmak üzere üç ayrı bölümde ziyaretçilere sunulur.

Arkeoloji bölümü

Akhisar Müzesi'nde bulunan Klasik Yunan ve Antik Roma dönemlerine ait figürinler

Müzenin arkeoloji bölümü, Tunç Çağı'ndan Bizans İmparatorluğu'na kadar uzanan bir zaman aralığını kapsayan ve bölgenin tarihsel ve kültürel çeşitliliğini yansıtan bir koleksiyona sahiptir. Soma kömür ocaklarından çıkarılarak müze envanterine eklenen ve yaklaşık 18-11 milyon yıl öncesine tarihlenen fosil örnekleri de bu bölümde sergilenir.

Bakır Çağı'na ait Kulaksızlar bölgesinden elde edilen mermer idoller ve taş işçiliği örnekleri, erken dönem buluntuları arasında öne çıkar. Yine bu döneme ait Akhisar yakınlarındaki Bostancı köyündeki (eski adıyla Yortan) 1900’lü yılların başında Paul Gaudin tarafından yapılan kazılarda ortaya çıkarılmış Yortan kültürüne ait seramikler de koleksiyonun dikkat çeken parçalarındandır. Tümülüs kazılarında ortaya çıkarılmış Lidya dönemine ait altın ve gümüş eserler ile Gökçeler köyünde bulunan altın koyun figürü serginin önemli eserleri arasında yer alır. Aynı bölgede keşfedilen ve Arkaik döneme tarihlenen "Genç Erkek Kabartması" olarak bilinen Gökçeler kabartması da bu bölümde sergilenir.

Roma ve Bizans dönemlerine ait cam kaplar, unguentariumlar, madeni eserler, ostotekler ve takılar, bu dönemlerin üretim tekniklerini ve estetik anlayışını yansıtır. Ayrıca, Antik Thiatira yerleşiminden elde edilen ve Arkaik dönemden Osmanlı dönemine kadar tarihlenen sikkeler, koleksiyonun kronolojik çeşitliliğini gösterir.

Etnografya bölümü

Etnografya bölümü, Selçuklu ve Osmanlı İmparatorluğu dönemlerinden Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar olan çeşitli tarihî ve kültürel eserleri barındırmaktadır. Bu bölümde Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait para koleksiyonları, 18. yüzyıla ait bir Kur'an, çeşitli el yazması eserler, Osmanlı padişahlarının fermanları ve çini hüsn-i hat eserleri yer almaktadır. Yine Osmanlı döneminden kalan ve Akhisar Belediyesi'ne ait olan mühürler, Çanakkale seramikleri, bölgeye ait yöresel erkek ve kadın giysileri ile takılar, halı örnekleri ve kaftanlar da bu bölümde sergilenmektedir.

Seksiyonun bu bölümünde ayrıca cam kaseler, tabaklar ve sürahiler gibi bölgenin mutfak kültürüne dair günlük eşyalar, kahve ve hamam kültürünü yansıtan objeler, geleneksel el işlemeleri, Osmanlı döneminde kullanılan gaz lambaları, tabanca ve tüfekler ile çeşitli büyüklükte kılıçlar sergilenmektedir.

Arasta bölümü

Arasta bölümü, Akhisar’ın tarihsel ve kültürel mirasını, Akhisar'daki ticaret ve zanaat faaliyetlerini yansıtan bir alan olarak düzenlenmiştir. Bu bölümde, 19. ve 20. yüzyıllarda bölgenin önemli geçim kaynaklarından biri olan tütüncülüğe ilişkin balya baskı sandıkları, tütün dizme iğneleri, çapalar ve ilaçlama aletleri sergilenmektedir.

Bölümde ayrıca geleneksel el sanatları ve zanaatlar da tanıtılmaktadır. Kalaycılık, saraçlık, semercilik, Akhisar’a özgü at arabası ve fayton üretimi gibi zanaatlara ait üretim malzemeleri ve ekipmanlar bu bölümde sergilenir. Bu bölümde ayrıca Akhisar'da keçecilik yapmış olan Orhan Patoğlu'na ayrılmış bir "Keçeci Orhan" isimli vitrin de bulunmakta. Vitrinde Patoğlu'nun ürettiği keçeler, çeşitli kepenekler ve bunların üretiminde kullandığı aletler sergilenmektedir. Yine bu bölümde Akhisar'daki lonca ve kahvehane kültürüne ait çeşitli objeler ve materyaller de sergilenmektedir.

Galeri

Akhisar Müzesi'nde sergilenen eserler

• 
  Akhisar Müzesi'ndeki bir Antik Roma lahdi
• 
  Müze bahçesinde sergilenen bir pitos
• 
  Müzede sergilenen, gözyaşı şişesi olarak da bilinen unguentariumlar