İçeriğe atla

Kullanıcı:Dsmurat/Deneme

Vikipedi, özgür ansiklopedi

27 Mayıs Askerî Müdahalesi veya 27 Mayıs Darbesi veya 27 Mayıs İhtilali, Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu bir grup subayın oluşturduğu Millî Birlik Komitesi'nin 27 Mayıs 1960 sabahı Türkiye Cumhuriyeti yönetimine el koymasıyla birlikte gelişen süreçtir. Bu süreç kimi akademisyenlerce "askerî müdahale", kimilerince "darbe", kimilerince ise "ihtilal" olarak nitelendirilmiştir.

Fiilî olarak yönetimi ele alan Millî Birlik Komitesi, çıkardığı ilk yasayla çıkardığı yasayla birlikte 1924 Anayasası'nın birçok hükmünü değiştirmiş, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni feshetmiş ve siyasal etkinlikleri askıya almıştır. Ayrıca başta Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, Başbakan Adnan Menderes ve Genelkurmay Başkanı Org. Rüştü Erdelhun olmak üzere, pek çok üst düzey görevli tutuklanmıştır. 27 Mayıs'ın ardından Yüksek Adalet Divanı tarafından yapılan yargılamalarda, yargılananlardan 15'ine idam cezası verilmiştir. Bu 15 kişiden, devrik hükümetin başbakanı Adnan Menderes ve iki bakanı Fatin Rüştü Zorlu ile Hasan Polatkan'a verilen idam cezaları Millî Birlik Komitesi tarafından onaylanmış ve cezalar Eylül 1961'de Yassıada'da asılarak infaz edilmiştir.

27 Mayıs'ı gerçekleştiren ve onu "Millî İnkılap" olarak adlandıran 38 üyeli Millî Birlik Komitesi, bildirisinde, en kısa zamanda demokratik yaşama geri dönüleceğini açıklamıştır. Ayrıca bildirisinde, amaçlarının "vatandaşları birbirine düşürecek bir kardeş kavgasını önlemek", "halkın, köylü ve işçilerin demokrasiye kavuşması, hak ve hürriyetinin teminatı, iktisadi kalkınması" olduğunu belirtmiştir. Ayrıca "tarihî görev"lerinin "memleketi buhran ve felakete sürüklemek isteyen hırslı politikacıların elinden kurtarmak" olduğunu belirtmiş ve yaptıklarının "hiçbir şahsın, hiçbir zümrenin lehine yapılmış bir hareket" olmadığının altını çizmiştir.

27 Mayıs, diğer askerî müdahalelerden farklı olarak, askerî emir komuta zinciri içinde yapılmamıştır.[1] "Genç Subaylar"ın başlattığı girişimin başına, 3. Ordu Komutanı Orgeneral Ragıp Gümüşpala'nın, eğer girişimin başında kendisinden daha kıdemli yoksa, emrindeki askerlerle Ankara'ya yürüyüp "isyancılar"ı yakalayacağını söylemesi üzerine, olaya bilfiil dahil olmamış olan emekli Orgeneral Cemal Gürsel, Millî Birlik Komitesi'nin başına getirilmiştir.[2][3]

  1. ^ Hürriyet 28 Şubat ve 27 Mayıs farkı, 27 Nisan 2003 URL erişim tarihi:14 Haziran 2008
  2. ^ 27 Mayıs Neden İhtilal Değildir Sırrı Yüksel Cebeci Tercüman URL erişim tarihi:14 Haziran 2008
  3. ^ Prof. Dr. Osman Özsoy Haber7.com URL erişim tarihi:14 Haziran 2008