Irak ve Şam İslam Devleti'nin Türkiye'ye roket saldırıları
Ocak ve Ekim 2016 arasında, Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) militanları devam etmekte olan Türkiye-IŞİD çatışması'nın bir parçası olarak kuzey Suriye'den Türk illerine, özellikle de Kilis'e onlarca roket ve yüzlerce havan saldırısı düzenledi. Saldırılar ABD Savunma Bakanlığı[1] ve NATO[2] gibi çeşitli kuruluşlar tarafından kınandı ve terörizm olarak tanımlandı. Şehirlere yönelik roket ve havan atışları gibi, sivil hedeflere yönelik rastgele saldırılar, uluslararası hukukta bir savaş suçu olarak tanımlanmaktadır.[3]
Saldırılar sonucu hayatını kaybeden kişilerin sayısı hakkında net bir rakam yoktur. Haber kaynakları 18 Ocak'ta başlayan roket saldırılarının 22 Eylül'e kadar arasında çocukların da bulunduğu 10 Türk vatandaşı ile 12 Suriyeli mültecinin hayatını kaybetmesine,[4] 80 sivilinin de yaralanmasına sebebiyet verdiğini yazmaktadır.[5] 140journos ise 2 Ekim'e kadar 24 sivil ve 1 polisin saldırılar sonrası hayatını kaybettiğini rapor etti.[6][7] Türk yetkililerinin 16 Mayıs'taki raporuna göre ise 70'ten fazla roket ve bilinmeyen sayıdaki havan saldırıları sonucu 21 kişi ölmüştür.[8]
Saldırıların başlıca etkisi, bölge halkı arasında psikolojik travmalara sebep olmaları ve günlük yaşamı sekteye uğratmalarıydı. Güvenlik endişeleri nedeniyle binlerce kişi, bazı tahminlere göre kentin %30 ila 50'si, geçici veya kalıcı olarak saldırıların ana hedefi olan Kilis'ten ayrılıp sınıra daha uzak olan şehirlere yerleşti. Saldırıların bir sonucu olarak, şehirde internet kesintileri ve ilaç kıtlıkları sıklıkla görülmeye başlandı. Okullara resmî olarak bir ara verilmemesine rağmen birçok çocuk güvenlik endişesi nedeniyle okula gönderilmedi ve şehirde birçok dükkân saldırılar nedeniyle geçici olarak kapatıldı. Şehrin 120.000 kişilik Suriyeli mülteci topluluğu da saldırılardan yoğun şekilde etkilendi.[9] 22 Ağustos'ta Karkamış'taki sivil halk roket saldırıları nedeniyle tahliye edildi.[10][11] Saldırılar, Gaziantep Havalimanı'nda uçuş iptallerine sebep oldu.[12]
Saldırılar
[değiştir | kaynağı değiştir]2016 Mayıs'ının başına kadar Kilis'e 70'ten fazla roket ve bilinmeyen sayıda havan saldırısı gerçekleştirildi.[9] 2 Ekim'e gelindiğinde bölgeye düşen toplam roket sayısı 95 olarak belirtildi.[6] 24 Nisan'da militanlar tarafından iki roket ateşlendi, bu roketler nedeniyle 6 Suriyeli mültecinin de arasında bulunduğu 16 sivil yaralandı.[13] 29 Nisan'da militanlar tarafından ateşlenen iki roket Kilis'e düştü.[14] 22 Eylül'de Kilis'in Canpolat Paşa mahallesine düşen bir roket 5'i çocuk 8 sivili yaraladı.[5] 1 Ekim'de IŞİD militanları tarafından fırlatılan 3 roketin 2'si Kilis'in sınıra yakın bölgelerine düştü ve 1 polis memurunu öldürüp 2 askeri hafif yaraladı.[7] Kilis'le birlikte Gaziantep'e de roket ve havan saldırıları düzenlendi. Örneğin; 28 Nisan'da Gaziantep'in Karkamış ilçesindeki bir karakola 5 havan mermisi atıldı,[15] 28 Mayıs'ta ise Gaziantep Havalimanı yakınlarına IŞİD militanları tarafından fırlatılan bir roket düştü.[12] 2 Ekim'e gelindiğinde bölgeye düşen toplam roket sayısı 95 olarak belirtildi.[6]
Türk güvenlik güçleri saldırıları durdurmak için askerî operasyonlar gerçekleştirdi. Roket ve havanların ateşlendiği bölgeleri top atışı ile etkisiz hale getirmeye çalıştı. 25 Nisan'da Türk topçu birliklerinin IŞİD tarafından kullanılan bir roket fırlatıcıyı topa tutması üzerine 8 IŞİD militanı öldürüldü.[16] 26 Nisan'da benzer şekilde iki roket fırlatıcı Türk topçuları tarafından yok edildi ve 11 IŞİD militanı öldürüldü.[17] 27 Nisan'da Halep'in kuzeyinde IŞİD tarafından kullanılan bir bina Türk birlikleri tarafından topa tutulması nedeniyle çöktü ve binanın çökmesiyle 13 IŞİD militanı öldü, 7'si yaralandı ve 150 Katyuşa roket mermisi inha edildi. Aynı gün Türk topçu birlikleri tarafından iki diğer roket fırlatıcı da imha edildi ve 11 IŞİD militanı öldürüldü.[18] 28 Nisan'da Karkamış'ta bir karakola IŞİD militanları tarafından havan ile saldırılmasına Türk topçu birimleri saldırının kaynağını topa tutarak karşılık verdi ve Türk ordusunun top atışları nedeniyle 11 IŞİD militanı öldü.[15] 12 Mayıs'ta Türk ordusunun bir IŞİD roket saldırısına topçu atışları ve hava saldırıları ile karşılık vermesi üzerine Kilis yakınında 28 militan öldürüldü.[19] 22 Ağustos'ta üç havan mermisinin Kilis'i vurması üzerine IŞİD militanlarının pozisyonları Türk birlikleri tarafından topa tutuldu.[20]
24 Ağustos 2016'da Türk Silahlı Kuvvetleri ve Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından eğitilmiş Özgür Suriye Ordusu grupları tarafından başlatılan Fırat Kalkanı Harekâtı ile saldırıların gerçekleştirildiği ana şehirler olan Cerablus, El-Bab ve Dâbık'ın IŞİD güçlerinin elinden alınması sayesinde IŞİD tarafından gerçekleştirilen roket ve havan atışları durdu.[21]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "ABD Savunma Bakanlığı'ndan Kilis açıklaması". Sözcü. 10 Mayıs 2016. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ "Daesh attacks against Kilis, situation in Syria, Iraq to top NATO meeting: Stoltenberg". Daily Sabah. 19 Mayıs 2016. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ "Protection of the civilian population". Protocol Additional to the Geneva Conventions of 12 August 1949, and relating to the Protection of Victims of International Armed Conflicts (Protocol I), 8 June 1977. (İngilizce). Uluslararası Kızılhaç Komitesi. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Eight injured ISIL rocket attacks in Turkey's Kilis". Hürriyet Daily News. 22 Eylül 2016. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ a b Gümrükçü, Tuvan; Yackley, Ayla Jean (22 Eylül 2016). "Eight wounded as rockets from Syria pound Turkish border town". Reuters. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ a b c "Saldırı ve Patlamaların Odağında Sınır Şehirleri". 140journos. 21 Ocak 2018. 24 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "3 projectiles hit Turkey's southeastern Kilis". Anadolu Ajansı. 2 Ekim 2016. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.
- ^ "Four dead as rockets hit teachers' dormitory in Turkish town of Kilis near Syria border". ABC News. 18 Nisan 2016. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ a b Girit, Selin (9 Mayıs 2016). "Syria conflict: Kilis, the Turkish town enduring IS bombardment". BBC. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ IŞİD Karkamış merkeze havan mermisi attı... İlçe boşaltılıyor 24 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cumhuriyet. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2016
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016.
- ^ a b "Gaziantep'ten yapılacak uçuşlar güvenlik gerekçesiyle iptal edildi". Hakimiyet. 2 Haziran 2016. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ "16 wounded as two rocket projectiles fired from Syria hit Turkey's Kilis". Hürriyet Daily News. 24 Nisan 2016. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ "Two rocket projectiles hit Turkey's Kilis". Hürriyet Daily News. 29 Nisan 2016. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ a b "ISIL fires five mortar shells near Turkish border post". Hürriyet Daily News. 28 Nisan 2016. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ "Eight ISIL militants killed in Turkish shelling in Syria: Army". Hürriyet Daily News. 25 Nisan 2016. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Turkish artillery shells missile launchers, kills 11 ISIL militants". Hürriyet Daily News. 26 Nisan 2016. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "13 ISIL militants killed in Turkish shelling in northern Syria". Hürriyet Daily News. 27 Nisan 2016. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ Pamuk, Hümeyra (12 Mayıs 2016). "Turkish artillery, U.S.-led coalition jets pound Islamic State in Syria: sources". Reuters. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Turks Shell Isis But Keep Sights On Jarabulus". Morning Star. Ağustos 2016. 24 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Fırat'ın batısına milli kalkan operasyonu". Akşam. 24 Ağustos 2016. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.