II. Æthelberht
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Ocak 2012) |
| Æthelberht | |
|---|---|
| Doğu Anglia Kralı | |
 Æthelberht'in Hereford Katedrali'ndeki tasviri | |
| Ölüm | 20 Mayıs 794 Sutton Walls, Herefordshire |
Æthelberht (eski İngilizce: Æðelbrihte) veya Aziz Kral Ethelbert, (d. ? - ö. 20 Mayıs 794, Sutton Walls, Herefordshire) sekizinci yüzyılda yaşamış Doğu Anglia kralı ve Hristiyanlar için bir aziz idi. Bir Anglosakson krallığı olan Doğu Anglia Krallığı, günümüzde İngiltere'nin Norfolk ve Suffolk bölgelerini kapsamaktadır. Æthelberht'in saltanatı hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır, bazı kaynaklara göre hükümdarlığı 779 yılında başladı. Anglo-Sakson Kronolojisi'ne dayanan bilgilere göre 794 yılında Mercialı Offa'nın emri ile öldürüldü.
Öldürülmesinin ardından aziz ilan edildi ve Doğu Anglia kültünde bir simge haline geldi, aziz kral için türbe yapıldı, bu türbe günümüze ulaşamamıştır. Tarihi kaynaklar yokluğundaki bazı kronoloji belgelerinde Æthelberht'in kral olarak yaşamını sürdürdüğü ve Offa'nın ellerinde öldüğü belirtilmektedir. Yortu günü 20 Mayıs'tır. Norfolk ve Suffolk bölgelerindeki birkaç kilise ona ithafen yapılmıştır.
Hayatı ve hükümdarlığı
[değiştir | kaynağı değiştir].svg)
Hayatı ve hükümdarlığı hakkında çok az bilgi bulunmaktadır, bu dönemden bilgi veren çok az Doğu Anglia kaynağı bulunmaktadır. Orta Çağ tarihçileri Æthelberht hakkında ancak kesin olmayan bilgiler verebilmektedir. 15. Yüzyıl tarihçilerinden Cirencesterli Richard'a göre Æthelberht'in babası Doğu Anglia kralı I. Æthelred, annesi ise Mercia asıllı Leofrana idi. Richard, Æthelberht'in dindarlığı hakkında detaylı bilgi vermekle beraber, onun oylamayla kral seçildiğini ve becerikli bir yönetici olduğunu belirtmektedir. Evlenilmesi uygun görülmedi, isteği dışında evlenmeye zorlandı, Mercialı Offa'nın kızı Eadburgh ile evlenmesi kararlaştırıldı. ""Depremleri, tutulmaları vb. önceden bilen annesinin kötü kehanetine rağmen Eadburgh'u görmek üzere yola çıktı."" [1]
""Kuvvetli ihtimalle hükümdarlığı 779 senesinde başladı, bu tarih belirsiz bir otoritenin başlangıcını göstermektedir."" ""Doğu Anglia kaynakları dışındaki bazı kaynaklar, Æthelberht'in başka bir güçlü krallığın himayesindeki bir kral olduğunu belirtmektedir."" Kendi adına para basmak istedi fakat Mercialı Offa tarafından engellendi,[2] basılabilen paralardan yalnızca üçü günümüze ulaşmıştır. 793 yılında savunma açığı sebebiyle Lindisfarne'deki bir manastır Vikingler tarafından yağmalandı ve bir yıl sonra da Jarrow Katedrali yağmalandı. Steven Plunkett'e göre bu olaylar, Doğu Anglia Krallığı'nın daha sıkı bir şekilde yönetilmesine sebep oldu. Æthelberht, Wuffingalar'ın hanedanından geldiğini iddia etmeye başladı. (Bastırdığı paralarda Romulus ve Remus'un simgesi olan dişi kurt bulunmaktadır), bu talebinin sebebi Viking saldırılarına karşı koyması için gereken güçlü bir krallık idi.[3]
Ölümü ve aziz ilan edilişi
[değiştir | kaynağı değiştir]
""Æthelberht'in öldürülmesi için Mercialı Offa tarafından para ödülü koyuldu, bunun ardından Æthelberht Sutton Walls bölgesinde öldürüldü.""[4] Anglo-Sakson Kronolojisi'ne göre başı kesildi.[5][6] Ortaçağ kaynakları, müstakbel eşi ile görüşürken esir alındığını, öldürülmesinin ardından gömüldüğünü belirtmektedir. Cirencesterli Richard'a göre ise Offa'nın eşi kraliçe Cynethryth Æthelberht'in öldürülmesi için kocasına baskı yaptı, fakat bu bilgi kanıtlanmış değildir. Æthelberht bağlandı ve Grimbert tarafından başı kesildi, ardından vücudu bertaraf edildi. Ortaçağ tarihçisi John Brompton'un Chronicon adlı kitabına göre Æthelberht'in kesilen başı bir sepetin içinde hendeğe atıldı ve orada bulundu, "kör adamın gözlerini açtı." Brompton'a göre cinayetin ardından Offa'nın kızı Eadburgh toplumdan uzaklaştı, Crowland Katedrali'nde keşiş hayatı sürdü. Pişman olan kral Offa, manastırlar kurdu, Katolik Kilisesi'ne toprak verdi ve Roma'ya hacca gitti.[1]
Bir Anglo-Sakson kralının başka bir kral tarafından öldürülüşü oldukça ender rastlanan bir olaydı, gerçi o dönemde halktan kişiler asılıyor veya başı kesilebiliyordu. ""Æthelberht'in cesedi Sutton Hoo bölgesinde bulundu,""[7] Æthelberht'in Mercialılar tarafından öldürülüşü Anglian halkları arasındaki barış ihtimalini olay öncesine nazaran çok daha düşürdü.[8] Mercialıların Doğu Anglia üzerinde hakimiyet kurmasına yol açıldı, ""Mercia hakimiyeti Æthelberht'in ölümünden sonra onlarca yıldevam etti.""
Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]
Yüceltme
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu cinayetin ardından Æthelberht, kilise tarafından azizlik mertebesine yükseltildi. Aziz olduktan sonra nasıl aziz olduğunu ve hayatını anlatan yazılara konu oldu, hem Doğu Anglia'da hem de Hereford'da dini anlamda saygı gördü. Suffolk bölgesinde Anglo-Sakson kilisesinin birkaç mülkü Æthelberht'e adandı,[9] bu da Æthelberht'e dair dini bir kültün var olduğuna dair bir kanıt olarak sayılabilir.[10] Cinayetten sonraki dönemde Æthelberht'e ithafen yalnızca üç yer bulunuyordu -Marden, Hereford Katedrali ve Littledean- diğer onbiri ise Norfolk ve Suffolk bölgelerinde idi. Lawrence Butler has argued that this unusual pattern may be explained by the existence of a royal cult in East Anglia, which represented a "revival of Christianity after the Danish settlement by commemorating a politically 'safe' and corporeally distant local ruler".[11]
Æthelberht'e adanmış Hristiyan yapıları
[değiştir | kaynağı değiştir]""Kutsanmış bakire Meryem ve aziz Æthelberht (Ethelberht) Hereford Katedrali'ne yer aldı, Ethelberht'in dini töreni müziği 13. yüzyıl Hereford dua kitabında korundu.""
""Doğu Anglia'da, Norwich Katedralinin iki ana girişinden biri Aziz Ethelberht adını almıştır."" Ipswich yakınlarındaki Albrightestone şapeli, Aziz Ethelberht'e ithaf edilmiştir, bu şapel bir Anglo-Sakson mezarlığı yakınındadır. Norfolk bölgesinde Alby, Wretham, Larling, Thurton, Mundham ve Burnham Sutton köylerindeki dini yapılar da Aziz Ethelberht'e adandı (Burnham Sutton'daki kilise yıkılmıştır ve kalıntıları günümüzde bulunmaktadır).
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Genel
- Sabine Baring-Gould, The Lives of the Saints (1877). İnternet arşivi: London (John C. Nimmo)
- D. P. Kirby, The Earliest English Kings (2000). London ve New York; ISBN 1-415-24211-8.
- S. J. Plunkett, Suffolk in Anglo-Saxon Times (2005). Stroud: Tempus. ISBN 0 7524 3139 0.
- Peter Warner, The origins of Suffolk (1996). Manchester ve New York: Manchester Üniversitesi Baskı.ISBN 0-7190-3817-0.
- Barbara Yorke, Kings and Kingdoms of Early Anglo-Saxon English (2005). London ve New York; ISBN 0-415-16639-X.
- Özel
- ^ a b İnternet Arşivi - Katolik Ansiklopedisi (Ethelberht)
- ^ Kirby, s. 147
- ^ Plunkett, s. 171 - 172
- ^ Yorke, s. 9
- ^ Swanton, s. 55
- ^ "Kronolojinin online versiyonu". 12 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2011.
- ^ Plunkett, s. 173
- ^ Kirby, s. 148
- ^ "Theodreusus, Bishop of London and Hoxne (c. 938 - c. 951)". 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2011.
- ^ Warner, s. 123
- ^ Butler, Lawrence (1986). "Church dedications and the cults of Anglo-Saxon saints in England" (PDF). Butler, L. A. S.; Morris, R. K. (Ed.). The Anglo-Saxon Church (PDF). Londra: Council for British Archaeology Research Report. ss. 44-50. Erişim tarihi: 7 Kasım 2010.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Matthew Hall, Æthelberht'in ölümü, Lives of the Queens of England Before the Norman Conquest (1854). (25.12.2011 tarihinde görüntülenmiştir).
- Hereford Web Pages, Doğu Anglia Kralı Ethelberht'in Öldürülüşü 9 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (25.12.2011 tarihinde görüntülenmiştir).
- Mysterious Britain and Ireland, Aziz Ethelberht'in Kutsal Kaynağı
| Önce gelen: I. Æthelred |
Doğu Anglia Kralı ? - 794 |
Sonra gelen: Mercialı Offa |
