Himalaya boz ayısı
Himalaya boz ayısı | ||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Himalaya boz ayısı
| ||||||||||||||||||||||
Korunma durumu | ||||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Horsfield, 1826 | ||||||||||||||||||||||
Himalaya boz ayısı (Ursus arctos isabellinus), Himalaya kızıl ayısı, isabelline ayısı veya Dzu-Teh olarak da bilinir, kahverengi ayının bir alt türü ve kuzey Afganistan, kuzey Pakistan, kuzey Hindistan, batı Çin ve Nepal'de yaşayan ayı türü. Bu bölgelerdeki en büyük memelidir ve erkekleri 2,2 m (7 ft) uzunluğa ulaşırken, dişileri biraz daha küçüktür. Bu ayılar hepçildirler ve kış aylarında kış uykusuna yatarlar. Himalaya boz ayısı, Boz ayıların bir türü olarak IUCN tarafından nesli tükenme tehlikesi Asgari endişe altındaki türler sınıflandırılırken, bu alt türler son derece tehlikededir.
Fiziksel özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Himalaya boz ayıları eşeysel dimorfizm gösterir. Erkekleri 1,5 m ila 2,2 m (5 ft - 7 ft 3 inç) uzunluğunda, dişileri 1,37 m ila 1,83 m (4 ft 6 inç - 6 ft) uzunluğundadır. Himalayalar'ın en büyük hayvanlarıdır ve genellikle sarımsı-kızıl veya kırmızımsı kahverengi renktedirler.
Dağılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu boz ayı türü, Tibet, Batı Çin, Kuzey Hindistan, Kuzey Pakistan, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Güneydoğu Kazakistan'da bulunur.[1] Ancak Bhutan'da soyu tükenmiş olduğu tahmin ediliyor. Filogenetik analiz, Gobi ayısının Himalaya boz ayıları ile kümeler oluşturduğunu ve bu alt türlerin kalıntı nüfusu oluşturabileceğini bildirmiştir.[2]
Filogenetik ve evrim
[değiştir | kaynağı değiştir]Himalaya boz ayı, diğer tüm kahverengi ayılara (ve kutup ayılarına) kardeş grup olan tek bir türden oluşur. 658.000 yıl önce tahmin edilen türleşme olayının tarihlenmesi, Tibet platosundaki bir Orta Pleistosen buzullaşma dönemine karşılık gelir ve bu Nyanyaxungla buzulluğu sırasında, Himalaya boz ayılarına neden olacak soyun ayrışmasına yol açar.[2]
Davranış ve ekoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayılar Ekim ayı boyunca kış uykusu için mağara ve sığınaklara girer, Nisan ve Mayıs aylarında ortaya çıkar.
Beslenme
[değiştir | kaynağı değiştir]Himalaya kahverengi ayıları hepçildir. Otları, kökleri ve diğer bitkileri, böcekleri ve küçük memelileri yerler; meyve ve sebzeleri de severler. Ayrıca koyun ve keçi de dahil olmak üzere büyük memelileri avlarlar.
Nesil durumu ve korunmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Hindistan'daki Yaban Hayatı Koruma Yasası tarafından uluslararası himalaya boz ayısı ticareti yasaklanmıştır.[kaynak belirtilmeli] Pakistan'daki Kar Leoparı Vakfı (SLF), Gilgit-Baltistan'daki Pamir Sıra dağındaki Himalaya boz ayılarının mevcut durumu, bu ayı türü için umut verici bir yaşam alanı ve Pakistan'daki ayı popülasyonlarını Orta Asya'ya bağlayan bir yaban hayatı koridoru hakkında araştırmalar yapmaktadır. Proje aynı zamanda çevre eğitimi yoluyla bölgedeki ayılar için toleransı teşvik ederken, insanların ayılarla olan çatışmalarını araştırmayı da amaçlamaktadır.[3][4][5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Anarbaev (2019). "Conservation Distribution and Conservation Status of Tien-Shan Brown Bear in the Kyrgyz Republic". www.researchgate.net. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Lan T.; Gill S.; Bellemain E.; Bischof R.; Zawaz M.A.; Lindqvist C. (2017). "Evolutionary history of enigmatic bears in the Tibetan Plateau–Himalaya region and the identity of the yeti". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 284 (1868). s. 20171804. doi:10.1098/rspb.2017.1804. PMC 5740279 $2. PMID 29187630.
- ^ "Alertis Secures Grant". Bears In Mind. 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2013.
- ^ Tehsin, Arefa (20 Kasım 2014). "Missing snowman". The Hindu (İngilizce). ISSN 0971-751X. 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2017.
- ^ "The IUCN Red List of Threatened Species". IUCN Red List of Threatened Species. 4 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2019.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Status and Affinities of the Bears of Northeastern Asia", by Ernst Schwarz Journal of Mammalogy 1940 American Society of Mammalogists.
- Ogonev, S.I. 1932, "The mammals of eastern Europe and northern Asia", vol. 2, pp. 11–118. Moscow.
- Pocock R.I, "The Black and Brown Bears of Europe and Asia" Part 1. Journal of the Bombay Natural History Society., vol. 35, no. 4, pp. 772–823, figs 1-11. July 15, 1932.
- Ursus arctos, by Maria Pasitschniak, Published 23 April 1993 by "The American Society of Mammalogists"
- John A. Jackson, "More than Mountains", Chapter 10 (pp 92) & 11, "Prelude to the Snowman Expedition & The Snowman Expedition", George Harrap & Co, 1954
- Charles Stonor, "The Sherpa and the Snowman", recounts the 1955 Daily Mail "Abominable Snowman Expedition" by the scientific officer of the expedition, this is a very detailed analysis of not just the "Snowman" but the flora and fauna of the Himalaya and its people. Hollis and Carter, 1955.
- John A. Jackson, "Adventure Travels in the Himalaya" Chapter 17, "Everest and the Elusive Snowman", 1954 updated material, Indus Publishing Company, 2005.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Himalaya boz ayılarının avlanmaları ile ilgili bir video25 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kızıl ayı
- Yeti7 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Günlük Posta Kardan Adam
- Hindistan'da bulunan ayı türleri