Hay Gin
| Editör | Hayganuş Mark (1919-1933) |
|---|---|
| Kategoriler | Kadın · feminizm |
| Sıklık | 15 günde bir |
| Kurucu | Hayganuş Mark |
| İlk sayı | 1919 |
| Son sayı | 1933 |
| Ülke | Osmanlı İmparatorluğu (1919-1923) · Türkiye (1923-1933) |
| Dil | Ermenice |
Hay Gin, önce Osmanlı İmparatorluğu, ardından ise Türkiye'de yayımlanan eski bir kadın dergisidir. 1919'da, Hayganuş Mark'ın editörlüğünde yayın hayatına başlayan dergi, on beş günde bir yayımlanmaktaydı. Osmanlı İmparatorluğu'nun en uzun yayın hayatına sahip kadın dergisi olurken 1933'te faaliyetlerini sonlandırdı. Feminizm, kadın hareketi ve kadınların faaliyetlerine yer vermekte ve asıl olarak Ermeni kadınlara seslenmekteydi.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ermenicede Ermeni Kadını anlamına gelen Hay Gin dergisi, Hayganuş Mark tarafından ve Mark'ın editörlüğünde, 1919 yılında yayımlanmaya başladı.[1] Ermenice bir dergi olan Hay Gin'de, Mark'ın daha önce editörlüğünü yaptığı Dzağig dergisinin aksine yalnızca kadınlarla ilgili değil, erkeklerle ilgili içeriğe de yer verilmekteydi.[1][2] İlk dönemlerinde Ermeni ulusal hareketini destekleyen bir çizgide yayın yaparken Lerna Ekmekçioğlu bu durumun nedenini "İstanbul'un İtilaf Devletleri işgali altında olması, sansürün görece azlığı ve uluslararası siyasi durumdaki bilinmezlik" olarak gösterir.[3] Kendisini feminist olarak tanımlayan Mark, dergide çeşitli feministlerin yazılarına da yer vermekteydi.[3] Osmanlı İmparatorluğu'nun 1923'teki yıkılışına kadar etkin olan dergi, ülke tarihindeki en uzun yayın hayatına sahip kadın dergisi oldu.[2]
Lozan Barış Konferansı'nın başlamasıyla birlikte dergi, Ekmekçioğlu'nun ifadeleriyle "Mustafa Kemal'e kayıtsız şartsız bağlılığını vurgulamaya" başladı.[3] 1933'te derginin yayın hayatına son verildi.[2] Kapanışının ardından Mark, "kızımı kaybetmiş gibiydim" derken kapanış nedeniyle alakalı olarak "herkesin bildiği bir sebepten dolayı" ifadelerini kullanmıştı.[4] Beyrut'ta yayımlanan Yeridasart Hayuhi'de, Mark'ın ölümü dolayısıyla yazdığı bir yazısında Isdepan Şahbaz, derginin devlet tarafından kapatıldığından bahseder.[4] Yayımlandığı süre boyunca dergide feminizm, kadın hareketi ve kadınların faaliyetlerine dair içeriklere yer verilmekte ve asıl olarak Ermeni kadınlara seslenilmekteydi.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Ermeni Feminist Öncü: Hayganuş Mark". İstanbul: Bianet. 9 Nisan 2003. 15 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c Ekmekçioğlu, Lerna; Bilal, Melisa, (Ed.) (2006). Bir Adalet Feryadı (PDF). İstanbul: Aras Yayıncılık. ss. 12, 16. ISBN 9789757265849. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Nisan 2021.
- ^ a b c Balancar, Ferda (14 Şubat 2021). "Ermeni feminizmi ve 'Hay gin'". Agos. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Yög: İlk feminist Ermeni Hayganuş Mark'ın (1885-1966) hayatı, düşünceleri ve etkinlikleri". HyeTert. 23 Aralık 2003. 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Kohar Mazlımyan'dan..." (PDF). Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar, 2. Şubat 2007. ss. 28-35. ISSN 1307-0932. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Nisan 2021.